တာ၀န္သိမႈ၊ တာ၀န္ယူမႈ

(၁)

တနဂၤေႏြတစ္ေန႔လုံးစာသင္၊ ညက်ေတာ့လည္း ရန္ကုန္ကတူေတာ္ေမာင္ေရာက္လာလို႔ သူတို႔ေက်ာင္းလိုက္ျပ၊ ေနမဲ့ အိမ္လိုက္ပို႔ စသျဖင့္ ည ဆယ္နာရီတီးမွ အိမ္ျပန္ေရာက္၏။ လူလည္း ဖြတ္စာဖတ္စာကို တက္။

တာ၀န္မဲ့မႈ ပို႔စ္၌ ပါ၀င္ေရးသားၾကေသာ ကြန္မင့္အားလံုးကို ေက်းဇူးတင္ပါ၏။ လူအမ်ိဳးအမ်ိဳးရိွသျဖင့္ အျမင္အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ တံု႔ျပန္ပံု အမ်ိဳးမ်ိဳးရိွသည္မွာ မဆန္းပါ။ လူတိုင္းလြတ္လပ္စြာ သေဘာကဲြလဲြပိုင္ခြင့္ရိွသျဖင့္ အားလံုးကို ကြ်န္ေတာ္ လက္ခံ ပါသည္။ မည္သူ႔ကိုမွ အျပစ္မျမင္ပါ။ စိတ္ဆိုးစရာအေၾကာင္းလည္းမရိွပါ။

ထိုေဆာင္းပါး၌ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ အႏွီေကာင္မေလးမွာ ဇာတ္ရုပ္တစ္ခု၊ နမူနာတစ္ခုမွ်သာ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုကေလးမမွာ ၎ကဲ့သို႔ အလားတူ တာ၀န္မဲ့သူအားလံုးကို ကုိယ္စားျပဳ၏။

ယခု တာ၀န္ယူမႈအေၾကာင္းကို ဆက္ေရးပါမည္။

            အမွန္တကယ္ဆိုလွ်င္ လူမ်ားသာ တာ၀န္သိစိတ္ႏွင့္ တာ၀န္ယူတတ္ၾကပါမူ ကိစၥေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ၿပီး၏။ ေလာက ႀကီး အေတာ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာလွေပမည္။

            သက္ေသသာဓက အနည္းငယ္ ထုတ္ေဆာင္ျပပါမည္။

            အကယ္၍ လူအမ်ားသည္ မိမိ၏အမိႈက္ကိုသာ မိမိတာ၀န္ယူကာ ပစ္တတ္ၾကပါမူ ဤေလာကႀကီးသည္ အမိႈက္ ကင္းစင္ေသာ ေလာကႀကီး ျဖစ္ေပမည္။

            ကြ်န္ေတာ္တို႔ စေနဓမၼမိတ္ေဆြမ်ားအဖဲြြ႔က ဆိတ္ဖူးေတာင္ ပရဟိတႏွင့္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းကို သြားလႉေတာ့ ကေလးေတြ အမ်ားႀကီးေတြ႔ရ၏။ အႏို႔အရွင္ဘုရားရယ္၊ ကေလးေတြကလည္း မ်ားမ်ားလွခ်ည့္ ဟု ကိုေသာင္းတန္က ေမးေလွ်ာက္ေလေသာ္ ဒါယကာႀကီးေရ၊ သူရို႔မိဘေတြက ဆင္းရဲလို႔ဆိုၿပီး ကေလးေတြကို ေက်ာင္းလာထားတယ္။ ေက်ာင္းအိပ္ေက်ာင္းစားေပါ့။ ႏို႔ေပမဲ့ အဲဒီလိုေက်ာင္းအပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ သူတို႔မိဘေတြ လံုး၀ေပၚမလာေတာ့ဘူး။ ဘုန္းႀကီးပဲ ေမြးလုိက္ရေတာ့တယ္ ဟု ဆိပ္ဖူးေတာင္ဆရာေတာ္က အမိန္႔ရိွပါသည္။

            ကိုင္း၊ အဘယ္မွ် တာ၀န္မဲ့လိုက္ပါသနည္း။ ဆင္းရဲလို႔မေကြ်းမေမြးႏိုင္ရင္၊ ကေလးမယူနဲ႔ေပါ့။ မေနႏိုင္လို႔ယူရင္ ေကြ်းႏုိင္ေအာင္လုပ္ပါ။ သင္တို႔ေရာ ထမင္းစားၿပီး အသက္ရွင္ေနတာ မဟုတ္ပါလား။ ဒါဆို ကိုယ့္ခေလးကိုယ္ ကိုယ္စားမဲ့ အထဲက ခဲြေကြ်းလိုက္ပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဘုန္းႀကီးဆီ လာပစ္သြားရပါသနည္း။

            မိတ္ေဆြတုိ႔မယံုလွ်င္ ရန္ကုန္၊ ပုလဲၿမိဳ႔သစ္တြင္ ျမသိဂႌသီလရွင္သင္ ပညာေရးေက်ာင္းရိွသည္။ သြားၾကည့္ပါ။ အဲသလို ခေလးေတြ အမ်ားႀကီးေတြ႔ရမည္။ ေက်ာင္းမွာ စားေရရိကၡာ ျပႆနာတက္တိုင္း ဆရာႀကီးမ်ားမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆီ ေရာက္လာတတ္၏။ ဒါယိကာမႀကီးေရ၊ လုပ္ပါအံုး။ ထိုအခါ မမက ကြ်န္ေတာ့္ဆီ ဖံံုးဆက္ေျပာသည္။ ဟဲ့၊ ျမသိဂႌက ဆရာႀကီးေတြ လာတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကလည္း မေနႏိုင္။ တတ္ႏုိင္သမွ် လႉဒါန္းရသည္။ ထုိဆရာႀကီး၊ ဆရာေလးမ်ားမွာ လူမသိသူမသိ မာသာထရီဇာမ်ား ျဖစ္ေလသည္။

            ဒါမွ အားမရေသးလွ်င္ ေရႊဂံုတိုင္၊ ေထာက္ၾကန္႔ စသည့္ ကေလးျပဳစုေရးဌာနမ်ားသြားၾကည့္ပါ။ ပုစု၊ ခရု၊ ပုဇြန္မ်ား အတံုးအရံုးလုိက္ ေတြ႔ရမည္။ ထုိကေလးမ်ားမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ မိဘမ်ားက ေမြးၿပီး ပစ္သြားေသာ ကေလးမ်ားဟု သိရေလသည္။ တစ္ခါတေလ တိုက္စရာ ႏို႔မႈန္႔ဘူးေတာင္မရိွ။ အစိုးရကေထာက္ပံ့တာလည္း ၾကည့္လိုက္ဦး။ ကေလးတစ္ဦး လွ်င္ ျမန္မာေငြ (၁၀) က်ပ္ ပါတဲ့။ ေသာက္က်ိဳးနဲ။ သည္ေခတ္ႀကီးထဲ ေငြ ၁၀ ႏွင့္ ႏို႔မႈန္႔ထားလို႔ ေရေတာင္ တုိက္လို႔မရ။

            ဤမိဘမ်ားကိုမွ တာ၀န္မဲ့သည္မေခၚလွ်င္ ဘယ္သင္းကို ေခၚပါမည္နည္း။

            တျခားထားလို႔ ကိုယ့္ရြာကအတင္း ကိုယ္၊ တုပ္လုိက္ရဦးမည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရြာတြင္ (၁) ရပ္ကြက္၊ (၂) ရပ္ကြက္၊ (၃) ရပ္ကြက္ ႏွင့္ (၄) ရပ္ကြက္ ဟု ရပ္ကြက္ ေလးခုရိွ၏။ အလယ္မွ (၂) ရပ္ကြက္ႏွင့္ (၃) ရပ္ကြက္မ်ားတြင္ အတန္ငယ္ ေခ်ာင္လည္သူမ်ားေနၾကၿပီး (၁) ရပ္ကြက္တြင္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူမ်ား ေနၾက၏။ (၄) ရပ္ကြက္လည္း သိပ္မဆိုးပါ။ ေနႏိုင္ စားႏိုင္ မ်ားထဲက ျဖစ္သည္။

            ကြ်န္ေတာ္တို႔ ၿမိဳ႔ျပင္ကနားမွ ျပန္လာ၍ ပစၥည္းမ်ား သယ္စရာရိွလွ်င္ (၁) ရပ္ကြက္မွ လူမ်ားကို အငွားေခၚရသည္။ ေမာင္မင္းႀကီးသားမ်ားမွာ မနက္ျဖန္တစ္ရက္စာ စားစရာရိွလွ်င္ သည္ကေန႔ အငွားမလိုက္။ ပီဘိ စားစရာမရိွမွ ေခၚလို႔ရသည္။ သူတို႔ နည္းနည္းဗုိက္ျပည့္ေနသည့္အခ်ိန္ဆို မနည္းေခ်ာ့ေမာ့ ေခၚရ၏။

            ကြ်န္ေတာ္တို႔ ငယ္စဥ္က အိမ္အတြက္ သစ္၀ါးမ်ားကို ေတာတက္ကာ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ ခုတ္၊ သယ္၊ ေဆာက္ၾက ၏။ ပိုက္ဆံတစ္ျပားမွ ကုန္စရာမလုိဘဲ အိမ္ျဖစ္သည္။ သည္မွ် သစ္၀ါးမ်ား ေပါေနပါလွ်က္ (၁) ရပ္ကြက္တြင္ အိမ္အမိုး လံုေသာအိမ္၊ ၀ါးထရံ လံုလံုၿခံဳၿခံဳရိွေသာအိမ္ ရွားလွ၏။ သည္ေနရာက မိုးယိုလွ်င္ ဟိုေနရာသို႔ ေရႊ႔ေနသည္။

တျခားလူ မေျပာပါႏွင့္။ ကြ်န္ေတာ့္ဦးႀကီး အရင္းေခါက္ေခါက္ ဦးႀကီးျမသိန္းတို႔ အိမ္၌ပင္လွ်င္ အိမ္ေခါင္းရင္း တစ္ျခမ္းသာ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေနလို႔ရသည္။ ေျခရင္းဘက္မွ ၀ါးၾကမ္းခင္းမ်ားမွာ ေဆြးေျမ့၊ ေပါက္ၿပဲေနသျဖင့္ နင္းလို႔မရ။ သို႔ဆိုလွ်င္ ဦးႀကီးျမသိန္း မည္မွ် အလုပ္ရႈပ္ေနလို႔ အိမ္မျပင္ႏိုင္တာပါနည္း။ ဘာအလုပ္မွ မရႈပ္ပါ။ ေနလို႔ရေသာ ၀ါးၾကမ္းခင္းေပၚ၌ ၀မ္းလ်ားေမွာက္လိုက္၊ ပက္လက္လွန္လိုက္ျဖင့္ အခ်ိန္ကုန္၏။ သူတို႔မိသားစု၌ ဦးႀကီးျမသိန္းႏွင့္ အရီးေအးႀကိဳင္။ ေျပးေရ ၾကည့္လိုက္ပါမွ လင္ကိုယ္မယား ႏွစ္ဦးသာရိွသည္။ ေသသည့္တိုင္ အရီးေအးႀကိဳင္တို႔ ေျပေျပလည္လည္ စားရေသာက္ရသည္ဟု တစ္ခါမွ မၾကားစဖူးခဲ့။

            ထိုသူမ်ားမွာ အျခားသူမ်ား၏ တာ၀န္ကိုအပထား၍ မိမိတာ၀န္ကိုပင္ မိမိေက်ပြန္ေအာင္ မယူၾကသူမ်ား မဟုတ္ပါ ေလာ။ ၎တို႔၏ သားသမီးမ်ား စားရေသာက္ရပံုကို မိတ္ေဆြမ်ားအား ဦးဇြန္းဘုတ္ဆြဲကာ ျပလိုက္ခ်င္ပါဘိ။ မိမိတာ၀န္တင္ မဟုတ္ေသး။ မိသားစု၏ တာ၀န္ကိုပါ အနည္းငယ္မွ ယူခ်င္ၾကသူမ်ားမဟုတ္ပါ။

            သူမ်ားအေၾကာင္းေျပာရတာ ေပါ့ပ်က္ပ်က္ႏိုင္လွသည္။ ကိုယ့္အေၾကာင္းကိုယ္တုပ္မွ ပယ္ပယ္နယ္နယ္ရိွမည္။

            ကြ်န္ေတာ့္ႏွမအရင္း၏ လင္။ ကြ်န္ေတာ့္ေယာကၹ အရင္းေခါက္ေခါက္ကား အလြန္ကံေကာင္းသူ ျဖစ္ေခ်၏။

            ကြ်န္ေတာ့္ႏွမ၊ သူ႔မယားမွာ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္ႏွင့္ ဆံုးပါးသြားသျဖင့္ သူ႔ေယာကၹ ကြ်ႏ္ုပ္မွာ ၎တို႔ေမြးထားသည့္ ကေလးႏွစ္ဦးကို ေခၚယူေကြ်းေမြးထားေလ၏။ ထိုကေလးႏွစ္ဦး ကြ်ႏု္ပ္တို႔ထံ ေရာက္လာသည့္ေန႔မွစကာ အႏွီေရႊေယာကၹ ေတာ္မွာ လူပ်ိဳျပန္ျဖစ္ၿပီးသကာလ ေမြးသမိခင္အိမ္သို႔ ျပန္ကပ္စားကာ လယ္ယာျပန္စားေရး အလုပ္ကိုသာ တြင္တြင္လုပ္ေခ် သည္။

ဘာကဲြ႔၊ သူ႔သားနဲ႔သမီးဘို႔ ပိုက္ဆံပို႔ေပးသလား။ ေအာင္မယ္မင္း ေမာင္ရယ္။ ေမးမွ ေမးရက္ပေလ။ သူ႔သားနဲ႔ သမီးဘို႔ထားလို႔ သူေတာင္ သူ႔အေမဆီက လက္ျဖန္႔ေတာင္း သံုးေနမင့္ဟာ။ ဟဲ့၊ ငါ့သားနဲ႔သမီး ေနထိုင္ေကာင္းပါေလရဲ့လား ဟု တစ္ႏွစ္ေနလို႔ တစ္ခြန္း ေမးေတာ္မူေဖာ္မရ။ တျခားလူမ်ား အသာထား၍ ကြ်န္ေတာ့္ေယာကၹ အရင္းေခါက္ေခါက္ပင္လွ်င္ တာ၀န္မဲ့လွေခ်သည္။

            ထိုမွ်မက၊ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ရြာမွ အလယ္တန္းေက်ာင္း ေက်ာင္းအုပ္ျဖစ္သူမွာ ကြ်န္ေတာ့္အစ္ကို တစ္၀မ္းကဲြ ေတာ္၏။ သူ႔အေဖႏွင့္ ကြ်န္ေတာ့္အေမမွာ ေမာင္ႏွစ္မ အရင္းေခါက္ေခါက္ ျဖစ္၏။ သူတို႔တြင္ ေမာင္ႏွစ္မ ႏွစ္ဦးတည္းသာ ရိွေလသည္။ သူ႔မိန္းမမွာ ကြ်ႏု္ပ္ ေရျဖဴသြားစဥ္က စီးခဲ့သည့္ တြင္ေအာ္တာေလယာဥ္၏ ပန္ကာထက္ ပုိလည္ေလရကား ေယာက်္ားျဖစ္သူ ကို ဟိုလိုေျပာလိုက္ပါလား၊ ဒီလုိလုပ္လိုက္ပါလား ႏွင့္ စီမံခန္႔ခဲြကာ စီးပြားအေတာ္ျဖစ္ေလ၏။ သူတို႔တြင္ ပိုက္ဆံေျပလည္ ေသာ္ျငားလည္း တစ္ဦးတည္း ေနရသည့္ အေမအိုကို ေသသည့္တိုင္ ပိုက္ဆံတစ္ျပားတစ္ခ်ပ္မွ မေပးကမ္း၊ မေထာက္ပံ့ခဲ့ ပါေလ။ ထို အေမအို၊ ကြ်န္ေတာ့္အရီး မလွတင္မွာ လယ္ငွားခရသည့္အခႏွင့္ စားေသာက္ေနထိုင္ရေလသည္။ ဤမွ် တာ၀န္မဲ့လွသည့္ သားကို ေမြးရတာ ေမြးရက်ိဳးမနပ္၊ ၀မ္းေရစပ္လွသည္။

            ဟိုတေလာက သတင္းတစ္ပုဒ္တြင္ အသက္ ၈၀ ေက်ာ္အေမအိုကို ၀က္ၿခံထဲ၌ ပစ္ထားသည့္သားအား အစိုးရက တရားစဲြသည့္အေၾကာင္း ဖတ္လုိက္ရ၏။ စိနတိုင္းျပည္တြင္ ျဖစ္သည္။ ကြ်ႏ္ုပ္တုိ႔တိုင္းျပည္ကား လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားလွသျဖင့္ သူရို႔သားအမိခ်င္းျဖစ္သည့္ ကိစၥ၊ မည္သူကမွ ၀င္မစြက္ဖက္။ အလြန္ ႏိုင္ငံႀကီးသား ပီသလွေခ်၏။

           

            မိတ္ေဆြမ်ားခင္ဗ်ား။ အရွည္ႀကီး ေလွ်ာက္ေရးျပေနတာ သည္းခံေတာ္မူပါ။ လူမ်ား တာ၀န္မဲ့မႈေၾကာင့္ ေလာကႀကီး အဘယ္မွ် အရုပ္ဆိုး အက်ည္းတန္ေနေၾကာင္း သိေစလို၍ စုန္ေရဆန္ေရ ေရးျပရျခင္းျဖစ္ပါသည္။

(၂)

            ကြ်န္ေတာ္သည္ လက္ရိွ စင္ကာပူႏိုင္ငံ၌ Safety Officer အျဖစ္ အလုပ္လုပ္ကိုင္လွ်က္ရိွပါ၏။ Safety Officer ဆိုေတာ့ Safety ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ဥပေဒမ်ားကို ေလ့လာကြ်မ္း၀င္ရသည္။ ထိုဥပေဒမ်ားတြင္ responsibility, responsibility ဆိုသည့္စကားလံုးကို ထပ္ခ်ည္းတလဲလဲ သံုးထားေၾကာင္း ဖတ္မိသူတိုင္း သတိျပဳမိပါလိမ့္မည္။ မင္းတို႔မွာ ေဟာဒီ တာ၀န္၀တၱရားေတြ ရိွတယ္။ အဲဒီတာ၀န္ေတြ မေက်ပြန္ရင္ ေဟာသည္အတိုင္း ဒဏ္ရုိက္မယ္ဟု ျပတ္ျပတ္သားသား ျပဌာန္းထားပါသည္။

            Workplace Safety and Health Act 2006, အပိုဒ္ 15. (3A) ၌ ေအာက္ပါအတိုင္း ျပဌာန္းထား၏။ 

            အၾကင္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္သည္ ၎၏ အမႈမဲ့အမွတ္မဲ့ (negligent) အျပဳအမူ (act) ေၾကာင့္ မိမိကိုယ္ႏိႈက္ကို ေသာ္လည္းေကာင္း (himself) အျခားသူမ်ားကိုေသာ္လည္းေကာင္း (others) အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစခဲ့ပါက ဒဏ္ေငြ သံုးေသာင္း ႏွင့္/သို႔မဟုတ္ ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္ က်ခံေစရမည္။

            ထုိဥပေဒအရ ရထားၾကမ္းေပါက္၌ကြ်ံက်သည့္ ခေလးမသည္ အကယ္၍သာ လုပ္ငန္းခြင္၌ ထိုသုိ႔ျဖစ္ခဲ့ပါက ၎၏ အမႈမဲ့အမွတ္မဲ့မႈေၾကာင့္ သူ႔ကိုယ္သူ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရေစသည့္အတြက္ ဒဏ္ေငြ သံုးေသာင္း ႏွင့္/သို႔မဟုတ္ ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္ ခ်ႏိုင္ေပသည္။ မည္မွ်ဒဏ္ရုိက္မည္ကို တရားသူႀကီးက ဆံုးျဖတ္ပါလိမ့္မည္။

            ထို႔အတူပင္ မိမိကိုယ္ကိုယ္ ေသေၾကာင္းႀကံစည္သူမ်ားသည္လည္း ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သည္ မည္၏။

           

(၃)

ကြ်န္ေတာ္တို႔ရြာကား တည္ေဆာက္ပံု အလြန္လွသည့္ရြာျဖစ္၏။ ဗကပမ်ားကို တိုက္ထုတ္စဥ္ကာလက စနစ္တက် အကြက္ခ် တည္ေဆာက္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ စနစ္တက်သာ ထိန္းသိမ္းထားပါမူ အလြန္သာယာလွပမည့္ ရြာႀကီးတစ္ရြာ ျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ ဤသည္မွာ ရပ္ရြာကို အုပ္ခ်ဳပ္သည့္သူ၏ အေျမာ္အျမင္ရိွမႈႏွင့္ စီမံခန္႔ခဲြတတ္မႈ၊ ရြာသူရြာသားမ်ား၏ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈတို႔ အမ်ားႀကီးလိုသည္။

ရြာလူႀကီးမွာ ကြ်န္ေတာ့္အစ္ကို၀မ္းကဲြျဖစ္သူ ကိုျမင့္ေအာင္ျဖစ္၏။ ကိုျမင့္ေအာင္မွာ အလြန္ရိုးသူ၊ ေအးသူ၊ လူရိုးလူ ေျဖာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ အလြန္ေပ်ာ့ညံ့လွသည္။ အေျမာ္အျမင္မရွိ။ ဘာစာေပဗဟုသုတ၊ ျပင္ပဗဟုသုတမွ မရိွ။ စီမံခန္႔ခဲြြမႈဆိုတာ နားမလည္။ သို႔ေသာ္ ရြာတြင္ သူ႔ေလာက္ေကာင္းသူမရိွသျဖင့္ လူႀကီးတင္ထားရျခင္း ျဖစ္၏။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ရြာျပန္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ ရြာမွလူအားလံုးကို ဖိတ္ေစကာ ေဟာေျပာပဲြ ျပဳလုပ္ပါသည္။ အျခားမဟုတ္။ မိမိတို႔ အိမ္ၿခံ၀င္း အတြင္းႏွင့္ မိမိတို႔ ၿခံစည္းရိုးပတ္လည္ကို သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ၾကရန္၊ ကိုယ္စားဘုိ႔ သီးပင္စားပင္မ်ားကို ကိုယ့္ဘာသာ စိုက္ၾက၊ ပ်ိဳးၾကရန္ ျဖစ္၏။

အလြန္လွပသည့္ ရြာလမ္းမႀကီးမ်ားမွာ က်ဳိးသည့္ေနရာကက်ိဳး၊ ပဲ့သည့္ေနရာကပဲ့။ အခ်ိဳ႔ေနရာမ်ားတြင္ လမ္းလယ္၌ ဗြက္အိုင္ႀကီးမ်ား ထေနသည္။ အခ်ိဳ႔ေနရာမ်ားတြင္ ၿခံဳႏြယ္ပိတ္ေပါင္းမ်ား မွာ လမ္းပိတ္မတတ္ရိွ၏။ ရြာၿခံစည္းရိုးဟူ၍ မရိွ။ အိမ္ၿခံစည္းရိုးမ်ားမွာလည္း ပ်က္သည့္ေနရာကပ်က္၊ ၿပိဳသည့္ေနရာကၿပိဳ။ ရြာတြင္း၀င္လုိက္ကတည္းက သည္အေျခအေနကို ျမင္ရတာ ကြ်န္ေတာ္ အလြန္ စိတ္မခ်မ္းသာပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကိုျမင့္ေအာင္ကို တစ္ရြာလံုးဖိတ္ေစကာ သူတို႔ကို ေျပာဆိုဆံုးမ၊ ၾသ၀ါဒ ေပးျခင္းျဖစ္၏။

ခင္ဗ်ားတို႔၊ အခ်ိန္ယူၿပီး ညေနပိုင္း ေရမခ်ိဳးခင္ တစ္ေန႔ တစ္နာရီေလာက္ ကိုယ့္ၿခံထဲက ေပါင္းပင္ေတြ ရွင္းၾကစမ္းပါ။ ေပါင္းေတြေနရာမွာ ဘူးပင္စိုက္လို႔ရတယ္။ ျငဳပ္ေျမာင္းခ်လို႔ရတယ္။ ငွက္ေပ်ာပင္၊ သေဘၤာပင္ဆိုတာ စိုက္ထားၿပီး ဘာမွမလုပ္ ရဘဲ အခ်ိန္တန္ေတာ့ ဆြတ္ခူးစားရံုပဲ။ စုိက္ၾကစမ္းပါ။ ေဟာသည္ ရြာလမ္းမႀကီးကို ၿခံဳႏြယ္ပိတ္ေပါင္းေတြရွင္း၊ ဗြက္ေတြဖို႔၊ ေက်ာက္ခင္းစသျဖင့္ ျပန္ျပင္ၾကစမ္းပါ။ . . .

ကြ်န္ေတာ္ေျပာတာ တစ္နာရီခဲြၾကာပါသည္။ အျပည့္အစုံကို ေမြးရပ္ေျမသို႔အလည္သြားျခင္း ပို႔စ္တြင္ ရွာဖတ္ၾကည့္ၾကပါ။

လူႀကီးမ်ားကိုသာမက လူငယ္လူရြယ္မ်ားကိုလည္း သီးသန္႔ေခၚကာ ရပ္ေရးရြာေရးမွာ ဦးေဆာင္လုပ္ၾကဘို႔။ တာ၀န္ ကိုယ္စီယူၾကဘို႔ ကြ်န္ေတာ္ ရြာျပန္သည့္အခါတိုင္း အတန္တန္ေျပာပါသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုထိတိုင္ ဘာမွ ျဖစ္မလာပါ။

ျမန္မာျပည္ဟူသည္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရြာမ်ားကဲ့သို႔ ရြာမ်ား၊ ၿမိဳ႔မ်ား၏ အေပါင္းအစု ျဖစ္၏။ သင္တို႔ေနသည့္ရြာကို သင္တို႔ မေစာင့္ေရွာက္လွ်င္ ဘယ္သူ႔ကို လုပ္ေပးေစခ်င္တာပါနည္း။ အစိုးရကိုေလာ။ အစိုးရကလုပ္ေပးလွ်င္ပင္ တစ္ခါႏွစ္ခါသာ ျဖစ္ႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ သည္ရြာတြင္ အၿမဲေနသူမ်ားမွာ မိမိတို႔သာျဖစ္၍ မိမိတို႔ရြာကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ မိမိတို႔တြင္ပင္ တာ၀န္ရွိပါသည္။

တာ၀န္ယူတတ္ေသာ လူ႔အဖဲ႔ြအစည္းတစ္ခု တည္ေဆာက္ၾကစမ္းပါ။

(၄)

မေကာင္းျမစ္တာ၊ ေကာင္းရာညႊန္လတ္

. . . . . .

ညီညာထၾကြ၊ ဆုံးမနာယူ

. . . . . . .

အတတ္လည္းသင္၊ ပဲ့ျပင္ဆံုးမ

. . . . အစရိွေသာ သိဂၤေလာ၀ါဒသုတ္လာ က်င့္၀တ္မ်ား ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ၌ ရိွၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ဘယ္ အဂၤလိပ္လို ေရးထားသည့္ က်မ္းစာႀကီးမ်ားကိုမွ သြားကိုးကားေနစရာ၊ ဘာသာျပန္ေနစရာ မလိုပါ။

            သည္ကဗ်ာမ်ားကို ျမန္မာမွန္လွ်င္ လူတိုင္းလိုလို အလြတ္ရၾကသည္ခ်ည္း။ သို႔ေသာ္ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္မ်ား သည္ကဗ်ာမ်ားက ညႊန္ျပထားသည္မ်ားကို လုိက္နာက်င့္ႀကံပါသနည္း။ ဤကဗ်ာမ်ားက သင္ၾကားျပသသည့္အတိုင္းသာ ျမန္မာတို႔ လုိက္နာက်င့္ၾကံၾကမည္ဆိုပါက ျမန္မာျပည္ႀကီး သည္အေျခအေနတြင္ပင္ ရိွေနလိမ့္မည္မဟုတ္ေလာက္။

            မင္းတို႔အား ဆုိဆံုးမထားေသာ မင္းက်င့္တရားလည္း ရိွပါသည္။ အႏွီမင္းမ်ားသည္ မင္းက်င့္တရား (တာ၀န္ ၀တၱရား) ဆယ္ပါး၌ ဘယ္ႏွစ္ပါးညီေအာင္ က်င့္ပါသနည္း။ ေက်ာင္းသားမ်ားကို လည္ပင္းညွစ္ကာ တုတ္ႏွင့္နာနာရိုက္ျခင္းကို မင္းက်င့္တရားဟု ေခၚပါသေလာ။

            တာ၀န္ေက်ရန္ တာ၀န္သိစိတ္ရိွရမည္။ တာ၀န္သိစိတ္ဟူသည္ မည္သည့္ဘဲြ႔ႀကီးရထားသည္ ဆိုတာႏွင့္ မဆိုင္။

            ကြ်န္ေတာ့္အေမ၏ အစ္မႀကီးမ်ားမွာ အပ်ိဳႀကီးမ်ားျဖစ္၏။ ေဒၚဟံ ႏွင့္ ေဒၚႀကိဳင္ဟု ေခၚသည္။ ရခိုင္ရိုးမေတာင္ေျခ ၀ါးေတာကြင္းေက်းရြာ၌ ေန၏။ စာဆို၍ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတြင္ သင္ခဲ့ေသာ ေသစာရွင္စာမွ်သာ တတ္ေခ်သည္။ သို႔ေသာ္ အႏွီ အရီးမယ္ဟံတို႔ တာ၀န္သိလိုက္ပံုမွာ စာဖဲြ႔လို႔ပင္ မကုန္ႏိုင္။

သူရို႔ညီမႏွင့္ေမာင္မ်ားက ေမြးထုတ္လိုက္ေသာ ကေလးမ်ားျဖစ္သူ ကြ်န္ေတာ္တို႔ေမာင္ႏွမတစ္သုိက္ကို ပညာတတ္မ်ားျဖစ္လာေအာင္ အစြမ္းကုန္ အားထုတ္ခဲ့၏။ အရီးမယ္ဟံ၏ တာ၀န္သိစိတ္ျဖင့္ ကြ်န္ေတာ္ ယခုအေျခသို႔ ေရာက္ခဲ့ရသည္။ အရီးမယ္ဟံသာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တာ၀န္ကိုမယူခဲ့ပါက ယခုေလာက္ဆို ကြ်န္ေတာ္ ၀ါးေတာကြင္းရြာ၌ အျခားသူမ်ားနည္းတူ ယာထြန္ေနေပလိမ့္မည္။ ကေလးငါးေယာက္ေလာက္ေမြးကာ ကသီးကရဲြျဖင့္ ပင္ပင္ပန္းပန္း လုပ္ကိုင္စားေနရမည္မွာ ေသခ်ာသေလာက္ရိွ၏။

သူမ်ားေမြးထားသည့္ သားသမီးမ်ားအတြက္ အရီးမယ္ဟံတည္း ဟူေသာ အပ်ိဳႀကီးတြင္ ဘာတာ၀န္မွ မရိွပါ။  သို႔ေသာ္ အရီးမယ္ဟံတြင္ တာ၀န္သိစိတ္ရိွခဲ့၏။ သူ႔တူ၊ တူမမ်ားအား အလံုးစံုတာ၀န္ယူကာ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးခဲ့၏။ သို႔အတြက္ ဦးေအးၿငိမ္းတည္းဟူေသာ ကြ်ႏ္ုပ္သည္ ျဖစ္ခဲ့၏။ ဤသည္မွာ ကြ်ႏု္ပ္အရီး ရွင္မယ္ဟံ၏ တာ၀န္ယူမႈေၾကာင့္၊ တာ၀န္သိမႈေၾကာင့္ မဟုတ္ပါေလာ။

မိတ္ေဆြတုိ႔ ငယ္စဥ္က မူလတန္း(ထင္ပါသည္) ဖတ္စာတြင္ သင္ခဲ့ရပါသည္။

အခါတစ္ပါးတြင္ ဘုရင္ႀကီးတစ္ပါးသည္ သူ႔တုိင္းသူျပည္သားမ်ား၏ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းစိတ္ (တာ၀န္သိတတ္သည့္ စိတ္) ကို စမ္းလို၍ လူသြားလူလာလမ္းက်ဥ္းက်ဥ္း၌ ေက်ာက္တံုးႀကီးကို ခ်ထားေစသည္။ ထုိေက်ာက္တံုးႀကီး လမ္းပိတ္ေနမႈ ေၾကာင့္ လွည္းတို႔သည္ ေမွာက္၏။ လူအမ်ားတို႔သည္လည္း လမ္းက်ဥ္းက်ဥ္း၌ သြားရလာရ ဒုကၡအေတာ္မ်ားလ်က္ ရိွေန ေလသည္။ သို႔တုိင္ မည္သူကမွ ထိုေက်ာက္တံုးႀကီးကို ေရႊ႔မည္ဟု မစဥ္းစား။ ဘယ္ ဂန္းမသားကမ်ား ဒီေက်ာက္တံုးႀကီး လာခ်သြားရပါ လိမ့္ဟုသာ ႀကိမ္းေမာင္း ေရရြတ္၊ ဆဲဆို သြားၾကေလ၏။

တစ္ေန႔တြင္ လူရြယ္တစ္ဦးသည္ ထိုလမ္းမွ ျဖတ္သြားခိုက္ ေက်ာက္တံုးႀကီးကို ျမင္ေလေသာ္ ေၾသာ္၊ ဒီေက်ာက္တံုးႀကီးေၾကာင့္ လမ္းသြားလမ္းလာေတြ ဒုကၡျဖစ္ေတာ့မွာဘဲ ဟု တာ၀န္သိစိတ္ျဖင့္ ေက်ာက္တံုးႀကီးကို မရကုတ္က ေကာ္ထုတ္ကာ ရွင္းလိုက္ေလသည္။ ထိုအခါ ေက်ာက္တံုးႀကီး ေအာက္တြင္ ဘုရင္ႀကီး ႀကိဳတင္ျမႈပ္ထားသည့္ တာ၀န္သိစိတ္ အတြက္ ဆုလာဘ္ေရႊေသတၱာကို ေတြ႔ရေလသည္။

ဤပံုျပင္မွာ ဖတ္ေကာင္းရံုထည့္ထားတာ မဟုတ္။ ေက်ာင္းေနသူ ကေလးငယ္မ်ား၏ တာ၀န္သိစိတ္ကို ႏိႈးဆြေပးရန္ ျဖစ္ေလသည္။ သို႔ေသာ္ ဤစာကိုသင္ခ့ဲသူ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္၌ တာ၀န္သိစိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါသနည္း။ ဤစာကို သင္ဖူးသူ ကေလးသူငယ္အားလံုး၌ တာ၀န္သိစိတ္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါမူ မည္မွ် တန္ဘိုးရိွလိုက္ပါမည္နည္း။

 (ကြ်န္ေတာ့္ကို သည္ဘ၀ေရာက္ေအာင္ ေျမေတာင္ေျမွာက္ေပးခဲ့သူ အရီးမယ္ဟံမွာ သူစိုက္သြားသည့္အသီးအပြင့္ ကေလးမ်ားကို အနည္းငယ္မွ် ျမင္သြားခြင့္မရရွာခဲ့။ ကြ်န္ေတာ္ ေနာက္ဆံုးႏွစ္တက္ေနစဥ္ ၁၉၈၆၊ ဇြန္လ ၁၆ ရက္၊ တနလၤာေန႔ ၌ ဆံုးပါးသြားခဲ့ေလရာ ကြ်ႏု္ပ္မွာ ေကြ်းေက်းဇူး မဆပ္လိုက္ႏိုင္ျခင္းအတြက္ ယူႀကံဳးမရ ျဖစ္ခဲ့ရေပသည္။)

            ကြ်န္ေတာ္ခ်စ္ေသာ အမိျမန္မာျပည္ႀကီးသည္ အရီးရွင္မယ္ဟံကဲ့သို႔ တာ၀န္သိစိတ္ရိွသူ ႏိုင္ငံသားေကာင္းမ်ားကို လက္၀ယ္ပိုင္ပိုင္ ရရိွႏိုင္ပါေစေၾကာင္း ဆုေတာင္းလုိက္ပါသတည္း။

ဖတ္ရႈအားေပးသူအေပါင္းအား ေက်းဇူးအထူးတင္ပါသည္။

ေအးၿငိမ္း

၁၆ မတ္၊ ၂၀၁၅။ ၀၀း၄၄ နာရီ။