စာကုိ မည္ကဲ့သုိ႔ေရးရမည္ ဆိုျခင္း အေၾကာင္း

(၁) မခ်ဴတတ္၍ အရံုနီးလ်က္ႏွင့္ မက်ျခင္း

WSH Myanmar က လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး ဂ်ာနယ္ထုတ္မည္ဆိုေတာ့ နီးစပ္ရာ ဟုိလူ ဒီလူမ်ားထံက စာမူမ်ားေတာင္း၏။ ကြ်န္ေတာ္က ဖတ္ရႈ တည္းျဖတ္ေပးရ၏။

ျပႆနာမွာ ကြ်န္ေတာ္က အတန္းတင္စာေမးပဲြေျဖရမည့္ ကာလျဖစ္ေန၍ အခ်ိန္သိပ္မေပးႏိုင္။ အထပ္ထပ္ အေသးစိတ္ လုိက္ဖို႔ရာ မလြယ္။

စာေရးသူမ်ားမွာ စာေရးျခင္း အေတြ႔အႀကံဳရိွသူမ်ားပါသလို သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္မ်ား၌ တစ္ခါမွ မေရးဖူးသူ ပီဘိ အသစ္က်ပ္ခြ်တ္ စာေရးဆရာမ်ားလည္း ပါလာေလ၏။

စာေရးက်င့္မရိွေတာ့ အမွားမ်ား ေသာက္ေသာက္လဲ ပါလာေလ၏။ စာေရးက်င့္ရိွပါသည္ဆိုသူမ်ားမွာလည္း ဟန္မက်ပါ။ ယခင္က သူတို႔ ဘယ္လိုေတြ ေရးေနသည္မသိ။ ကြ်န္ေတာ္ဖတ္ရသည့္စာမူမ်ားမေတာ့ သိပ္ကို အဆင္မေျပလွပါ။

အမွန္ဆို စာကုိမည္ကဲ့သို႔ေရးရမည့္အေၾကာင္း ႏွင့္ မည္ကဲ့သို႔ ဘာသာျပန္ရမည့္အေၾကာင္းမ်ားကို အေ၀းသင္တကၠသုိလ္ ျမန္မာစာအထူးျပဳ ဘာသာရပ္တြင္ အျပည့္အစံု ျပ႒ာန္းကာ သင္ၾကားေပးထား၏။ သို႔ေသာ္ -

ယူတတ္မွ ရ၏။ ခ်ဴတတ္မွ က်၏။

မယူတတ္လွ်င္ အပံုႀကီးလ်က္ႏွင့္ မရ။ မခ်ဴတတ္လ်င္ အရံုနီးလ်က္ႏွင့္ မက်။ - ဟူေသာစကားအရ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ တူ၊ တူမ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူကေလးမ်ားမွာ မယူတတ္ေသာေၾကာင့္ အပံုႀကီးလ်က္ႏွင့္ မရျဖစ္ေခ်သည္။ ၎တို႔ကား စိန္တံုး ေပးသည္ကို ဖိုခံုေလာက္တံုးအျဖစ္ေလာက္သာ အသံုးခ်တတ္သူႏွင့္ အလားသ႑ာန္ တူ၏။ ႀကီးစြာေသာ ဆံုးရံႈးမႈျဖစ္ေလသည္။

စာေရးရာတြင္ မည္သည္တို႔ကုိ သတိထားရမည့္အေၾကာင္း မိတ္ေဆြမ်ားကို မေန႔ညက ေျပာျပျဖစ္၏။

ကြ်ႏု္ပ္၏ ေဖ့စ္ဘုတ္မိတ္ေဆြမ်ားလည္း ဗဟုသုတအျဖစ္ ဖတ္ရႈမွတ္သားလိုလွ်င္ မွတ္သားႏိုင္ၾကပါေစရန္ ျပန္လည္ ေ၀မွ်လိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

အခ်က္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ မနက္ျဖန္ (၂၇ ႏို၀င္ဘာ၊ ၂၀၁၇) တြင္ေျဖရမည့္ မ ၂၁၀၃ - စကားေျပအေရးအသား ဘာသာရပ္မွ ထုတ္ႏုတ္ယူထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။

(၂) စာေရးရာတြင္ ထားရိွအပ္ေသာ သေဘာထားႏွင့္ လိုက္နာရမည့္ အဂၤါရပ္မ်ား

ပထမဦးစြာ စာေရးသူ၌ ထားရိွအပ္ေသာ သေဘာထား (၃) ရပ္ကို ဆရာႀကီးပီမိုးနင္း၏ စာေရးဆရာျဖစ္လိုေသာ္ ေဆာင္းပါးမွ ေကာက္ႏုတ္ ေဖာ္ျပပါမည္။ (မနက္ျဖန္ေျဖရမည့္ ေမးခြန္းတစ္ခုျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အေမာင္ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူကေလးမ်ား အလြတ္က်က္ထားသင့္၏။)

စာေရးသူသည္ မိမိ၏ပညာစြမ္းကို ျပလိုေသာစိတ္ျဖင့္ မေရးအပ္။ (၁) ဖတ္သူေပ်ာ္ပါေစ။ (၂) အသိအလိမၼာ ရပါေစ။ (၃) အက်ဳိးရိွပါေစ ဟူေသာ ေစတနာကို အရင္းထား၍ ေရးရမည္ ဟု ဆရာႀကီးက လမ္းညႊန္ထား၏။ 

သို႔ဆိုလွ်င္ စာကုိ မည္ကဲ့သို႔ေရးရမည္နည္း။ ထိုအေၾကာင္းကို ဆရာႀကီး ေရႊဥေဒါင္း၏ စာေပအေရးအသား ေဆာင္းပါး၌ ျပဆိုထား ၏။ ထိုေဆာင္းပါးမွာ ဆရာႀကီး၏ တစ္သက္တာမွတ္တမ္းႏွင့္ အေတြးအေခၚမ်ား စာအုပ္မွ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ျဖစ္ပါသည္။ ဤအေၾကာင္းသည္လည္း မနက္ျဖန္စာေမးပဲြတြင္ ေျဖရမည့္ ေမးခြန္းတစ္ခုျဖစ္၍ ေမာင္တုိ႔မယ္တို႔ က်က္မွတ္ထားၾကပါကုန္။

စာေရးရာ၌ မရိွမျဖစ္ပါရမည့္ အဂၤါသံုးရပ္မွာ -

(၁) ရိုးရုိးကေလးေရးျခင္း

(၂) အဓိပၸာယ္ရွင္းရွင္း ေရးျခင္း

(၃) ဖတ္၍ေခ်ာျခင္း - တို႔ ျဖစ္၏။

စာကို ကြန္႔၊ ညြန္႔၍ မေရးပါႏွင့္။ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ရိုးရိုးရွင္းရွင္းသာ ေရးပါ။

ကြ်န္ေတာ္ ကုိၾကြယ္စုိးေရးထားတာကို နမူနာျပပါမည္။ ဤကဲ့သို႔ သူ႔စာကို နမူနာျပျခင္းသည္ ၎ကိုႏွိပ္ကြပ္လို၍ မဟုတ္။ မရိုးရွင္းေသာစာ ဟူသည္ အဘယ္ကိုေခၚသနည္း ဆိုတာ ျပလိုျခင္းမွ်သာ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ကိုၾကြယ္စုိးအေနႏွင့္ ကြ်ႏု္ပ္ကို ခြင့္လႊတ္ သေဘာေပါက္ နားလည္လိမ့္မည္ဟု ယူဆပါသည္။

စာကုိ ရိုးရွင္းစြာေရးပါက စာဖတ္သူအေနႏွင့္ စာေရးသူ ဘာကုိဆိုလိုခ်င္ေၾကာင္း ဒက္ကနဲ နားလည္ႏိုင္သည္။ ေျပာလိုသည့္ အေၾကာင္းအရာအားလံုးကို တစ္ေနရာတည္း စုၿပံဳထည့္လိုက္ျခင္းျဖင့္ မိမိဆိုလိုရင္းအဓိပၸာယ္မွ မ်က္ေျချပတ္သြားေတာ့၏။

ေနာက္တစ္ခုမွာ အဓိပၸာယ္ရွင္းရွင္းေရးျခင္း ျဖစ္၏။

ဆရာႀကီးေရႊဥေဒါင္းက မည္မွ်ခက္ခဲနက္နဲသည့္စာျဖစ္ပါေစ၊ တစ္ေခါက္ဖတ္လိုက္ရံုႏွင့္ နားသယ္ကိုႏွက္လိုက္သကဲ့သို႔ အလန္႔တၾကားနားလည္ေစရမည္ဟု ဆုိ၏။

ေအာက္ပါစာပုိဒ္ကေလးကို ဖတ္ၾကည့္ၾကစမ္းပါ။ (သူတု႔ိစာအုပ္မွ စာသားကို ကိုးကားေဖာ္ျပျခင္းသည္ ၎တို႔ကို ကဲ့ရဲ့သၿဂႋဳဟ္ အတင္းဆိုလို၍ မဟုတ္။ ျမန္မာစာအေရးအသား တိုးတက္ေစရန္ နမူနာမွ် ျပျခင္းသာျဖစ္ေၾကာင္း စာအုပ္စီစဥ္သူတို႔ သေဘာေပါက္လိမ့္မည္ဟု ယူဆပါသည္။ ကြ်ႏု္ပ္ကိုလည္း ၆၆ဃ ျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျခားပုဒ္မတစ္ခုခုျဖင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း တရားစဲြလိမ့္မည္မဟုတ္ဟုလည္း ယူဆပါသည္။ မႀကိဳက္လွ်င္ ကြ်န္ေတာ့္ထံ ဖံုးဆက္ေျပာပါ။ ကြ်န္ေတာ္ ျပန္ျဖဳတ္ေပးပါမည္။ ကြ်န္ေတာ့္ဖံုးနံပါတ္မွာ ၀၉ ၇၉၄၃ ၅၅၀၃၄ ျဖစ္ပါသည္။)

၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ မတ္လတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အလုပ္သမားသမဂၢအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ႏွင့္ Friedrich Ebert Stiftung တို႔ ပူးေပါင္း ထုတ္ေ၀သည့္ ေဘးအႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရး လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈ အေျခခံလက္စဲြစာအုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ (၃)၊ အခန္း (၁) နိဒါန္း၊ ဒုတိယစာပိုဒ္ ျဖစ္၏။

ဤစာပိုဒ္ကို မိတ္ေဆြ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း နားလည္ပါသလား။ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ ဦးေဏွာက္သိပ္မေျပးသူမို႔ သူ ဘာကို ဆိုလိုခ်င္ ေၾကာင္း သိရန္ သံုးေခါက္ေလာက္ ျပန္ဖတ္လိုက္ရ၏။ ဒါေတာင္ ေကာင္းေကာင္း သေဘာမေပါက္။

တတိယအရည္အေသြးတစ္ခုမွာ ဖတ္၍ေခ်ာျခင္း ျဖစ္၏။

စာေကာင္းတစ္ပုဒ္ကိုဖတ္ရသည့္အခါ ေနျပည္ေတာ္လမ္းမႀကီးမ်ားေပၚတြင္ ကားေမာင္းရသကဲ့သို႔ ေလွ်ာေလွ်ာရႉရႉ ရိွလွပါသည္။

(နမူနာေဖာ္ျပစရာ အမ်ားအျပားရိွေသာ္လည္း ကြ်ႏု္ပ္မွာ တရားစဲြခံရျခင္းတည္းဟူေသာ ေဘးဒုကၡဆိုးႀကီးကို ေၾကာက္လြန္းလွ၍ တစ္ေၾကာင္း၊ ကြ်န္ေတာ္ေပးမည့္နမူနာမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဂ်ာနယ္သို႔ ေပးပို႔လာေသာစာမူျဖစ္၍ ေနာင္တြင္ စာမူမေပးေတာ့ဘဲ ရန္သူႀကီးအျဖစ္ သတ္မွတ္လိုက္မည္ စိုးေသာေၾကာင့္တစ္ေၾကာင္း ျပန္ဖ်က္လိုက္ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤကား စကားခ်ပ္။)

ဆရာႀကီးေရႊဥေဒါင္းကမူ ဖတ္၍ေခ်ာျခင္းကို ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖာ္ျပထား၏။

"ဖတ္၍ေခ်ာျခင္းဆိုသည္မွာ စာတစ္ပုဒ္ကိုဖတ္လိုက္သည့္အခါ ေဒါင္းေဒါင္း၊ ေဒါင္းေဒါင္းေျပး၍ နားထဲသို႔ အလုိက္သင့္ ၀င္သြားေသာ စာမ်ိဳးကို ဆိုလိုသည္။ ၎အဂၤါႏွင့္မျပည့္စံုေသာစာမ်ိဳးကို ဖတ္ရသည့္အခါ သမံတလင္းေပၚ သဲျဖဴးၿပီး သတၱဳအိုး ဖင္ႏွင့္ပြတ္ေသာအသံကဲ့သုိ႔ ကြ်ႏ္ုပ္၏နားထဲ၌ အခံရခက္လွေပသည္။"

(၃) ျမန္မာစာေရးနည္း

သို႔ဆိုလွ်င္ စာအေရးေကာင္းေအာင္ မည္ကဲ့သို႔ လုပ္ရပါမည္နည္း။

စာေရးျခင္းသည္ အတတ္ပညာတစ္ခုျဖစ္၏။ မည္သည့္အတတ္ပညာကုိမွ ျဖတ္လမ္းနည္းႏွင့္ မရႏိုင္ပါ။ အခ်ိန္ယူကာ ႀကိဳးစား အားထုတ္ရပါမည္။

ဤတြင္ ကြ်န္ေတာ္ေပးမည့္နည္းလမ္းမွာ ဆရာႀကီး မင္းသု၀ဏ္၏ နည္းလမ္းျဖစ္၏။ ဆရာႀကီးက (မည္သည့္အလုပ္ကိုမဆို) လုပ္ရာတြင္ လုိက္နာရန္ နည္းလမ္းေပးသြား၏။ သူ႔နည္းမွာ အလြန္ရွင္းပါသည္။ အတုိေကာက္ စု၊ တု၊ ျပဳ ဟု ေခၚ၏။

စာေကာင္းေကာင္းေရးတတ္လိုသူတို႔အဖို႔ -

ပထမ - စာေကာင္းေပေကာင္းမ်ားကို စုေဆာင္းရမည္။ ထိုစာေကာင္းေပေကာင္းမ်ားကို အခ်ိန္ရတုိင္း ဖတ္ရမည္။ ဖတ္ၿပီးလွ်င္ ထိုစာမ်ားကို မည္ကဲ့သုိ႔ ေရးထားေၾကာင္း ေရးပံုေရးနည္းကို ေလ့လာရမည္။

ဒုတိယ - ဆရာႀကီးမ်ားေရးသားထားသည္ကုိ နမူနာယူလ်က္ အတုယူကာ ေရးသားရမည္။ ေရးရာတြင္ အေၾကာင္းအရာတိုင္းကို ေရးရမည္။ မ်ားမ်ားေရးရမည္။ ေရးရင္းႏွင့္မွ လက္တက္လာတာျဖစ္သည္။ စာကုိေလ့က်င့္မေရးပါဘဲလ်က္ ေရႊဥေဒါင္း လုပ္ခ်င္လို႔ မရ။

တတိယ - မိမိကိုယ္မိမိ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရေလာက္ေသာ အေနအထားေရာက္ၿပီဆိုလွ်င္ ကိုယ္ပိုင္ဟန္ကို ဖန္တီးယူရမည္။ ကာတြန္း ပံုတစ္ခုကို ၾကည့္လုိက္သည္ႏွင့္ ဒါကေတာ့ ေငြၾကည္၊ ဒါကေတာ့ ေျမဇာ၊ ဒါကေတာ့ တင္ေအာင္နီ၊ ဒါကေတာ့ ေသာ္က၊ ဒါကေတာ့ ေမာင္စိန္၊ ဒါကေတာ့ ေရႊမင္းသား၊ ဒါကေတာ့ ေဆြမင္း(ဓႏုျဖဴ)၊ ဒါကေတာ့ ဆရာႀကီးဦးဘၾကည္ စသျဖင့္ အတတ္ေျပာႏိုင္ရမည္။ သို႔မွ ကိုယ္ပုိင္ဟန္ ျဖစ္မည္။ တစ္အုပ္လံုးသာဆံုးသြားေရာ ကာတြန္းဆရာ ဘယ္သူမွန္းမသိဆိုလွ်င္ ဟန္မက်ေသးဟု ဆိုရမည္ျဖစ္၏။

သို႔ဆိုလွ်င္ စာခ်ည္းဖတ္ၿပီး ထင္ရာေတြ ေလွ်ာက္ေရးေနရင္ၿပီးေရာလား။ ေရးထံုးေတြ၊ သတ္ပံုေတြ ေလ့လာစရာ မလိုေတာ့ဘူးလား ဆိုအံ့။ လိုပါသည္။ အလြန္႔အလြန္ကို လိုပါသည္ဟု ဆုိရပါမည္။

စာေရးတတ္ခ်င္သူသည္ - ျမန္မာစာ၀ါက်ဖဲြ႔ထံုးက်မ္း၊ ျမန္မာသဒၵါက်မ္း၊ ျမန္မာစာလံုးေပါင္းသတ္ပံုက်မ္းႏွင့္ ခဲြထား၊ ဆရာေမာင္ခင္မင္ (ဓႏုျဖဴ) ၏စာအုပ္မ်ားကို ေကာင္းစြာ ေလ့လာရမည္ျဖစ္ပါသည္။ မဟုတ္လွ်င္ ေမာက္ခ်ႏွင့္ ၀ုိက္ခ်ကိုပင္ နားလည္လိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။

(၄) စာေရးရာတြင္ သတိထားရမည့္အခ်က္မ်ား

ျမန္မာစကားသည္ လံုးေကာက္အဓိပၸာယ္ထြက္ေသာ ဧကကၡရ ဘာသာစကား ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ သတ္ပံု၊ အျဖတ္အေတာက္မ်ား မွားလွ်င္ အဓိပၸာယ္ပါ မွားသြားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အျဖတ္အေတာက္ႏွင့္ သတ္ပံုတို႔ကို အထူးဂရုျပဳ၍ ေရးသားၾကရမည္။

ပထမဆံုးေျပာလိုသည္မွာ စာလံုးမ်ားကို ျဖတ္ ေရးပါ။ တစ္ဆက္တည္းမေရးပါႏွင့္။ ဤေနရာတြင္ ကိုဟန္မ်ိဳးေနာင္ ေရးထားတာကို နမူနာျပပါမည္။

"

မွား

ၿမန္မာၿပည္တြင္လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္က်န္းမာေရးဆိုင္ရာဥပေဒအတြက္ဝန္ၾကီးဌာနအသီးသီးတို႔၏ၾကိဳတင္ၿပင္ဆင္မွုမ်ား၊မူဝါဒမ်ားႏွင့္လက္ရွိေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားသေဘာေပါက္နားလည္ခဲ့ၾကၿခင္း"

ျဖစ္သင့္သည္မွာ -

"ျမန္မာျပည္တြင္ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒအတြက္ ဝန္ႀကီးဌာနအသီးသီးတို႔၏ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္မွုမ်ား၊ မူဝါဒမ်ားႏွင့္ လက္ရွိေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို သေဘာေပါက္နားလည္ခဲ့ၾကျခင္း"

- ျဖစ္ပါသည္။

ေနာက္ အျဖတ္အေတာက္ မွားျခင္း ျဖစ္၏။ အျဖတ္အေတာက္မွားလွ်င္ အဓိပၸာယ္ပါ ကဲြလဲြသြားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အျဖတ္အေတာက္ မွန္ရန္လည္း အေရးႀကီး၏။

ေရးခ်တြင္ ၀ုိက္ခ် (- ာ) ႏွင့္ ေမာက္ခ် ( - ါ ) ဟု ႏွစ္မ်ိဳးရိွ၏။

ေမာက္ခ်ကို "ခ၊ ဂ၊ င၊ ဒ၊ ပ၊ ၀" အကၡရာ (၆) မ်ိဳးအတြက္သာ သံုးသည္။ သို႔တုိင္ အျခားအကၡရာမ်ားႏွင့္ေပါင္းသြားသည့္အခါ ၀ုိက္ခ်သုိ႔ေျပာင္းသည့္ စာလံုးမ်ားလည္း ရိွ၏။ ဥပမာ -

ခြာသည္၊ အဓိပၸာယ္  

ဤတြင္ အမ်ားဆံုးမွားသည့္ ေရးခ်မွာ (ဓား) ကို (ဓါး)၊ (ဓာတ္) ကို (ဓါတ္) ဟု ေရးျခင္းျဖစ္၏။ ေနာက္တစ္ခုမွာ (အဓိပၸာယ္) ကို (အဓိပၸါယ္) ဟု ေရးၾကသည္။ ဒုတိယႏွစ္ ျမန္မာစာျပ႒ာန္းစာအုပ္မ်ားတြင္လည္း (အဓိပၸါယ္) ဟု ေရးထားသည္ကို အမ်ားအျပား ေတြ႔ရသည္။

ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ေဇာ္ဂ်ီေဖာင့္ ျပႆနာျဖစ္ပါသည္။ ယူနီကုဒ္တြင္မူ ျမ၊ ၿငိမ္း၊ ျပဳ၊ ၿမိဳ႔၊ ခ်၊ ခြ်င္ စသည္တို႔အတြက္ ယပင့္၊ ရရစ္ တစ္မ်ိဳးသာ ရိွသည္။ စာရုိက္သည့္အခါ စာလံုးကိုလိုက္၍ စနစ္က အလုိလိုေျပာင္းေပးသည္။ ေဇာ္ဂ်ီမွာမူ သီးသန္႔ ယပင့္၊ ရရစ္မ်ား သံုးရသည္။ ဥပမာ - ရရစ္အျပည့္ျဖင့္ (ၾကီး) ဟု ေရးလွ်င္ မွားသည္။ အေပၚတစ္ျခမ္းဖဲ့ထားသည့္ (ႀကီး) ဟု ေရးမွ မွန္သည္။ 

ထုိ႔ေၾကာင့္ ေဇာ္ဂ်ီျဖင့္ စာရုိက္သူမ်ား ထုိ အရစ္မ်ားကို သတိထားေရးရန္ လိုပါသည္။ မိမိလိုခ်င္သည့္ အရစ္မ်ားကို အလြယ္တကူ ရွာႏိုင္ရန္ ကီးဘုတ္လက္ကြက္ကို ပရင့္ထုတ္ကာ စားပဲြတြင္ ကပ္ထားပါ။

ေနာက္တစ္ခုမွာ မလုိအပ္ဘဲ ေအာက္ကျမစ္ ထည့္ျခင္းျဖစ္၏။ ဥပမာ - အမႈ႔ ဟု ေအာက္ကျမစ္ထည့္ေရးလွ်င္ မွားသည္။ အမႈ ဟု ေရးမွ မွန္သည္။

ေနာက္တစ္ခုမွာ ဥ (အု) ႏွင့္ ညေလး (ဉ  ) အသံုး ျဖစ္သည္။ ဉ  မွာ ည ကို တစ္ျခမ္းဖဲ့ထားျခင္းျဖစ္၏။

အေဆာက္အဦကုိ အေဆာက္အဉီ  ဟု ေရးလွ်င္ မွားသည္။

အစီအစဥ္ ကို အစီအစဉ္   ဟု ေရးလွ်င္ မွားသည္။

ဌ တြင္ ဌ ႏွင့္ ႒ ဟု ႏွစ္မ်ိဳးရိွ၏။ ႒ မွာ တသတ္ႏွင့္ ဌကုိေပါင္းထားေသာ (တ္+ဌ) (အတ္ထ) ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္

အ႒မ (အတ္ထမ)၊ အ႒ကထာ (အတ္ထကထာ)၊ အ႒ာရသ (အတ္ထာရသ) အတတ္၊ အနိ႒ာရံ (အနိတ္ထာရံု) စသျဖင့္ သံုးသည္။ ျပ႒ာန္း ကိုလည္း (႒) ႏွင့္ပင္ သံုးသည္။

ဌာန (ထာန)၊ ဌာန္ကရိုဏ္း (ထန္ကရိုင္း) စသည္တို႔တြင္မူ (တသတ္သံ) မပါ၍ (ဌ) ႏွင့္ သံုးသည္။

ေနာက္တစ္ခု မွားေရးသည္မွာ ေယာက္်ား ျဖစ္၏။

ေယာက္်ား ဆိုသည္မွာ (ေယာက္က်ား) တြင္ပါသည့္ (က္ ႏွင့္ က်ား) မွ (က) ႏွစ္ခုကိုေပါင္းကာ (က္်ား) ဟု ေရးျခင္းျဖစ္သည္။ (နံနက္) ကို (နံက္) ဟု ေရးသည့္ သေဘာျဖစ္ပါသည္။

ေယာကၤ်ားဟုေရးလုိက္လွ်င္ (ေယာင္က်ား) ျဖစ္သြားၿပီး ဟိုေယာင္ေယာင္ ဒီေယာင္ေယာင္ႏွင့္ ေယာင္ေျခာက္ဆယ္ က်ားသတၱ၀ါ မ်ား ျဖစ္သြားပါလိမ့္မည္။

ထို႔အတူ (စႀကၤာ၀ဠာ) ဟု မေရးရပါ။ (စၾကာ၀ဠာ) ဟု ေရးရပါမည္။ စႀကၤ၀ဠာ ကို (စင္ၾကာ၀လာ) ဟု အသံထြက္၍ မွားပါသည္။ (ၾကာ) တြင္ (အက္) သံပါၿပီးျဖစ္၍ (စၾကာ၀ဠာ) ကို (စက္ၾကာ၀လာ) ဟု အသံထြက္ပါသည္။

ေနာက္တစ္ခုမွားသည္မွာ (ႏွင့္) ႏွင့္ (ျဖင့္) အသံုးျဖစ္သည္။ (ျဖင့္) တြင္ ျပဳလုပ္သူ (ကတၱား) သေဘာပါသည္။ (ႏွင့္) ဆိုသည္မွာ အတူတကြ (with) သေဘာျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေနရာတကာ မ (ျဖင့္) ၾကပါႏွင့္ဟု ေမတၱာရပ္ခံလိုပါသည္။

ေနာက္တစ္ခုမွာ (မွ) ႏွင့္ (က) အသံုးျဖစ္၏။

(မွ) သည္ ထြက္ခြာရာျပပုဒ္ ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ရုပ္ျမင္သံၾကားသတင္းေၾကျငာသူက "ဥကၠဌႀကီးမွ အမွာစကား ေျပာၾကားသြားပါတယ္ရွင္" ဆိုလွ်င္ မွားသည္။ "ဥကၠဌႀကီးက" ျဖစ္ရမည္။ (က) သည္ ျပလုပ္သူ သေဘာပါသည္။

ဥပမာ - ထက္ပိုင္စိုးက ယမင္းသဲြ႔သဲြ႔ေအာင္ကို နဘန္ က်င္းထည့္လုိက္သည္။

ယခု ေဖ့စ္ဘုတ္တြင္ ဆရာေလး၊ ဆရာလတ္၊ ဆရာႀကီးမ်ားကအစ ဧရာမဆရာႀကီး၊ ဆရာ့ဆရာႀကီး၊ ဆရာခ်ဳပ္မႉးႀကီးမ်ားပါမက်န္ တလဲြေတာက္တဲ့ ေရးေနသည့္အမွားကား ကြ်ႏု္ပ္ေမာင္ေအးၿငိမ္း အလြန္ေသာက္ျမင္ကပ္လွသည့္ (ကသတ္ - က္) ႏွင့္ (တသတ္ - တ္) ကို ေနရာလဲြသံုးျခင္း ျဖစ္သတည္း။

တစ္ခုခုကို လုပ္တတ္သည္ဟု ဆိုလိုလွ်င္ (able to do) (တတ္သည္) ဟု (တသတ္ - တ္) ႏွင့္ သံုးသည္။

လုပ္တတ္တယ္၊ သြားတတ္တယ္၊ လာတတ္တယ္၊ ေျပာတတ္တယ္၊ ဆိုတတ္တယ္။

ကြ်န္ေတာ့္ဆီကို သင္တန္းစံုစမ္းလာသူမ်ားက (သင္တန္းတတ္ခ်င္လို႔ပါ) ဟု ေရးလာခဲ့ျငားအံ့။ ကိုယ့္လူ (သင္တန္းတက္ခ်င္လို႔ပါ) လုိ႔ ျပင္ေရးေပးပါ ဟု စာလံုးေပါင္းကို ဦးစြာ ျပင္ခိုင္းပါသည္။ ၎က (သင္တန္းတက္ခ်င္လို႔ပါ) ဟု ျပန္ျပင္ေရးလာသည့္အခါမွ ေရွ႔ဆက္ပါသည္။ ဤကဲ့သို႔ ျပန္ျပင္ေရးမလာသည္မ်ားကိုမူ အေၾကာင္းမျပန္ခဲ့ပါ။ ကြ်န္ေတာ့္ကို လူ႔ခြစာဟု ေခၚၾကပါခင္ဗ်ား။

ေနာက္တစ္ခုမွာ (ကို) ႏွင့္ (အား) အသံုးျဖစ္သည္။ (ကို) မွာ တုိက္ရိုက္အသံုးျဖစ္ၿပီး (အား) မွာ တစ္ဆင့္ခံ အသံုးျဖစ္သည္။

ဥပမာ - ဖိုးထြန္းသည္ သူ႔ခ်စ္သူအား ႏွင္းဆီပန္းတစ္ပြင့္ကို ေမြးေန႔လက္ေဆာင္အျဖစ္ ေပးသည္။ - ဆုိလွ်င္ မွားပါသည္။

ဖိုးထြန္းသည္ သူ႔ခ်စ္သူကို ႏွင္းဆီပန္းတစ္ပြင့္ ေမြးေန႔လက္ေဆာင္ ေပးသည္။ - ဆိုမွ မွန္သည္။

ဖိုးထြန္းသည္ သူ႔ခ်စ္သူအား ႏွင္းဆီပန္းတစ္ပြင့္အား ေမြးေန႔လက္ေဆာင္အျဖစ္ ေပးသည္ - ဆုိလွ်င္မူ ဆရာႀကီးေရႊဥေဒါင္းက အလြန္ နားကေလာလွေၾကာင္း သူ၏ တစ္သက္တာမွတ္တမ္း စာအုပ္ႀကီးထဲတြင္ ေဖာ္ျပထားပါသည္။

ေနာက္ၿပီး ဆယ္တန္းကို (ဒသမတန္း) ဟု ေရးသည္။ ဖတ္ေတာ့ (ဒတ္သမတန္း) ဟု ဖတ္သည္။ သႀကီး (ႆ) သံုး၍ (ဒႆမတန္း) ဟု မေရးရ။ ထုိ႔အတူပင္ ေခါင္းဆယ္လံုးႏွင့္ဘီလူးမင္းကို (ဒသဂီရိ) (ဖတ္ေတာ့ ဒတ္သဂီရိ) ဟု ေရးရသည္။

ေနာက္ဆံုးပိတ္အေနႏွင့္ ေျပာလိုသည္မွာ (တြင္၊ ႏွင့္၊ အား) စသည့္ စကားဆက္မ်ားကို ထပ္ကာထပ္ကာသံုးၿပီး စာေၾကာင္း အရွည္ႀကီးမ်ား ေရးျခင္းကို ေရွာင္ပါ။ ၀ါက်တိုမ်ားသံုးၿပီး မိမိဆိုလိုခ်င္သည့္အဓိပၸာယ္ကို စာဖတ္သူ ဒက္ကနဲ နားလည္ သေဘာေပါက္ေအာင္ ႀကိဳးစားေရးၾကပါမည့္အေၾကာင္း တိုက္တြန္းလိုက္ရပါသတည္း။

ေက်းဇူးတင္ပါသည္။

ေအးၿငိမ္း

၂၆ ႏို၀င္ဘာ၊ ၂၀၁၇