Wednesday, September 24, 2008

Public Servant

ျပည္သူ႔၀န္ထမ္း (အစိုးရ၀န္ထမ္း ဟု မသံုးေစခ်င္ပါ)

သည္ေတာ့ သည္အစိုးရက ျပည္သူလူထုေကာင္းစားေရးအတြက္ ခ်မွတ္ေပးထားေသာ မူ၀ါဒမ်ား၊ လမ္းစဥ္မ်ား၊ စီမံကိန္းမ်ားကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဘို႔။ သည္အစိုးရယႏၱရားႀကီးတစ္ရပ္လံုး လည္ပတ္ႏိုင္ဘို႔ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္း ဆိုတာ ေပၚလာရပါေတာ့သည္။
အမည္ကိုက အင္မတန္ ရွင္းေနပါသည္။ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္း။ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္း တဲ့။
ျပည္သူမ်ား၏ တာ၀န္၀တၱရားမ်ားကို ထမ္းေဆာင္ရန္ ျပည္သူမ်ား၏ ဘ႑ာေငြမ်ားျဖင့္ ခန္႔အပ္ထားေသာ ျပည္သူ႔ အလုပ္အေက်ြးျပဳ ၀န္ထမ္းမ်ားျဖစ္ပါ၏။ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းမ်ား၏ တာ၀န္မွာ မိမိက်ရာေနရာမွ က်ရာတာ၀န္ကို ေစတနာ ထားလွ်က္ မိမိတာ၀န္ကို ေက်ပြန္စြာထမ္းေဆာင္ရန္ ျဖစ္ပါ၏။ ဒါ ေယဘုယ် ၿခံဳေျပာလိုက္ ျခင္းျဖစ္ပါသည္။

(ေရာင္နီဦးက ၀န္ထမ္းမ်ားအေၾကာင္းကို ေဇာင္းေပးေရးထားတာ ျဖစ္လို႔ က်ြန္ေတာ္လည္း ၀န္ထမ္းမ်ား အေၾကာင္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေလး ေရးပါမည္။ သည္းညည္းခံသာ ဖတ္ၾကပါ ခင္ဗ်ား။)
ျပည္သူ႔အခြန္မ်ားကို စားေနေသာ တနည္းဆိုရလွ်င္ အစိုးရ ဘ႑ာေငြမွ လခရေနေသာသူ အားလံုးသည္ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းမ်ား ျဖစ္၏။ (အစိုးရဘ႑ာဆိုတာ က်ြန္ေတာ္တို႔ ခင္ဗ်ားတို႔ ျပည္သူေတြရဲ့ ေဆာင္ထားတဲ့ အခြန္အခ မ်ား၊ ႏိုင္ငံပိုင္ သယံဇာတ ပစၥည္းေတြကို ေရာင္းခ်ရာမွ ရလာေသာ ႏိုင္ငံျခားေငြမ်ားပင္ မဟုတ္ပါလား) အမ်ားကေတာ့ အစိုးရ၀န္ထမ္းဟု ေခၚပါ၏၊ က်ြန္ေတာ္ကေတာ့ အစိုးရ၀န္ထမ္း ဆိုတာထက္ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းဆိုတာ ကို ပို သေဘာက်ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ထို ၀န္ထမ္းမ်ားသည္ ျပည္သူတို႔၏ အကိ်ဳးစီးပြားကို သယ္ပိုးရန္ အဓိက တာ၀န္ျဖစ္သည္ ဟု က်ြန္ေတာ္ကေတာ့ သည္အတိုင္း ခံယူထားပါသည္။ အႏို႔ အစိုးရ၀န္ထမ္းေရာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလား။
ေနပါဦး။ အဲသည္ အစိုးရဆိုတဲ့ မင္းလုပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေနသူေတြေရာ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းေတြပဲ မဟုတ္ေပ ဘူးလား။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႏွင့္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ မွ အစ ေအာက္ေျချပာတာ ႏွင့္ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္သားအဆံုး အားလံုးဟာ လခစား ၀န္ထမ္းေတြျဖစ္တဲ့ အတြက္ အားလံုးဟာ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းေတြခ်ည္း ပ ဗ်ာ။ ဟုတ္ပ၊ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဆိုတဲ့သူ ဟာ လည္း ႏိုင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲတာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ဘို႔ ျပည္သူေတြက ေရြးခ်ယ္ၿပီး လစာေပး ခန္႔အပ္ထားတဲ့ သူေပပဲ ဗ်ာ။ မိုးက်ေရႊကိုယ္မွ မဟုတ္ေပကပဲ။
သည္ေတာ့ အင္မတန္ ရွင္းပါ၏။ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတမွအစ ေအာက္က သန္႔ရွင္းေရးလုပ္သားအဆံုး ျပည္သူ႔ ၀န္ထမ္းအားလံုးသည္ ျပည္သူတို႔က ေပးအပ္ထားေသာ တာ၀န္ကို ေက်ပြန္စြာ ေစတနာရိွရိွျဖင့္ ထမ္းေဆာင္ ၾကရန္သာ ျဖစ္ပါ၏။
သည္တြင္ က်ြန္ေတာ္က ေယဘုယ် ၿခံဳေျပာျခင္းထက္ ပိုၿပီး ျမင္သာထင္သာရိွေအာင္ အနည္းငယ္ အေသးစိတ္ က်စြာ ေျပာခ်င္ပါသည္။

ျပည္သူမ်ားက လခေပး ထမင္းေက်ြးထားျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ ျပည္သူမ်ားသည္ က်ြန္ေတာ္တို႔၀န္ထမ္းမ်ား ၏ ထမင္းရွင္၊ ေက်းဇူးရွင္မ်ား ျဖစ္ပါ၏။ သည္ေတာ့ ျပည္သူမ်ားအား အလုပ္အေက်ြးႁပုေနျခင္းသည္ ကိုယ့္ေက်းဇူးရွင္မ်ားကို ေက်းဇူးဆပ္ေနျခင္းျဖစ္သည္ ဟု သေဘာထားအျမင္ ေျပာင္းလိုက္ပါက ခုနစ္ရက္ သားသမီးအေပါင္း စိတ္ခ်မ္းသာစရာ ျဖစ္လာေပလိမ့္မည္။
(က်ြန္ေတာ္ဟာ ခု ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္ မဟုတ္ေတာ့တဲ့အတြက္ ျပည္သူကေပးတဲ့ လခကို စားေနသူတစ္ဦး မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပသိ က်ြန္ေတာ္ ျပည္သူလူထုကို ေက်းစြပ္မဲ့အလုပ္မိ်ဳးလုပ္ဖို႔ လက္ေတြ႔လုပ္ဖို႔ မေျပာနဲ႔၊ စိတ္နဲ႔ေတာင္ မကူးဖူးပါဘူး။ က်ြန္ေတာ္တို႔ အသက္ရွင္ေနထိုင္ေရးအတြက္ ေန႔တိုင္းၿမိဳေနတဲ့ ထမင္းဟာ ဘယ္သူေတြ စိုက္ထားတာ ထင္ပါသလဲ။ ဟာ - ငါ ပိုက္ဆံရိွလို႔ ၀ယ္စားတာပဲကြ။ သူတို႔ဟာ အလကားလုစားေနတာမွ မဟုတ္တာ လို႔ တရားလက္လြတ္ မေျပာပါနဲ႔။ ဟို ေရႊမိုးေငြမိုးရြာေပးလိုက္လို႔ လူေတြအကုန္လံုးခ်မ္းသာကုန္ၿပီး စပါးစိုက္မဲ့လူမရိွေတာ့လို႔ အငတ္ေဘးႀကီးဆိုက္ရတဲ့ ပံုျပင္ မၾကားဖူးရင္ ေျပာျပခ်င္စမ္းပါဘိ။ က်ြန္ေတာ္ကေတာ့ အေတာ္ေလးကို ဂရုတစိုက္ ရိွပါသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္လည္း နည္းနည္း တစ္ဖက္စြန္းေရာက္ပါသည္။ အဘယ္သို႔ တစ္ဖက္စြန္းေရာက္သနည္း ဆိုေသာ္ က်ြန္ေတာ္လူမွန္း သိတတ္စကတည္းက ကိုယ္စားသည့္ အစားအစာကို မကုန္လို႔ အလဟႆ လႊင့္ပစ္လိုက္ရတာမိ်ဳး တခါဘူးမွ် မရိွခဲ့ပါ။ အစားအစာျဖင့္ အသက္ဆက္ေနရသည့္အတြက္ သည္အစားအစာကို တန္ဘိုးထားရမည္ ဆိုသည္ကို ငယ္စဥ္ကတည္းက သိနားလည္ထားခဲ့ပါသည္။ ဘယ္ကေန ဘယ္သူက သင္ေပးလိုက္ လို႔ သိခဲ့ရသလဲဗ် လို႔ အထြန္႔တက္ပါဦး။ က်ြန္ေတာ္ငယ္စဥ္က ေရႊေသြး၊ ေတဇ ႏွင့္ ဒို႔ေက်ာင္းသား စသည့္ ကေလးလူငယ္ဖတ္ စာေစာင္မ်ားမွာ က်ြန္ေတာ့္အသည္းစဲြ ျဖစ္ပါ၏။ မံု႔ကိုသာ မစားခ်င္ (အဲေလ စားလဲမစားခဲ့ ဖူးပါ) ေနရမည္။ ထိုစာေစာင္မ်ားကိုေတာ့ အားလံုးတၿပိဳင္နက္ ၀ယ္စရာပိုက္ဆံမရိွေတာင္ အလွည့္ႏွင့္ ၀ယ္ကာ မလြတ္တမ္း ဖတ္ခဲ့ပါသည္။ ထိုစာေစာင္ကေလးမ်ားမွာ ကေလးဖတ္ဆိုေပမင့္ လူ႔ဘ၀မွာ ဘယ္ကဲ့သို႔ ေနရမည္ဆိုသည္ကို ညႊန္ျပ ထားခ်က္မ်ား အမ်ားအျပား ပါပါသည္။ ကိုယ့္အသက္ကို ဆက္ေပးမည့္ အစားအစာကို တန္ဘိုးထားရမည္ ဆိုသည္ကို ေရြေသြးစာေစာင္က သင္ေပးလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါ၏။ ယခုခိ်န္ထိ ထမင္းခ်က္စားသည့္အခါ အိုးထဲတြင္လည္းေကာင္း ပန္းကန္ထဲတြင္ လည္းေကာင္း၊ ထမင္းတစ္လံုးမွ်၊ ထမင္းတစ္ေစ့ဆို တစ္ေစ့မွ်မက်န္ေအာင္ ျခစ္ကာစားပါသည္။ အင္မတန္ ဂိ်ဳးကပ္ေနလို႔ ခြာမရတာေလာက္ပဲ ပစ္ရပါသည္။ က်ြန္ေတာ္ႏွင့္ နီးစပ္သူမ်ားအားလည္း ထိုအေၾကာင္း မၾကာခဏ ေျပာျပပါသည္။
ထမင္းကို ပန္းကန္ထဲတြင္ အကုန္ေျပာင္ေနေအာင္ စားသူဟူ၍ က်ြန္ေတာ့္ပတ္၀န္းက်င္တြင္ သိပ္ကို မေတြ႔ရဖူးပါ။ အနည္းႏွင့္ အမ်ားေတာ့ ခ်န္ခဲ့ၾကတာခ်ည္း ျဖစ္ပါသည္။ ထမင္းကုိ အကုန္ေျပာင္ေနေအာင္ စား ျခင္းသည္ ရွက္စရာ တစ္ခုျဖစ္ပါသေလာ၊ သို႔မဟုတ္ က်ြန္ေတာ္တို႔ ငယ္စဥ္က ေရွးလူႀကီး သူမမ်ားေျပာသလို ဆင္းရဲတာရွည္ တတ္ပါသလား၊ သို႔တည္းမဟုတ္ ဂုဏ္နိမ့္စရာတစ္ခု ဟု မွတ္ယူပါသေလာ။ က်ြန္ေတာ္ ေသေသ ခ်ာခ်ာ မသိပါ။ တခ်ဳိ႔ အယူသည္းသူမ်ားလို ထမင္းကို ေျပာင္ေနေအာင္ မစားေကာင္းဟု ဆိုခ်င္ပါ သေလာ။ သို႔ဆိုလွ်င္ အဘယ္အေၾကာင္း ေၾကာင့္ မစားေကာင္းပါသနည္း။ ယုတၱိမတန္ေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ား လာမေျပာပါႏွင့္။ က်ြန္ေတာ္ဆိုသည့္ လူ႔ဂြစာ က ေတာ္ရံုတန္ရံု အယူသည္းမႈမ်ားကို လံုး၀လက္ခံတတ္သူ မဟုတ္ပါ။ ဤကား စကားခ်ပ္။)

ခုေတာ့ က်ြန္ေတာ္တို႔လို အညတရ ဘာေကာင္မွ မဟုတ္သူ ေတာကလူမ်ား ကိစၥရိွလို႔ ရံုးျပင္ကနား သြားရလွ်င္ ဘယ္သူ႔ကို အေဖေခၚရမွန္း မသိပါ။ မ်က္လံုးကေလး ေပကလပ္ ေပကလပ္ႏွင့္ မ်က္ႏွာကေလး ေအာက္ခ်ကာ မသြားရဲသြားရဲ ရံုးတြင္းသို႔ အသာကေလး ကိုယ္ကို ရို႔ကာသြားလွ်က္ အနားရိွ စားပဲြတစ္ခုသို႔ ခ်ဥ္းကပ္ရပါ၏။ သို႔ေသာ္ ရဲရဲတင္းတင္း မေမးရဲေသး။ ထိုစားပဲြမွ ကိုကို၊ မမ၊ ဦးဦး၊ ေဒၚေဒၚမ်ား အလုပ္ျပတ္ေအာင္ သို႔မဟုတ္ စကားျပတ္ေအာင္ (သူရို႔ေျပာေနေသာ ထိုစကားမ်ားမွာ အလုပ္ႏွင့္ပတ္သက္ သည္ကနည္းနည္း၊ သူမ်ားအတင္းအဖ်င္းကို ေဖေတာ့ ေမာင္ေတာ့ နားခန္းတလန္ ပန္းတလန္ ေျပာေနတာက မ်ားမ်ား) စားပဲြေဘးနားတြင္ သူရို႔အရိပ္အေျခ ႏွင့္ မ်က္ႏွာရိပ္ မ်က္ႏွာကဲကိုၾကည့္လွ်က္ မရပ္ရဲရပ္ရဲ အသာကေလး ရပ္ေနရပါသည္။ သူရို႔စကားျပတ္မွ ေလသံကိုအတတ္ႏိုင္ဆံုး ခိ်ဳသာထားလွ်က္ မ်က္ႏွာကို ပ်ားရည္လူးကာ အစ္မေလး၊ က်ြန္ေတာ္ ဟို ဒီစာရြက္ကေလး လက္မွတ္ထိုးခိုင္းခ်င္ ခ်င္.....။ ထိုအခါ ေမးေင့ါျပကာျဖစ္ေစ လက္ညိႈးညႊန္ျပကာျဖစ္ေစ ဟိုဘက္စားပဲြကိုသြားခိုင္းဘို႔ အရိပ္အျခည္ ျပပါလိမ့္မည္။ ဟုတ္၊ ဟုတ္။ ေက်း ေက်းဇူး။
သူတို႔သည္ သူတို႔၏ ထမင္းရွင္မ်ားကို မခန္႔ေလးစား ျပဳေနေၾကာင္း သေဘာမေပါက္ခဲ့ၾကပါ။ သည္တြင္ က်ြန္ေတာ္ အခ်ဳပ္တန္းဆရာေဖ၏ ေတးထပ္ကေလးကို ေျပး၍ သတိရမိပါ၏။ (အခ်ဳပ္တန္း ဆရာေဖ ဆိုသည္မွာ “ဖန္ကလပ္ ေအးတဲ့ေရ၊ သေျပဖူးငံုစ။ ျပန္ဂဟပ္ ေရးတဲ့ေဖ၊ စေလ ဦးပုည” ဟု လူသိမ်ားသူ စေလဦးပုည ႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ ျဖစ္ပါသည္။ တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦးမတည့္ၾကသျဖင့္ တစ္ဦး၏ ငယ္က်ိဳးငယ္နာမ်ားကို တစ္ဦး အျပန္အလွန္ စာခ်ိဳးခဲ့ၾက သူမ်ားလည္း ျဖစ္ပါ၏။ သူရို႔ႏွစ္ဦးစလံုး၏ ေတးထပ္မ်ားသည္ စကားလံုး ေျပာင္ေျမာက္လွသျဖင့္ က်ြန္ေတာ္ အလြန္ႏွစ္သက္သည္ ျဖစ္ရကား ငယ္စဥ္က ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အလြတ္က်က္ခဲ့ပါသည္။ အခ်ဳပ္တန္းဆရာေဖ31ႏွင့္ စေလဦးပုည32 တို႔၏ အထုပၸတၱိစာအုပ္မ်ား ရန္ကုန္က က်ြန္ေတာ့္စာအုပ္စင္တြင္ ရိွပါ၏။)
“ကာလႏွယ္ ဆိုးပါဘိ
သူခိုးက လူလူ
အေလ့က် မင္းမူတယ္
အိမ္သူကို ဧည့္ေစာင္း
သူေကာင္းကို အျပစ္တင္တယ္
ေတာင္ယာရွင္ ေျမာက္ေတြကေမာင္း။ ။”
ေၾကြးရွင္က ေၾကြးယူထားသူကို ျပန္မ်ား ေၾကာက္ေနရေသးသည္။ ျဖစ္ပံု။ ျဖစ္ပံု။
က်ြန္ေတာ္ဘဲြ႔ရၿပီး အလုပ္ရွာေတာ့ သက္ဆိုင္ရာၿမိဳ႔နယ္ေကာင္စီရံုးမွ အက်င့္စာရိတၱေကာင္းေၾကာင္း ေထာက္ခံ စာ ယူရပါသည္။ ဒါ တစ္ခါထဲမဟုတ္ပါ။ ထိုေထာက္ခံစာသည္ သံုးလပဲ သက္တမ္းရိွပါ၏။ သည္ေတာ့ သည္ က်ြန္ေတာ့္ အတြက္ အက်င့္စာရိတၱ ေကာင္းေၾကာင္းေထာက္ခံစာကို က်ြန္ေတာ့္ေလာက္ အက်င့္စာရိတၱမေကာင္းမွန္း ေသေသ ခ်ာခ်ာ သိေနသူ လူႀကီးလူမေကာင္းမ်ားထံမွ အလုပ္တစ္ခါရွာ၊ တစ္ခါသြား သြား ယူရပါသည္။ ယူရတာလည္း ၾကည့္ပါဦး။ ေကာင္စီစာေရးကို အလ်င္ဆံုး ခ်ဥ္းကပ္ရပါ၏။ ထို ေကာင္စီစာေရး ဆိုသူမွာ က်ြန္ေတာ္တို႔အိမ္ႏွင့္ သိပ္ေ၀းလွသည္ မဟုတ္ပါ။ က်ြႏ္ုပ္ဆိုတာ ဘာေကာင္လဲဟု ေသေသခ်ာခ်ာ သိေနသူ ျဖစ္ပါ၏။ သို႔တိုင္ က်ြန္ေတာ့္မွာ ထုိေထာက္ခံစာကို လြယ္လြယ္ရခဲ့ရိုးထံုးစံ သိပ္မရိွ ခဲ့ပါ။ အဆင္သင့္ရိွေနေသာ ေထာက္ခံစာပံုစံေပၚတြင္ နာမည္ျဖည့္၊ အဘနာမည္ျဖည့္၊ မွတ္ပံုတင္နံပါတ္ျဖည့္၊ ေနာက္ၿပီး ေကာင္စီ ဥကၠဌ လက္မွတ္ထိုး၊ ေကာင္စီ တံဆိပ္တံုးကို ဒံုးကနဲထု။ ဒါဆို ၿပီးၿပီ။ အဲဒါကိုပင္ တခါတေလ ငါးရက္ေလာက္ ၾကာခ်င္ၾကာပါသည္။ ေၾသာ္ အေရးႀကီးသည့္ တိုင္းျပည္တာ၀န္ မ်ားကို အသည္းအသန္ မနားမေန ထမ္းေဆာင္ေနရသူမ်ားဆိုေတာ့ က်ြန္ေတာ့္လို ငပါမႊားတစ္ေယာက္ ၏ ေထာက္ခံစာ သည္ သူရို႔အဖို႔ ဘာကမွ အေရးမပါေသာ မျဖစ္ညစ္က်ယ္ စာကေလးတစ္ေစာင္သာ ျဖစ္ပါ၏။
ဤသည့္ျဖစ္ရပ္သည္ က်ြန္ေတာ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္ထဲတင္ မဟုတ္။ က်ြန္ေတာ့္လို ပမႊားမ်ား ျဖစ္ေသာ ဗမာျပည္အတြင္းမွ က်ြႏ္ုပ္မ်ားစြာကို ကိုယ္စားျပဳပါသည္။

သို႔ဆိုလွ်င္ သည္ကိစၥအတြက္ မည္သူ႔ကို အျပစ္တင္ရပါမည္နည္း။ အစိုးရ ကိုလား။ သူရို႔ကို ေသခ်ာ က်နစြာ မေလ့က်င့္ေပးလို႔လား။ က်ြန္ေတာ္ကေတာ့ သည္လို မထင္ပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္ ပါနည္း။
၀န္ထမ္းလုပ္ခဲ့သူမ်ားေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာ သိပါလိမ့္မည္။ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းမွန္သမွ်သည္ သူ႔အဆင့္ႏွင့္ သူ ေလ်ာ္ညီေသာ သင္တန္းမ်ားကို ၀န္ထမ္းျဖစ္ၿပီေဟ့ ဆိုသည္ႏွင့္ ေဖာင္ႀကီး ဗဟို၀န္ထမ္းတကၠသိုလ္တြင္ တက္ေရာက္ သင္ယူရပါသည္။ က်ြန္ေတာ္တက္ခဲ့ရသည္က မွတ္မိသေလာက္ သင္တန္းအမွတ္စဥ္ ေဇယ် ၁၁၅ ျဖစ္မည္ထင္ပါသည္။ အႏွစ္ ၂၀ နီးပါး ရွိၿပီျဖစ္သည့္အတြက္ ေသခ်ာဂဏ မမွတ္မိေတာ့ပါ။ သို႔ေသာ္ ထိုသင္တန္းတြင္ တက္ေရာက္သင္ၾကား ခဲ့ေသာ မွတ္စုစာအုပ္မ်ားေတာ့ ခုထိ ရိွပါေသးသည္။
ထိုသင္တန္းတြင္ သင္တန္းေပးျခင္းခံရေသာ ၀န္ထမ္းမ်ားကို လိုက္ၿပီး survey လုပ္ၾကည့္ပါ။ လူတစ္ေထာင္ လွ်င္ ၉၉၉ ေယာက္မွ် ထိုသင္တန္းကို သေဘာမက်ေၾကာင္း၊ အပိုအလုပ္မွ်သာ ျဖစ္ေၾကာင္း သေဘာထားၾကသည္ကို ေတြ႔ရပါလိမ့္မည္။ အမွန္က သူရို႔ခမ်ာ ေပးကားေပး၏ မရ ျဖစ္ေနျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔အတြက္လည္း အထက္တြင္ က်ြန္ေတာ္ေျပာခဲ့သလို ရံုးျပင္ကနားမ်ားတြင္ ေတြ႔ႀကံဳေနရျခင္း ျဖစ္ပါ၏။
ျခဴတတ္မွ က်၏။
ယူတတ္မွ ရ၏။
မျခဴတတ္လွ်င္ အရံုနီးလွ်က္ႏွင့္ မက်။
မယူတတ္လွ်င္ အပံုႀကီးလွ်က္ႏွင့္ မရ။ (ႀကီးကန္ရွင္ႀကီး ေမတၱစာ33)

ထိုသူမ်ားမွာ မယူတတ္သည့္အတြက္ ထိုေဖာင္ႀကီးသင္တန္းမွ ဘာမွမရလိုက္ပါ။ က်ြန္ေတာ့္၀ါဒ ကေတာ့ အျခားသူမ်ားႏွင့္မတူပါ။ သင္တန္းတက္ရသည့္အတြက္ အခ်ိန္ကေတာ့ ကုန္သြားမွာ အမွန္ျဖစ္ပါ၏။ ထို အခိ်န္ကို ဘာမွ်မရလိုက္ပဲ စိတ္ညစ္ညဴးစြာျဖင့္ ကုန္ဆံုးေစမည္လား။ သို႔မဟုတ္ သူတို႔ေပးသမွ် တတ္စြမ္းသမွ် ယူမည္ဟု သေဘာထားမည္လား။ က်ြန္ေတာ္ကေတာ့ လုပ္ရသည့္အတူတူ ကိုယ့္အတြက္ က်န္ေအာင္လုပ္မည္ဟု အျမဲ သေဘာပိုက္သူ ျဖစ္ရကား သင္တန္းတြင္ သင္ေပးသမွ် ကိုယ္စိတ္၀င္စားသည့္ဘာသာရပ္ အားလံုးကို မလြတ္တမ္း မွတ္ကာ ထိုဘာသာရပ္ႏွင့္ဆုိင္သည့္ စာအုပ္စာတမ္းမ်ားကို ထို သင္တန္းေက်ာင္း စာၾကည့္တိုက္မွ ရွာေဖြဖတ္ရႈ မွတ္သားေလ့လာခဲ့ပါသည္။ အျခားသူမ်ား သင္တန္းခန္းမထဲတြင္ အိပ္ငိုက္ေကာင္းေနစဥ္ က်ြန္ေတာ္က သင္တန္းဆရာ ပို႔ခ်သမွ် အသည္းအသန္ လိုက္လံ မွတ္သားေနခဲ့ပါသည္။ ဤမွတ္စုမ်ား ယခုတိုင္ ရန္ကုန္က က်ြန္ေတာ့္ စာအုပ္စင္တြင္ ရိွေနပါေသး၏။
ေဖာင္ႀကီး ဗဟုိ၀န္ထမ္းတကၠသိုလ္ စာၾကည့္တိုက္မွပင္ က်ြန္ေတာ္ဖတ္ခ်င္ေနေသာ မာကီယာဘယ္လီ ၏ မင္းသားက်မ္းကို ေတြ႔ရွိ ငွားရမ္းဖတ္ရႈကာ မွတ္စုမ်ား ထုတ္ယူရရိွခဲ့ပါသည္။ ထို႔ျပင္ တန္ဘိုးရိွေသာ ေဗဒင္က်မ္း (က်ြန္ေတာ္မွတ္မိတာကေတာ့ ဇာတကစၿႏၵိကာ ေဗဒင္က်မ္း ထင္ရဲ့၊ အဲဒီေဗဒင္က်မ္းကို အရင္တံုးက ဖိုတိုေကာ္ပီယာ ဆုိတာ ေရႊထက္ရွားေလေတာ့ တစ္ေန႔နည္းနည္း နည္းနည္းနဲ႔ တစ္အုပ္လံုးကို လက္ေရးနဲ႔ကူးယူရရိွခဲ့ပါ၏။) မ်ားႏွင့္ အျခားရွားပါး ႏိုင္ငံေရးသိပၸံက်မ္းမ်ား ကို ေတြ႔ရိွ ငွားရမ္း ဖတ္ရႈခဲ့ရပါသည္။
Ref: 34. http://www.philosophypages.com/ph/macv.htm
သင္တန္းတြင္ ပို႔ခ်ခဲ့သည္မ်ားကို က်ြန္ေတာ္ေကာင္းေကာင္း မမွတ္မိေတာ့ပါ။ သို႔ေသာ္ မွတ္မိသေရြ႔ ျပန္ေျပာျပရလွ်င္ စီမံခန္႔ခဲြေရးဆိုင္ရာ ဘာသာရပ္မ်ား၊ ျပည္သူ႔ဆက္ဆံေရးဘာသာရပ္မ်ား၊ ရံုးစာေရးသားနည္း၊ ထိန္းသိမ္းနည္းမ်ား။ စာရင္းအင္းဆိုင္ရာဘာသာရပ္မ်ား။ လက္နက္ငယ္သင္တန္း။ ေအာင္မယ္ စိုက္ပိ်ဳးေရးနဲ႔ ေမြးျမဴေရး ဘာသာရပ္ေတာင္ ပါေသး။
ထိုအထဲတြင္ တျခားဟာေတြ မယူခ်င္ေန၊ စီမံခန္႔ခဲြေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔ဆက္ဆံေရး ဘာသာရပ္မ်ားကို ေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာသင့္ပါသည္။ သို႔မွ သူတို႔သည္ သူတို႔ႏွင့္ ဆက္ဆံေနရေသာ customer မ်ားကို ေကာင္းမြန္ ေခ်ငံစြာ ဆက္ဆံတတ္လာပါလိမ့္မည္။ အေရးႀကီးသည္မွာ ၎တို႔၏ attitude မ်ားကို ေျပာင္းလိုက္ဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါ၏။ မိမိ လုပ္ေနသည့္ ၀န္ထမ္းအလုပ္ကိုလည္း တန္ဘိုးထားရေကာင္းမွန္း သိလာပါလိမ့္မည္။
ဤသည္ကိုၾကည့္လွ်င္ က်ြန္ေတာ္တို႔၏ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရသည္ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းမ်ားအား ျပည္သူမ်ား ႏွင့္ မည္သို႔ဆက္ဆံရမည္ သင္တန္းေပးရန္ သူတို႔တာ၀န္ေက်ပါ၏။ အကုန္လံုးကို သိမ္းႀကံဳးၿပီး ၀ါးလံုးေခ်းသုတ္ မရမ္းပါႏွင့္။ မည္သူ႔ခ်ဳိ႔ယြင္းခ်က္ ျဖစ္သည္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ ဆန္းစစ္ၾကည့္ပါဦး။
ကဲ ဒါျဖင့္ အဲသလို ဘာလို႔ ျဖစ္ေနၾကရတာတံုး။ root cause ကို ရွာၾကည့္ရေအာင္။
(ၾကားျဖတ္ၿပီး နည္းနည္းေလာက္ လွ်ာရွည္ခြင့္ျပဳပါဦး။ က်ြန္ေတာ္ safety officer သင္တန္းတက္စဥ္က incident analysis subject မွ အလြန္ အသံုးတည့္ေသာ သင္ခန္းစာေလးတစ္ခု ရလိုက္ပါ၏။ 5 why analysis ဟု ေခၚပါသည္။ accident တစ္ခုျဖစ္လွ်င္ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္ကို ေသခ်ာဂဏစြာ ေလ့လာပံု ေလ့လာနည္း ျဖစ္ပါ၏။ ထို technique သည္ ထို incident/accident မ်ားကို analysis လုပ္ရံုမွ်သာမက အျခားနယ္ပယ္မ်ားတြင္ပါ အသံုးတည့္ပါသည္။ ယခု က်ြန္ေတာ္က ၀န္ထမ္းမ်ား ဘာလို႔ ဤကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနရ သနည္း ဆိုသည္ကို ထို နည္းသံုးၿပီး ေလ့လာၾကည့္ပါမည္။)

အဓိက ျပႆနာ - ၀န္ထမ္းမ်ားသည္ ျပည္သူမ်ားအား ေကာင္းမြန္ ေခ်ငံစြာ မဆက္ဆံျခင္း

အေၾကာင္းရင္း(၁)
မွန္
မွား
အေၾကာင္းရင္း(၂)
မွန္
မွား
အေၾကာင္းရင္း(၃)
မွန္
မွား
ျပဳလုပ္ရန္
မည္သို႔ဆက္ဆံရမည္ မသိျခင္း



ျပည္သူ႔ဆက္ဆံေရး ေလ့က်င့္ေပးမႈမရိွျခင္း



ေလ့က်င့္ပညာေပး အစီအစဥ္မ်ားမရိွျခင္း



ေလ့က်င့္ပညာေရးအစီ အစဥ္မ်ားေရးဆဲြၿပီး သင္တန္းမ်ားေပးရန္



သင္တန္းသည္ ထိေရာက္မႈ မရိွျခင္း



သင္တန္းပို႔ခ်မႈ ပံုစံမ်ားကုိ သံုးသပ္ၿပီး ျပန္လည္ ေရးဆဲြရန္
ျပည္သူမ်ားအေပၚ အထင္ေသးျခင္း



မိမိတို႔အေနအထားကို မွန္ကန္စြာ မသိျမင္ ျခင္း



၀န္ထမ္းမ်ားအတြက္ အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပဲြ မ်ား မရိွျခင္း




မိမိတို႔သည္ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းမ်ား ျဖစ္သျဖင့္ ျပည္သူမ်ား သည္ မိမိတို႔ ေက်းဇူး ရွင္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေဆြးေႏြးေဟာေျပာျခင္း
မိမိရရိွထားေသာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ကို အေျခခံကာ အာဏာျပလိုျခင္း




မိမိတို႔ တာ၀န္ႏွင့္ ၀တၱရားကို မွန္ကန္စြာ နားလည္ သေဘာ မေပါက္ျခင္း



တိက်ေသာ တာ၀န္ ႏွင့္ ၀တၱရား ျပဌာန္း မထားျခင္း



၀န္ထမ္းအဆင့္တိုင္း အတြက္ တာ၀န္ႏွင့္ ၀တၱရားမ်ား ျပဌာန္းျခင္း



မိမိတို႔ တာ၀န္ႏွင့္ ၀တၱ ရားမ်ားကို ေသခ်ာစြာ ရွင္းလင္းေျပာျပျခင္း







ထိုက္သင့္သလို အေရးယူ အျပစ္ေပးျခင္း
မရင့္က်က္ျခင္း



ရာထူးႏွင့္ထိုက္တန္ ေသာ ပညာ အရည္အခ်င္း
မရိွ ျခင္း






၀န္ထမ္းခန္႔ထားရာတြင္ အဆင့္အလိုက္ ပညာ အရည္အခ်င္း ရိွသူ မ်ား ကိုသာ ခန္႔ထားျခင္း






ထိုက္သင့္သလို အေရးယူ အျပစ္ေပးျခင္း

က်ြန္ေတာ့္ဦးေဏွာက္ ႏွစ္ပဲတစ္ျပားႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ဆန္းစစ္ခ်က္တစ္ခု ရႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။ ၀န္ထမ္းေလာက အေတြ႔အႀကံဳရင့္က်က္ေသာ ထက္ျမက္သည့္ ၀ါရင့္အရာရိွႀကီးမ်ားပါ၀င္ေသာ အဖဲြ႔တစ္ခုက ကြင္းဆင္း စံုစမ္းစစ္ေဆး ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ကာ အထက္ပါဇယားအတိုင္း ဆန္းစစ္ပါက သင့္ေလ်ာ္ေကာင္းမြန္ ျပည့္စံုေသာ လက္ေတြ႔ဆန္သည့္ ရလာဒ္တစ္ခု ရလာႏိုင္လိမ့္မည္ ဟု ယူဆပါသည္။ ထိုရလာဒ္ ကို လက္ေတြ႔က်င့္သံုးၿပီး မည္မွ်ထိေရာက္သည္၊ မည္မွ် အသံုးတည့္သည္၊ မည္မွ်ေအာင္ျမင္သည္ ကိုလည္း အျမဲ ေနာက္က လိုက္ၾကည့္ေနဘို႔ (monitoring) လိုပါေသးသည္။ ထိုသို႔ ၾကည့္ၿပီးမွ မိမိတို႔ ဆန္းစစ္ခ်က္၏ မည္သည့္အပိုင္းမ်ားတြင္ ခ်ိဳ႔ယြင္းေနသည္။ မည္သည္တို႔ ျဖည့္စြက္ရန္ လိုေနေသးသည္။ မည္သည့္အပိုင္းကေတာ့ မွားေနသည္ စသည္မ်ားကို သံုးသပ္ရန္ (review) လိုပါသည္။ ဤသို႔ မိမိတို႔၏ action plan ကိုအျမဲ upgrade လုပ္ေနမည္ဆိုပါက က်ြန္ေတာ္တို႔ လက္ရိွရင္ဆုိင္ေနရေသာ ျပႆနာမ်ားကို ေအာင္ျမင္စြာ ေက်ာ္လႊားႏိုင္မည္ ဟု ယူဆပါသည္။ သို႔ေသာ္ သည္ကိစၥမွာ က်ြန္ေတာ္တို႔ ခင္ဗ်ားတို႔ တတ္ႏိုင္ေသာ ကိစၥမဟုတ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရက စံနစ္တက် စီမံကိန္းခ် ေဆာင္ရြက္ရမည့္ ကိစၥ ျဖစ္ပါသည္။ ဤစီမံကိန္းကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္သည့္အခါ က်ြန္ေတာ့္ကို ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ပါရန္ ဖိတ္ၾကားလာပါက က်ြန္ေတာ္ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ပါ၀င္ လုပ္ေဆာင္လိုပါ၏။ ျပည္သူအမ်ားေကာင္းစားေရးအတြက္ က်ြန္ေတာ္ ကိုယ္စြမ္း၊ ဉာဏ္စြမ္း ရိွသေလာက္ စြမ္းစြမ္းတမံ ေဆာင္ရြက္လိုလွပါဘိ။
(ကိုေရာင္နီးဆန္းေရ့၊ ကိုရင့္စာကို သံုးသပ္ခြင့္ျပဳပါလို႔ ေမတၱာရပ္ခံျပေစ)။
ကိုေရာင္နီဆန္းေရ၊ ၀န္ထမ္းေတြကို အျပစ္တင္မေစာပါနဲ႔ဦးဗ်ာ။ အဲဒီ၀န္ထမ္းေတြ မရိွလို႔လည္း မျဖစ္ေသး ဘူးဗ်။ သူတို႔မွာ ဒီေရာဂါဆိုးႀကီး ဘာ့ေၾကာင့္ ကပ္ၿငိေနရသလဲ။ ဒီေရာဂါဆိုးႀကီးကို ဘယ္လိုကုစားမလဲ လို႔ အေျဖရွာဘို႔ လိုသဗ်။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ - သူတို႔၊ ခင္ဗ်ားတို႔၊ က်ြန္ေတာ္တို႔ အားလံုးဟာ စံနစ္ဆိုးႀကီးတစ္ခုေအာက္မွာ ေမြးဖြား ရွင္သန္လာခဲ့ရၿပီး အဲဒီစံနစ္ဆိုးႀကီးရဲ့ ေရစီးေၾကာင္းႀကီးကို မလြန္ဆန္ ႏိုင္ခဲ့ၾကဘူး မဟုတ္လား။ ဘာနဲ႔တူသလဲ ဆိုေတာ့
အင္မတန္ အားေကာင္းလွတဲ့ ေရလံုးႀကီး ေခ်ာင္းထဲကို စီးခ်လာေတာ့ အဲဒီေရစီးေၾကာင္းႀကီးဟာ လမ္းမွာ ေတြ႔သမွ် သစ္ပင္၊ တိရိစၧာန္၊ လူ၊ ေက်ာက္တံုးေက်ာက္ေဆာင္၊ ေနအိမ္တိုက္တာ အေဆာက္အဦ ေတြ႔သမွ် အားလံုးကို တိုက္ခ်သြားသလို၊ အဲဒီ အင္မတန္ အားသန္လွတဲ့ ေရစီးေၾကာင္းႀကီးကို ဘယ္သတၱ၀ါ ဘယ္ေက်ာက္ေဆာင္ကမွ် မခံႏိုင္သလို...
က်ြန္ေတာ္တို႔ အားလံုးဟာလည္း အဲဒီေရစီးေၾကာင္းႀကီးထဲ စီးေမ်ာခဲ့ၾကရတာပဲ။ ခင္ဗ်ားတို႔၊ က်ြန္ေတာ္တို႔လို အဲဒီ အင္မတန္ ညစ္ပတ္စုတ္ပဲ့လွတဲ့ ေရစီးေၾကာင္းႀကီးထဲ မေမ်ာပါခ်င္ပဲ အန္တုခ်င္တဲ့ အညတရ သတၱ၀ါေလးေတြအဖို႔ ကိုယ္ ဘယ္လို အဲဒီအထဲ ေရာပါမသြားေအာင္ ကိုယ္လြတ္ရံုးထြက္ႏိုင္မလဲလို႔ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ အေျဖရွာၾကရတယ္ မဟုတ္လား။
အဲဒီ ေရစီးေၾကာင္းႀကီးက အင္မတန္ အရိွန္ျပင္းေလေတာ့ က်ြန္ေတာ္အပါအ၀င္ စိုက္ပိ်ဳးေရး တကၠသိုလ္က က်ြန္ေတာ့္မိတ္ေဆြ ဆရာဆရာမေတြကို တိုက္ခ်သြားလိုက္တာ က်ြန္ေတာ့္လို အေကာင္ေသးေသးေလးအဖို႔ မခံႏိုင္ေလေတာ့ လြင့္စင္သြားလိုက္တာ ဗမာျပည္ထဲတင္မက စင္ကာပူထိေရာက္သြားတယ္ မဟုတ္လား။ နည္းနည္း ေတာင့္ခံႏိုင္တဲ့ ဆရာေတြကေတာ့ ဗမာျပည္ထဲမွာတင္ ေသာင္တင္ က်န္ရစ္ခဲ့တယ္။ ဒါေတာင္ တခ်ိဳ႔ဆို နယ္စြန္ နယ္ဖ်ားထိ လြင့္သြားတာဗ်။
ကိုေရာင္နီဆန္းတို႔ေခတ္က်ေတာ့ သင္ရမသင္ရ မသိဘူး။ က်ြန္ေတာ္တို႔ အထက္တန္းေက်ာင္းသား ဘ၀တံုးက ကဗ်ာ တစ္ပုဒ္သင္ခဲ့ရတယ္။ ဘာတဲ့၊ “စံနစ္သည္သာ တရားခံ” တဲ့။ အဲဒါပဲဗ်။
ရဲေဘာ္ဆိုတာ စစ္ဗိုလ္က အမိန္႔ေပးရင္ ေသမဲ့လမ္းသိေနေပမဲ့ တက္ဆို တက္ရတာပဲဗ်။ အဲဒါ သူ သူ႔တာ၀န္ကို ေက်ပြန္ေအာင္ ထမ္းေဆာင္တာေလ။ သည္လိုပဲ သူတို႔၀န္ထမ္းေတြလည္း အထက္က ခိုင္းသမွ် လုပ္ၾကရေပမွာပဲ။ ဒါ သူတို႔တာ၀န္ကို သူတို႔ ထမ္းေဆာင္တာပဲ။ သူတို႔မွာ တာ၀န္မရိွဘူး။ ဘာနဲ႔တူသလဲ ဆိုေတာ့ သူသတ္သမားဟာ ေသဒါဏ္က်လာတဲ့ တရာခံကို ေသေအာင္သတ္ဖို႔ရာပဲ သူ႔မွာတာ၀န္ရိွတယ္။ သူ႔အဖို႔ အဲဒီအျပစ္သားဟာ ဘာမႈနဲ႔ ေသဒါဏ္က်ရတာလဲ။ တရားသူႀကီးက ေသဒါဏ္ခ်မွတ္ လိုက္တာ မွန္သလား၊ မွားသလား။ တရားသလား၊ မတရား ဘူးလား။ ေထာင္ဒါဏ္ေလာက္ပဲ ထိုက္သလား စသျဖင့္ ဘာမွ ဆန္းစစ္ခြင့္မရိွဘူး။ စစ္လားေဆးလား၊ ေမးလားျမန္းလား လုပ္ပိုင္ခြင့္ မရိွဘူး။ ပါးကြက္ အာဏာသားဟာ၊ ပါးကြက္အာဏာသားပဲ။ တရားသူႀကီးမဟုတ္။ တရားသူႀကီး မဟုတ္တဲ့အတြက္ တရားသူႀကီးတို႔ရဲ့အလုပ္ကို ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ပိုင္ခြင့္ မရိွ။ အဲဒါမွ ကိုယ့္အလုပ္ကိုမလုပ္ပဲ တရားသူႀကီး အလုပ္ကို ၀င္ၿပီး စြက္ဖက္ရင္ ခုနက သူသတ္ရမဲ့ တရားခံေနရာမွာ ကိုယ့္ေခါင္း ျဖစ္သြားစရာရိွတယ္။
အဲဒါကို က်က်နန နားလည္ထားဘို႔ေတာ့ လိုလိမ့္မယ္။
(က်ြႏ္ုပ္ကို ဤကဲ့သို႔ေတြးတတ္ ေခၚတတ္ေအာင္ သင္ၾကားေပးလိုက္ေသာ safety officer course ကို အလြန္ ေက်းဇူးတင္ပါ၏။)
က်ြန္ေတာ့္ကို ၀န္ထမ္းေတြလုပ္ေနပံုတခ်ိဳ႔ကို အနည္းငယ္ေျပာျပခြင့္ျပဳပါခင္ဗ်ား။ မိတ္ေဆြတို႔လည္း သိၿပီး ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ ေတာအုပ္၊ ေတာေခါင္း၊ ရဲ ႏွင့္ စိုက္ပိ်ဳးေရး ၀န္ထမ္းမ်ား အေၾကာင္း က်ြန္ေတာ္ သိသမွ် ေျပာျပပါမည္။

က်ြန္ေတာ့္ကို ဧရာ၀တီတိုင္းအတြင္းမွ အင္မတန္ေခါင္ၿပီး အင္မတန္ေတာက်လွေသာ ရြာကေလးတစ္ရြာတြင္ ေမြးဖြားခဲ့ပါ၏။ က်ြန္ေတာ္တို႔ရြာ၏ ဟိုမွာဘက္တြင္ ဘာဆို ဘာရြာမွ မရိွေတာ့ပဲ ရခိုင္ရိုးမႀကီးသာ ရိွေတာ့၏။ သို႔အတြက္ က်ြန္ေတာ္တို႔ ရြာသူရြာသားမ်ားမွာ လယ္ယာလုပ္ငန္း၊ ေတာင္ယာ လုပ္ငန္း၊ သစ္ေတာထြက္ပစၥည္းေရာင္းခ်ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားျဖင့္ အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္းျပဳၾက၏။ တစ္ေၾကာင္းမွာ အေရွ႔ဘက္အရပ္မွ ရြာသူရြာသားမ်ားသည္လည္း သစ္ေတာထြက္ ပစၥည္းမ်ား (၀ါး၊ သစ္၊ သစ္ခြပန္း၊ ေတာေကာင္၊ ပ်ားရည္ စသည္) ကို ရခိုင္ရိုးမ သစ္ေတာမ်ားအတြင္း လာေရာက္ထုတ္လုပ္ သယ္ယူသည့္အခါမ်ားတြင္ က်ြန္ေတာ္ တို႔ရြာကို ျဖတ္သြားရေလ့ရိွရာ က်ြန္ေတာ္တို႔ရြာသည္ သစ္ေတာထြက္ပစၥည္းမ်ား ကုန္ကူးရာ အခ်က္အျခာ ေနရာဌာန ကေလးတစ္ခု ျဖစ္မွန္းမသိ ျဖစ္ေနခဲ့၏။ သည္ေတာ့ သစ္ေတာႏွင့္ လုပ္စားေနသူမ်ားကို ကိုင္တြယ္ထိန္းသိမ္းရန္ ခြင္ ေကာင္းတစ္ခု ဆိုလွ်င္လည္း မမွားႏိုင္ပါ။ ဤသည့္အတြက္ေၾကာင့္ပင္ က်ြန္ေတာ္တို႔ရြာသည္ ေတာဘုရင္မ်ား (ေတာဘုရင္ဆိုလွ်င္ ေတာထဲမွ ျခေသၤ့၊ က်ား စသည့္ သားေကာင္ႀကီးမ်ားကို ေျပးျမင္ေယာင္မိၾကပါလိမ့္မည္။ သည္ ၂၀၊ ၂၁ ရာစုေခတ္မ်ားတြင္ ထို သနားစရာ သတၱ၀ါႀကီးမ်ားမွာ လူတို႔ႏိွပ္စက္လွသည္ႏွင့္ ေနစရာမရိွေတာ့ရံုမွ်မက မိ်ဳးပါ တံုးေတာ့မည့္ အႏၱရာယ္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရကား ထို သတၱ၀ါႀကီးမ်ားကို မဆိုလိုပါ။) က်က္စားရာ ေနရာတစ္ခု ျဖစ္လာ ခဲ့ပါသည္။
ထိုေတာဘုရင္ (ေတာေခါင္း၊ ေတာအုပ္) မ်ား လုပ္ေနပံုကို မၾကည့္ခ်င္၊ ျမင္လ်က္သား ျဖစ္ေနေသာ က်ြန္ေတာ့္မွာ ျမန္မာ့သယံဇာတမ်ားအတြက္ ေနရင္းထိုင္ရင္း ရင္ေလးေနခဲ့ရပါ၏။ ထိုေတာေခါင္း၊ ေတာအုပ္ ဆိုသူတို႔၏ တာ၀န္ႏွင့္ ၀တၱရားမ်ားကို က်ြန္ေတာ္မသိပါ။ (ကာယကံရွင္မ်ားကိုယ္ႏိႈက္ေကာ သိရဲ့လားမသိ)။ သို႔ေသာ္ သူတို႔အဓိက လုပ္ေနသည္ကေတာ့ သစ္ေတာထဲမွ သစ္တစ္လံုးဆဲြထုတ္လာလွ်င္ ထိုသစ္လံုးထုတ္လာသူ ပိုင္ရွင္ထံမွ ပိုက္ဆံေတာင္း ပါ၏။ အဲေလ- ေယာင္လို႔၊ မွားလို႔။ ထိုပိုင္ရွင္က သစ္လံုးရြာထဲေရာက္မလာမီ ေတာပိုင္ေတာင္ပိုင္ႀကီးကို (သူအရက္ ေသာက္ေနရာ အရက္ဆိုင္သို႔အေရာက္သြားကာ) ထိုက္သင့္ အားေလ်ာ္ေသာ အခေၾကးေငြကို ပူေဇာ္ပသရပါ၏။ အၾကင္သစ္လံုးထုတ္လာသူသည္ အႏီွေတာပိုင္ ေတာင္ပိုင္ႀကီးအား ပူေဇာ္ပသျခင္း အမႈကို အခ်ိန္မီ မျပဳအံ့။ ထိုသူသည္ သိပ္မေ၀းလွေသာ အနာဂါတ္ကာလ တစ္ခုတြင္ သစ္လံုးထုတ္ျခင္းအမႈ၌ ဒုကၡႏွင့္ လွလွကို ေကာင္းစြာ ရင္ဆိုင္ရ လတံၱ႔သတည္း။
မီးေသြးဖုတ္ခ်င္ပါသလား၊ အိမ္ေရာင္းခ်င္ပါသလား။ သစ္ေတာႏွင့္ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္ေနသည့္ အမႈအားလံုး ကို ေတာပိုင္၊ ေတာင္ပိုင္ အရွင္သခင္ႀကီးအား မပူေဇာ္မပသပဲ မေန၀ံ့။ ထိုသူမ်ားမွာ ရိုးရာ ၃၇ မင္းနတ္ ဖမ္းစား သည္ထက္ ဆိုးေပလိမ့္မည္။ ရိုးရာနတ္မင္းတို႔ကမွ အရွင္ႀကီးရယ္ က်ြန္ေတာ္မိ်ဳးမတို႔ အမိုက္အမဲ ကေလးေတြကို ေဗြမယူပါႏွင့္။ တစ္ခါမွားမိတာ ခြင့္လႊတ္လိုက္ပါ ဟု နတ္ကနားကေလး ဘာေလးေပးလိုက္လွ်င္ ရဦးမည္။ ေတာင္ပုိင္အရွင္ႀကီးကေတာ့ ေတာ ႏွင့္ မရ။ မီးေတာက္ ေတြဘာေတြ ဆိုတာ ေခတ္မမီေတာ့။ က်န္းမာေရးႏွင့္ မညီညြတ္၊ အသက္တိုတတ္သည္။ ဘလက္ေလဘယ္ တို႔ ရက္ေလဘယ္တို႔မွ ခံတြင္းေတြ႔၊ လွ်ာရင္းျမက္သည္။
က်ြန္ေတာ္တို႔က အရိုးအရင္းကေလးကိုက္ရတာပါဗ်ာ။ သူေဌးျဖစ္ မဟုတ္ပါဘူး။ အထက္နည္းနည္းေလာက္ တက္ၾကည့္စမ္းပါဦး။
ဟုတ္ပါ့။ က်ြန္ေတာ့္မိတ္ေဆြ အရင္းအခ်ာ ေတာအုပ္ႀကီးတစ္ဦး၏ မေဟသီေျပာျပခ်က္အရ ၁၉၉၈၊ ၉၉ ခုႏွစ္ေလာက္ကပင္ သူရို႔မွာ ပိုက္ဆံ ႏွစ္သိန္း၊ သံုးသိန္းေလာက္ကို ကေလးမံု႔ဘိုးေလာက္ သေဘာထားကာ သံုးစဲြေနႏိုင္ၾကသူမ်ား ျဖစ္ပါ၏။ ပိုက္ဆံေတြကလည္းဟယ္ သံုးလို႔ကို မကုန္ႏုိင္ဘူး ဟု ၿငီးယူရသည္ထိ။ သူရို႔အေမမွာ က်ြန္ေတာ္တို႔ႏွင့္ အလြန္ရင္းႏွီးခင္မင္ရကား အိမ္သို႔ မၾကာခဏ ၀င္ထြက္သြားလာေနသူ ျဖစ္သျဖင့္ က်ြန္ေတာ္ ေျပာတာတို႔ ဟုတ္မဟုတ္ သိခ်င္သည္ဆိုပါက သူႏွင့္ မိတ္ဆက္ေပးဘို႔ က်ြန္ေတာ္ ၀န္မေလးပါ။
ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာအဖဲြ႔ ကျဖစ္ေစ၊ အစိုးရကျဖစ္ေစ သဘာ၀သယံဇာတမ်ား ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ ရံပံုေငြမ်ား ေဒၚလာ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ခ်ေပးလိုက္သည့္အနက္ ရာခိုင္ႏႈံးမည္မွ် သစ္ပင္ေပါက္သြားပါသနည္း။ ရာႏံႈးမည္မွ် ထိုသူတို႔ ရည္မွန္းထားသည့္အထဲ သံုးစဲြလိုက္ပါသနည္း။
က်ြန္ေတာ္ ဉာဏ္မီသေလာက္ ေတြးၾကည့္ရလွ်င္ အထက္ကေျပာခဲ့ေသာ ေတာအုပ္ႀကီး၊ ေတာေခါင္း စသည့္ သစ္ေတာဘက္ဆိုင္ရာ ၀န္ထမ္းတုိ႔ကို သစ္ေတာမ်ား မျပဳန္းတီးေရး၊ သစ္ေတာထြက္ ပစၥည္းမ်ားကို စံနစ္တက် ထုတ္လုပ္ေရး၊ ထုတ္လုပ္ရရိွလာေသာ သစ္ေတာထြက္ပစၥည္းမ်ားမွ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ သစ္ေတာထြက္အခြန္အခမ်ား စံနစ္တက် ေကာက္ခံေရး။ ျပဳန္းတီးသြားေသာ သစ္ေတာမ်ားေနရာတြင္ အစားထိုးစိုက္ပိ်ဳးေရး။ စိုက္ပိ်ဳးထားေသာ သစ္ပင္မ်ားကို စံနစ္တက် ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ေရး၊ ေတာရိုင္း တိရိစၧာန္မ်ား ထိန္းသိမ္းေရး အစရိွသည္တို႔ ျဖစ္သင့္ပါသည္။ ကိုယ္လုပ္စရာရိွတာေတာ့ တစ္ခုကမွ မလုပ္။ ေတာသူေတာင္သားတို႔ သမားရိုးက် လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ေနသည့္အေပၚ ဗိုလ္က်ကာ ဆက္ေၾကးေတာင္း ေနျခင္းကိုေတာ့ က်ြန္ေတာ္ ဘယ္နည္းႏွင့္မွ် သေဘာမတူႏိုင္ပါ။ ငါ့အဖိုးေအက ထားခဲ့တဲ့ အေမြသစ္ေတာမို႔လို႔ ဒီသစ္ေတာက ထုတ္သမွ် ငါ့ သားေက်ြးမႈ၊ မယားေက်ြးမႈနဲ႔ ဆိုင္တယ္ ဆိုလွ်င္ေတာ့ တမိ်ဳးေပါ့။
ထိုသူမ်ားကို ခန္႔ထားလိုက္ျခင္းအတြက္ သစ္ေတာႏွင့္ သစ္ေတာအတြင္းမီွတင္းေနထိုင္ေသာ သားရဲ တိစၧာန္ မ်ားအတြက္ မည္သို႔ အက်ိဳးထူးသြားပါသနည္း။ ထိုသူမ်ားသည္ သဘာ၀သစ္ေတာမ်ား မျပဳန္းတီးရန္ တစံုတစ္ခု ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္ပါသလား။ ႏိုင္ငံအတြက္ သင့္တင့္ေလွ်ာက္ပတ္ေသာ ၀င္ေငြရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ေပးႏိုင္ပါသလား။ ထို သစ္ေတာမ်ား ထိမ္းသိမ္းေရးႏွင့္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးအတြက္ သံုးရမည့္ ပိုက္ဆံမ်ားသည္ ကိုေတာအုပ္မ်ား ကာရာအိုေကဆိုင္တြင္ ပန္းကံုးစြပ္ရာ၌ လည္းေကာင္း (သူေခၚသြားလို႔ က်ြန္ေတာ္ေတာင္ တစ္ခါ အဲဒီ ကာရာအိုေက ဆိုင္ ေရာက္ဖူးေသး၊ အဲဒီတစ္ခါက လဲြလို႔လည္း အဲဒီ ကာရာအိုေကဆိုင္မ်ားကို က်ြန္ေတာ့္ပိုက္ဆံနဲ႔ ေယာင္လို႔မ်ား ေတာင္ ေျခဦးမလွည့္မိခဲ့ပါ)၊ ကိုေတာအုပ္မ်ား ႀကိဳက္တတ္သည့္ အင္မတန္ ေစ်းႀကီးလွသည့္ ႏိုင္ငံျခားျဖစ္ အေဖ်ာ္ ယမကာမ်ား + လွ်ာရင္းျမက္ေစမည့္ အျမည္း + အနားမွေန၍ ကုန္သြားမည့္ အရက္ဖန္ခြက္ကို တရံမလပ္ ျဖည့္စြက္ ေပးမည့္ မလံု႔တလံု၀တ္ လံုမငယ္ + ..... + ....... စသည့္ စရိတ္စကမ်ားအတြက္ လည္းေကာင္း၊ ကိုေတာအုပ္ ကေတာ္မ်ား ႏွစ္လံုးထိုးရာတြင္လည္းေကာင္း ..... (ဤအသံုးစာရင္းမွာ သူတို႔ထံမွ က်ြန္ေတာ္သိရသေလာက္ အစြန္အဖ်ားမွ်သာျဖစ္၍ က်ြန္ေတာ္မသိေသာ အျခား သိန္းႏွင့္ခ်ီသည့္ ပုန္းကြယ္အသံုးစရိတ္မ်ား မ်ားစြာ ရိွေနႏိုင္ပါ ေသးသည္) အတြက္ အိမ္သာအိုးထဲ က်သြားေသာ ဟ၀ွာမ်ားႏွယ္ အလဟႆ ကုန္ဆံုးသြားတာ က်ြန္ေတာ္ျဖင့္ အလြန္ ႏွေျမာလွပါဘိ။ က်ြန္ေတာ္ ခ်စ္ေသာ အမိျမန္မာျပည္ႀကီးအတြက္ ရင္နာလွပါသည္။

တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို သက္စြန္႔ဆံဖ်ား၊ ဦးလည္မသုန္ ထမ္းေဆာင္ေနပါေသာ ကိုရဲ တို႔ အေၾကာင္း လည္း (ခင္ဗ်ားတို႔ သိၿပီးသားေတြပါဗ်ာ၊ ဒါေပမဲ့) နည္းနည္းေလာက္ ေျပာျပေစဦး။
က်ြန္ေတာ္ ေရဆင္းတြင္ ရိွေနစဥ္ ကာလမ်ားက ခ်ဲ အလြန္ေခတ္စား၏။ မီးဖိုေခ်ာင္မွာလဲ ခ်ဲ၊ မုန္႔ဟင္းခါးဆိုင္မွာလဲ ခ်ဲ၊ ေစ်းထဲမွာလဲ ခ်ဲ၊ ဆံပင္ညွပ္ဆုိင္မွာလဲ ခ်ဲ၊ လဖက္ရည္ဆိုင္မွာလဲ ခ်ဲ။ ထိုးတဲ့သူေတြေရာ ဒိုင္ေတြပါ ေနရာတကာမွာရိွ။ မိုးလင္းသည္ႏွင့္ ဘာထိပ္စည္းလဲ ႏွင့္ မ်က္ႏွာသစ္၏။ ထမင္းစားရင္းလဲ ဘရိတ္က ဘာလဲ ေဆြးေႏြး၏။ ခ်ဲ ဒိုင္မ်ားႏွင့္ ထိုးသူမ်ား မည္မွ်အကိ်ဳးအျမတ္ရိွသည္ေတာ့ ေသခ်ာမသိ။ ေသခ်ာေပါက္ အကိ်ဳးရိွသူမ်ား ကေတာ့ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ ထိန္းသိမ္းဘို႔၊ ဒုစရိုက္မႈမ်ား ပေပ်ာက္ေစဘို႔ ခန္႔အပ္ထားသည့္ တရားဥပေဒ၏ ဘက္ေတာ္သား ဆိုသူမ်ား (သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ေတာ့ အျမဲ အဲဒီလို ေျပာေနတာပဲ၊ လုပ္ေတာ့ ေသာာက္တလဲြ။) ျဖစ္၏။ ဘယ္သူေတြ ဘယ္ေလာက္ကုန္ကုန္၊ ဘယ္သူေတြ ဘယ္ေလာက္ ေလ်ာ္ရေလ်ာ္ရ။ သူတို႔ကို ထိခိုက္စရာမရိွ။ သူတို႔အတြက္က ပံုမွန္ ဆက္ေၾကး (ဟုတ္ေပါင္) ဘယ္လို ေခၚရမွန္းေတာင္ မသိပါ။ အဲဒါ ရေနေတာ့ ဟန္႔ကိုက်လို႔။
တခါေတာ့ ဘာေၾကာင့္မွန္း မမွတ္မိေတာ့ပါ။ အေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ ခ်ဲဒိုင္မ်ား ခ်ဲမေရာင္းေတာ့။ သည္မွာတင္ ကိုေရႊရဲတို႔ စားေပါက္ပိတ္သြားကာ ေတာင္းေတာင္းပန္ပန္ႏွင့္ ခ်ဲဒိုင္မ်ားကို ျပန္ေရာင္းခိုင္းေန ေၾကာင္း သိရပါသည္။ အဲသဟာ ပံုျပင္မဟုတ္။ က်ြန္ေတာ္ ေရဆင္းတြင္ ဆရာလုပ္ေနစဥ္က တကယ့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ား ျဖစ္ပါ၏။ (ေရဆင္းကလူမ်ား ၾကားလွ်င္ေတာ့ ဟင္း-ဒါမ်ား အဆန္းလုပ္လို႔ ဟု ျဖစ္ေနက် ျဖစ္ရိုးျဖစ္စဥ္ တစ္ခုအတိုင္း ေျပာျပၾက ပါလိမ့္မည္။)
က်ြန္ေတာ္တို႔ရြာဘက္ကို မ်က္စိလည္ လမ္းမွားေရာက္လာတတ္သည့္ ရဲမ်ားကေတာ့ ဘယ္အိမ္မွာ သစ္ ရိိွသလဲ၊ မီးေသြးရွိသလဲ လိုက္ၾကည့္ကာ ဥပေဒရယ္ ဘာရယ္ မဟုတ္ပဲ ျမင္ျမင္ရာ လုိက္ပိုက္ဆံေတာင္း ေတာ့၏။ သူတို႔ စားကြက္မ်ားကား သစ္မ်ားခဲြေသာ လႊစင္မ်ားႏွင့္ အရက္ပုန္းဆိုင္မ်ား ျဖစ္၏။ အရက္လဲ ေသာက္သြားေသး၊ ဆရာခ်င္းလဲ မိုးမႊန္ေအာင္ ေခၚရေသး၊ အျပန္လဲ ပိုက္ဆံေတာင္းသေလာက္ ေပးရေသး။ တခါတေလေတာ့ လွည္းလမ္းမွ ေစာင့္ကာ သစ္လွည္းမ်ားကို ပိုက္ဆံေတာင္းသည္။ သည့္ထက္ပို ဆိုးသည္က လူမိုက္ဒါးျပမ်ားႏွင့္ ေပါင္းတုတ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ၎တို႔သည္ အဘယ္ကဲ့သို႔ေသာ ဒုစရိုက္မႈမ်ားကို ပေပ်ာက္ေအာင္ လုပ္ေနပါသနည္း။ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ဒုစရိုက္မႈမ်ား ကို ႏိွမ္ႏွင္းေနသလား၊ မိမိကိုယ္ႏိႈက္ က ဒုစရိုက္မႈကို က်ဴးလြန္ေနသလားဟု ေ၀ခဲြတတ္ပံု မေပၚပါ။ ေအာင္မယ္ ႏိုင္ငံေရးကေလး ဘာေလး ၀ါသနာပါလို႔ ႏိုင္ငံေရးစကားေလး ဘာေလး ေျပာခ်င္သူမ်ားကို ဗ်ဴး၊ ျဗဲႏွင့္ ျဖဲ ေခ်ာက္တတ္ ပါေသး။
တခ်ီေတာ့ က်ြန္ေတာ္တို႔ရြာႏွင့္ သိပ္မေ၀းလွေသာ ထံုးေပၚ ဆိုသည့္ ရြာတြင္ ေတာေခါင္း တစ္ေယာက္ အသတ္ခံရပါ၏။ သတ္သူမေပၚ။ က်ြန္ေတာ္တို႔ ရြာသူရြာသားမ်ားမွာ အလြန္ရိုးသားၾကသူမ်ား ျဖစ္ပါ၏။ သို႔ေသာ္ သိပ္ မဟားတရားလုပ္လာလွ်င္ ဤသို႔ျဖစ္တတ္သည္ ဆိုသည္ကိုေတာ့ စကားႏွင့္ မေျပာတတ္ၾက။ လက္ႏွင့္ သက္ေသျပ လိုက္ၾကပါသည္။
ေနာက္တခ်ီလည္း က်ြန္ေတာ္တို႔ရြာႏွင့္ အတန္ငယ္လွမ္းေသာ အရက္ေရာင္းၿပီး သက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ျပဳၾကသည့္ စမ္းႀကီးဆိုသည့္ရြာကို ရဲ ႏွစ္ေယာက္ သံုးေယာက္ ေရာက္လာၿပီး အရက္ခ်က္သူမ်ားကုိ ပိုက္ဆံေတာင္း (မိုက္ေၾကးခဲြ) ပါသည္။ သည္ရြာက အရက္ခ်က္ေရာင္းေနသည့္ရြာ၊ ကိုယ့္ထက္မိုက္ေသာ လူမိုက္မ်ား ရိွႏိုင္သည္ ဆိုသည္ကို ကိုယ့္ဆရာတို႔ သတိျပဳမိပံုမေပၚ။ သတိျပဳမိသည့္အခါတြင္ကား ေခါင္းတြင္ ပတ္တီးအေဖြးသားႏွင့္ ျဖစ္ေန ေခ်ၿပီ။ ေသခ်ာသည္ကေတာ့ ေနာက္ထပ္ ထိုရြာမ်ားသို႔ မည္သည့္ရဲမွ မသြားရဲေတာ့ျခင္း ျဖစ္ပါေပ၏။
က်ြန္ေတာ္ႏွင့္ ဆယ္တန္းတံုးက အတူတူေက်ာင္းေနဘက္ ဒုရဲအုပ္တျဖစ္လဲ သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ကေတာ့ ေျပာပါ၏။ ေဟ့ေကာင္၊ ငါတို႔က အရိုးအရင္းပဲကိုက္ရေတာ့ အသံျမည္တာေပါ့ကြာ ဟူ၏။

အင္း စိုက္ပိ်ဳးေရးသမားေတြ အေၾကာင္းေျပာရမွာ ကိုယ့္ေပါင္ကိုယ္ လွန္ေထာင္းသလို ျဖစ္ေတာ့မွာပဲ။ ဟယ္ တတ္ႏိုင္ပါဘူး။ နည္းနည္းျဖစ္ျဖစ္ ေျပာအံုးမွ ျဖစ္မွာပါေလ။
အဟမ္း၊ ကိုယ့္ဆရာတို႔ - ကိုယ္ရင္တို႔ extension ဆိုတာ ေျမစာရင္းနဲ႔ေပါင္းၿပီး ၀န္ႀကီးဌာနက လိုခ်င္တဲ့ စာရင္း ေတြကို စာရြက္ေပၚမွာ LTPS လုပ္ဖို႔လား။ (မွတ္ခ်က္ - LTPS = လိုတိုး ပိုေလွ်ာ့) စပါးအထြက္တိုးေရး ဘာညာကြိကြ နဲ႔ လူၾကားေကာင္းေအာင္ ေအာ္ဘို႔လား။ လယ္သမားေတြကို စိုက္ပိ်ဳးေရးပညာေတြ ျဖန္႔ေ၀ ေပးဘို႔လား။ ခဏ၊ ခဏ။ ခဏေလးေနပါဦး။ ငါတို႔ရဲ့ တာ၀န္နဲ႔ ၀တၱရားက ဘာလဲ လို႔ အတိအက် သိရဲ့လား။ (မသိခ်င္ပါနဲ႔ဗ်ာ၊ သိလဲ မထူးပါဘူး၊ သူတို႔ ခိုင္းတာလုပ္ေပးတာဟာ ကိုယ့္တာ၀န္ကုိ ေက်ပြန္ေအာင္ ထမ္းေဆာင္တာပါဘဲ၊။) ကိုယ့္ကို အတင္းျငင္းဘို႔ မႀကိဳးစားနဲ႔ေနာ။ ဟိုတိုင္းရံုးတစ္ရံုးက ကိုယ္ရင္တို႔ အေပါင္းအသင္း၊ ဘာေတြ လုပ္ေနရတယ္ ဆိုတာ အက်ြႏ္ုပ္ ဓါတ္သိ၊ အတြင္းသိ၊ အစင္းသိ။ မယံုရင္ ဖံုးဆက္ပါလို႔ ေမးကာၾကည့္။
ကိုေရာင္နီဆန္းကလည္း အဲဒါကိုပဲ အစာမေၾကျဖစ္ေနတာ။ သူကေတာ့ ကရုဏာေဒါေသာနဲ႔ အထက္က ခိုင္းလာတာဟာ မမွန္ကန္တဲ့၊ အကိ်ဳးမရိွတဲ့ ကိစၥျဖစ္ေနရင္ လုပ္သင့္မွလုပ္ရမယ္ လို႔။ ေနဦးဗ်။ ေျပာတာလြယ္တယ္။ လက္ေတြ႔က် မလြယ္ဘူးေနာ့။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ကိုယ္က သူ႔ေအာက္က ျဖစ္ေနတာကိုး။ သူတို႔ ဆိုတာကလည္း သူတို႔ခိုင္းခ်င္လို႔ မဟုတ္ဖူး။ အထက္က ခိုင္းလို႔။ နီးရာဓါး ေၾကာက္ၾကရတာကိုး။
က်ြတ္က်ြတ္၊ ကို --- ခမ်ာ၊ သနားပါတယ္။ က်ြန္ေတာ္သူ႔ဆီ ခဏ အလည္ေရာက္တံုး သူျပႆနာ တက္ေနပံုေလး ျပန္ၿပီး ေဖာက္သည္ ခ်ပါရေစ။
စာရင္းတစ္ခု (ႏွမ္းစိုက္ဧက တိုးခ်ဲ႔ရမယ္ဆိုလို႔ ေျမစာရင္းဌာနနဲ႔ ညိွလုပ္ထားတဲ့ စာရြက္ေပၚမွာ တိုးသြားတဲ့ စိုက္ပိ်ဳးဧကေတြျပထားတဲ့ စာရင္း) ကို တိုင္းမႈး တိုင္းခန္းလွည့္လည္ေတာ္မူလာသည့္ အခါတြင္ တင္ျပႏိုင္ရန္ အဆင္သင့္ ျပင္ထားဘို႔ တိုင္းဂ်ာႀကီးက ညႊန္ၾကားသည္။ ထိုအခါ က်ြန္ေတာ္တို႔မိတ္ေဆြလည္း ေအဖိုး ေပပါႏွင့္ ျပင္လိုက္ပါ၏။ ျပင္ၿပီးတိုင္းဂ်ာႀကီးကို တင္ျပသည့္အခါ အင္း.. ခရီးသြားတဲ့အခါ အလြယ္တကူ ယူသြားႏိုင္ဘို႔ အိတ္ေဆာင္အရြယ္ လုပ္ရင္ေကာင္းမကဲြ႔ ေမာင္ ဟိုဒင္းရဲ့။ ဟုတ္ကဲ့ပါခင္ဗ်။ ထို နံေရာအခါ ကိုဟိုသင္းလည္း ထိုစာရြက္ကို ေအဖိုး မွ ျပန္ခ်ံဳ႔။ လြယ္လြယ္ မေျပာနဲ႔ေနာ။ သူ႔ခမ်ာ သူတို႔ရံုးက ကေခ်ာက္ကခ်က္ ကြန္ျပဴတာေလး ကို က်က်နန မကိုင္တတ္ေလေတာ့ ေခြ်းတစ္လံုးလံုးႏွင့္ ေတာ္ေတာ္ ဂြက်ေနပါ၏။ ေတာ္ပါေသး၏။ သူ႔ ဒုကၡကို ကယ္မဘို႔ သိၾကားမင္းက ေမာင္မင္း သြားေခ်စမ္း ဟု အေထာက္ေတာ္ လႊတ္သျဖင့္ က်ြႏ္ုပ္ မေကြးသို႔ ေရာက္ေနရသည္ျဖစ္ရာ က်ြႏ္ုပ္မွာလည္း တတ္သည့္ပညာ မေနသာ ဟု ေမာင္မင္းႀကီးသား ဒုကၡကို ကယ္မလိုက္ရပါသည္။ နက္ျဖန္တင္ျပရမည့္ စာရင္းကို သည္ေန႔ ၿပီး သြားသျဖင့္ က်ြန္ေတာ္တို႔ မိတ္ေဆြႀကီးမွာ တိုင္းဂ်ာႀကီးကို မ်က္ႏွာအျပေကာင္းၿပီ ဟု ေပ်ာ္တၿပံဳး ၿပံဳး ၿပံဳး ...၊ ဟိုး ခဏ ခဏ၊ အရမ္းလဲ ၀မ္းသာမေနနဲ႔ဦး။ ေနာက္ေန႔က်ေတာ့ ကိုယ္ေတာ္ မ်က္စိပ်က္ မ်က္ႏွာပ်က္ႏွင့္ ျပန္ ေရာက္လာပါ၏။
ဆိုစမ္းပါအံုး၊ ကိုဟိုဒင္းရဲ့။ ဘာျဖစ္လာသတံုး။ လမ္းသြားရင္း ေခါင္းေပၚ မက်ည္းကိုင္း က်ိဳးက်လို႔လား။ ေျပာမေနနဲ႔ေတာ့ ဆရာေရ့။ ေခါင္းေပၚ မန္က်ည္းကိုင္းက်ိဳးက်တာက သက္သာလိမ့္ဦးမဗ်။ အာ - မေျပာလို႔ ဘယ္လိုလုပ္ က်ြႏ္ုပ္က ကူမရမတံုး။ ဘိုးသိၾကားအမိန္႔နဲ႔ ကိုရင့္ကို ကူမဘို႔ေရာက္ေနတာ။ ေျပာသာေျပာ။ က်ြႏ္ုပ္ အကုန္ ဖန္တီးတတ္တယ္။ မေန႔က ဆရာလုပ္ေပးလိုက္တဲ့ အိတ္ေဆာင္စာရင္းကေလးကို ေသးလို႔တဲ့။ သူက ပရိသတ္ေရွ႔မွာ ျပခ်င္ေတာ့ ေအသရီးဆိုဒ္ လုပ္ခ်င္သတဲ့။ က်ြန္ေတာ္ေတာ့ ေသသာေသခ်င္ ေတာ့တာပဲ။ ဆရာလုပ္တတ္လို႔ ကြန္ျပဴတာ ထဲမွာ ေအသရီးဆိုဒ္ ေျပာင္းလို႔ရတယ္ ပဲထား။ က်ြန္ေတာ္တို႔ ပရင္တာက ေအသရီးဆိုဒ္မွ ထုတ္လို႔မရတာ။
ဟား ဟား ဟား ကိုအ၀ွာ့ႏွယ္။ ေခါင္းမစားရမွာ စားေနျပန္ပါၿပီ။ ဒါေလးမ်ား၊ ကမၻာေအးသြား။ ကိုင္း ေျပာေနၾကာေရာ့ သြားၾကစို႔။ ဘယ္ ဘယ္ ဘယ္ကိုလဲ ဆ ဆရာ။ လာမွာ လာစမ္းပါဗ်ာ။
အစ္မႀကီး ဒီစာရြက္ေလး ေအဖိုးကေန ေအသရီးကို ခ်ဲ႔ေပးစမ္းပါ။ ရွရြတ္။ ကိုင္း ေရာ့။ ၿပီးၿပီ။
ဟင္ အဲဒီလို ခ်ဲ႔လို႔ရလား။
အဲဒါေတြ ခင္ဗ်ားတို႔ခက္တာေပါ့။ ကိုင္း ဟိုက အမ်က္ေတာ္မယွခင္ အျမန္ဆံုး သြား သံေတာ္ဦး တင္ေခ်။ ေက်း ေက်းဇူးပါ ဆရာ။

သူတို႔၏ ရည္ရြယ္ခ်က္၊ ရည္မွန္းခ်က္၊ တိက်စြာ ျပဌာန္းထားေသာ တာ၀န္၀တၱရား စသည္မ်ားကို က်ြန္ေတာ္ ေသခ်ာ မသိပါ။ သိသင့္သေလာက္လည္း သိပါ၏။ က်ြန္ေတာ့္အစ္ကိုႀကီးမွာ စိုက္ပိ်ဳးေရး၀န္ထမ္း ျဖစ္ေပရာ (စိုက္ပိ်ဳးေရး အထက တက္ၿပီး လူမွန္းသိတတ္ကတည္းက တစ္သက္လံုး စိုက္ပိ်ဳးေရး၀န္ထမ္း လုပ္လာတာ) က်ြန္ေတာ္လည္း သူႏွင့္လိုက္သြား၍ စိုက္ပိ်ဳးေရးစခန္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသို႔ ေရာက္ခဲ့ဖူးလွ်က္ စိုက္ပိ်ဳးေရးစခန္းမ်ားတြင္ ညအိပ္ညေန ေနကာ စိုက္ပိ်ဳးေရး၀န္ထမ္းမ်ား ဘာေတြလုပ္သည္ကို ဂဃနဏ သိခြင့္ရခဲ့ပါ၏။ ထို႔ျပင္လည္း က်ြန္ေတာ္ႏွင့္အတူ တစ္အိမ္ထည္းေနသည္ ျဖစ္ရကား အိမ္သို႔ သူ႔လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္မ်ား လာေရာက္။ သူတို႔ေျပာဆို၊ လုပ္ကိုင္ေနသည္ မ်ားကို မၾကည့္ခ်င္ ျမင္လ်က္သား ျဖစ္ေနရကား ျမန္မာျပည္၏ စိုက္ပိ်ဳးေရးေလာက ဆိုသည္မွာ ဘာ ဆိုတာကို ငယ္စဥ္ ေက်ာင္းသားဘ၀ ကတည္းက သိခြင့္ရခဲ့ပါ၏။ တစ္ေၾကာင္းမွာလည္း က်ြန္ေတာ့္ဖခင္ႀကီးမွာ အိတ္စိုက္ ရြာလူႀကီး လုပ္ခဲ့ဖူးရာ (သူမ်ားလူႀကီးေတြလို ဟိုဟာျဖတ္စား၊ သည္ဟာျဖတ္စား မစားတတ္ရံုမွ်မက သူမ်ားေတြ ရႈပ္ထားေသာ အရႈပ္အေထြးမ်ားကို အျမဲ အိတ္ထဲမွစိုက္ ေလ်ာ္ရသျဖင့္ အိတ္စိုက္သူႀကီး ဟု က်ြန္ေတာ့္ ဖခင္ႀကီးကို က်ြန္ေတာ္ ဂုဏ္ယူစြာ ကင္ပြန္းတပ္ေပးရျခင္း ျဖစ္ပါ၏) လူႀကီးတို႔အားေလ်ာ္စြာ အစ္ကို စိုက္ပိ်ဳးေရး၀န္ထမ္းမ်ား လိုေသာ စာရင္း မ်ားကို ျပင္ဆင္ေပးရာ၌ က်ြန္ေတာ္လည္း မကင္းရာ မကင္းေၾကာင္း တစ္ေထာင့္တစ္က႑မွ ပါ၀င္ၿပီး ႏိုင္ငံ့အက်ိဳး သယ္ပိုးေပးခဲ့ရသျဖင့္ ဤသည့္စာရင္းမ်ားကား မည္ကဲ့သို႔ ျပင္ထားေၾကာင္း ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် သိခြင့္ရခဲ့ပါ၏။
ထို႔ျပင္တစ္၀ ၿပီးခဲ့ေသာႏွစ္က ျမန္မာျပည္ျပန္သည့္အခိုက္ ထို အစ္ကိုႀကီးရိွရာ ဧရာ၀တီတိုင္းမွ ၿမိဳ႔တစ္ၿမိဳ႔ သို႔ သြားေရာက္ လည္ပတ္သည့္ခဏ အစ္ကိုႀကီးက သူရို႔ ခရိုင္စိုက္ပိ်ဳးေရးရံုးသို႔ က်ြန္ေတာ္၏ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္ျဖင့္ ေခၚသြားပါသည္။ က်ြန္ေတာ္ကေတာ့ က်ြန္ေတာ္ IRRI မွ မွာယူထားေသာ Rice Bank CD Rom ကို သူတို႔အား ရွင္းလင္းျပသမည္၊ ေနာက္ၿပီးသူတို႔ကို လက္ေဆာင္ေပးခဲ့မည္ ေပါ့။
မွားပါတယ္။ က်ြန္ေတာ္ ခရိုင္စိုက္ပိ်ဳးေရးရံုး၀ စေျခလွမ္း၀င္လိုက္ကတည္းက အေတာ္ေလး စိတ္ပ်က္ သြားပါ၏။ ထို႔ထက္ ရံုးတြင္း၀င္သြားၿပီး ရံုးအေျခအေနကို အကဲခတ္၊ သူရို႕၀န္ထမ္းမ်ားကို ေလ့လာလိုက္ၿပီးသည့္ခဏ ခုနင္က ပ်က္ေနသည့္ စိတ္ကေလးမွာ ကုန္သည့္ အေနအထားသို႔ ေရြ႔ေလ်ာက်ဆင္းသြားလွ်က္ စိတ္ကုန္ သြားရပါ ေတာ့သည္။
ပထမ ရံုး၀င္းတစ္ခုလံုးမွာ မ်ားေျမာင္ၿပီး အမယ္စံုလွေသာ အမိႈက္သရိုက္မ်ားျဖင့္ တန္ဆာဆင္ထားလွ်က္ ျခံစည္းရိုးမ်ားမွာလည္း မုဆိုးမအိမ္က စည္းရိုးထက္ မသာလွပဲ ရံုးအ၀င္လမ္းမွာ က်ြန္ေတာ္တို႔ရြာမွ ႏြားအုပ္ႀကီးမ်ား ၀င္ထြက္သြားလာထားေသာ လမ္းမ်ားႏွင့္ ညီအစ္ကိုအရင္းေတာ္စပ္ေနသည္ကို ျမင္ရသျဖင့္ က်ြန္ေတာ္ စိတ္ပ်က္မိျခင္း ျဖစ္ပါ၏။
ထိုမွ ရံုးတြင္းသို႔၀င္ေရာက္သြားေသာအခါ က်ြန္ေတာ့္မွာ ဆရာျမသန္းတင့္ ဘာသာျပန္ထားေသာ သုခၿမိဳ႔ေတာ္35မွ အိႏိၵယႏိုင္ငံ စာတိုက္ရံုးကို မ်က္စိထဲ အကြင္းသား သြားျမင္ေယာင္မိပါေတာ့၏။ (ဘယ္လိုလဲ ဟု လာမေမးပါႏွင့္၊ ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ ရွာဖတ္ပါ)။ ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ စုတ္ျပတ္လွ်က္ရိွသည့္ စကၠဴဖိုင္မ်ားမွာ ဖံုလက္ေလးသစ္တက္ေနေသာ ယိုင္နဲ႔ေနသည့္ ညစ္ထပ္ထပ္ သစ္သားစားပဲြမ်ားေပၚ၌ တရံတခါမွ မေလွ်ာ္ပဲထားသျဖင့္ ေခ်းလက္ေလးသစ္တက္ေနသည့္ ေနႏွင့္မိုးဒါဏ္ကို လေပါင္းမ်ားစြာခံထားရေသာ ၿဖီးသင္ျခင္းကင္းသည့္ သူေတာင္းစား ႀကီး၏ ဦးေခါင္းထက္မွ ဆံပင္မ်ားကဲ့သို႔ ျပန္႔က်ဲ ရႈပ္ေပြေနလွ်က္ ရံုးအတြင္းရွိ စားပဲြအားလံုး၏ မ်က္ႏွာျပင္ကို တျခား ဘယ္သူမွမ၀င္ရ ဟု ေမာင္ပိုင္စီး သိမ္းပိုက္ထားပါသည္။ ထိုသည့္ စားပဲြမ်ားေနာက္တြင္မေတာ့ က်ိဳးေတာ့မည့္ အႏၱရာယ္ကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္သည့္အေနႏွင့္ သစ္သားေခ်ာင္း မ်ားျဖင့္ ေဖးမကူပိုးထားေသာ ႏွစ္မ်ားမၾကာမီအတြင္း ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ ျပတိုက္သို႔ပို႔ရန္ သင့္ေတာ္ေနၿပီျဖစ္သည့္ ကုလားထိုင္မ်ားေပၚတြင္ ေလာကႀကီးကို အလြန္အမင္း စိတ္ကုန္လွ်က္ ေနာက္ဆံတင္း သံေယာဇဥ္တြယ္စရာမ်ား မရိွေတာ့လွ်င္ျဖင့္ တဏွာရာဂတို႔ကို ျဖစ္ထြန္းေစရာ ဤဆံေကသာတို႔ကို ပယ္ၿပီးသကာလ ဖန္ရည္ဆိုးေသာအ၀တ္၊ သကၤန္းတို႔ကို ၀တ္ရံုကာ ေတာထြက္ရန္ ၾကံစည္ေနသည့္ မ်က္ႏွာထားမ်ားျဖင့္ ႏိုင္ငံ့အက်ိဳး ဆထက္ထမ္းပိုး ႀကိဳးစားထမ္းေဆာင္ေနသူ ကိုကို မမ (ကိုကိုက နည္းနည္း မမကမ်ားမ်ား) မ်ားကို ေတြ႔ရပါေတာ့၏။ ထိုအထဲတြင္ က်ြန္ေတာ့္တပည့္ေတာ္စပ္ခဲ့သူ အစ္မေလး တစ္ေယာက္ကိုလည္း အလြန္အရႈပ္လုပ္လွ်က္ (ေဆာရီး၊ ေျပာခ်င္အားမ်ားသြားလို႔ လွ်ာခလုတ္တိုက္သြားတယ္) အလုပ္ရႈပ္လွ်က္ ေတြ႔ရပါသည္။ သူ႔ခမ်ာ က်ြန္ေတာ္ ၀င္လာတာျမင္တာေတာင္ ေကာင္းစြာ ႏႈတ္မဆက္အားပါ။ လူႀကီး လာမည္ေၾကာင့္ အခ်ိန္မီၿပီးႏိုင္ရန္ စာရင္းမ်ားျပင္ေနရသည္ ဟု အစ္ကိုႀကီးမွ ရွင္းျပပါသည္။
ထိုသည္မွ အစ္ကိုႀကီးက က်ြန္ေတာ့္ကို ခရိုင္မန္ေနဂ်ာ မမ ထံသို႔ ေခၚသြား မိတ္ဆက္ေပးပါသည္။ က်ြန္ေတာ္က က်ြန္ေတာ့္တြင္ IRRI မွ မွာယူထားေသာ Rice Bank CD Rom ယူလာခဲ့ေၾကာင္း၊ ဤဌာနမွ ၀န္ထမ္းမ်ားကို ရွင္းလင္းျပသကာ လက္ေဆာင္ေပးခဲ့ခ်င္ေၾကာင္း ေျပာျပရာ ထို အရာရိွ မမက ေၾသာ္ ဟုတ္ လား ဟု မိမိထံလာေရာက္ႏႈတ္ဆက္သူကို ျပဳရမည့္သူတို႔ ထံုးစံ ၀တၱရားရိွသည့္အတိုင္းေျပာကာ ၿမိဳ႔အစြန္ အဖ်ားေရာက္ေနသျဖင့္ အလြန္အားနည္းလွေသာ မီးအားျဖင့္ ထြန္းထားရသည့္ ၀ပ္ ၄၀ မီးသီး အလင္းေရာင္မွ်ေသာ အျပံဳးကို လက္ကနဲ ၿပံဳးျပလွ်က္ က်ြန္ေတာ့္အား စကားေျပာဧည့္ခံလိုက္လွ်င္ ႏုိင္ငံေတာ္မွ ေပးထားေသာလခႏွင့္ ညီမွ်ေသာ အလုပ္ခိ်န္ ပဲ့သြားကာ ႏိုင္ငံေတာ္အေပၚ သစၥာေဖာက္ရာက်ေတာ့မည္ စိုးရိမ္မိသျဖင့္ အလုပ္ဆက္လုပ္ရန္ ေဘာလ္ပင္ ေကာက္ကိုင္ လိုက္ေလရာ က်ြန္ေတာ့္မွာ အလိုက္သိတယ္ ဆိုတာ ဘာကိုေခၚသလဲ ဟု အျပန္ျပန္အလွန္လွန္ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ၿပီး အစ္ကိုႀကီးအား လက္တို႔လွ်က္ ေျခကိုဖြနင္းကာ ေအာင္ျမင္စြာ ဆုတ္ခါြခဲ့ရ ဖူးပါသည္။
Ref: 36. http://www.knowledgebank.irri.org/

သူမ်ား မေကာင္းေၾကာင္းခ်ည္းေျပာရတာ အကုသိုလ္မ်ားလိုက္တာ။ ကိုယ့္ေကာင္းေၾကာင္းေလးလည္း နည္းနည္းပါးပါး ေျပာဦးမွ ျဖစ္မွာပါ။ (လူဆိုတာ ကိုယ့္မေကာင္းေၾကာင္းကိုေရးရင္ လက္သိပ္မေတြ႔ တတ္ဖူးဗ်။ သည္ေတာ့ လက္ေတြ႔တဲ့ ေကာင္းေၾကာင္းေတြပဲ ေရြးေရးမယ္။ ဟုတ္ၿပီလား)

သူမ်ားေတြသာ လိုက္ေျပာေနတယ္။ ေနပါဦး၊ ခင္ဗ်ားကေကာ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္း တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ဘယ့္ကေလာက္မ်ား ႏိုင္င့ံတာ၀န္ေတြ ေက်ခဲ့လို႔လဲလို႔ ေမးပါ။
က်ြန္ေတာ္ ေက်ာင္းဆရာလုပ္ခဲ့တံုးက က်ြန္ေတာ္လုပ္ခဲ့သမွ်ေတြကို မွတ္မိသေရြ႔ ျပန္ေျပာင္း ေဖာက္သည္ ခ်ျပေစ။ (ကိုယ့္ေကာင္းေၾကာင္းေတြေနာ)
က်ြန္ေတာ္ ေက်ာင္းဆရာလုပ္တာ စာသင္ရံုကေလးမွ်သာ မဟုတ္ခဲ့ေက်ာင္း က်ြန္ေတာ္ နဲ႔ ထိေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ ေက်ာင္းသားမ်ား သိၾကပါလိမ့္မယ္။ ေက်ာင္းေတြပိတ္ထားေတာ့ ဆရာဆရာမအသစ္ကေလးေတြ နဲ႔ ဂ်ပန္ စာေလ့လာခဲ့တယ္။ ေနာက္ ေက်ာင္းေတြျပန္ဖြင့္ေတာ့ ဖတ္မွတ္ထားတာေတြထဲက မွတ္စုထုတ္ၿပီး စက္ျပင္သင္တန္း မွတ္စုစာအုပ္ ေတြရိုက္။ စက္ျပင္သင္တန္းေတြ တစ္ရက္မျပတ္ တစ္သုတ္ၿပီးတစ္သုတ္ အဆက္မျပတ္သင္ေပး။ စက္တင္ အားမရလို႔ အေျခခံလွ်ပ္စစ္ပစၥည္းျပင္သင္တန္း ဆိုတာေတာင္ ပါေသး။ ဒါ ႏွစ္တိုင္းႏွစ္တိုင္း ေက်ာင္းသားတိုင္းကို က်ြန္ေတာ္တစ္ေယာက္ထဲ ဒိုင္ခံ သင္ေပးတာ။ ဒါနဲ႔တင္ အားမရ။
ၾကည့္ပါအံုး၊ ဗမာေတြျဖစ္ေနၿပီး ဗမာျပကၡဒိန္အေၾကာင္း ေသေသခ်ာခ်ာ မသိၾကဘူး။ ရင္နာစရာ ေကာင္းလိုက္ပါဘိ ဟု အလကားေနရင္း မေနႏိုင္ မထိုင္ႏိုင္ျဖစ္ကာ ေက်ာင္းသားမ်ားကို ျမန္မာ ျပကၡဒိန္တြက္နည္း သင္တန္းေပးမည္ ဟု အေဆာင္မ်ားတြင္ ေၾကျငာ၏။ ေက်ာင္းသားေတြဘက္ကလည္း အားတက္သေရာ တံု႔ျပန္ လာပံုမ်ား ေၾကာ္ျငာကပ္ၿပီး တစ္ပတ္အၾကာ သက္ဆိုင္ရာ အေဆာင္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ေမးျမန္းၾကည့္ေတာ့ စာရင္းေပးသူ တစ္ေယာက္ ဟု အေၾကာင္းျပန္လာပါ၏။ က်ြန္ေတာ္လည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အေတာ္ေလးရွက္သြားကာ အသာေလး ကိုယ့္ကိစၥကိုယ္ ရုပ္သိမ္းလိုက္ရပါသည္။ က်ြန္ေတာ္လည္း ကိုယ့္ဟာကိုယ္ မႊန္သြား၍ ထိုေက်ာင္းသား နာမည္ မမွတ္ထားလိုက္မိ။ ေမ့သြားပါသည္။
ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ အေနႏွင့္ ျမန္မာ့ျပကၡဒိန္ အေၾကာင္း က်ြန္ေတာ္ကေတာ့ ပညာတတ္ကေလးမ်ား အား သိထားေစခ်င္ပါသည္။ ျမန္မာ့ျပကၡဒိန္အေၾကာင္းကို ျမန္မာ တစ္ေသာင္းလိုက္ေမးၾကည့္လိုက္လွ်င္ ႏွစ္ေယာက္ေတာင္ သိဘို႔အႏိုင္ႏိုင္။ ဘာျဖစ္လို႔ ၀ါထပ္ရသလဲ၊ ၀ါထပ္ရက္ငင္ဆိုတာ ဘာကိုေခၚတာလဲ၊ ၀ါႀကီးထပ္နဲ႔ ၀ါငယ္ထပ္ ဘာေတြ ကြာတာလဲ။ ဘာျဖစ္လို႔ ကြာရတာလဲ။ ဘာျဖစ္လို႔ ဦးတန္ခူး၊ ေႏွာင္းတန္ခူးလို႔ ႏွစ္ ပိုင္း ကဲြေနရတာလဲ။ ဦးတန္ခူးနဲ႔ ေႏွာင္းတန္ခူး ဘာေတြကြာသလဲ။ ဘာကို လဆန္း၊ ဘာကို လဆုတ္ လို႔ေခၚသလဲ။ ခု သံုးေနတဲ့ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၇၀ ဆိုတာ ဘယ္ကေန စေရတာလဲ။ ဘယ္သူက စထြင္လိုက္တာလဲ။ မည္သူမ်ား စိတ္၀င္စားပါသနည္း။ (ေနပါအံုးဗ်ာ၊ ခင္ဗ်ား ျမန္မာသကၠရာဇ္အေၾကာင္း သိလို႔ေကာ ဘာေတြတိုးထူးသြားမလဲ။ အဲဒီျမန္မာသကၠရာဇ္ဆိုတာႀကီး သင္ၿပီးေတာ့ ေရာ က်ြန္ေတာ္လခ တိုးသြားေရာလား။)( ဟိုက္-ရွာလပတ္ရည္၊ သဟာေတာ့ က်ြန္ေတာ္ အာမ မခံႏိုင္ပါ။ မသင္ခ်င္ မသင္ပါနဲ႔ ကိုယ္ေတာ္၊ က်ြန္ေတာ္ဒါေတြ ေလ့လာေနတာ လခတိုးဘို႔မ်ား ေအာက္ေမ့ေနသလား။ ေနရာတကာ ပိုက္ဆံ နဲ႔ မတိုင္းခ်င္ပါနဲ႔။ ေငြနဲ႔တိုင္းတာလို႔မရတဲ့ အရာေတြ ဒီေလာကမွာ အပံုႀကီးဗ်။) (ပိုက္ဆံအတြက္မဟုတ္ရင္ ဘာအတြက္ ေလ့လာရမလဲဗ်ာ။) (*&$#@?!@<;#>$%^&*)
ဒါ့ျပင္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားစာေပ ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ကိစၥေတြလုပ္၊ စာေပေဟာေျပာပဲြ၊ စာစီစာကံုးၿပိဳင္ပဲြ၊ ကဗ်ာၿပိဳင္ပဲြ စသျဖင့္လုပ္ေသး။
လမ္းႀကံဳလို႔ေျပာရရင္ က်ြန္ေတာ္တို႔ တစ္ခါ ကဗ်ာၿပိဳင္ပဲြ လုပ္ၾကေတာ့ က်ြန္ေတာ္က “ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မနက္ျဖန္” ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ၿပိဳင္ဘို႔ အဆိုတင္တယ္။ ျမန္မာစာဌာန ဌာနမႈး က “ဆရာ့ တပည့္ေတြက ဘာေတြ ေမွ်ာ္လင့္ေနသလဲ မသိႏိုင္ဘူး” ဟု ဆိုကာ အင္မတန္မွရိုးစင္းၿပီး စိတ္၀င္စားစရာ မေကာင္းလွေသာ ေခါင္းစဥ္ တစ္ခု ေရြးေပးပါသည္။ (ဆိုပါေတာ့ မိုးရြာေသာေန႔တစ္ေန႔ လို ေခါင္းစဥ္မိ်ဳး) သူကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေတြ ဘာေတြနဲ႔ၿငိမွာ စိုးလို႔ထင္ပါသည္။ က်ြန္ေတာ့္မွာ ေအာင့္သက္သက္ႏွင့္ အသာ ၿငိမ္ေနလိုက္ရပါ၏။ ေနာက္တစ္ခုကလည္း -
ေက်ာင္းမွာ စင္တင္ကဇာတ္တစ္ခု (ဘာပဲြလဲလို႔ေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာမမွတ္မိေတာ့ပါ) လုပ္ေတာ့ က်ြန္ေတာ္က ႏိုင္ငံေရးကို ျပက္လံုးထုတ္ထားေသာ ျပဇာတ္တစ္ခု တင္ခ်င္ပါသည္။ ျပဇာတ္ မူၾကမ္းကို တင္ျပေတာ့ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေန၍ခြင့္မျပဳခဲ့ပါ။ ခြင့္ျပဳရ ေအာင္လည္း ၾကည့္ပါဦး။ ျပဇာတ္ စကတည္းက .....

“ဗရုတ္ဗရက္ တိုင္းျပည္တည္၊ ကသုတ္ကသက္မင္း နန္းစံေစ”
“ငါ၏ထံပါး ျမဲခစား၊ ေဖာက္ျပားပလီ၊ ခ်ိန္ခါမလပ္၊ လိမ္ညာ၍ ႏွပ္ၾကပါတဲ့ မတ္ပလီ တို႔”
“ဘရူး၊ ဘရဲ၊ ဘရား”
ေအာင္မယ္ေလး ဆရာရယ္၊ က်မကို ေထာက္လွမ္းေရးေတြ လာစစ္ေနပါဦးမယ္ ဟု ဆို၏။ ဤ သည္မွာ ဆရာမႀကီး အလြန္ မဟုတ္ပါ။ က်ြန္ေတာ္လီမာျခင္းသာ ျဖစ္ပါ၏။ သည္ေခတ္ သည္ကာလႀကီးတြင္ သည္လို ဇာတ္မိ်ဳးကိုမွ ကခ်င္ေသာ က်ြန္ေတာ့္ မိုက္ရူးရဲဆန္ျခင္းသာ ျဖစ္ပါ၏။ (အမွန္က အႏွီျပဇာတ္မွာ က်ြန္ေတာ့္လက္ရာ မဟုတ္ပါ။ ဟိုစဥ္က စာေပဗိမာန္မွ ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ ဟာသ စာေပစာတမ္းမ်ား37 မွ ျဖစ္ပါ၏။ အရင္ကေတာ့ တရား၀င္၊ ခုေတာ့ တရားမ၀င္။ ေၾသာ္၊ သခၤါရ၊ သခၤါရ။
က်ြန္ေတာ္က ဇာတ္ဆရာလည္း လုပ္ပါေသးသည္။ ထို႔ျပင္နံရံကပ္စာေစာင္မ်ားထုတ္၏။ အေဆာင္တြင္း ႏွစ္ပတ္လည္ ညစာစားပဲြမ်ားတြင္ စင္တင္ကဇာတ္မ်ား လုပ္၏။ က်ြန္ေတာ္က တစ္ခါတစ္ခါ ျပဇာတ္ ဇာတ္ညႊန္းေရးသည္။ တစ္ခါတစ္ခါ သရုပ္ေဖာ္ ေပးသည္။ တစ္ခါတစ္ခါ ေနာက္ခံစာလံုးမ်ား ေရးေပးသည္။ အမိ်ဳးသမီးေဆာင္ တစ္ခု၏ ညစာစားပဲြတြင္ က်ြန္ေတာ္ ျပဇာတ္တစ္ပုဒ္ တင္ခဲ့တာ မွတ္မိေနပါေသးသည္။ စိုက္ပိ်ဳးေရး၀န္ထမ္းမ်ား စိုက္ပိ်ဳးေရးအေၾကာင္း နားမလည္ပဲ ရမ္းတုတ္ေနပံုမ်ားကို သေရာ္ထားတာ ျဖစ္ပါ၏။
စိုက္ပိ်ဳးေရး အင္ဂ်င္နီယာဘာသာရပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း သိပၸံမႈးတင္ ႏွင့္ ေရႊနဂါးတင္၀င္း တို႔ကို ဖိတ္ၾကား ကာ စာေပေဟာေျပာပဲြ လုပ္ခဲ့ပါေသးသည္။ စိုက္ပ်ိဳးေရး အင္ဂ်င္နီယာဘာသာရပ္အသင္း ဆိုၿပီး ဟိုဟာ သည္ဟာ ေလးေတြ လုပ္ခဲ့ပါေသးသည္။ ဘုရားသြား သန္႔ရွင္းေရးလုပ္တာတို႔ ဘာတို႔ေပါ့ဗ်ာ။
က်ြန္ေတာ္က ပန္းခ်ီဆဲြတာလည္း အင္မတန္ ၀ါသနာပါေလေတာ့ ပန္းခ်ီသင္တန္း၊ ပန္းခ်ီျပပဲြ၊ ပန္းခ်ီေဟာေျပာပဲြေတြ လုပ္ခဲ့ပါေသး၏။ (အလုပ္ေကာင္းလို႔ လက္လြန္သြားပံုေလး ၾကားျဖတ္ ေျပာျပေစဦး။ က်ြန္ေတာ္က ေစတနာႀကီးတစ္ခဲြသားႏွင့္ ပန္းခ်ီသင္တန္းမွတ္စုေတြရိုက္ကာ ေက်ာင္းသားမ်ားကို ေပးမည္။ သို႔ေသာ္ ေကာ္ပီကူးခေတာ့ ယူရမည္ေပါ့။ က်ြန္ေတာ့္ေက်ာင္းဆရာ လခနဲ႔ မိသားစု ၉ ေယာက္ေလာက္ကို ဗိုက္၀ေအာင္ မနည္းၾကံဖန္ေနရတာ ဆိုေတာ့ အခမဲ့မေပးႏိုင္ဘူး ေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပသိ အဲသည္စာအုပ္ကို ပိုက္ဆံနဲ႔ ျဖန္႔ေ၀ဘို႔ ကိစၥ သူတို႔ - ဘယ္သူေတြလဲေတာ့ ေျပာမေနေတာ့ပါဘူး - က သေဘာမတူခဲ့လို႔ က်ြန္ေတာ့္ မရိွမဲ့ ရိွမဲ့ ပိုက္ဆံေလး အိမ္အသံုးစရိတ္ထဲကေန ပဲ့သြားတာကို ခုထိ ရင္နာစြာ မွတ္မိေနပါေသး။ ခုေတာ့လည္း ဒါေတြဒါေတြ ၿပီးခဲ့ပါၿပီေလ။) (ေနာက္တစ္ခု မွတ္မိေနသည္မွာ ပန္းခ်ီျပပဲြတစ္ခုတြင္ က်ြန္ေတာ္ဆဲြထားေသာ ျမင္းတစ္ေကာင္ ေျပးေနပံု ကို အသိဆရာမတစ္ဦး၏ သားကေလး က အလြန္လိုခ်င္ေနေၾကာင္း ျပပဲြၿပီးသည့္ေနာက္ သိရ၏။ သို႔ေသာ္ ဆရာမမွာ ပန္းခ်ီကားကို မ၀ယ္ႏိုင္။ က်ြန္ေတာ္ အဘယ္ေၾကာင့္ ထိုပန္းခ်ီကားကို ထို ကေလးအား အခမဲ့မေပးႏိုင္ခဲ့ပါသနည္း။ ေနာင္ကာလ အတန္ငယ္ၾကာမွ ေတြးၿပီးစိတ္မေကာင္း ျဖစ္ေနပါသည္။)
တစ္ခါကလည္း ေတာင္သူမ်ားကို ပညာေပးေဟာေျပာပဲြ သြားလုပ္ရာ က်ြန္ေတာ္က တစ္ခါေသဖူးတာေတာင္ ပ်ဥ္ဘိုးနားမလည္။ သည္လိုပဲ လက္တြန္းထြန္စက္အေၾကာင္း မွတ္စုစာအုပ္ေရးကာ အုပ္ေရ ၄၀ ေလာက္ ေကာ္ပီကူးသြားပါသည္။ ေနာက္ ဤကုန္က်စားရိတ္မ်ားကို claim လုပ္ေတာ့ လက္ေရြးစင္ ေဘာ္လီေဘာ သမားမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရၿပီးသကာလ ဒုတိယအႀကိမ္ မီးဖိုေခ်ာင္ စားရိတ္ထဲမွ ပဲ့ရျပန္ပါ၏။ က်ြန္ေတာ့္အစ္မႀကီး ႏွင့္ ႏွမမ်ားကား က်ြန္ေတာ့္ကို ပါရမီျဖည့္သည့္အေနႏွင့္ ဘာမွ် မေျပာရွာၾကပါ။ မွတ္ပလားဟဲ့။
(ကိုေရာင္နီဆန္းတို႔ ေက်ာင္းေရာက္လာေတာ့ သူတို႔နဲ႔ေပါင္းၿပီး နံရံကပ္စာေစာင္ေတြ ထုတ္ျဖစ္ခဲ့ေသး ထင္ပါရဲ့၊ က်ြန္ေတာ္ေကာင္းေကာင္း မမွတ္မိေတာ့ဘူး။)
အဲေလ၊ ေခတ္ကာလ မေကာင္းလို႔ ေက်ာင္းရက္ရွည္ေတြ ပိတ္ထားတံုးကေတာ့ မနက္ ၈ နာရီေလာက္ကေန စ လဖက္ရည္ ဆိုင္ထိုင္၊ ေန႔ခင္းက်ေတာ့ ထမင္းျပန္စား၊ ေန႔လည္ တသုတ္ လဖက္ရည္ဆိုင္ထပ္ထိုင္၊ ညေနစာ ျပန္စား။ ညေနက်ေတာ့ တခါတေလ အရက္ ကေလးေယာင္ေယာင္၊ ဘီယာေလးေယာင္ေယာင္ ျဖစ္ခဲ့ေသး။ ဘာမွ လုပ္စရာမရိွေတာ့ ေလ ေနတာ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စာေတြေတာ့ အမ်ားႀကီးဖတ္ျဖစ္သေပါ့။ ညက်ေတာ့ ပက္လက္ကုလားထိုင္ေပၚမွာ ေရေႏြးတစ္အိုးနဲ႔ ညဥ့္နက္ေအာင္ စာေတြဖတ္။ အလုပ္မရိွ စာေတြပဲ နင္းကန္ဖတ္ေနခဲ့။ က်ြန္ေတာ့္ အဓိက ၀ါသနာကလည္း စာဖတ္တာကိုး။
ဒါ ... တကၠသိုလ္ကို ေယာင္နေယာင္န နဲ႔ ဘုမသိဘမသိ ဆရာ သြားျဖစ္ခဲ့စဥ္က ခုနႏွစ္ (ခြန္ႏွႏွစ္)အတြင္း က်ြန္ေတာ္လက္စြမ္းျပခဲ့ပံုမ်ားကို မွတ္မိသေရြ႔ ျပန္လည္ ေဖာက္သည္ခ်ျခင္း ျဖစ္ပါ၏။

စိုက္ပိ်ဳးေရး၀န္ထမ္းပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ကုန္သြယ္ေရး၀န္ထမ္းပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အေကာက္ခြန္ ၀န္ထမ္းပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ လူ၀င္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရးက ၀န္ထမ္းပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဘာ ၀န္ထမ္းပဲ ျဖစ္ျဖစ္ - -

၀န္ထမ္းျဖစ္ၿပီဆိုကတည္းက ၀န္ထမ္းအလုပ္ကို အဓိကထား လုပ္ရမွာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ရတဲ့လခနဲ႔ မစားေလာက္ လို႔ တျခားအလုပ္ တဲြလုပ္ရတာလည္း ရိွေပမေပါ့။ (က်ြန္ေတာ္ တကၠသိုလ္မွာ ဆရာလုပ္တံုးက ေက်ာင္းဆရာ လခနဲ႔ မေလာက္လို႔ မမတို႔က မံု႔ဟင္းခါးေရာင္း၊ တဖက္ကလည္း ၾကက္ေမြး စသျဖင့္ လုပ္ရေသးတာကိုး)။ သို႔ေသာ္ သူ႔လခစားေနေတာ့ သူ႔အလုပ္ကိုလည္း ေစတနာပါပါေလး လုပ္ေပးသင့္တာေပါ့ဗ်ာ။ (အာ - သူတို႔ေပးတာက စားမွ မစားေလာက္ပဲဗ်) လို႔ အထြန္႔တက္ပါ။ တစ္ႏိုင္ငံလံုး ဒီအလုပ္လုပ္ရင္ ဒီ လခပဲ ရမယ္ ဆိုတာ ခင္ဗ်ားတို႔ မသိဘူးလား။ (သိပါ့)။ သိပါလွ်က္ကနဲ႔ ဘာ့ေၾကာင့္ ဒီလခကိုပဲ ပံုခ်ခ်င္ေနရတာလဲ။ (တျခား လုပ္စရာမရိွလို႔ေပါ့ဗ်)။
ဟုတ္ပါၿပီ၊ က်ြန္ေတာ္ကလည္း ဒီအလုပ္ထဲမွာခ်ည္း ႏွစ္ၿပီး အခ်ိန္ျပည့္လုပ္ပါလို႔ မဆိုလိုပါဘူး။ သို႔ေသာ္ အခ်ိန္ျပည့္လုပ္ဖို႔ေတာ့ တာ၀န္ရိွသေပါ့။ မစားေလာက္လို႔ အဲဒီအခ်ိန္ထဲကေန ဖဲ့လုပ္ရပါတယ္ဆိုရင္ လုပ္ရသည့္အခုိက္ တစ္ေန႔ေလးနာရီျဖစ္ျဖစ္၊ ငါးနာရီျဖစ္ျဖစ္ ေစတနာပါပါကေလးနဲ႔ တကယ္ အကိ်ဳးရိွ ေအာင္ လုပ္မေပးႏိုင္ဘူးလား။ အခိ်န္ဆိုတာကေတာ့ လုပ္လဲ ကုန္သြားမွာပဲ။ မလုပ္ပဲေနလဲ ကုန္သြားမွာပဲ။ အဲသဟာျဖင့္ ကိုယ္စိတ္ေစတနာေလး ထားၿပီး လုပ္လိိုက္လို႔ တိုင္းျပည္ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းအတြက္ အက်ိဳးရိွသြားမယ္ဆိုရင္ ပို မေကာင္းေပဘူးလား။ တိုင္းျပည္အတြက္လုပ္တာလည္း ကိုယ့္မိသားစုအတြက္ လုပ္တာပဲဗ်။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲတဲ့။ တိုင္းျပည္မွာ ထြက္ကုန္ တိုးလာမယ္။ လူသံုးပစၥည္းေတြ ေပါမ်ားလာမယ္ဆိုရင္ ဘီပီအိုင္ေဆးကို အျပင္မွာ ေစ်းႀကီးေပး ၀ယ္ေနစရာ မလိုေတာ့ဘူး။ အစိုးရထုတ္ေစ်းနဲ႔ လူတိုင္းလူတိုင္း ၀ယ္ႏုိင္မယ္။ ဒါဆို အိမ္က ခင္ဗ်ား အိမ္သူသက္ထား ဇနီးမယား လည္း စိတ္မခ်မ္းသာေပဘူးလား။ အဲဒါေၾကာင့္ ခင္ဗ်ား စက္ရံုမွာ အားႀကိဳးမာန္တက္ ထုတ္ကုန္တိုးေရး လုပ္ေနျခင္း သည္ အိမ္ကမယား စိတ္ခ်မ္းသာဘို႔ ျဖစ္သည္ ဆိုရင္ ျငင္းမလား။
(ဆရာႀကီး၊ ခင္ဗ်ား စိတ္ထဲထင္တာေတြ စြတ္ရြတ္ေလွ်ာက္ေျပာမေနနဲ႔အံုး။ က်ြန္ေတာ္တို႔စက္ရံုမွာ က်ြန္ေတာ္တို႔ အားႀကိဳးမာန္တက္ လုပ္ခ်င္သည့္တိုင္ ကုန္ၾကမ္းျပတ္ေနလို႔ စက္ရပ္ထားရတာ ၾကာေပါ့။)
ဟိုက္-ရွာလပတ္ရည္။
(ေနအံုး၊ စက္ေလးလံုးရိွတာ ဟို သံုးလံုးက ပ်က္ေနတယ္။ အပိုပစၥည္းမရိွလို႔ မျပင္ႏိုင္ဘူး။ အပိုပစၥည္း ကလည္း ႏိုင္ငံျခားကေန ၀ယ္ရမွာတဲ့။ ဘတ္ဂ်က္ခ်မေပးလို႔ မ၀ယ္ႏုိင္ေသးဘူး။ ေနာက္ႏွစ္ လို႔ေတာ့ ေျပာတာပဲ)။
ေသဟဲ့ နႏိၵယ။ (အင္း၊ ငါ့ႏွယ္ - ေျပာသာေျပာရ အားေတာင္ သိပ္မရိွေတာ့ဘူး)

ေနပါဦးဗ်ာ၊ ခင္ဗ်ား စိုက္ပိ်ဳးေရး၀န္ထမ္းဆိုရင္ ေတာက ေတာင္သူလယ္သမားႀကီးေတြကို စိုက္ပိ်ဳးေရး အသိပညာ ဗဟုသုတေတြ ေဟာေျပာျပသ၊ လက္ကမ္းစာေစာင္ေတြျဖန္႔၊ ပိုးသတ္ေဆးနဲ႔ ဓါတ္ေျမၾသဇာေတြ မွန္မွန္ ကန္ကန္ေရာင္းေပး စသျဖင့္ လုပ္လို႔ မရဘူးလား။
(က်ြန္ေတာ္ လုပ္ေပးခ်င္ပါတယ္ဗ်ာ၊ ဒါေပမဲ့ ဒီက ဂိုေဒါင္မေရာက္ခင္ ၿမိဳ႔နယ္ကထုတ္လာကတည္းက ေျမၾသဇာ ေမာ္ေတာ္တစ္စီး ေပ်ာက္ေနတယ္။ က်ြန္ေတာ္ မေမးရဲဘူး။ က်ြန္ေတာ္ေ၀စုရတာေတာ့ မွန္ပါတယ္။ သူတို႔လုပ္ေနတာ က်ြန္ေတာ္ လူစြမ္းေကာင္းသြားလုပ္ရင္ ဒီဖင္ထိုင္ခံုေလး ေပ်ာက္သြားမွာ စိုးရတယ္။)
၀ႉး- မလြယ္ပါလားဟ။ (စိတ္မပ်က္ပါနဲ႔ဆရာရယ္၊ က်ြန္ေတာ္တို႔ ဒီအတိုင္းေနလာတာ ၾကာေပါ့။)
ေအးပါေလ၊ ဒါေပမဲ့ ခင္ဗ်ားတို႔ လုပ္ရတာမွန္သမွ် ေစတနာေလးထား လုပ္ပါလို႔သာ ေျပာခ်င္ေတာ့တာပဲ။
က်ြန္ေတာ္ ဒီ့ထက္ ပိုၿပီးဘာမွ မေျပာတတ္ေတာ့ပါ။ ကိုင္း - တျခားလိုင္းေတြ သိပ္ဟန္မက်ဘူး။ ကိုယ္ကြ်မ္းက်င္ရာ၊ ကြ်မ္းက်င္ရာ ပညာေရးလိုင္းဘက္ နည္းနည္း ၀င္ေႏွာက္ယွက္ ၾကည့္ရေအာင္။

ဆရာဆရာမတို႔ခင္ဗ်ာ၊ ဆရာဆရာမတို႔ ေက်ာင္းမွာ ေက်ာင္းသားေတြကို စာ ေသေသခ်ာခ်ာ သင္ေပးပါရဲ့လား။ (ဟုတ္ကဲ့ဆင့္) (ဤမွာဘက္ေခတ္တြင္ ေကာင္မကေလးမ်ားက စကားေျပာရာတြင္ ရွင့္ ဟုေျပာရမည့္အစား ရွင့္ ဟု မေျပာ။ က်ြန္ေတာ့္နားထဲတြင္မေတာ့ ရွင့္ ကို ဆင့္၊ အခ်စ္ ကို အဆစ္ ဟုသာ ၾကားပါသည္။ မယံုလွ်င္ ယုဇန ၏ သီခ်င္းမ်ားကို ဖြင့္နားေထာင္လိုက္ပါ။)
Ref: 38. http://www.myanmarmp3.net/artist.aspx?artID=142

ဒါျဖင့္ ဘာ့ေၾကာင့္ ဒီ က်ဴရွင္ဆိုၿပီး အျပင္မွာ ထပ္တက္ေနၾကရတာလဲ။ က်ြန္ေတာ္တို႔ ေခတ္တံုးက ၾကား ၾကားဘူးေပါင္။ (ဟို၊ ဦးေလးႀကီးတို႔ ေခတ္ဆိုတာ ဘယ္ႏွခုႏွစ္ေလာက္ ကလဲ)။ ၁၉၇၀ ပတ္၀န္းက်င္။ (အဟက္၊ ဦးေလးႀကီးက ဘယ္ေခ်ာင္ သြားအိပ္ေနမွန္းမွ မသိတာ၊ ေခတ္ေတြ ေျပာင္းကုန္ၿပီ ဦးေလးႀကီးရဲ့၊ ဒီေခတ္က က်ဴရွင္တက္မွ ေခတ္မီတယ္ ထင္တဲ့ေခတ္ေလ)။ ဒါျဖင့္ ဟိုတစ္ေန႔က က်ြန္ေတာ္ ခင္ဗ်ားတို႔ ေက်ာင္းမွာ ဆယ္တန္းေက်ာင္းသားေတြကို ပထမကမၻာစစ္အေၾကာင္း ေမးေတာ့ျဖင့္ ေသေသခ်ာခ်ာ မသိပါလား။ (အင္း၊ ဒါ ဒါ ကေတာ့ ...... ဟို --)။
က်ြန္ေတာ္ရြာျပန္စဥ္ က်ြန္ေတာ္တို႔ရြာအနီးမွ .... ရြာ တဲြဘက္အထက္တန္းေက်ာင္းသို႔ သြားေရာက္ကာ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားအား ေခတ္ႀကီး ဘယ္ေလာက္ေျပာင္းလဲ တိုးတက္ေနသည့္ အေၾကာင္း၊ က်ြန္ေတာ့္ laptop ေလးသယ္သြားကာ အင္တာနက္အေၾကာင္း၊ e-learning မ်ားအေၾကာင္း၊ software CD မ်ားပါသယ္သြားကာ ရွင္းလင္းျပပါသည္။ သမိုင္း CD တစ္ခ်ပ္လည္းပါသြားရာ ထိုစီဒီထဲမွ ပထမကမၻာစစ္ မွ ဓါတ္ပံုမ်ား၊ video clip မ်ား၊ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား၏ မိန္႔ခြန္းမ်ားပါ နားဆင္ႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာလည္းေျပာ ျပလည္းျပပါ၏။(ထို သင္ၾကားမႈ အေထာက္အကူျပဳ စီဒီမ်ားကိုလည္း ေပးခဲ့ပါသည္)။
ျပရင္း ေျပာရင္းႏွင့္မွ - အနားရိွ ကံဆိုးသူ ေမာင္ရွင္တစ္ေယာက္ကို ေကာက္ခါငင္ခါ ငါ့တူေလးက ဘယ္ႏွတန္းလဲကြ။ ဆယ္တန္းပါ ဦး။ ဒါျဖင့္ မင္း ပထမကမၻာစစ္ အေၾကာင္း ေသေသခ်ာခ်ာ သိမွာေပါ့။ (ခပ္ဆိုင္းဆိုင္းေလး လုပ္ေနၿပီးမွ ) ဟုတ္ ဟုတ္။ သိပါတယ္ သိပါတယ္ ဦး။ ေအးကြယ္၊ ေကာင္းပါေလ့၊ ဒါျဖင့္ ပထမ ကမၻာစစ္ဟာ ဘယ္ႏွစ္မွာ စ ျဖစ္တာလဲကြ။..................။ ေအး၊ ေအး၊ ခုႏွစ္ဆိုတာ မွတ္ရမလြယ္ဘူး။ ေမ့ေလာက္ေရာေပါ့။ ဒါျဖင့္ ဘာ့ေၾကာင့္ျဖစ္ရတယ္၊ ဘယ္ႏိုင္ငံေတြ ပါၿပီး တိုက္ခဲ့တယ္ ဆိုတာေရာ မွတ္မိလား။ ..........။
ကိုင္း၊ ဆရာတို႔ ဆရာမတို႔ ျမင္တဲ့အတိုင္းပဲ။ ေမးမိတဲ့ က်ြန္ေတာ့္အျပစ္လား၊ ေရွ႔ဆံုးမွ လာထိုင္မိတဲ့ အဲဒီေက်ာင္းသား အျပစ္လား။ တစ္ခုခုေတာ့လဲြေနၿပီ ဟု ေက်ာင္းအုပ္ဆရာမႀကီးကို တိုင္တည္ ေျပာၾကား ခဲ့ပါ၏။
စာသင္ရံုမွ်မဟုတ္ပဲ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူကေလးမ်ား၏ အက်င့္စာရိတၱဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာေရး၊ ေက်ာင္းစာ အျပင္ အျခားဗဟုသုတမ်ားလည္း ရွာေဖြတတ္လာေအာင္ ေလ့က်င့္ သင္ၾကားေပးေရး၊ ကေလးမ်ား၏ ၀ါသနာအရ ပန္းခ်ီ၊ အိမ္တြင္းမႈ စသည္တို႔ကို ႀကိဳၾကား၊ ႀကိဳၾကား ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးေရး။ လူေရွ႔သူေရွ႔တြင္ စကားေျပာက်င့္ ရလာေအာင္ က်ပန္းစကားေျပာပဲြမ်ား၊ စကားရည္လုပဲြမ်ား၊ ပံုေျပာၿပိဳင္ပဲြမ်ားပါ လုပ္ ။ (က်ြန္မတို႔ သိၿပီးသားေတြပါရွင္၊ ဒါေပမဲ့ ရွင့္ ကေလးေတြက မလြယ္ဘူးရွင့္။)
အေထြအထူးလုပ္စရာမလိုပါဘူးဗ်ာ။ စာသင္ခိ်န္မွာ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးခ်ိန္ဆိုၿပီး တစ္ခိ်န္ထည့္ေပးထားတာပဲ။ အဲဒီအခိ်န္ သင္ေပါ့။ ခုေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔ဟာက ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးခ်ိန္ေတြမွာ အကုန္လစ္ကုန္ၾကေတာ့ မခက္လား။

အတိုခ်ဳပ္ၾကည့္ရေအာင္။
အတိုခ်ဳပ္ လြယ္လြယ္မွတ္လို႔ရေအာင္ ေျပာရလွ်င္ တာ၀န္ႏွင့္ ၀တၱရားအရ မိမိလုပ္ရမည့္ အလုပ္ကို လုပ္ၾကရာ ၀ယ္ မိမိတာ၀န္ကို ၀တ္ေက်တန္းေက် အျဖစ္သေဘာမွ်မလုပ္ပဲ ေစတနာေလးထားလုပ္ၾကဘို႔ ႏွင့္ ကိုယ့္တာ၀န္အျပင္ မိမိႏွင့္ မိမိပါတ္၀န္းက်င္ပါ ေကာင္းစားဘို႔။ စကားႀကီး စကားက်ယ္ႏွင့္ေျပာရလွ်င္ ႏိုင္ငံႏွင့္ လူမိ်ဳးအတြက္ အက်ိဳးရိွရာ ရိွေၾကာင္း မိမိလုပ္ပိုင္ခြင့္ေဘာင္အတြင္းမွ ဘာလုပ္ေပးႏိုင္သနည္းဟု ဆန္းစစ္ကာ မိမိ တတ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္ေပးၾကဖို႔ ျဖစ္ပါသည္။
ေနာက္တစ္ခုကလည္း ယခုလက္ရိွဘ၀တြင္ ရွာလို႔ေဖြလို႔ရသမွ်သည္ ယခုဘ၀မွ ေသလြန္သည္ႏွင့္ အကုန္ ထားခဲ့ရမည္ျဖစ္ၿပီး က်န္ခဲ့သမွ် သူမ်ားအတြက္ခ်ည္း ျဖစ္ေလရာ -
မိမိမတရားသျဖင့္ ရွာေဖြခဲ့လွ်င္ မိမိတစ္ဦးထည္းသာ ခံရဘို႔ ရိွသည္။ ယမမင္းထံေရာက္မွ အရွင္မင္းႀကီးရယ္၊ က်ြန္ေတာ္ခိုးခဲ့တာေတာ့ မွန္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ ဒါေပမဲ့ က်ြန္ေတာ္မိ်ဳးတစ္ေယာက္ထဲ စားတာမဟုတ္ပဲ သူတို႔လည္း ၀ိုင္းစားၾကတာျဖစ္လို႔ သူတို႔ကိုပါ မွ်ေ၀ခံစားေစဘို႔ အယူခံ၀င္ျပေစ။ ခုလည္း က်ြန္ေတာ္မိ်ဳးရွာခဲ့သမွ် အကုန္ လူ႔ျပည္ က်န္ခဲ့တာ၊ က်ြန္ေတာ္မိ်ဳး ေယာကၡမနဲ႔ ခယ္မေတြ ခဲြေ၀ယူၾကတာ ကုန္ပါေပါ့။ အဲသဟာေတြ က်ြန္ေတာ္မိ်ဳးေနာက္ လိုက္လာတာမဟုတ္လို႔ အျပစ္ေတာ္ ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးပါရန္ အသနားခံအပ္ပါသည္။ ဟဲ့ ဟဲ့ ေမာင္မင္း၊ ေမာင္မင္းျပဳခဲ့သမွ် အျပစ္ကို ငါက နည္းေစမ်ားေစလုပ္လို႔ရတာ မဟုတ္ဘူး လကဲြ႔။ ေမာင္မင္းျပဳခဲ့တဲ့ အျပစ္အနည္းအမ်ားအလိုက္ ခံစားရမဲ့ အကုသိုလ္ကံ အေလးအေပ့ါကို နဂို ကတည္းက ျပဌာန္းၿပီးသားျဖစ္လို႔ ေမာင္မင္းကို ငါကိုယ္ေတာ္ျမတ္ မကယ္မ ႏိုင္တာ အင္မတန္ အားနာပါသကြာ။ ကဲ ကဲ ငရဲသားတို႔၊ သည္ ေမာင္မင္းကို သူလုပ္ခဲ့တဲ့ အျပစ္ေတြအေလွ်ာက္ ဟိုး မဟာအ၀ီစိငရဲ ရဲ့ တတိယအထပ္ကို သြားပို႔ေခ်။ ေအာင္မယ္ေလးဗ်၊ မွားပါၿပီ အေမေရ။
က်ြန္ေတာ္တို႔ေသသည့္ေနာက္ အရိပ္လို ထက္ခ်ပ္မကြာ လိုက္ေနမည္မွာကား က်ြန္ေတာ္တို႔ ျပဳခဲ့သမွ် ကုသိုလ္ကံ၊ အကုသိုလ္ကံ အက်ိဳးဆက္မ်ားပင္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

သို႔အတြက္ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္း ဆိုတာ ဘယ္သူဘယ္၀ါမ်ား ျဖစ္ပါေပသနည္း။

ျပည္သူ႔၀န္ထမ္း ဆိုသည္မွာ ျပည္သူမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ထမ္းေဆာင္ရန္အတြက္ ျပည္သူတို႔၏ ဘ႑ာရိကၡာေငြမ်ားျဖင့္ ခန္႔အပ္ ထားေသာ ျပည္သူ႔အက်ိဳးကို ေဆာင္ၾကဥ္းသူမ်ား ျဖစ္ေပသည္။



ေရးေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ေရးလိုက္တာ ၀န္ထမ္းေတြအေၾကာင္းခ်ည္းပဲ ၁၇ မ်က္ႏွာ ျဖစ္သြားပါေပ့ါ။ ေတာ္မွ။ ၾကာရင္ ခဲနဲ႔ အေပါက္ခံရေတာ့မယ္။

က်ြန္ေတာ္ ပညာေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ ဘာသာေရးအေၾကာင္းမ်ား ေျပာခ်င္ပါေသးသည္။ ထို ေခါင္းစဥ္မ်ား အတြက္ ေျပာစရာမ်ားမွာလည္း က်ြန္ေတာ့္ရင္ႏွင့္ အျပည့္ျဖစ္ေနရာ စာမ်က္ႏွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားပါလိမ့္မည္။ လူမႈေရးဆုိသည္မွာ ျပည္သူလူထုႀကီး အေၾကာင္းပင္ျဖစ္၍ ျပည္သူလူထု ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေရးပါမည္။

(သည္တြင္ ေရးထားသည့္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ားသည္ က်ြန္ေတာ္တစ္ဦးတည္း ေမာင္ပိုင္ ကိုယ္ထင္တာ ကေလးကို ေရးထားတာသာျဖစ္ၿပီး မည္သည့္ က်မ္းတစံုတရာထဲမွ ကိုးကားထားျခင္း မဟုတ္ပါ၍ စာရႈသူ မိတ္ေဆြအေပါင္း သေဘာမတူလွ်င္လည္း အျပစ္ဆိုစရာ မရိွပါ။)

No comments: