ယခင္ကလူမ်ားသည္ သဘာ၀ပစၥည္းမ်ားကိုသာ သံုးခဲ့သည္ ဆိုျခင္းအေၾကာင္း

(၁)

မေန႔ကညေန သားကို ေရခ်ိဳးေပးေတာ့ ေခါင္းပါေလွ်ာ္ေပးသည္။ သည္ေတာ့သူက ေဖႀကီး၊ ဘာျဖစ္လို႔ ေခါင္းကို ဆပ္ျပာနဲ႔ မေလွ်ာ္ပဲ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္နဲ႔ ေလွ်ာ္ရတာလဲ။ ဆပ္ျပာနဲ႔ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ ဘာကြာလို႔လဲ ဟု အဂၤလိပ္လို ေမးေလ၏။

သည္ေတာ့ ကြ်ႏ္ုပ္လည္း တတ္သမွ်မွတ္သမွ် ျပန္ေျဖရေလ၏။

ဒီလိုကြသားရဲ့၊ ဆံပင္နဲ႔ အေရျပား ဖဲြ႔စည္းတည္ေဆာက္ပံုမတူဘူးကြ။ ဆံပင္ကို ျဖတ္လို႔မနာေပမဲ့ အေရျပားကို လွီးမိရင္ေတာ့ နာတယ္မဟုတ္လား။ အေရျပားမွာေတာင္ မ်က္ႏွာကအေရျပား၊ လက္က အေရျပား၊ ဗိုက္ကအေရျပား၊ ေျခဖ၀ါးက အေရျပား မတူေသးဘူးကြ။ ၿခံဳေျပာရရင္ ဆံပင္နဲ႔အေရျပားဟာမတူတဲ့အတြက္ သူတို႔ကို သန္႔ရွင္းတဲ့နည္း၊ သန္႔ရွင္းတဲ့ဆပ္ျပာအမ်ိဳးအစား ခ်င္းလည္း မတူဘူးေပါ့ကြာ။

ဒါဆို ဆပ္ျပာနဲ႔ ေခါင္းေလွ်ာ္လို႔ မရေတာ့ဘူးလား . . . ဟု အထြန္႔တက္ျပန္၏။

ေဖေဖတို႔ငယ္ငယ္က ေတာမွာ ဘယ္က ရွမ္ပူေတြ၊ ရွမ္ပက္ေတြရမတံုးကြာ။ ဆပ္ျပာနဲ႔ပဲ ႀကိတ္လိုက္တာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ဆပ္ျပာနဲ႔ ေခါင္းေလွ်ာ္ရင္ ဆံပင္ေတြ ၾကမ္းတယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္ကြ။ အမွန္ကေတာ့ ေဖေဖတို႔ေတာမွာ သစ္ပင္ကရတဲ့အသီးေတြ အေခါက္ေတြနဲ႔ ေခါင္းေလွ်ာ္သကြ။

ေၾသာ္ . . ဟုတ္လား။

ေအး၊ ဟုတ္တယ္ကြ . . . ဆုိကာ ထိုမွစ၍ ကြ်န္ေတာ့္ေခါင္းထဲတြင္ ယခင္ကလူမ်ားသည္ သဘာ၀မွရသည့္ ပစၥည္းမ်ားကိုသာ အမ်ားဆံုး သံုးစဲြခဲ့ၾကေၾကာင္း အေတြးမ်ား ၀င္လာေလေတာ့၏။

(၂)

ငွက္ကေလးက စိုးစီ စိုးစီ
ဝင္းေပါက္မွာျမည္။
ခ်ိန္တန္ၿပီ ညီမေထြးရဲ့
ဆြမ္းခ်က္စို႔ေလး … ။         ။

ဦးေပါင္းကို ဆြမ္းေတာ္တင္
သံုးေခ်ာင္းေထာက္ျပင္။
သံလြင္လြင္ ေၾကးစည္တီးလို႔
ထြန္းတဲ့ဆီမီး။       ။

ဆရာႀကီး မင္းသု၀ဏ္ ၏ ၀ါတြင္းခ်ိန္ ကဗ်ာထဲမွ “ဦးေပါင္းကို ဆြမ္းေတာ္တင္၊ သံုးေခ်ာင္းေထာက္ျပင္” ဆိုေသာစာသားကို ခုေခတ္ လံုငယ္၊ လံုမငယ္တို႔ နားလည္ပါ့မလားမသိ။ ၾကားဖူးခ်င္မွေတာင္ ၾကားဖူးၾကလိမ့္မည္။ ရွင္းျပလွ်င္ေတာင္ နားလည္ ဘို႔ သိပ္မလြယ္။ ေျမအိုးနဲ႔ထမင္းခ်က္တယ္ဆိုတာ သူတို႔အဖို႔ အထူးအဆန္းျဖစ္ေနပါလိမ့္မည္။

ကြ်န္ေတာ္တို႔ငယ္စဥ္ကေတာ့ ရြာမ်ားတြင္ (အဲေလ ေလးမ်က္ႏွာတုိ႔ ကြင္းေကာက္တို႔မွာလည္း အတူတူပါဘဲ။) ထမင္းဟင္း ခ်က္ျပဳတ္ၾကရာ၌ ေျမအိုးမ်ားႏွင့္ ထင္းမီးကိုသာ သံုးၾကသည္။ ေလးမ်က္ႏွာ၊ ခတၱဴရပ္ကြက္မွ အဓိက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမွာ အိုးဖုတ္လုပ္ငန္းျဖစ္၏။ ေလးမ်က္ႏွာနားမွ ျမင္းကုန္းတြင္လည္း အိုးလုပ္ငန္းရိွသည္။ ခတၱဴအိုးဆို နာမည္ႀကီးသည္။ အိုးလွ သည္။ မီးက်က္သည္။ ခိုင္သည္။ အိုးကိုေတာက္ၾကည့္လိုက္လွ်င္ ခြမ္ ခြမ္ ႏွင့္ ျမည္သည္။ ခတၱဴမွ အိုးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားတြင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏွင့္ေဆြမ်ိဳးမကင္းေသာ ဦးေအးေမာင္၊ ေဒၚသန္းက်င္တို႔လည္း ပါသည္။ သူတို႔သားသမီးမ်ားမွာ ကိုအန္း၀င္း၊ ကိုခင္၀င္း၊ မေဌးၾကည္ (အေရးထဲမွ အႀကီးမနာမည္ ေမ့ေနျပန္ၿပီ၊ ထားပါေတာ့။) တို႔ျဖစ္၏။

ေအာင္မယ္၊ အိုးကိုရႊံ႔နဲ႔လုပ္ရတယ္ဆိုေပတဲ့ ရႊ႔ံတိုင္းမရဘူးဆရာ။ အိုးလုပ္ေသာရႊံ႔ကို နင္းၾကမ္းႏွင့္ျမင္းကုန္းအၾကား စိန္ထဲတြင္ သြားတူးရသည္။ (စိန္ဆိုသည္မွာ ေရႀကီးလွ်င္ ေရမ်ား၀င္လာကာ အင္းႀကီးျဖစ္ၿပီး ေရျပန္က်သြားသည္ႏွင့္ ကုန္းျပင္ျဖစ္ကာ အပင္မ်ား စိုက္ပ်ိဳးလို႔ရေသာ ေနရာျဖစ္သည္။ ေရႀကီးလွ်င္ ကိုင္းပင္မ်ားေပါက္သည္။ တစ္ေတာင္ပိုဆိုသည့္ ေရနက္စပါးမ်ား လည္း စိုက္လို႔ရသည္။ တစ္ေတာင္ပိုဆိုသည္မွာ ထိုစပါးပင္သည္ မည္သည့္အခါမွ ေရျမဳပ္မသြား။ ေရမည္မွ် တက္လာပါေစ၊ ေရမ်က္ႏွာျပင္အေပၚ အၿမဲ တစ္ေတာင္ပိုေနသည့္ စပါးပင္ျဖစ္၏။)

အုိးလုပ္သည့္ရႊ႔ံအမ်ိဳးအစားမွာ ေရႏွင့္ထိလွ်င္ အလြန္ေစးကပ္ၿပီး ေျခာက္သြားသည့္အခါ ေက်ာက္ခဲကဲ့သို႔ မာေလသည္။ ထိုရႊ႔ံမ်ားကို ေလွႏွင့္ စိန္ထဲတြင္သြားတူးကာ က်င္းတူး၍ ေလွာင္ထားရသည္။ အိုးလုပ္သည့္အခါ လိုသေလာက္ ထုတ္ယူၿပီး လူျဖင့္ နင္းရသည္။ ရႊ႔ံနင္းသည္ဆိုေတာ့ ကိုသန္းစိုးႀကီးကို သြားသတိရမိေသး၏။ ကိုသန္းစိုးႀကီးမွာ ဗလေကာင္းလွ၏။ သူရႊ႔႔ံနင္းေနပံုမွာ ၾကည့္လို႔ေကာင္း ေကာင္းေသးေတာ့။ ရႊ႔ံနင္းရာတြင္ ရႊံ႔ခ်ည္းမဟုတ္။ သဲႏွင့္စပ္ေသးသည္ ထင္ပါသည္။ အသက္ ၁၄ - ၅၊ ၆ ႏွစ္သားေလာက္ကဆိုေတာ့ ေမ့ေနၿပီ။

နင္းၿပီးေသာရႊ႔ံကို စက္ေပၚတင္ကာ ေရအိုး၊ ထမင္းအိုး၊ ငါးပိခ်က္အိုး၊ ဘုရားေသာက္ေတာ္ေရအိုး စသည့္ အလိုရိွေသာ အိုးပံုေဖာ္သည္။ အိုးပံုေပၚလာေတာ့ အနည္းငယ္ထပ္သြားေအာင္ထားၿပီး အိုးေပၚတြင္ လက္ရိုက္ႏွင့္ တဘုတ္ဘုတ္ရိုက္ကာ ပန္းေဖာ္သည္။

ထို႔ေနာက္ေတာ့ ေနလွန္း၊ ေကာက္ရိုး၊ ဖဲြစသည္တို႔ႏွင့္မီးဖုတ္။ ေဖာက္သည္မ်ားက အုိးလွည္းမ်ားႏွင့္တင္ကာ သူတို႔ရပ္ရြာသို႔ သယ္ၾကသည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ၅ တန္း၊ ၆ တန္းေက်ာင္းသားဘ၀ ကြင္းေကာက္တြင္ေနခ့ဲစဥ္ကလည္း အိုးေရာင္းခဲ့ဖူးေသး၏။

ဆိုေတာ့ အိမ္တြင္ ထည့္စရာသိုစရာမွန္သမွ် အကုန္ ေျမအိုးခ်ည္းသံုးသည္။ ေရမ်ားမ်ားေလွာင္ေတာ့ ရာ၀င္အိုးဆိုသည့္ စဥ့္သုတ္ထားေသာ အိုးအႀကီးႀကီးမ်ားႏွင့္ေလွာင္သည္။ ငါးပိကိုလည္း ေျမအိုးႏွင့္ထည့္သည္။ ဆန္အိုး၊ ေသာက္ေရအိုး၊ ဘုရားပန္းအိုး၊ ဘုရားေသာက္ေတာ္ေရအိုး၊ အားလံုးလိုလို ေျမအိုးသံုးသည္။ ပန္းကန္ေတာင္ ေခြးေကြ်းသည့္ပန္းကန္ဆုိ စဥ့္ပန္းကန္ သံုးသည္။

ဆိုေတာ့ ထမင္းကို ေျမအိုးႏွင့္ခ်က္သည္။ ေျမအိုးႏွင့္ခ်က္ေတာ့ အေပၚမွာ ေျမစေလာင္းဖံုး ဖံုးထားသည္။ ေဟာ၊ ထမင္းလည္း က်က္ေရာ အေပၚတက္လာသည့္ ထမင္းက စေလာင္းဖုံးႏွင့္ထိကာ မို႔မို႔ေလးျဖစ္ေနသည္။ ထိုထမင္းကို ထမင္းဦးေပါင္းဟု ေခၚသည္။ ထိုထမင္းဦးေပါင္းကို မိမိတို႔မစားဘဲ အထြတ္အျမတ္ထားကာ ဘုရားဆြမ္းေတာ္တင္ၾကသည္။

၀ါတြင္းခ်ိန္ကဗ်ာထဲမွ ဦးေပါင္းကို ဆြမ္းေတာ္တင္ဆိုသည္မွာ ထို ထမင္းဦးေပါင္းကို ဆိုလိုသည္။ ယခုေခတ္မေတာ့ တမင္ သက္သက္ ေျမအိုးႏွင့္ခ်က္လိုပါသည္ဆိုလွ်င္ေတာင္မွ ေျမထမင္းအိုး ရႏုိင္ပါေတာ့မည္လား မသိ။ လူေတြ အသံုးနည္းတာႏွင့္ အိုးဖုတ္လုပ္ငန္းပင္ တိမ္ေကာသြားၿပီလားမသိ။ ကြ်န္ေတာ္လည္း ေလးမ်က္ႏွာမေရာက္တာၾကာေတာ့ မသိေတာ့။ ေလးမ်က္ႏွာက ဘယ္သူတို႔၊ ဘယ္၀ါတို႔ေရ ေျပာၾကပါအံုးဟ။

သံုးေခ်ာင္းေထာက္ဆိုတာလည္း သည္ေခတ္တြင္ ခပ္ရွားရွားျဖစ္ပါလိမ့္မည္။

ယခင္က လူႀကီးသူမမ်ားသည္  အဖိတ္၊ လျပည့္ေန႔မ်ားတြင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ား၌ ဥပုသ္သြားေစာင့္ေလ့ရိွၾက၏။ ထိုအခါ ေန႔လည္စာ (ေန႔ဆြမ္း) ကို အိမ္က ပို႔သည္။ ထိုသို႔ ပို႔သည့္အခါ ေျခေထာက္သံုးေခ်ာင္းပါသည့္ ယြန္းလင္ပန္းထဲ ထမင္း၊ ဟင္းခြက္မ်ားထည့္ကာ ေခါင္းတြင္ရြက္ၿပီး ပို႔ေလ့ရိွ၏။ ထုိယြန္းလင္ပန္းကို ေျခေထာက္သံုးေခ်ာင္းသာပါသည့္အတြက္ သံုးေခ်ာင္းေထာက္ဟု ေခၚျခင္းျဖစ္၏။ သံုးေခ်ာင္းေထာက္မွာလည္း ႏွီးျဖင့္ယက္ၿပီး စစ္ေစးသုတ္ထားေသာ ပီဘိ သဘာ၀ ပစၥည္းအစစ္ျဖစ္သည္။ စတီးခ်ိဳင့္မ်ားတြင္က်ယ္လာသည့္ ခုေခတ္မွာေတာ့ သံုးၾကေတာ့မည္ မထင္။ ခုေခတ္ကေလးမ်ား သံုးေခ်ာင္းေထာက္ကိုၾကည့္ခ်င္လွ်င္ ျပတိုက္သြားၾကည့္ရမည့္ အေျခဆိုက္ေနေလၿပီ။ အဲေလ၊ တခ်ိဳ႔ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ား မွာေတာ့ ရိွခ်င္ရိွပါလိမ့္ဦးမည္။

(ဆိုေတာ့ သည္ကဗ်ာကို ေက်ာင္းသားေတြနားလည္ေအာင္သာ ရွင္းျပဘို႔ဆိုရင္ ဦးေပါင္းကို ဆြမ္းေတာ္တင္၊ သံုးေခ်ာင္းေထာက္ျပင္ နဲ႔တင္ ဆရာမလွ်ာထြက္ေနေလာက္ၿပီဗ်ိဳ႔။)

အဲေလ ထန္းရည္ခံေတာ့ ၀ါးက်ည္ေတာက္နဲ႔ခံၿပီး ေသာက္ေတာ့လည္း ၾကေသာင္း၀ါးကို တစ္ပုလင္းစာျဖတ္ထားသည့္ ၀ါးခြက္ႏွင့္ ေသာက္ၾကတာျဖစ္ပါသည္။ (အညာမွာေတာ့ ေျမအုိးနဲ႔ခံၿပီး အုန္းမႈတ္နဲ႔ေသာက္သည္ဟု ၾကားဖူးပါသည္။ အညာေဒသ၌ ကြ်န္ေတာ္ ထန္းရည္မေသာက္ဖူးေသးပါ။)

ေဆးလိပ္ေသာက္ေတာ့လည္း ၾကည့္လိုက္အံုး။ ပီဘိ သဘာ၀ခင္ဗ်ာ။

ေဆးလိပ္သည့္အရြက္မွာ သနပ္ဖက္ျဖစ္၏။ အပင္မွ အရြက္ကို ကိုယ့္ဘာသာခူးကာ ေက်ာက္ပ်ဥ္ႀကီးကုိမီးအပူေပး။ ထုိေက်ာက္ပ်ဥ္ႀကီးေပၚတြင္ ဖက္မ်ားစီကာထပ္ကာ တင္ၿပီး အေျခာက္ခံ၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဖက္ဘာဘီက်ဴးလုပ္သည္။ ဆိုေတာ့ မီးသင္းထားသည့္အတြက္ အိုးေပၚမွခ်လိုက္သည့္ဖက္ကေလးမွာ ေမႊးလို႔။

တစ္ခါ ေဆးရိုးကိုလည္း ေဆးရိုးပင္မွ အကိုင္းကို ဒါးျဖင့္ အကြင္းလုိက္ စဥ္းကာ ဆံုထဲထည့္ေထာင္း၏။ ထို႔ေနာက္ ေျမအိုးအကဲြ ထဲထည့္၊ ထင္းမီးႏွင့္ေလွာ္လိုက္ေတာ့ ေဆးရိုးကလည္း ေမႊးထြက္လာသည္။ ေဆးရိုးမရႏုိင္လွ်င္ အုန္းႏွဲပင္မွ အကိုင္းမ်ားကို ခ်ိဳင္ကာ ေဆးရိုးလုပ္ရသည္။ ေဆးရိုးေလာက္မေကာင္းေပမင့္ ေသာက္လို႔ေတာ့ ရသေပ့ါ။ ေဆးရြက္ႀကီးထြက္သည့္ ေဒသမ်ား မွာေတာ့ ေဆးရြက္ႀကီးပင္၏ ပင္စည္ကို စဥ္းကာ ေဆးရိုးလုပ္ပါသည္။

ေဆးမွာလည္း ကုိင္းရိွသူမ်ားက မိမိကိုင္းတြင္ပင္ ေဆးရြက္ႀကီးပင္မ်ား စိုက္ကာ ေသာက္ၾကသည္။ ကိုင္းမရိွသူမ်ားက်ေတာ့ တာတြင္းဘက္က ေရာင္းေသာ ေဆးရြက္ႀကီးမ်ားကို ၀ယ္ကာ မိမိဘာသာ မန္းက်ည္း၊ ထန္းလ်က္ရည္စသည္တို႔ျဖင့္ ျပန္ႏွပ္သည္။ ေသာက္ခါနီးမွ ေဆးရြက္ႀကီးမ်ားကို လိပ္ခါ ဓားျဖင့္အကြင္းလိုက္လွီးလွ်က္ ေဆးရိုးျဖင့္စပ္၊ မီးသင္းထားေသာ ဖက္ထဲ ထည့္လိပ္ကာ ေသာက္ၾကတာျဖစ္၏။

(ဤတြင္ တာတြင္းဘက္ဆိုသည္မွာ ေလးမ်က္ႏွာက င၀န္ျမစ္ေရႀကီးသျဖင့္ ေရကာတာႀကီးမ်ား ေဆာက္ထားရသည္။ ထိုေရကာတာႀကီးမ်ား၏ ကုန္းတြင္းပိုင္းက်ေသာရြာမ်ားကို တာတြင္းဟု ေခၚျခင္းျဖစ္၏။ ဤကား စကားခ်ပ္) 

အဲေလ ေဆးလိပ္အစီခံကိုေတာ့ ေျပာင္းဖူးရြက္မ်ားကိုလိပ္ခါ လုပ္တာထင္ပါသည္။ ေကာင္းေကာင္းမမွတ္မိေတာ့။ ခ်ည္ကေတာ့မခက္ပါ။ အ၀တ္ေဟာင္းတစ္စမွ ခ်ည္ကို ဆဲြထုတ္လိုက္လွ်င္ ၿပီးေတာ့၏။

ကြ်န္ေတာ္တို႔ရြာမွ ရြာသူရြာသားမ်ားမွာ ဤနည္းအတိုင္းခ်ည္း ကိုယ့္ေဆးလိပ္ ကိုယ္လိပ္ေသာက္ၾကတာ ျဖစ္ပါသည္။ ဟုိအိမ္သည္အိမ္ အလည္သြားလွ်င္လည္း သူ႔လိပ္ထားေသာေဆးလိပ္မ်ားျဖင့္ တည္ခင္းဧည့္ခံၾက၏။ အဲေလ အလႉ၊ မဂၤလာေဆာင္ဆိုလွ်င္ေတာ့ ဘယ့္ႏွာလုပ္ လိပ္ေနႏိုင္မွာတံုး။ ၿမိဳ႔မွ လက္ညိႈးေလာက္ ေဆးလိပ္ကေလးမ်ားကို မွာယူ ဧည့္ခံၾက သည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ဘက္မွာေတာ့ ေဆးေပါ့လိပ္ဟုေခၚ၏။  ေလးမ်က္ႏွာက မေဌးၾကည္ေဆးလိပ္ခံုဆို နာမည္ႀကီးျဖစ္၏။

စကားစပ္၍ ေျပာရလွ်င္ ဖက္ထဲ၌ ေဆးရိုး၊ ေဆးမ်ားစပ္ၿပီး လိပ္ထားၿပီး အစီခံပါေသာေဆးလိပ္ကို ေဆးေပါ့လိပ္ေခၚ၍ ဘာမွမပါဘဲ သည္အတိုင္း ေဆးရြက္ႀကီးကို လိပ္ထားသည့္ အျပင္းစား ေဆးလိပ္ကိုေတာ့ ေဆးျပင္းလိပ္ဟု ေခၚေလသည္။ တခ်ိဳ႔က်ေတာ့ ေဆးလိပ္မေသာက္ဘဲ ေဆးရြက္ႀကီးကိုျဖတ္ကာ လိပ္ၿပီး ပါးေစာင္ထဲတြင္ ငံုသည္။ ၎ကို ေဆးငံုသည္ဟု ေခၚ၏။ ထိုေဆးငံုတတ္သူမ်ားအတြက္ ငံုေဆးဆုိၿပီး သပ္သပ္ရိွေသးသည္။ (ကြ်ႏ္ုပ္တို႔၏ ျမန္မာ့ဂုဏ္ေဆာင္ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးသန္႔ ေသတာ ထိုေဆးျပင္းလိပ္ေသာက္လြန္းလို႔ဟု ဖတ္ဖူးပါသည္။ ဤကား စကားခ်ပ္)

ေနာက္ၿပီး ေဆးလိပ္သည့္အရြက္ကို သနပ္ဖက္မသံုးပဲ ေျပာင္းဖူးရြက္ကိုလည္း သံုးေသးသည္။ ေျပာင္းဖူးဖက္ျဖင့္ လိပ္ထားေသာေၾကာင့္ ေျပာင္းဖူးဖက္ေဆးလိပ္ဟု ေခၚသည္။ ထိုေဆးလိပ္ႀကီးမ်ားမွာမူ အလံုးက ၁ က်ပ္ခဲြလံုးေလာက္ တုတ္ၿပီး အရွည္မွာ ၁ ေပေလာက္ရွည္သည္။ အားရပါးရ ေသာက္ေပေရာ့။ ေတာင္သူႀကီးမ်ားမွာ ေဆးလိပ္ေသာက္ဖို႔ အတြက္ ေျပာင္းဖူးဖက္မ်ားကို ၀မ္းစာထည့္ေတာင္ ထားေသးသည္။

ဒါကေဆးလိပ္ေသာက္တာ။

အိမ္ေဆာက္တာလည္း ၾကည့္လိုက္ဦး။ ဘာဘိလပ္ေျမ၊ ဘာသံမွမပါဘဲ သည္အတိုင္းေဆာက္လို႔ရသည္။ ေဆာက္လည္း ေဆာက္ၾကသည္။

အိမ္တိုင္၊ ယက္မ စသည္တို႔လုပ္ရန္ ၀ါးပိုး၀ါးကို သံုးသည္။ အခင္း၊ အကာတို႔အတြက္ ၾကေသာင္း၀ါး။ ႏွီးျဖာရန္ ႏွီး၀ါး စသည္တို႔သံုးသည္။ တိုင္လုပ္ထားေသာ ၀ါးပိုး၀ါးကို အေပါက္ေဖာက္ကာ ယက္မလုပ္မည့္၀ါးကို စြပ္ထည့္လိုက္လွ်င္ ကိစၥၿပီးသည္။ အမိုးက်ေတာ့ အင္ဖက္ႏွင့္မိုးသည္။ တခ်ိဳ႔ကေတာ့ အကာကို ထရံမသံုးဘဲ အင္ဖက္ႏွင့္ ကာၾကေသးသည္။ သို႔ေသာ္ အင္ဖက္အကာမွာ ထရံေလာက္ ၾကာရွည္မခံ။

အိမ္ေဆာက္ဘုိ႔အတြက္ ဘယ္ကန္ထရုိက္မွ ေခၚစရာမလိုသလို ဘယ္ေစ်းသြားၿပီး ဘာပစၥည္းမွလည္း မ၀ယ္ရ။ ေတာတက္ၿပီး ၀ါးခုတ္သည္။ ႏွီးျဖာသည္။ မိန္းမမ်ားက ဖက္ေကာက္သည္။ အိမ္မိုးသည့္ဖက္မွာ အင္ဖက္ျဖစ္၏။ ေအာင္မယ္။ ဖက္ဆိုလို႔ လက္တစ္၀ါးစာေလာက္ကေလးေတြ မထင္နဲ႔ဆရာ။ အင္ဖက္ဆိုတာ အႀကီးႀကီးေတြျဖစ္သည္။ ေျမေပၚေၾကြက်ေနသည့္ အင္ဖက္မ်ားကိုေကာက္၊ ထပ္ကာ ဖက္ထုပ္ႀကီးမ်ားကို ရြာအေရာက္ ရြက္ၿပီးသယ္ရတာ သိပ္ေတာ့ မသက္သာလွ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔အိမ္က ျဖဴျဖဴဆို ဖက္ေကာက္ရမွာ ေသမေလာက္ေၾကာက္၏။ အႏို႔ အလြန္ပင္ပန္းလွသကိုး။

ထိုဖက္မ်ားကို ေရအိုင္ထဲတြင္ အတန္ၾကာစိမ္ထားရသည္။ သုိ႔မွ ပိုးထိုးခံႏိုင္သည္။ ထို႔ေနာက္ ေရထဲမွဆယ္ကာ ၀ါးသီတံမ်ား တြင္ ဖက္မ်ားကို ထပ္ၿပီး ၀ါးအပ္ျဖင့္ထိုးသီရသည္။ ၎ကို ဖက္ပ်စ္ဟုေခၚ၏။ ဖက္ပ်စ္ကို အမိုးအတြက္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ အကာအတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း သံုးႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ သူက ၾကာၾကာမခံ တစ္ႏွစ္သာ ခံသည္။ ႏွစ္တိုင္း အသစ္ျပန္မိုး ရေတာ့ အလုပ္ရႈပ္သည္။

ပိုက္ဆံေလးဘာေလးရိွသူမ်ားက်ေတာ့လည္း ဘယ္ ၀ါးတဲနဲ႔ ေနပါမတံုး။ အိမ္ကို သစ္သားႏွင့္ေဆာက္သည္။ တိုင္ႏွင့္ ယက္မမ်ားကို (တတ္ႏိုင္သူမ်ားက) ပ်ဥ္းကတိုးသား သံုးသည္။ အခင္းကို ကြ်န္းပ်ဥ္ခင္းသည္။ အကာကိုေတာ့ သစ္ပုပ္ပ်ဥ္ျဖင့္ ကာသည္။ ပ်ဥ္းကတိုးက က်စ္သည္၊ မာသည္၊ ေလးသည္။ ေတာင့္ေတာင့္တင္းတင္းရိွသည္။ ကြ်န္းက်ေတာ့ လွသည္။ အရြ႔ဲ အေစာင္းမရိွ။ ရာသီဒဏ္ ခံႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ ၾကာလွ်င္ သံကိုစားသျဖင့္ သံေခါင္းမ်ား ေခ်ာင္သည္ဆိုကာ အခ်ိဳ႔က ကြ်န္းပ်ဥ္ကို မႀကိဳက္။ အကာက်ေတာ့ သစ္ပုပ္မွေကာင္းသည္။ ေရနံေခ်းသာ တစ္ႏွစ္တစ္ခါ ၀ေအာင္သုတ္ေပး။ အၾကာႀကီး ခံသည္။ သစ္ပုပ္က ေပါ့သည္။ သံစဲြသည္။ ကိုင္ရတြယ္ရ လြယ္သည္။

တတ္ႏုိင္သူမ်ားက ပ်ဥ္ေထာင္သြပ္မိုးအိမ္ေဆာက္ၾကသည္။ ပ်ဥ္ေထာင္ၿပီး သြပ္မိုးထားေတာ့ မိုးေရးကာေရးကိစၥ ေခါင္းစားစရာ မလိုေတာ့။ သြပ္မတတ္ႏိုင္သူမ်ားကေတာ့ သက္ငယ္ (သက္ကယ္) မိုးသည္။ သက္ကယ္ေကာင္းလွ်င္ သံုးႏွစ္ေလာက္ခံသည္။ ေနာက္ၿပီး သက္ကယ္ေဟာင္းမ်ားကို အသစ္ႏွင့္ညွပ္ကာ သံုးႏိုင္သလို အိမ္သာ စသည္တို႔မိုးရာတြင္လည္း ျပန္သံုးႏိုင္သည္။

သို႔ေသာ္ သက္ကယ္မိုးရတာ အင္မတန္ ယားလွသည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ငယ္ငယ္္တံုးကေတာ့ ယားတာေသာဘာေသာ ဘယ္ သိမတံုး။ ကိုယ့္အိမ္မိုးလွ်င္လည္း ေပ်ာ္ေပ်ာ္ႀကီး မိုးလိုက္ၾက။ သူ႔အိမ္မိုးမယ္ဆုိလည္း ေပ်ာ္လိုက္ၾက။ အႏို႔ အိမ္မိုးေသာ အိမ္က ၾကက္သားဟင္းႏွင့္ ေကြ်းတတ္သကိုး။

ကြ်န္ေတာ္ေျပာခ်င္သည္မွာ ယခင္အခါကာလမ်ားဆီက လူမ်ားမွာ ကိုယ့္ဘာသာစိုက္၊ ကိုယ့္ဘာသာစား။ ေနေရးစားေရးကို ကိုယ့္ဘာသာ သဘာ၀ထြက္ပစၥည္းမ်ားသံုးၿပီး ဖန္တီးယူတယ္ ဆုိတာ ျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ ယခုေတာ့ ထုိအရာမ်ားမွာ ပံုျပင္မ်ားျဖစ္ က်န္ခဲ့ၿပီ။

(၃)

ကြ်န္ေတာ္တို႔ရြာမွ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာ ေခါင္းေလွ်ာ္လွ်င္ တေယာ္၊ ကင္မြန္းႏွင့္သာ ေလွ်ာ္ၾကသည္။ ဘယ္ကလာ ရွမ္ပူေတြ၊ ရွမ္ေအးေတြ ရပါမတံုး။ (ယခုေတာ့ တေယာ္ပင္၊ ကင္မြန္းခ်ဥ္သီး ရမရ မေျပာတတ္ေတာ့ပါ။ တစ္ခါသံုး ရွမ္ပူအထုပ္ကေလးေတြ သံုးေနၿပီ ထင္ပါသည္။)

တေယာ္ပင္ကို ေတာထဲက ခုတ္လာၿပီး အခြံခြာကာ ထုေထာင္းလိုက္လွ်င္ ခဲြ်က်ိက်ိ ျဖစ္သြားသည္။ ထုထားေသာ တေယာ္ေခါက္ကို ေရထဲထည့္။ ကင္မြန္းခ်ဥ္ပင္မွ ကင္မြန္းခ်ဥ္သီးရသည္။ ကင္မြန္းခ်ဥ္သီးအေျခာက္ကို ခုန တေယာ္ေရထဲ ထည့္လိုက္လွ်င္ ခင္ဗ်ားတို႔ ရွမ္ပူထက္ေကာင္းေသာ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ ရပါၿပီ။ တခ်ိဳ႔က် သံပုရာသီးေလးပါ စိတ္ထည့္လိုက္ေသး ၏။ တေယာ္မရလွ်င္ ဆဲြလဲြရြက္ကို သံုးသည္။ သိပ္မေကာင္းေပမင့္ မရိွသံုးေပါ့။

ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ ရွမ္ပူထက္ တေယာ္ကင္မြန္းကို ပိုႀကိဳက္ပါသည္။ ေခါင္းေလွ်ာ္ၿပီး အေျခာက္ခံဘို႔ ဆံပင္ကို ျဖန္႔လိုက္လွ်င္ တေယာ္ကင္မြန္းန႔ံကေလး သင္းေနသည္။ (အဲေလ၊ ရည္းစားေခါင္းကဆံပင္လို႔ မမွတ္လိုက္ပါႏွင့္ခင္ဗ်ား။ ထိုစဥ္က ကြ်န္ေတာ့္မွာ ဆယ္ေက်ာ္သက္မွ်သာရိွေသးရာ ကြ်န္ေတာ့္ အရီးမ်ားေခါင္းေလွ်ာ္တာကို ရည္ညြန္းပါသည္။) ကြ်န္ေတာ္တို႔ကေတာ့ တစ္ခါတရံမွ အရီးတို႔က ေလွ်ာ္ေပးလို႔ တေယာ္ကင္မြန္းႏွင့္ေလွ်ာ္ၿပီး မ်ားေသာအားျဖင့္ ဆပ္ျပာႏွင့္ ႀကိတ္လုိက္တာ မ်ားပါသည္။

ကြ်န္ေတာ္ရန္ကုန္တြင္ေနစဥ္က ေစ်းထဲတြင္ တေယာ္ကင္မြန္းေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ကို အထုပ္ကေလးေတြႏွင့္ ေရာင္းတာ  ေတြ႔ခဲ့ဖူးပါသည္။ ယခု ရိွမရိွ မသိေတာ့ပါ။ မရိွဆုိလွ်င္ေတာ့ လြမ္းစရာကေလးေတြ ျဖစ္ကုန္ၿပီေပါ့ခင္ဗ်ာ။

ဤသည္မွာ ယခင္က ကြ်ႏု္ပ္တို႔ သဘာ၀ထြက္ပစၥည္းမ်ားကို သံုးစဲြျခင္းအေၾကာင္း ျဖစ္ပါသည္။

ေန႔ခင္း နာရီျပန္တစ္ခ်က္ခဲြေနၿပီ။ ဆိုဒ္ထဲသြား ေယာင္လုိက္ဦးမဗ်ိဳ။

ေက်းဇူးတင္ပါသည္။

ေအးၿငိမ္း

၈ ဇြန္၊ ၂၀၁၇။ ၁၃း၃၀ နာရီ