လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးမိတ္ဆက္သင္တန္းမွတ္စု (ေဆာက္လုပ္ေရး) (၁၀)

၉။ ၀န္ခ်ီျခင္း (Lifting)

            ၀န္ခ်ီျခင္းသည္ အႏၱရာယ္မ်ားေသာ အလုပ္ျဖစ္၏။ ၀န္ခ်ီျခင္းကို သတ္မွတ္ထားေသာ လက္မွတ္ရ ကြ်မ္းက်င္ လုပ္သားမ်ားသာ လုပ္ရမည္။ အျခားသူမ်ား လုပ္ခြင့္မရိွ။

လက္မွတ္ရကြ်မ္းက်င္လုပ္သား ဆိုသည္မွာ -

၁။ ၀န္ခ်ီလုပ္ငန္းႀကီးၾကပ္သူ - Lifting Supervisor

၂။ အခ်က္ျပသူ - Signal man

၃။ ႀကိဳးခ်ည္သူ - Rigger

၄။ ကရိန္းေမာင္းသူ - Crane Operator

            ၀န္ခ်ီျခင္းလုပ္ငန္းလုပ္ေတာ့မည္ဆိုလွ်င္ ေအာက္ပါစာရြက္စာတမ္းမ်ားကို ျပည့္စံုေအာင္ တင္ျပရသည္။

၁။ ၀န္ခ်ီလုပ္ငန္းႀကီးၾကပ္သူ - Lifting Supervisor ၏ လက္မွတ္ (Certificate)

၂။ အခ်က္ျပသူ - Signal man ၏ လက္မွတ္ (Certificate)

၃။ ႀကိဳးခ်ည္သူ - Rigger ၏ လက္မွတ္ (Certificate)

၄။ ကရိန္းေမာင္းသူ - Crane Operator ၏ လက္မွတ္ (Certificate)

၅။ ကရိန္း ၏ လက္မွတ္ (LM Cert) (Lifting Machine Certificate)

၆။ ၀န္ခ်ီကရိယာမ်ား၏ လက္မွတ္ (Lifting Gear, Lifting Belt, Lifting Sling, Shackle’s Certificates)

၇။ Risk Assessment

၈။ Safe Work Procedure

၉။ Lifting Plan

လုပ္ငန္းမစတင္မီ အလုပ္လုပ္ခြင့္လက္မွတ္ (PTW – Permit To Work) ေလွ်ာက္ထားရမည္။ ၎လက္မွတ္၌ ကရိန္းေမာင္းသူ၊ ၀န္ခ်ီလုပ္ငန္းႀကီးၾကပ္သူတို႔က လိုအပ္သည္မ်ားကို စစ္ေဆးၿပီးေၾကာင္း လက္မွတ္ပါရမည္။ ၎တို႔ လက္မွတ္ထုိးၿပီးလွ်င္ မန္ေနဂ်ာကလက္မွတ္ထိုး အတည္ျပဳေပးရမည္။ လက္မွတ္အားလံုးစံုၿပီဆိုမွ အလုပ္စလုပ္လိ႔ုရသည္။

            ၀န္ခ်ီလုပ္ငန္း၌ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသည့္ ႀကိဳးခ်ည္သူ၊ အခ်က္ျပသူႏွင့္ ႀကီးၾကပ္သူတို႔သည္ မိမိတို႔အလုပ္မစတင္မီ ၀န္ခ်ီကိရိယာ (ႀကိဳးမ်ား၊ ခ်ိတ္မ်ား - lifting belt, lifting slings, shackles, saety lash စသည္) တို႔ကို ေသခ်ာစြာ စစ္ေဆး ၾကည့္ရႈရမည္။ ပ်က္စီးခ်ိဳ႔ယြင္းေနသည့္ ပစၥည္းမ်ားကို မသံုးရ။

              မိမိတို႔သံုးေသာ ၀န္ခ်ီကိရိယာအားလံုးသည္ သက္တမ္းမကုန္ေသးေသာ လက္မွတ္ရိွသည့္ ကိရိယာမ်ား ျဖစ္ရမည္။ လက္မွတ္သက္တမ္း ကုန္ေနၿပီျဖစ္ေသာ ၀န္ခ်ီကိရိယာမ်ားကို မသံုးပါႏွင့္။ အႏၱရာယ္မ်ား၏။ သံုးမည့္ ၀န္ခ်ီႀကိဳးသည္ မ,မည့္ ၀န္ကို ေကာင္းစြာထမ္းႏိုင္ေၾကာင္း (SWL - Safe Working Load) ေသခ်ာပါေစ။

၁၃။ Lock Out Tag Out

Log Out Tag Out ဆို၍ ဟိုးယခင္က နာမည္ေက်ာ္ ဟာသျပဇာတ္တစ္ခုကို သြားသတိရမိပါသည္။ ျပဇာတ္နာမည္မွာ သူရဲေလးေကာင္ ျဖစ္၏။ ၾကာၿပီဆိုေတာ့ ေကာင္းေကာင္းမမွတ္မိေတာ့ပါ။ သုိ႔ေသာ္ သူတုိ႔အထဲမွ သူရဲတစ္ေကာင္က သူေသခဲ့ရပံု ျပန္ေျပာျပတာကေလးကိုေတာ့ ေကာင္းေကာင္းမွတ္မိပါ၏။

            သူေသရသည္က မီးပလပ္ကို ႏိႈက္ေနစဥ္ တစ္ႏွစ္မွ တစ္လ၊ တစ္လမွ တစ္ရက္၊ တစ္ရက္မွ တစ္နာရီ၊ တစ္နာရီမွ တစ္မိနစ္၊ တစ္မိနစ္မွ တစ္စကၠန္႔ လာေတာင့္လာခဲမီးက ျဗဳန္းစားႀကီးလာသျဖင့္ သူနဲ႔က်မွတိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ျဖစ္ကာ ဓါတ္လုိက္ေသခဲ့ရေသာ မသာ ျဖစ္သတတ္။

            အထက္ပါ သတင္းကေတာ့ ျပဇာတ္မဟုတ္ပါ။ တကယ္ေသတာ ျဖစ္ပါသည္။ ဘိလပ္ေျမ ခ်ိဳးခြာေနစဥ္ တစ္ေယာက္က စက္ေမာင္းလိုက္သျဖင့္ စက္ညပ္ေသရျခင္းျဖစ္၏။

            ဤသည္မ်ားမွာ Log Out Tag Out Safety မရိွသျဖင့္ ေသရျခင္း ျဖစ္သတည္း။ ၎ကို အတိုေကာက္ လိုတို (LOTO) ဟု ေခၚသည္။ ယခု ထို “လိုတုိ” အေၾကာင္း ရွင္းျပပါမည္။

လွ်ပ္စစ္လိုင္း၊ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း၊ ေရေႏြးေငြ႔ပုိက္လိုင္း၊ ေခတၱရပ္နားထားေသာ စက္ အစရိွသည့္ အႏၱရာယ္ရိွေသာ လိုင္းမ်ား၊ ေနရာမ်ားတြင္ လိုတို (LOTO) ကို လုပ္ရသည္။ အထက္ပါ လူေသသည့္ျဖစ္ရပ္၌ အလုပ္သမားႏွစ္ဦးက ကြန္ကရိ ေဖ်ာ္စက္အတြင္း၀င္ကာ ခ်ိဳးခြာသည္။ ထိုစက္သာ လည္ပတ္လိုက္ပါက ထိုအလုပ္သမားႏွစ္ဦး စက္ညပ္ကာ ေသႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၎တို႔အလုပ္လုပ္ေနစဥ္အတြင္း ထိုစက္ကို တစ္စံုတစ္ေယာက္က မေမာင္းႏိုင္ေအာင္ စီမံထားရသည္။

            ထု႔ိအတူပင္ စက္တစ္ခုမွ တာလပတ္ႀကိဳး၊ ဂီယာစသည္တို႔ကို ျပင္ဆင္ရန္ လုိသည္ဆိုပါစို႔။ ထိုစက္ကို ျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္းမႈလုပ္ေနစဥ္အတြင္း မေတာ္တဆ စက္လည္မႈမျဖစ္ေစရန္ စီမံထားရသည္။

            လွ်ပ္စစ္လိုင္းမ်ားကို ျပင္ဆင္သည့္ လွ်ပ္စစ္လုပ္သား (ျမန္မာျပည္အေခၚ လိုင္းမင္း) (electrician, LEW – Licensed Electrical Worker) မ်ားသည္ ၎တု႔႔ိမီးျပင္ေနစဥ္ ထိုလိုင္းကို မီးျဖတ္ထားရသည္။ တစ္စံုတစ္ေယာက္က မေတာ္တဆ ထိုလိုင္းမွ မီးကိုလာမဖြင့္ေစႏိုင္ရန္ မီးခလုတ္မ်ားကို ေသာ့ခတ္ကာ ေသာ့ကုိသိမ္းထားရသည္။

            ေရေႏြးေငြ႔ပိုက္လိုင္းသည္ အပူခ်ိန္ေရာ၊ ဖိအားပါျမင့္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ အနည္းငယ္မွ်ေသာ ေရေႏြးေငြ႔ထိရံုမွ်ျဖင့္ ေသႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရေႏြးေငြ႔ပုိက္လုိင္းျပင္သည့္ လုပ္သားသည္ ၎အလုပ္လုပ္ေနသည့္ ့ေရေႏြးေငြ႔ပိုက္လိုင္းမွ ဗားမ်ားကို တစံုတစ္ေယာက္က လာမဖြင့္ႏိုင္ရန္ ေသာ့ခတ္ထားရသည္။ ေနာက္ၿပီး ဤလိုင္း၌ အလုပ္လုပ္ေနသည္။ ဤဗားကုိ မဖြင့္ပါႏွင့္ ဟူေသာ စာတမ္း ခ်ိတ္ဆဲြထားရသည္။

            ဤသည္ကိုပင္ “လိုတုိ” ဟု ေခၚ၏။

စနစ္တက်လုပ္မည္ဆိုလွ်င္ လိုတုိလုပ္ပံုလုပ္နည္း (LOTO Procedure) မွာ လြယ္ကူပါသည္။ ေအာက္တြင္ ရွင္းလင္း စြာ ေဖာ္ျပထားပါသည္။

၁။ “သည္မီးလိုင္း (သုိ႔မဟုတ္ ထိုစက္) တြင္ အလုပ္လုပ္မည္ျဖစ္သျဖင့္ မီးျဖတ္ထားမည္၊ (သုိ႔မဟုတ္ စက္ပိတ္ထားမည္။) ထို႔ေၾကာင့္ ထိုမီးလိုင္း (ထိုစက္) မွ ခလုတ္မ်ားကို မည္သူတစ္ဦးတစ္ ေယာက္ကမွ မဖြင့္ပါႏွင့္ ဟု အလုပ္ခြင္ရိွ လူအားလံုးကို အေၾကာင္းၾကားထားရမည္။

၂။ ထို႔ေနာက္ မီးျဖတ္လိုက္ပါ။ (စက္ေမာင္းေနပါက ရပ္လိုက္ပါ။)

၃။ ထို႔ေနာက္ ထုိမီးလိုင္းႏွင့္ အျခား မီးလာေနသည့္လိုင္းမ်ား ဆက္သြယ္ထားသည့္ ေနရာအားလံုးမွ ခလုတ္မ်ားကို ေသာ့ခတ္ၿပီး မဖြင့္ပါႏွင့္ ဟု စာတမ္းခ်ိတ္ဆဲြထားပါ။ (စက္ဆိုလွ်င္လည္း စက္ကိုစတင္လည္ပတ္ႏိုင္သည့္ ခလုတ္အားလံုးကို ေသာ့ခတ္ၿပီး အလုပ္လုပ္ေနသည္။ စက္ကို မႏႈိးပါႏွင့္။ ဟူေသာ စာတမ္းခ်ိတ္ဆဲြထားပါ။)

၄။ ထိုေသာ့ကို ထိုမီးလိုင္းတာ၀န္ခံအရာရိွက သိမ္းဆည္းထားရမည္။ မည္သူ႔အားမွ် မေပးရ။

၅။ မီးျပင္ေနေသာ (သို႔မဟုတ္ စက္ျပင္ေနေသာ) လုပ္ငန္းမ်ားအားလံုးၿပီးလွ်င္ လုပ္ငန္းၿပီးေၾကာင္း သက္ဆိုင္ရာ တာ၀န္ခံ အရာရိွထံ အေၾကာင္းၾကားရမည္။ အရာရိွက ထိုမီးလိုင္းတြင္ မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ ရိွမေနေစရန္ စစ္ေဆးရမည္။

၆။ မီးျပန္ဖြင့္မည္ (သို႔မဟုတ္ စက္ျပန္ႏႈိးေတာ့မည္) ဆိုသည့္အေၾကာင္းကို လုပ္ငန္းခြင္ရိွလူအားလံုးကို အသိေပး၊ အေၾကာင္း ၾကားရမည္။

၇။ ျပင္ဆင္စဥ္က သံုးခဲ့ေသာ လက္နက္ကိရိယာအားလံုးကို ျပန္သိမ္းခဲ့ပါ။ တစ္ခုမွ မက်န္ခဲ့ပါေစႏွင့္။

၈။ ဖြင့္ထားေသာအဖံုးအားလံုးကို ျပန္ဖံုးပါ။

၉။ ထိုမီးလိုင္း (သို႔႔မဟုတ္ စက္) ၌ မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ ရိွမေန ဆိုတာ ေသခ်ာမွ မီးျပန္ဖြင့္ရမည္။ (သို႔မဟုတ္ စက္ျပန္ႏိႈးရမည္။)

၁၀။ မီးမဖြင့္ပါႏွင့္ ဟု ခ်ိတ္ဆဲြထားေသာ ဆိုင္းဘုတ္မ်ားအား ျပန္လည္သိမ္းဆည္းရမည္။

                အလုပ္သမားမ်ားအေနႏွင့္ သိထားရမည္မွာ လိုတို ဆိုင္းဘုတ္မ်ားေတြ႔ပါက ထို ခလုတ္၊ ဗား စသည္တို႔ကို မဖြင့္ရ။ အလြန္အႏၱရာယ္မ်ားလွ၏။ ထို႔ျပင္ မိမိအလုပ္လုပ္မည့္ေနရာကို မိမိအထက္အရာရိွက လိုတိုဆိုင္းဘုတ္မ်ား ခ်ိတ္ဆဲြထားလွ်င္ ထိုဆိုင္းဘုတ္မ်ားကို ျဖဳတ္မပစ္ရ။ ၎တို႔သည္ သင့္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးအတြက္ အလြန္အေရးႀကီး၏။

ဆက္ပါဦးမည္။

ေအးၿငိမ္း

၂၆ ေမ၊ ၂၀၁၃ ည ၉း၃၂ နာရီ