GFCI အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

နိဒါန္း

            လွ်ပ္စစ္သည္ သံုးတတ္လွ်င္ေဆး၊ မသံုးတတ္လွ်င္ ေဘး ျဖစ္၏။ အဆင့္မီ ထုတ္လုပ္ထားေသာ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ား၊ ဝါယာႀကိဳးမ်ားကုိ သံုးစဲြပါမူ အႏၱရာယ္ ကင္းႏုိင္သေရြ႔ ကင္းေပမည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာျပည္သူလူထု အမ်ားစုသံုးေနသည့္ ပစၥည္း မ်ားမွာ အေပါစား လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ား ျဖစ္သလို ဓာတ္ႀကိဳးမ်ားမွာလည္း အရည္အေသြးမမီေသာ ႀကိဳးမ်ားျဖစ္၏။ ပုိ၍ဆိုးသည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ လွ်ပ္စစ္သြယ္တန္းျခင္းမ်ားမွာ အတည္ျပဳထားေသာ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီ စံႏႈန္းမ်ားျဖင့္ သြယ္တန္းထားတာ မရိွသေလာက္ ရွားပါသည္။

            ထိုအခ်က္မ်ား၏ ရလဒ္ကား ဓာတ္လိုက္၍ေသျခင္း၊ ဝါယာေရွာ့ေၾကာင့္ မီးေလာင္ျခင္း သတင္းမ်ားကို မၾကာခဏ ၾကားၾကရျခင္း ျဖစ္ေလ၏။ သုိ႔ဆိုလွ်င္ ဓာတ္မလိုက္ေအာင္ လုပ္၍ မရေတာ့ၿပီေလာ။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဝါယာေရွာ့ျဖစ္ျခင္း၊ ဓာတ္လုိက္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ၾကရသနည္း။ အေၾကာင္းကား လူမ်ားကို လွ်ပ္စစ္အႏၱရာယ္မွ အကာအကြယ္ေပးမည့္ စနစ္မ်ားကို ေသခ်ာက်နစြာ တပ္ဆင္မထားျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္၏။

            လွ်ပ္စစ္အႏၱရာယ္မွ အကာအကြယ္ေပးသည့္စနစ္မ်ားမွာ ေအာက္ပါတို႔ ျဖစ္၏။

       Isolation (Physical) - သီးျခားခဲြထားျခင္း

       Insulation - လွ်ပ္ကာအုပ္ျခင္း

       Double Insulation - လွ်ပ္ကာ ႏွစ္ထပ္အုပ္ျခင္း

       Equipment Grounding - ေျမစိုက္ႀကိဳးခ်ျခင္း

       GFCI breaker - GFCI ျဖတ္ေတာက္ကိရိယာ တပ္ျခင္း

            ထိုစနစ္မ်ားအနက္ ယခု GFCI breaker အေၾကာင္း တင္ျပပါမည္။

၁။ GFCI ဆိုသည္အဘယ္နည္း

            GFCI ဆုိသည္မွာ Ground Fault Circuit Interrupters ၏ အတိုေကာက္ျဖစ္၏။ GFCI Breaker ဟုလည္း ေခၚပါသည္။

ထုိကိရိယာက ျပင္းထန္ေသာ လွ်ပ္စစ္ေရွာ့ျဖစ္ျခင္းမ်ားကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အကာအကြယ္ေပးႏုိင္သည္။ GFCI ကုိ စုိစြတ္သည့္ ေနရာမ်ား (ဥပမာ - မီးဖိုေခ်ာင္၊ ေရခ်ိဳးခန္း စသည္) ၌ တပ္ဆင္ထားသည့္ မီးလိုင္းမ်ား၊ ခလုတ္မ်ားတြင္ တပ္ဆင္အသံုးျပဳေလ့ရိွ၏။

            GFCI ကို ေျမစိုက္ႀကိဳးခ်မထားသည့္အတြက္ (သုိ႔မဟုတ္) ေျမစိုက္ႀကိဳးစနစ္ ခ်ိဳ႔ယြင္းေနသည့္အခါ ျဖစ္တတ္ေသာ ဝါယာေရွာ့မ်ားမွ ကာကြယ္ရန္ ဒီဇုိင္းလုပ္ထားသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ သင္တို႔သည္ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ား (ဥပမာ - ေရခဲေသတၱာ) ကုိ ကုိင္သည့္အခါ ဓာတ္လိုက္ေနသည္ကို ႀကံဳရပါလိမ့္မည္။ ဤသည္မွာ လွ်ပ္စစ္သည္ သူ႔စနစ္အတြင္း ရိွေနသင့္ရာမွ အျပင္သို႔ ကြ်ံထြက္လာၿပီး လူ႔ကိုယ္ခႏၶာအတြင္း ဝင္ေရာက္လာေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။

            ဤသို႔ျဖစ္ျခင္းမွ ကာကြယ္ရန္ GFCI ကို တပ္သည္။ အကယ္၍ လွ်ပ္စစ္ အထြက္ႏွင့္ အဝင္ ညီေနပါက GFCI သည္ အလုပ္မလုပ္။ ၿငိမ္ေနမည္။ သို႔ေသာ္ လွ်ပ္စစ္အထြက္ႏွင့္ အဝင္ၾကား (တစ္နည္းအားျဖင့္ live မွ neutral သို႔ စီးေသာလွ်ပ္စီး) တြင္ ၅ မီလီအမ္ပီယာထက္ေက်ာ္ၿပီး ကြာျခားခ့ဲပါက GFCI က လွ်ပ္စစ္စီးဆင္းမႈကို ျဖတ္ေတာက္ေပးသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ လွ်ပ္စစ္ေရွာ့ျဖစ္ျခင္းမွ ကာကြယ္ႏိုင္သည္။ (ေနာက္ပိုင္းတြင္ ပံုျဖင့္ ရွင္းျပထားပါသည္။)

            မည္သည့္ GFCI breaker အမ်ိဳးအစားကို ေရြးမည္နည္းဆိုသည္မွာ မိမိသံုးမည့္ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ားအေပၚ မူတည္ပါ သည္။ ၁၅ အမ္ပီယာသံုးေသာ မီးလိုင္းတြင္ 15 amp breaker ဆင္ရပါမည္။ ၁၅ အမ္ပီယာလုိင္းတြင္ 20 amp breaker မသံုးရပါ။ မိမိမသိလွ်င္ နားလည္တတ္ကြ်မ္းသူမ်ားကို ေမးႏိုင္ပါသည္။

            GFCI breaker တပ္ဆင္နည္းမွာ Single-pole circuit breaker ဆင္နည္းႏွင့္ အလားသ႑ာန္ တူသည္။ Live ဝါယာဆင္ပံုမွာ standard breaker ႏွင့္ GFCI breaker အတူတူပင္ျဖစ္၏။ ကြာျခားပံုမွာ standard breaker ၌ neutral ဝါယာကို breaker ေပၚ၌မဆက္ဘဲ service panel မွ neutral bus bar ၌ ဆက္ၿပီး GFCI breaker ၌ neutral ဝါယာကို breaker ေပၚမွ neutral terminal ၌ ဆက္ျခင္းျဖစ္သည္။

            Breaker ကုိ တပ္ဆင္ေတာ့မည္ဆိုလွ်င္ main circuit breaker ကို ခ်ထားပါ။ ဆင္နည္းမွာ မခက္ပါ။ Live (hot) ဝါယာႀကိဳးကို L တြင္ ဆက္၍ Neutral ဝါယာႀကိဳးကို N တြင္ ဆက္ရံုျဖစ္ပါသည္။ Live (L) ႏွင့္ Neutral (N) မွားမတတ္မိေအာင္ သတိထားပါ။

၂။ ဓာတ္လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ လူကိုယ္ခႏၶာကိုယ္ေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္ပံု

၇။ စမ္းသပ္ျခင္း

GFCI ကို တပ္ဆင္ၿပီးသြားလွ်င္ အိမ္ပိုင္ရွင္ (အသံုးျပဳသူမ်ား) အေနႏွင့္ GFCI ေကာင္းေကာင္း အလုပ္ လုပ္မလုပ္ တစ္လတစ္ခါ စမ္းသပ္သင့္ပါသည္။ မိုးႀကိဳးပစ္ျခင္းေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မီးအတက္အက်မမွန္၍ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ GFCI မ်ား ပ်က္စီးတတ္၏။ 

GFCI breaker ကို စမ္းသပ္ရာတြင္ မွတ္သားစရာ အခ်က္ - 

၁။ ၄ မီလီအမ္ပီယာထက္နည္းေသာ လွ်ပ္စီးမ်ားအတြက္ breaker မက်ပါ။ 

၂။ ၆ မီလီအမ္ပီယာတြင္ breaker က်ရပါမည္။

၃။ Breaker ကို စမ္းသပ္ရာတြင္ breaker တြင္ပါေသာ test button ျဖင့္သာ စမ္းသင့္ပါသည္။ 

နိဂံုး 

ဤသည္မွာ GFCI breaker ႏွင့္ပတ္သက္၍ သိသင့္သည္မ်ားကို စုေဆာင္းေဖာ္ျပလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ GFCI မွာ breaker တစ္မ်ိဳးမွ်သာျဖစ္၍ လွ်ပ္စီးကိုျဖတ္ေတာက္ေပးေသာ အျခား breaker အမ်ိဳးအစား မ်ားစြာရိွပါေသးသည္။ 

  Arc Fault circuit interrupter (AFCI)

  MCB (Miniature Circuit Breaker)

  MCCB (Moulded Case Circuit Breaker)

  Air Circuit Breaker

  Vacuum Circuit Breaker

  RCD (Residual Current Device) 

  RCCB(Residual Current Circuit Breaker)

  ELCB (Earth Leakage Circuit Breaker)

  RCBO (Residual Circuit Breaker with OverLoad)

ဆက္လက္ေလ့လာျခင္းျဖင့္ ထူးခြ်န္ထက္ျမက္ေသာ လွ်ပ္စစ္ပညာရွင္မ်ား ျဖစ္ၾကပါေစကုန္သတည္း။

ရည္ညႊန္း -

http://w3.usa.siemens.com/powerdistribution/us/en/product-portfolio/circuit-breakers/residential-circuit-breakers/gfci/pages/gfci.aspx 

https://www.nema.org/Products/Documents/NEMA-GFCI-2012-Field-Representative-Presentation.pdf

https://www.thespruce.com/install-a-ground-fault-circuit-breaker-1152716 

http://electrical-engineering-portal.com/what-is-the-difference-between-mcb-mccb-elcb-and-rccb