အယ္ဒီတာ့စကား (ဧၿပီလ၊ ၂၀၁၈)

ဖံြ႔ၿဖိဳးၿပီးႏုိင္ငံႀကီးမ်ားတြင္မေတာ့ HSE ဆိုကာ Health, Safety and Environment ကို သံုးခုေပါင္း ေျပာသည္။ အေရွ႔ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားတြင္ Environment ကုိ ထားလို႔ Health ေတာင္မွ အသံခပ္သဲ့သဲ့သာ ၾကားရသည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ safety သာ ေျပာၾကတာ မ်ား၏။

            HSE ဟူသည္ လုပ္ငန္းခြင္ က်န္းမာေရး၊ အႏၱရာယ္ကင္းေရး ႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ျဖစ္၏။ လူမ်ားလည္း ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းေအာင္၊ အလုပ္ေၾကာင့္ က်န္းမာေရးမခ်ိဳ႔တဲ့ရေအာင္၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကိုလည္း ပ်က္စီးျပဳန္းတီးမႈ မျဖစ္ရ ေလေအာင္ တပါတည္း ေပါင္းလုပ္သည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆီမွာေတာ့ Environment ေတြ၊ Health ေတြထားလို႔။ Safety ေတာင္ ခပ္ဝါးဝါး အေျခအေနမွာ ရိွေသးသည္။ ခပ္ဝါးဝါး ဆိုသည္မွာ တကယ္လုပ္တာကို ေျပာတာမဟုတ္ေသး။ အဓိပၸာယ္ကိုေတာင္ အတိအက်မသိေသးသူ အေတာ္မ်ားေသးေၾကာင္း ဆုိလိုရင္းျဖစ္၏။

            သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္ႏွင့္ ရုပ္ျမင္သံၾကားမ်ား၌ ေရးသားၾက၊ လႊင့္ထုတ္ၾကသည္မ်ားကို ၾကည့္လွ်င္ safety ကို 'လံုၿခံဳေရး' ဟု ဘာသာျပန္ထားတာ ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ေတြ႔ၾကရပါလိမ့္မည္။ Safety ဟူသည္ အႏၱရာယ္ကင္းေရးသာ ျဖစ္၏။ လံုၿခံဳေရးမဟုတ္ပါ။ ဥပမာ - အလုပ္သမားတစ္ေယာက္ ေက်ာက္စက္တိုက္ရင္း မ်က္လံုးထဲ သံစ-ဝင္တာသည္ မလံုၿခံဳလို႔ မဟုတ္ပါ။ ၎၏ အႏၱရာယ္ကင္းေရးအတြက္ သူ႔ဘာသူ ဂရုမစိုက္၍ ျဖစ္ပါသည္။ အလုပ္သမားတစ္ေယာက္ကို အျမင့္မွ လိမ့္မက်ေအာင္ လုပ္ေပးထားတာသည္ အႏၱရာယ္ကင္းေရး အစီအစဥ္မ်ားသာ ျဖစ္ၿပီး လံုၿခံဳေရးႏွင့္ လားလားမွ မဆိုင္ပါ။

            သို႔ေသာ္လည္း မဟုတ္တာ သိေနသည့္တိုင္ မွန္ရာကို မေျပာရဲပါ။ ကြ်ႏု္ပ္တို႔မွာ အားလံုးကို ေၾကာက္ေနရသည္။ စကားကို အေတာ္ေလး ဆင္ျခင္ေျပာရသည္။ ယခင္တံုးကေတာ့ အသြားမေတာ္၊ တစ္လွမ္း။ အစားမေတာ္၊ တစ္လုပ္ ဟု စကားပံုတြင္ သြားတာႏွင့္ စားတာကိုသာ ေျပာထားသည္။ သူတို႔ေခတ္က လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေျပာခြင့္ရေနေသး၍ အေျပာကို ထည့္မထားတာ ျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။

            တိုးတက္လာေသာ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ေခတ္တြင္မူ အထက္ပါစကားပံုတြင္ အေျပာမေတာ္၊ တစ္ခြန္း ဟုပါ ထပ္ထည့္ရမည္။ အေျပာမတတ္ပါက ေခါင္းႏွင့္ကိုယ္ အုိးစားကဲြ သြားႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။

            ကြ်ႏု္ပ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးအေၾကာင္း ေျပာဆို လုပ္ကိုင္ေနသူေတြ ရိွပါ၏။ သို႔ေသာ္ လက္ခ်ိဳးေရလို႔ ရသည့္ အဆင့္၌ပင္ ရိွပါေသးသည္။ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး ဆိုသည္မွာ ပုဂၢလိက အဖဲြ႔အစည္းမ်ားကိုခ်ည္း အားကိုးေနလို႔ ရစေကာင္းသည့္ အရာမဟုတ္။ အစိုးရကပါ ဥစၥာရင္လို၊ ဥစၥာရင္ခဲ လုပ္မွ ျဖစ္တာမ်ိဳး ျဖစ္သည္။ ေရႀကီးျခင္း၊ ေရျပတ္လပ္ျခင္း၊ မိုးေခါင္ျခင္း၊ အလြန္ပူျခင္း၊ အလြန္ေအးျခင္း စသည့္ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္မႈမ်ားမွာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို မထိန္းသိမ္း။ စိတ္ထင္သလို ဖ်က္လုိဖ်က္ဆီးလုပ္ၾက၍ သဘာဝတရားႀကီးက ဒဏ္ျပန္ခတ္ျခင္း ျဖစ္သည္။

            ကြ်ႏ္ုပ္တို႔တိုင္းျပည္တြင္ ဓာတုေဗဒအမိႈက္မ်ားကို မည္ကဲ့သို႔ စြန္႔ပစ္ၾကသနည္း။ သည္အတုိင္း သာမန္ အမိႈက္ပံုတြင္ စြန္႔ပစ္လုိက္ၾကတာ ျဖစ္သည္။ ဓာတုေဗဒ ေဆးရည္မ်ားကို သည္အတိုင္း ေျမႀကီးေပၚ သြန္သည္။ ေခ်ာင္းေတြ၊ ေျမာင္းေတြ၊ အင္းေတြ၊ အိုင္ေတြထဲ သြန္သည္။ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားမွာ စက္ရံုမ်ားမွ ေရဆိုးမ်ား ထုတ္လႊတ္ရာေနရာ ျဖစ္သည္။

            အႏို႔ သည္လိုမပစ္လို႔ေရာ၊ မည္သည့္ေနရာတြင္ သြားပစ္ပါမည္နည္း။ မည္သည့္အဖဲြ႔က တာဝန္ယူ ရွင္းေပးပါမည္နည္း။ ယခုေတာ့ စက္ရံုမ်ားမွထြက္လာသည့္ ေရဆိုး၊ ေရညစ္မ်ားကို သန္႔စင္စက္ႏွင့္ စစ္ကာ စြန္႔ထုတ္ရသည္ ဆို၏။ မည္မွ် သန္႔စင္ကာ၊ မည္ကဲ့သို႔ စြန္႔ထုတ္သည္ကို ကြ်န္ေတာ္မသိပါ။ သို႔ေသာ္ သည္ကိစၥ လြယ္လြယ္ေလး မဟုတ္မွန္းေတာ့ သိပါသည္။ စက္ရံုမ်ားမွ တရံမလပ္ စြန္႔ပစ္ေနေသာ ေရဆိုးမ်ားကို ၂၄ နာရီေစာင့္ၾကည့္ဘို႔ရာ မည္ကဲ့သို႔ စီစဥ္ထားပါသနည္း။ မည္သူမ်ားက ေစာင့္ၾကည့္ စစ္ေဆးပါသနည္း။ စြန္႔ပစ္ေရ၏ အရည္အေသြးကို မည္ကဲ့သို႔ စစ္ေဆးပါသနည္း။ လူၾကားေကာင္းရံု၊ အျဖစ္မွ်မဟုတ္ဘဲ ေသေသခ်ာခ်ာ စနစ္တက်လုပ္ရန္ အေရးႀကီးပါသည္။

            ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုရာတြင္ ေလထုညစ္ညမ္းမႈ၊ ေရထုညစ္ညမ္းမႈ၊ ေျမထုညစ္ညမ္းမႈ အားလံုးပါသည္ျဖစ္ရာ သည္ကိစၥမွာ အလြန္က်ယ္ျပန္႔လွ၏။ ပတ္ဝန္းက်င္သန္႔ရွင္းေရးမွာ ေရတိုလုပ္ရမည့္ ကိစၥမဟုတ္။ စဥ္ဆက္မျပတ္ လုပ္ေနရမည့္ ကိစၥျဖစ္ေလရာ တစ္ပဲြထိုး ေကာက္ကက္ လုပ္ၾကတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ အေျမာ္အျမင္ႀကီးစြာျဖင့္ အႏွစ္ (၁၀၀) စီမံခ်က္လိုဟာမ်ိဳး ခ်မွတ္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ၾကပါရန္ အေလးအနက္ တိုက္တြန္းလိုက္ပါသည္။

အယ္ဒီတာ

၁၁ မတ္လ၊ ၂၀၁၈