လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရး (ေဆာက္လုပ္ေရး) (၃၇)

၈၊ ၁၁။ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းအႏၱရာယ္ကာကြယ္ေရး အစီအမံ (Respiratory Protection Plan)

            ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းဟူသည္ ယခုမွ အေဆာက္အဦ စတင္ေဆာက္လုပ္ျခင္းျဖစ္သျဖင့္ ေျမညိွျခင္း၊ ေျမတူးျခင္း၊ ေျမရွင္းျခင္း၊ အေဆာက္အဦေဟာင္းမ်ားကို ၿဖိဳဖ်က္ရန္လိုပါက ကြန္ကရိခဲြျခင္း၊ နံရံ၊ ၾကမ္းျပင္စသည္တို႔ကို ၿဖိဳခ်ျခင္း၊ ပိုင္ရိုက္ၿပီးလွ်င္လည္း ပိုင္ထိပ္ကို ျဖတ္ျခင္း၊ ခဲြျခင္း၊ ဘိလပ္ေျမအိတ္မ်ားကို ေဖာက္ျခင္း၊ ပလာစတာအျဖစ္ ေရာျခင္း၊ အမိႈက္သိမး္ျခင္း အစရိွေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ရ ေပရာ ထိုလုပ္ငန္းအားလံုးပင္ ဖုန္၊ အမႈန္မ်ားထေသာ လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္၏။ ထိုအလုပ္မ်ားကို လုပ္ကိုင္ေနရေသာ လုပ္သားမ်ားသည္ ဖံုမ်ားကို ရႉရေပလိမ့္မည္။ ေသခ်ာစြာ အကာအကြယ္၊ အစီအမံမ်ား လုပ္ေပးမထားပါက ကာလၾကာလာသည့္အခါ ၎တို႔တြင္ အသက္ရႉလမ္းေၾကာင္း ဆုိင္ရာ ေရာဂါ၊ အဆုတ္ေရာဂါ၊ ပန္းနာရင္ၾကပ္၊ ထို႔ထက္ပိုဆိုးပါက အဆုပ္ကင္ဆာထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း မွ အလုပ္သမားမ်ားအတြက္ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းအႏၱရာယ္ ကာကြယ္ေရး အစီအမံမ်ား ျပဳလုပ္ေပးထားရန္ လိုပါသည္။ လုပ္ငန္းခြင္ အတြင္း လုပ္ကိုင္ေနသူ ကန္ထရိုက္တာအားလံုးသည္ ဤအစီအမံအတိုင္း လိုက္နာလုပ္ေဆာင္ၾကရန္ လိုပါသည္။

            အလုပ္သမားမ်ားအေနႏွင့္ မိမိတို႔အလုပ္လုပ္္ေနရေသာ ပတ္၀န္းက်င္ရိွေလသည္ မသန္႔ရွင္း၊ က်န္းမာေရးအတြက္ ရႉရိႈက္ရန္

မသင့္ေတာ္ဟု ယူဆပါက အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာကို ၀တ္ဆင္ရန္ အခြင့္အေရးရိွသည္။ ထုိလုပ္သားမ်ားအတြက္ အလုပ္ရွင္ သည္ အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာမ်ား ေထာက္ပ့ံေပးရမည္။

ထိေရာက္ေသာ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းအႏၱရာယ္ကာကြယ္ေရး အစီအမံ အဆင့္ဆင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ပံု

၈၊ ၁၁၊ ၁။ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းအႏၱရာယ္ကာကြယ္ေရး အစီအမံကို အေကာင္အထည္ေဖာ္သူ ခန္႔ထားျခင္း (Program Administrator)

အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းအႏၱရာယ္ကာကြယ္ေရး အစီအမံကို အေကာင္အထည္ေဖာ္သူသည္ ဤစီမံခ်က္အတြက္ အဓိက တာ၀န္ရိွသူ ျဖစ္သည္။ ၎သည္ အျခားေသာ အင္ဂ်င္နီယာ၊ က်န္းမာေရးအရာရိွ၊ ႀကီးၾကပ္ေရးမႈး စသည္တို႔ႏွင့္ တုိင္ပင္လွ်က္ ဤစီမံခ်က္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမည္။ ၎သည္ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္းမွထြက္ေသာ ဖုန္၊ အမႈန္မ်ားအေၾကာင္း ေကာင္းစြာ နားလည္ရမည္။ မည္သည့္ဖံုမ်ားက သာမန္ဖံုမ်ားျဖစ္သည္။ အသက္ရႉလမ္းေၾကာင္းအတြက္ သိပ္အႏၱရာယ္မျဖစ္။ မည္သည့္ဖံုမ်ား၊ မီးခိုးမ်ားက အဆုပ္ကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏုိင္သည္။ မည္သည့္ ဓာတုေဆးမ်ားက မည္သည့္ဓာတ္ေငြ႔ ထုတ္ေပးၿပီး ထုိဓာတ္ေငြ႔က က်န္းမာေရး အတြက္ မည္မွ် အႏၱရာယ္ရိွသည္။ ထို အႏၱရာယ္ကို မည္ကဲ့သို႔ကာကြယ္ရမည္၊ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္းမွ ထြက္လာသည့္ ဖံု၊ အမႈန္၊ ဓာတ္ေငြ႔မ်ားကို မည္သည့္နည္းမ်ားျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ ႏုိင္သည္ အစရိွသည္တို႔ကို ေသေသခ်ာခ်ာ၊ ဂဃနဏ သိထားရန္လိုပါသည္။

၈၊ ၁၁၊ ၂။ ႀကီးၾကပ္ေရးမႉး၏ တာ၀န္ႏွင့္၀တၱရားမ်ား

            ႀကီးၾကပ္ေရးမႉးသည္ မိမိတာ၀န္ယူရသည့္ လုပ္သားမ်ား အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာမ်ားအား ေသခ်ာစြာ ၀တ္မ၀တ္။ ထို ပစၥည္းမ်ား ေကာင္းမေကာင္း စစ္ေဆးရန္၊ မေကာင္းသည့္၊ ေကာင္းေကာင္းအလုပ္မလုပ္ေတာ့သည့္ အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာမ်ား ကို အသစ္ျဖင့္ အစားထိုးလဲလွယ္ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးရပါမည္။ မိမိအလုပ္လုပ္ေနသည့္ ေနရာတြင္ မည္သည့္ အသက္ရႉ အေထာက္အကူ ကိရိယာ ၀တ္ဆင္ရန္သင့္ေတာ္သည္ကိုလည္း အကဲျဖတ္တတ္ရမည္။ အစီအမံ အေကာင္အထည္ေဖာ္သူ (program administrator) ႏွင့္ တုိင္ပင္လွ်က္ လိုအပ္သည္တို႔ကို ပံ့ပိုးေပးရမည္။

၈၊ ၁၁၊ ၃။ အလုပ္သမားမ်ား တာ၀န္ႏွင့္၀တၱရားမ်ား

            အလုပ္ရွင္က ပံ့ပိုးေပးေသာ သင္တန္းႏွင့္ fit test ကို တက္ေရာက္ကာ ေကာင္းစြာနားလည္ေအာင္ ေလ့လာရမည္။ လိုအပ္သည့္ ေနရာမ်ား၌ အသက္ရႉ အေထာက္အကူကိရိယာကို ၀တ္ဆင္ရမည္။ အသက္ရႉ အေထာက္အကူကိရိယာ မေကာင္းေတာ့ပါက မိမိ၏ ႀကီးၾကပ္သူကို အေၾကာင္းၾကားရမည္။ အကယ္၍ အသက္ရႉ အေထာက္အကူကိရိယာ၀တ္ထားစဥ္ မသက္မသာခံစားလာရပါက မိမိ၏ ႀကီးၾကပ္သူကို ခ်က္ခ်င္း အေၾကာင္းၾကားရမည္။ မိမိအား ထုတ္ေပးထားေသာ အသက္ရႉ အေထာက္အကူကိရိယာကို ရိုရိုေသေသ သံုးစဲြၿပီး ေန႔စဥ္ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ရမည္။ ေကာင္းမြန္စြာ သိုမွီးသိမ္းဆည္းထားရမည္။

၈၊ ၁၁၊ ၄။ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းအႏၱရာယ္ကာကြယ္ေရး အစီအမံတြင္ ေအာက္ပါတို႔ ပါ၀င္ရမည္။

၁။ လုပ္ငန္းတစ္ခုခ်င္းအလိုက္ ေရးဆဲြထားေသာ လုပ္ငန္းအစီအစဥ္မ်ားရိွရမည္။

၂။ သတ္မွတ္ထားေသာ စံႏႈန္းမ်ားႏွင့္အညီ အသက္ရႉ အေထာက္အကူကိရိယာ ေရြးခ်ယ္ျခင္း အစီအစဥ္

၃။ အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာ ၀တ္ဆင္ပံု သင္တန္းေပးျခင္း အစီအစဥ္

၄။ ေလလံုမလံု စမ္းျခင္း (Fit Test) အစီအစဥ္

၅။ အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာကို စစ္ေဆးနည္း၊ သန္႔ရွင္းေရးျပဳလုပ္နည္း၊ ထိန္းသိမ္းနည္း၊ သိမ္းဆည္းနည္း အစီအစဥ္

၆။ လုပ္ငန္းမွ ထုတ္လႊတ္လိုက္သည့္ အမႈန္ သို႔မဟုတ္ ဓာတ္ေငြ႔ႏွင့္ သင့္ေတာ္မည့္ အသက္ရႉအေထာက္အကူ ကိရိယာ ေရြးခ်ယ္ ၀တ္ဆင္ျခင္း အစီအစဥ္

၇။ အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာ ၀တ္ဆင္ရေသာ လုပ္သားမ်ား၏ က်န္းမာေရးစစ္ေဆးခ်က္ အစီအစဥ္

၈။ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္းမွ ေလသန္႔စင္မႈကို တိုင္းတာျခင္း အစီအစဥ္

၉။ ဤအစီအမံ၏ ထိေရာက္မႈအေျခအေနကို ျပန္လည္ ေလ့လာသံုးသပ္ခ်က္ အစီအစဥ္

၈၊ ၁၁၊ ၅။ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမွထြက္လာသည့္ ဖုန္၊ အမႈန္၊ ဓာတ္ေငြ႔မ်ားကို အင္ဂ်င္နီယာနည္းသံုး၍ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း

အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းအႏၱရာယ္ကာကြယ္ေရးတြင္ အေျခခံအားျဖင့္ အမႈန္မထြက္ေအာင္ သို႔မဟုတ္ အမႈန္ထြက္ျခင္းနည္းေအာင္၊  ဓာတ္ေငြ႔ကုိရႈမိျခင္း နည္းႏိုင္သမွ်နည္းေအာင္ ဦးစြာစီမံရပါမည္။ ဤသို႔ စီမံရာတြင္ အင္ဂ်င္နီယာနည္းျဖင့္ စီမံႏုိင္သည္။ ဥပမာ -

Ø ကြန္ကရိပိုင္တိုင္မ်ားကို ျဖတ္စက္ျဖင့္ျဖတ္သည့္အခါ အမႈန္မ်ားစြာထြက္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ျဖတ္သည့္ေနရာကုိ အမႈန္ထြက္မႈ နည္းႏိုင္သမွ်နည္းေအာင္ ေရျဖန္းထားရမည္။

Ø သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ရာတြင္ တံျမက္စည္းျဖင့္လဲွမည့္အစား ဖံုစုပ္စက္သံုးျခင္းျဖင့္ အမႈန္ထြက္ သက္သာေစသည္။

Ø ကြန္ဖိုင္းစေပ့စ္မ်ားအတြင္ ေဆးသုတ္ရာတြင္ ေဆးသုတ္သူကို ေဆးေငြ႔ရႉမိျခင္းမွ သက္သာေစရန္ ေဆးသုတ္သည့္အခန္းကို ေလမႈတ္သြင္းေပး ထားရမည္။ တစ္ဖက္မွ ေလမႈတ္သြင္းေပးထားသလို အျခားတစ္ဖက္မွလည္း ဓာတ္ေငြ႔စုပ္ပန္ကာျဖင့္ စုပ္ထုတ္ေပးေနရမည္။

၈၊ ၁၁၊ ၆။ အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာ ေရြးခ်ယ္ျခင္း

            အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာေရြးခ်ယ္ရာတြင္ ေယဘူယ်အားျဖင့္ အလုပ္သမားမ်ား မည္ကဲ့သို႔ေသာ ဖံုအမႈန္မ်ားကို ရႉရိႈက္ေနရသည္၊ မည္သည့္အသက္ရႉလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ အႏၱရာယ္မ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည္ ဆိုသည့္အေပၚ မူတည္ ေရြးခ်ယ္ရပါသည္။ အခ်ိဳ႔ေသာ အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာမ်ားမွာ ေအာက္ဆီဂ်င္နည္းပါးေသာေနရာမ်ားႏွင့္ မသင့္ေတာ္ပါ။ ဤသည္ကိုလည္း သိထားရန္ လိုပါသည္။

သာမန္ဖံုမ်ားအတြက္ ရိုးရိုးဖံုကာ (dust mask) ဆိုလွ်င္ လံုေလာက္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဓာတုပစၥည္းမ်ားမွထြက္ေသာ ဖံုမ်ားအား သာမန္ ဖံုကာ (dusk mask) ျဖင့္ အကာအကြယ္မေပးႏိုင္ပါ။ ထိုအခါ အသက္ရႉ အေထာက္အကူကိရိယာ (respirator) ၀တ္ဆင္ရပါမည္။

 ၈၊ ၁၁၊ ၇။ အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာမ်ား ၀တ္ဆင္ရန္ သင္တန္းေပးျခင္း

အလုပ္သမားမ်ားအေနႏွင့္ အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာမ်ားကို စနစ္တက် ၀တ္ဆင္တတ္ေစရန္ အသက္ရႉ အေထာက္အကူျပဳ ကိရိယာမ်ား ေရာင္းခ်ေပးသည့္ ကုမၸဏီမွ အေရာင္းကိုယ္စားလွယ္က လာေရာက္သင္တန္းေပးရပါမည္။ လုပ္ငန္းခြင္ အတြင္းရိွေနသူအားလံုးကို သင္တန္းေပးရမည္။ ႀကီးၾကပ္သူအားလံုးႏွင့္ အလုပ္သမားမ်ားအားလံုးသည္ အသက္ရႉအေထာက္အကူ ကိရိယာမ်ားကို မည္ကဲ့သို႔ ေရြးခ်ယ္ရမည္၊ မည္ကဲ့သို႔ စနစ္တက် ၀တ္ဆင္ရမည္၊ မည္ကဲ့သို႔ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းရမည္ စသည္တို႔ကို ေကာင္းစြာ သေဘာေပါက္ နားလည္သည္ထိ သင္ၾကားျပသေပးရမည္။

            သင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္မ်ားတြင္ ေအာက္ပါတို႔ ပါ၀င္ရမည္။

Ø အဘယ္ေၾကာင့္ အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာကို ၀တ္ဆင္ရန္ အေရးႀကီးသည္

Ø အကယ္၍ အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာကို စနစ္တက်မ၀တ္ဆင္၊ မျပဳျပင္၊ မထိန္းသိမ္းပါက ေတြ႔ႀကံဳႏိုင္သည့္ အႏၱရာယ္မ်ား

Ø အဘယ္ေၾကာင့္ ထို အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာကိုအသံုးျပဳရသည္

Ø ထို အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာကို၀တ္ဆင္ရာ၌ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား

Ø အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာကို ၀တ္ဆင္ျခင္း၊ ျဖဳတ္ျခင္း၊ ေကာင္းမေကာင္း စမ္းသပ္စစ္ေဆးျခင္း

Ø အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာကို သန္႔စင္ရန္၊ စနစ္တက် ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းရန္၊ သိုေလွာင္ရန္ လိုအပ္ခ်က္မ်ား

Ø အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာ ေကာင္းေကာင္းအလုပ္မလုပ္လွ်င္ သိႏုိင္ေသာ လကၡဏာမ်ား

၈၊ ၁၁၊ ၈။ ေလလံုမလံု စမ္းျခင္း (Fit Test)

            Fit Test အေၾကာင္း ၇၊ ၃၊ ၉ တြင္ အျပည့္အစံုေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။

အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာကို စနစ္တက်၀တ္ဆင္ႏိုင္ရန္ မ်က္ႏွာမွ အေမြးအမွင္မ်ား (မုတ္ဆိတ္ေမြး၊ ပါးသိုင္းေမြး) စသည္တို႔ကို ေျပာင္စင္ေအာင္ ရိပ္ထားရန္ လိုပါသည္။ အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာမွ ရာဘာ (seal) မ်ားသည္ မ်က္ႏွာမွ အသားႏွင့္ ထိေတြ႔ေနရန္ အေရးႀကီးပါသည္။ ဤသည္ကို အလုပ္သမားမ်ား နားလည္ေအာင္ ရွင္းျပထားရမည္။ Fit test အား အလုပ္သမားအားလံုးကို လုပ္ေပးရန္ လုိၿပီး လုပ္ထားေၾကာင္းမွတ္တမ္းလည္း ယူထားရန္လိုပါသည္။  

            ဤသို႔စမ္းရာတြင္ qualitative fit testing ႏွင့္ Quantitative fit testing ဟု ႏွစ္မ်ိဳးရိွ၏။ ႏွစ္မ်ိဳးလံုးသည္ အသက္ရႉ အေထာက္အကူ ကိရိယာကို မွန္ကန္စြာ၊ အႏၱရာယ္ကင္းစြာ ၀တ္ဆင္ေရးအတြက္ အေရးႀကီး၏။

၈၊ ၁၁၊ ၉။ အသက္ရႉအေထာက္အကူကိရိယာမ်ားအား ထိန္းသိမ္းျခင္း

            အသက္ရႉ အေထာက္အကူကိရိယာကို ေန႔စဥ္အသံုးျပဳၿပီးတိုင္း ဆပ္ျပာ၊ ေရတို႔သံုးလွ်က္ ေဆးေၾကာ သန္႔စင္ရမည္။ ထို႔ေနာက္ ဖုန္မထူေသာ၊ ေအး၍ေျခာက္ေသြ႔ေသာ၊ ေနေရာင္တိုက္ရိုက္မက်ေသာ၊ မပူလြန္းေသာ၊ အင္ဂ်င္အိတ္ေဇာမ်ားႏွင့္ ေ၀းေသာ၊ ဓာတုပစၥည္းမ်ား မရိွေသာ၊ ေရေငြ႔မမ်ားေသာ ေနရာမ်ား၌ က်က်နန သိမ္းဆည္းထားရပါမည္။ ထုတ္ေပးစဥ္က ပါလာသည့္ အသက္ရႉ အေထာက္အကူ ကိရိယာ ထည့္သည့္ အိတ္ကို လႊင့္မပစ္ပါႏွင့္။ ထိုအိတ္အတြင္း ထည့္သြင္း သိမ္းဆည္းႏုိင္ပါသည္။

၈၊ ၁၁၊ ၁၀။ ေအာက္ပါအေျခအေနမ်ားတြင္ ထိုေနရာမွ ခ်က္ခ်င္းထြက္ခြါပါ။

Ø အသက္ရႉ အေထာက္အကူကိရိယာသည္ ေကာင္းစြာအလုပ္မလုပ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရလွ်င္

Ø အသက္ရႉ အေထာက္အကူကိရိယာမွ ေလယိုစိမ့္ေနလွ်င္

Ø အသက္ရႉရ ခက္ခဲလာလွ်င္

Ø ပုံမွန္မဟုတ္ေသာ အန႔ံအသက္မ်ားရလာလွ်င္

Ø မသက္မသာခံစားလာရလွ်င္

Ø ေခါင္းမူးျခင္း၊ မ်က္ရည္ယုိျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ ႏွာေခ်ျခင္း၊ ေအာ့အန္ျခင္း၊ ခ်မ္းတုန္ျခင္း စသည္တို႔ ခံစားလာရလွ်င္

ရည္ညႊန္းစာအုပ္စာတမ္းမ်ား

၁။ Sustainable Workplace Alliance – Sample Respiratory Protection Program for Spray Polyurethane Foam Applications

၂။ Envionmental Health & Safety, Iowa State University - Respiratory Protection Program; 2006

၃။ OSHA 3079, 2002(Revised) – Rewpiratory Protection

၄။ University of Toronto – Respiratory Protection Program

၅။ Stanford University – Respiratory Protection Program

ဆက္ပါဦးမည္။

ေအးၿငိမ္း

၂၄၊ ၁၁၊ ၂၀၁၃။ ည ၉း၀၄ နာရီ