ျမန္မာ ျပကၡဒိန္ တြက္နည္း (၂)

 

၁၊ ၃။ ရာသီစက္

ျမန္မာႏွစ္တစ္ႏွစ္၏ အစမွာ မိန္ရာသီ အဆံုးမွ မိႆရာသီအစသိ႔ု တနဂၤေႏြၿဂိဳဟ္ (ေနမင္း) ကူးေျပာင္းခ်ိန္ ျဖစ္ပါသည္။ ထို မိႆရာသီ၊ မိန္ရာသီ အစရိွသည္တို႔မွာ ရာသီစက္၀န္း၏ အစႏွင့္ အဆံုးျဖစ္ပါသည္။ ရာသီစက္မွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္၏။

ပံုမွန္အားျဖင့္ ျဖစ္သင့္သည္မွာ မိႆရာသီသည္ တန္ခူးလ၊ ၿပိႆရာသီသည္ ကဆုန္ စသျဖင့္ အစဥ္လုိက္သြားၿပီး မိန္ရာသီႏွင့္ တေပါင္းသည္ တစ္ထပ္တည္းက်လွ်က္ ႏွစ္သစ္သည္ မိႆရာသီ၌ ျပန္စသကဲ့သို႔ ျမန္မာႏွစ္သစ္သည္လည္း တန္ခူးလမွ စသင့္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ႏွစ္မ်ား၏ အစရက္မ်ားမွာ ပံုမွန္မရိွ။ တန္ခူးလဆန္း၌ စလိုစ၊ တန္ခူး လဆုတ္ရက္မ်ား၌ စလိုစ၊ တစ္ခါတစ္ရံ ကဆုန္လတြင္ စသည့္ႏွစ္မ်ားပင္ရိွပါသည္။ ဤအေၾကာင္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပပါမည္။

            ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ စာေပမ်ားတြင္ တစ္လတစ္ရာသီဟု အၾကမ္းဖ်ဥ္းေဖာ္ျပေသာ္လည္း အမွန္မွာ ျမန္မာ ေ၀ါဟာရတစ္လတြင္ရိွေသာ ရက္မ်ားသည္ တစ္ရာသီေအာက္ ေလ်ာ့ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ တစ္ရာသီလွ်င္ အၾကမ္ဖ်ဥ္းအားျဖင့္ ရက္ေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္ေက်ာ္ရိွကာ ျမန္မာလမ်ားမွာ ၂၉ ရက္ သို႔မဟုတ္ ၃၀ ရက္မွ်သာ ရိွေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

            ရာသီစက္၀န္းဟူသည္ ေကာင္းကင္စက္လံုးႀကီး (Celestial Sphere) အတြင္းမွ ၾကယ္စုမ်ားကို နာမည္ေပးကာ သတ္မွတ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ေ၀ါဟာရလ၊ ရာသီ ႏွင့္ စန္းယွဥ္နကၡတ္မ်ား

ခရစ္ႏွစ္မွရက္မ်ားသည္ ေနသြားျခင္းအေပၚမူတည္စီစဥ္ထားသည္ျဖစ္ရာ အေျပာင္းအလဲ သိပ္မရိွလွဘဲ ႏွစ္စဥ္ အတူတူလိုပင္ျဖစ္ရာ ရာသီရက္မ်ားကို ခရစ္ႏွစ္မွ ရက္မ်ား (ဥပမာ မိႆရာသီသည္ ႏွစ္စဥ္ မတ္လ ၂၁ ရက္မွ ဧၿပီ ၁၉ ရက္) ျဖင့္ မွတ္သားႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ပံုေသမဟုတ္ဘဲ အနည္းငယ္ အေျပာင္းအလဲ ရိွႏုိင္ပါသည္။

၁၊ ၄။ နကၡတ္စက္၀န္း

အျပင္ဆံုးစက္၀န္း။            ။ ရာသီအမည္ႏွင့္ လျပည့္ေန႔သန္းေခါင္အခ်ိန္ စန္းယွဥ္နကၡတ္

ဒုတိယစက္၀န္း။                ။ ေ၀ါဟာရမာသ ၁၂ လႏွင့္ ဓါတ္က်မ္းလာ ဓါတ္အမည္မ်ား

တတိယစက္၀န္း။              ။ ပါဒ္ပါဒ္ေျခာက္ခု၊ ေျမြေပြးတု ၏ အေျဖ

စတုတၳစက္၀၀န္း။              ။ နကၡတ္တစ္လံုး - ၄ န၀င္း၊ တစ္ရာသီ - ၉ န၀င္း၊ ၁၂ ရာသီ - ၁၀၈ န၀င္း

                                    ဤတြင္ေဖာ္ျပထားေသာ န၀င္းဟူသည္ ပါဒ္ ႏွင့္ အတူတူပင္ျဖစ္၏။ နကၡတ္တစ္လံုးလွ်င္ ၄ ပါဒ္

                                    ရိွၿပီး ရာသီစက္တစ္ခုလွ်င္ ၁၀၈ ပါဒ္ရိွသည္။ ဂဏန္းမ်ားမွာ ရာသီအိမ္ရွင္(ကသစ္) ၿဂိဳဟ္မ်ား 
                                    ျဖစ္၏။ စ သာ ေရႊ ဂူ အင္း ၀ သူ ဆန္ ျဖဴ တစ္ တင္း ေပး ဟု အတိုေကာက္မွတ္ႏိုင္၏။

ပဥၥမစက္၀န္း။                   ။ နကၡတ္အမည္၊ ၎နကၡတ္၏ ဓါတ္အမည္၊ ပညတ္အမည္

ဆဌမစက္၀န္း။                 ။ ရာသီတို႔၏ ဓါတ္အမည္

သတၱမစက္၀န္း။                ။ သုဒၶဒိန္ရက္မ်ား

အတြင္းဆံုးစက္၀န္း။          ။ စတုရပါဒ္ နကၡတ္

စက္၀န္းအလယ္၌ ဥတုသံုးပါး၊ အယဥ္ႏွစ္ပါးကို ျပထားပါသည္။

            ဤစက္၀န္းတြင္ ဒုတိယစက္၀န္း၊ ပဥၥမစက္၀န္း ႏွင့္ ဆဌမစက္၀န္းတို႔မွ ဓါတ္အမည္၊ ပညတ္အမည္မ်ားကို ေဆးကုသရာတြင္သံုးၿပီး တတိယစက္၀န္းကိုမူ ေဗဒင္ေဟာရာတြင္ သံုးပါသည္။ ၎တို႔မွာ ျပကၡဒိန္ႏွင့္ မသက္ဆိုင္ပါ။

၁၊ ၅။ ေနသြားလမ္း ႏွင့္ သႀကၤန္၊ ျမန္မာႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္တို႔ ဆက္စပ္ေနပံု

            ဤေနရာတြင္ ျမင္သာထင္သာရိွႏိုင္ရန္ ကမၻာလည္သည္ဟု ေျပာမည့္အစား ေနသြားသည္ဟု သံုးပါမည္။

            ကမၻာႀကီးသည္ မိမိ၀င္ရိုးေပၚတြင္ ၂၃.၅ ဒီဂရီတိမ္းေစာင္းလည္ပတ္လွ်က္ရိွရာ ထိုသို႔တိမ္းေစာင္းမႈေၾကာင့္ တနဂၤေႏြၿဂိဳဟ္ (ေနမင္း) သည္ အီေကြတာေပၚတြင္ အတည့္မသြားဘဲ ေတာင္ဘက္ေရာက္လုိက္၊ ေျမာက္ဘက္ ေရာက္လုိက္ ျဖစ္ေနပါသည္။ ဤသည္ကို ၾကႏီ ၱ(Declination) ဟုေခၚ၏။

အထက္ပါဇယားတြင္ တနဂၤေႏြၿဂိဳဟ္၏ ၾကႏီ ၱမွာ (+) ျဖစ္လွ်င္ ဥတၱရယာဥ္၊ (-) ျဖစ္လွ်င္ ဒကိၡဏယာဥ္ျဖစ္သည္။ +၂၀.၁၅ ဟူသည္ သိဟ္ရာသီအ၀င္ ဇူလိုင္လ ၂၃ ရက္ေန႔၌ ေကာင္းကင္၌ရိွေသာ ေနမင္းႀကီးသည္ ေကာင္းကင္အီေကြတာ (မြန္းတည့္မ်ဥ္း) မွ ေျမာက္ဘက္ ၂၀.၁၅ ဒီဂရီအကြာတြင္ ေရြ႔လ်ားသြားလာလွ်က္ ရိွသည္ဟု ဆိုလိုပါသည္။ ထို႔အတူ -၁၁.၄၇ ဟူသည္မွာလည္း ေနမင္းႀကီးသည္ မိန္ရာသီအ၀င္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၉ ရက္ေန႔၌ ေကာင္းကင္အီေကြတာ မွ ေတာင္ဘက္ ၁၁.၄၇ ဒီဂရီအကြာတြင္ သြားလာလွ်က္ ရိွသည္ ဟု နားလည္ရပါမည္။

            ပ်မ္းမွ်သာ၀နရက္ဟူသည္ကား မိႆရာသီအား ေနမင္းႀကီးသည္ မတ္လ ၂၁ ရက္မွ ဧၿပီလ ၁၉ ရက္ေန႔အတြင္း ျဖတ္သန္းသည္။ ဤကဲ့သို႔ ျဖတ္သန္းသြားလာရန္ ၃၀.၄၆ ရက္ၾကာသည္ ဟု ဆိုလိုပါသည္။ မွတ္ရန္မွာ ဤရက္၊ ဤအခ်ိန္မ်ား မွာ ပ်မ္းမွ်ရက္၊ အခ်ိန္မ်ားျဖစ္ၿပီး အတိအက်သိလိုလွ်င္ ကြ်န္ေတာ္ရည္ညႊန္းေပးမည့္ website မ်ားတြင္ သြားေရာက္ ေလ့လာ ႏိုင္ပါသည္။ ၎website မ်ားတြင္ ေျပာင္းလဲေနေသာ ၿဂိဳဟ္၊ နကၡတ္၊ တာရာမ်ား၏ အေနအထား၊ ေနထြက္ေန၀င္ခ်ိန္၊ လထြက္၊ လ၀င္ခ်ိန္မ်ားကို အခ်ိန္ႏွင့္အမွ် တင္ေပးေနပါသည္။

            ဤကဲ့သို႔ တနဂၤေႏြၿဂိဳဟ္ (ေနမင္း) သည္ သြားလာေနရာ အီေကြတာမ်ဥ္းကို တစ္ႏွစ္လွ်င္ ႏွစ္ႀကိမ္ျဖတ္မိသည္။ ၎ကို မေဇၥ်ယာဥ္ဟု ေခၚ၏။ ပထမတစ္ႀကိမ္မွာ ဒကိၡဏယာဥ္မွ ဥတၱရယာဥ္ သို႔ေျပာင္းေသာ မိႆမေဇၥ်ယာဥ္ ျဖစ္ၿပီး ဒုတိယတစ္ႀကိမ္မွာ ဥတၱရယာဥ္ မွ ဒကိၡဏယာဥ္သို႔ ေျပာင္းေသာ တူမေဇၥ်ယာဥ္ျဖစ္သည္။ အထက္ပါဇယားတြင္ ၾကႏီ ၱ သုည ျဖစ္ေသာ အခ်ိန္မ်ားျဖစ္၏။ အဂၤလိပ္ရက္ မတ္လ ၂၁ ရက္ ႏွင့္ စက္တင္ဘာ ၂၃ ရက္ခန္႔ ျဖစ္သည္။ ေအာက္ပါေနလမ္း ေၾကာင္းျပပံုတြင္ ဤေနရာမ်ား၌ ေနမင္းသည္ အီေကြတာကို ျဖတ္ကာ ေတာင္မွေျမာက္၊ ေျမာက္မွေတာင္သို႔ ကူးေျပာင္း ၀င္ေရာက္ေၾကာင္း ထင္ရွားစြာေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါသည္။

ဤမေဇၥ်ယာဥ္ ႏွစ္မ်ိဳးအနက္ သာယနမိႆရာသီသို႔ တနဂၤေႏြဖုဋၿဂိဳဟ္စင္ ၀င္သည့္အခ်ိန္သည္ မိႆမေဇၥ်ယာဥ္ ျဖစ္၏။ သာယနႏွစ္တစ္ႏွစ္သည္ ထိုေနရာမွ အစျပဳသည္။ ထိုအခ်ိန္ကို သႀကၤန္က်ခ်ိန္ဟု ေခၚ၏။ အိႏိၵယျပကၡဒိန္တြင္ သာယနမိႆရာသီသို႔ တနဂၤေႏြဖုဋၿဂိဳဟ္စင္ ၀င္သည့္ ေနာက္တစ္ရက္ကို ႏွစ္ဆန္းရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ျမန္မာျပည္မွာကဲ့သုိ႔ သႀကၤန္အၾကတ္၊ အတက္ စသည္မရိွဘဲ သႀကၤန္က်ၿပီး ေနာက္တစ္ရက္ကို ႏွစ္ဆန္းရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ လုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာျပည္ တြင္မူ နိရာယနမိႆရာသီသို႔ တနဂၤေႏြမဓ်ၿဂိဳဟ္၀င္သည့္အခ်ိန္ (သႀကၤန္အတက္) ၏ ေနာက္ေန႔ကို ႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ေန႔ အျဖစ္ သတ္မွတ္သည္။

အထူးမွတ္ရန္မွာ အိႏိၵယသႀကၤန္သည္ သာယနသႀကၤန္ ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာျပည္သႀကၤန္မွာ နိရာယနသႀကၤန္ ျဖစ္သည္။ 

            ေအာက္ပါပံုကိုၾကည့္လွ်င္ သာယန မိႆရာသီ၌ အီေကြတာေပၚ ေနျဖတ္စဥ္ နိရာယနမိႆရာသီသို႔ မေရာက္ေသး ေၾကာင္းေတြ႔ရပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ သာယနႏွင့္နိရာယန ၂၃ ရက္ေက်ာ္ကြာေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ သို႔အတြက္ သာယနမိႆရာသီသုိ႔ ေနေရာက္ၿပီးေနာက္ ၂၃ ရက္ၾကာမွ နိရာယနမိႆရာသီသို႔ ေနေရာက္သည္။ ထို႔ျပင္တ၀ ျမန္မာ ႏွစ္ကူးခ်ိန္ကို တနဂၤေႏြမဓ်ၿဂိဳဟ္ မိႆရာသီ၀င္ခ်ိန္ဟု သတ္မွတ္ထားသျဖင့္ ေနာက္ထပ္ ၂ ရက္ေက်ာ္ ထပ္ကြာပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အိႏိၵယ ႏွစ္ဆန္းရက္ႏွင့္ ျမန္မာႏွစ္ဆန္းရက္မွာ (၂၃+၂=၂၅) ၂၅ ရက္ေက်ာ္ ကြာပါသည္။

            သို႔ျဖစ္ေလရာ အိႏိၵယႏိုင္ငံ၌ မတ္လ ၂၁ သို႔မဟုတ္ ၂၂ ရက္ေန႔ ႏွစ္ဆန္းေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဧၿပီလ ၁၃ ရက္ သို႔မဟုတ္ ၁၄ ရက္၌ ႏွစ္ဆန္းရျခင္း ျဖစ္ပါသတည္း။

            ဤတြင္ ေဗဒင္ပညာမလိုက္စားဖူးေသာ သာမန္စာဖတ္ပရိသတ္မ်ားအဖို႔ ကြ်န္ေတာ္ ယခု ျမန္မာျပကၡဒိန္အေၾကာင္း ေရးေနပါလွ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အိႏိၵယျပကၡဒိန္ကို သြားၿပီးရည္ညႊန္းေနပါသနည္း ဟု နားမရွင္းႏိုင္စရာ ျဖစ္လာႏုိင္ပါသည္။ အေၾကာင္းကား ျမန္မာျပကၡဒိန္၏ ျမစ္ဖ်ားခံရာမွာ အိႏိၵယျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤအေၾကာင္းမ်ားကို ျပကၡဒိန္ အေၾကာင္းေရးေသာအခါ အက်ယ္တ၀င့္ရွင္းျပပါမည္။