ျမန္မာလမ်ားေဖာ္ျပရာတြင္ ပိုမိုျပည့္စံုေစရန္
လအလိုက္ပြင့္ေသာပန္းမ်ားႏွင့္ ပဲြေတာ္လမ်ားကိုပါ ျဖည့္စြက္ေဖာ္ျပ လုိက္ပါသည္။
|
ျမန္မာလအမည္
|
ပန္း
|
ပဲြေတာ္မ်ား
|
|
တန္ခူး
|
ကံ့ေကာ္
|
အတာသႀကၤန္
|
|
ပိေတာက္
|
||
|
ရင္ခတ္
|
||
|
စလပ္
|
||
|
စြယ္ေတာ္
|
||
|
ကဆုန္
|
စံကားစိမ္း
|
ေညာင္ေရသြန္း ပဲြေတာ္
|
|
စံကား၀ါ
|
||
|
စံကားျဖဴ
|
||
|
ခ်ယားပန္း
|
||
|
နယုန္
|
ဇီဇ၀ါ
|
စာျပန္ပဲြေတာ္
|
|
ဇလပ္
|
||
|
ျမတ္ေလး
|
||
|
ၾကက္ရုန္း
|
||
|
စံပယ္
|
||
|
၀ါဆို
|
ပုန္းညက္
|
ပဥၥင္းခံ၊ ရွင္ျပဳပဲြ
|
|
ႏွင္းဆီ
|
||
|
၀ါေခါင္
|
ခတၱာ
|
စာေရးတံအလႉပဲြ
|
|
မိုးေစြ
|
||
|
ေတာ္သလင္း
|
ယင္းမာ
|
ေလွၿပိဳင္ပဲြ
|
|
သီတင္းကြ်တ္
|
ၾကာမ်ိဳး ၅ ပါး
|
ဆီမီးျမင့္မိုရ္ပဲြ
|
|
ကံုကုမန္ပန္း
|
||
|
တန္ေဆာင္မုန္း
|
ခ၀ဲပန္း
|
ကထိန္ပဲြ
|
|
ျပည္ပန္း
|
မသိုးသကၤန္းပဲြ
|
|
|
ေရႊပန္း
|
||
|
နတ္ေတာ္
|
ဂမုန္း
|
မဟာပိႏဲၷနတ္ပဲြ
|
|
သဇင္
|
||
|
သစ္ခြ
|
||
|
ျပာသုိ
|
ခြာညိဳ
|
ျမင္းခင္းသဘင္
|
|
စက္သြင္းသဘင္
|
||
|
တပို႔တဲြ
|
ေပါက္
|
ထမနဲပဲြ
|
|
လဲ
|
ယာဂုပဲြ
|
|
|
လက္ပံ
|
မီးပံုပဲြ
|
|
|
တေပါင္း
|
သရဖီ
|
သဲပံုေစတီပဲြ
|
|
အင္ၾကင္း
|
||
|
ပိေတာက္
|
၁။ တန္ခူး
မိႆ၊ စိၾတ၊ လႏွင့္ယွဥ္ၿပိဳင္ထြန္း။
ရင္ခတ္၊
ကံ့ေကာ္၊ ထံုသင္းေပ်ာ္၊ ပဲြေတာ္အခါညႊန္း။
၂။ ကဆုန္ ျပိႆ၊
ေကာင္းကင္၀၊ ထြန္းပ ၀ိသာခါ။
စကားပြင့္ဆဲ၊
ေညာင္ေရပဲြ၊ သြန္းျမဲအခ်ိန္သာ။
၃။ နယုန္မာသာ၊
ေမထုန္ က်၊ ေဇဌေရာင္စံုက်င္း။
စံပယ္
ျမတ္ေလး၊ ရနံ႔ေမႊး၊ စာေမးသဘင္ခင္း။
၄။ ၀ါဆို ၾကကဋ္၊
လျပႆဒ္၊ တည့္မတ္ အာသဠီ။
ပုန္းညက္ငံုကင္း၊
စပၸယ္သင္း၊ ပဥၥင္းခါေတာ္မီ။
၅။ ၀ါေခါင္သိမ္းမြန္၊
အာကာစြန္၊ သရ၀ဏ္ ေရာင္ေစြးေစြး။
ခတၱာဖူးလွ်ံ၊
စာေရးတံ၊ ညတန္ေဆာင္ ေဖြးေဖြး။
၆။ ေတာ္သလင္းမီ၊
ကန္ရာသီ၊ ထြန္းခ်ီ ဘျဒာ။
ယင္းမာလိႈင္ျမဲ၊
ခိုင္လံုးတဲြ၊ ေလွပဲြသဘင္ပ။
၇။ သီတင္းကြ်တ္ၿပီ၊
တူရာသီ၊ အႆ၀ဏီ ရိွန္၀ါရႊန္း။
ၾကာမ်ိဳးလည္းစို၊
မီးျမင့္မိုရ္၊ ဗဟုိအခ်ာထြန္း။
၈။ တန္ေဆာင္မုန္း
ၿဗိစ ၦာ၊ ၾကတိၱကာ၊ ေရာင္၀ါရိွန္လို႔ၿဖိဳး။
ခ၀ဲပြင့္ခ်ိန္၊
ခင္းကထိန္၊ ေရႊအိမ္ပိုးလည္စိုး။
၉။ နတ္ေတာ္ခါမီ၊
ဓႏုခ်ီ၊ မိဂသီ ေရာင္တစ္ဆန္း။
သဇင္ဖူးယဥ္၊
ဂမံုးအင္၊ သဘင္ဆင္ေတာ္ပန္း။
၁၀။ ျပာသို မကာရ၊
ၾကယ္ဖုသွ်၊ ယွဥ္ထ တူႏွစ္ေဖာ္။
ခြာညိဳႏြယ္ရင္း၊
၀တ္မႈံကင္း၊ ျမင္းခင္း သဘင္ေတာ္။
၁၁။ တပို႔တဲြလ၊
ကံုသို႔က်၊ မာဃထြန္းစျမဲ။
ေပါက္လဲပြင့္တံု၊
ဆူးပန္းငံု၊ မီးပံု ယာဂုပဲြ။
၁၂။ တေပါင္းခါခ်ိန္၊
ရာသီမိန္၊ ေတာက္ထိန္ ဖဂၢဳဏ။
သရဖီ ဖူးဆဲ၊
ပိေတာက္ပဲြ၊ သဲပံုေစတီပ။ ။
အထက္တြင္ျပဆိုခဲ့သည့္အတိုင္း
စျႏၵမာသတစ္ႏွစ္တြင္ ရက္ေပါင္း ၃၆၀ ရိွ၏။ သူရိယမာသ တစ္ႏွစ္တြင္ ၃၆၅.၂၅၈၇၅၆ ရက္ရိွ၏။
တစ္နည္းအားျဖင့္ သူရိယမာသတစ္ႏွစ္ဆိုသည္မွာ ယခုႏွစ္ သႀကၤန္တက္ခ်ိန္မွ ေနာက္ႏွစ္သႀကၤန္
တက္ခ်ိန္ထိ ျဖစ္၏။
ဤတြင္နားရႈပ္စရာျဖစ္လာပါသည္။
ျမန္မာတို႔သံုးေနေသာ သကၠရာဇ္ႏွစ္ (ဥပမာ ၁၃၇၃ ခုႏွစ္) သည္ သူရိယမာသ ႏွစ္ျဖစ္၏။ အထက္တြင္ေဖာ္ျပခဲ့သည့္အတိုင္း
သူရိယမာသသည္ သႀကၤန္တက္ခ်ိန္မွ ေနာက္သႀကၤန္တက္ခ်ိန္ထိ ျဖစ္သျဖင့္ ၁၃၇၃ ခုႏွစ္၏ အပိုင္းအျခားကာလ
အတိအက်မွာ ၁၃၇၂ ေႏွာင္းတန္ခူးလဆန္း ၁၃ ရက္။ ခရစ္ႏွစ္ ၂၀၁၁ ခု၊ ဧၿပီလ၊ ၁၆ ရက္၊ စေနေန႔
ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္ ည ၇ နာရီ၊ ၄၅ မိနစ္၊ ၃၁ စကၠန္႔ မွ ၁၃၇၃ ေႏွာင္းတန္ခူးလျပည့္ေက်ာ္
၁၀ ရက္။ ခရစ္ႏွစ္ ၂၀၁၂ ခု၊ ဧၿပီလ၊ ၁၆ ရက္၊ တနလၤာေန႔ ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္ နံနက္ ၁ နာရီ၊
၅၈ မိနစ္၊ ၇ စကၠန္႔ ထိ ျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ ဤသည္ကို သိသူ အေတာ္နည္းပါသည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္
မွတ္ယူေနၾကသည္မွာ ၁၃၇၃ ခုႏွစ္သည္ တန္ခူးလဆန္း ၁ ရက္ေန႔မွ တေပါင္း လကြယ္ေန႔ထိျဖစ္သည္
ဟု (အဂၤလိပ္ႏွစ္တြင္ ဇႏၷ၀ါရီ ၁ ရက္မွ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ထိ ကို ယူသကဲ့သို႔) လဲြမွား မွတ္ယူေနၾက
ပါသည္။ အခ်ိဳ႔မွာ ၁၃၇၃ ခုႏွစ္၏အစရက္မွာ ႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ေန႔တြင္စသည္ကိုမူ သိပါသည္။ သို႔ေသာ္
ဘယ္ေနရာမွ စသည္ ကိုမသိ။ အဂၤလိပ္ႏွစ္ကဲ့သို႔ပင္ ႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ေန႔၏ ၀၀း၀၀ နာရီမွပင္စသည္ဟု
မွတ္ၾကပါသည္။
တန္ခူး၊
ကဆုန္စေသာလမ်ားမွာ လသြားႏံႈးကို မူတည္သတ္မွတ္ၿပီး သကၠရာဇ္ႏွစ္္ကိုမူ ေနသြားႏံႈးကို
မူတည္ သတ္မွတ္ထားေသာေၾကာင့္ ျမန္မာျပကၡဒိန္ကို “ေနလသြား ျပကၡဒိန္ (Lunisolar Calendar)”
ဟုေခၚပါသည္။
ရာသီဥတုႏွစ္
ဟူသည္မွာ ယခု ကမၻာသုံးျပကၡဒိန္တြင္ သံုးေနေသာႏွစ္ ျဖစ္၍ တန္ဘိုးအားျဖင့္ ၃၆၅.၂၄၂၁၉၈၈
(၃၆၅ ရက္၊ ၅ နာရီ၊ ၄၈ မိနစ္၊ ၃၀ စကၠန္႔) ျဖစ္သည္။ နကၡတ္ႏွစ္ (သူရိယမာသႏွစ္) ဆိုသည္မွာ
သူရိယသိဒၶႏ ၱက်မ္းလာ ႏွစ္ျဖစ္ၿပီး တန္ဘိုးအားျဖင့္ ၃၆၅.၂၅၈၇၅၆၄၈ (၃၆၅ ရက္၊ ၆ နာရီ၊
၁၂ မိနစ္၊ ၃၇ စကၠန္႔) ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အေနာက္တိုင္း နကၡတ္က်မ္းမ်ားတြင္မူ နကၡတ္ႏွစ္ကို
၃၆၅.၂၅၆၃၆၂၈၉၂ ျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။
မွတ္ခ်က္။ ။
ျမန္မာသံုးႏွစ္တာကာလသည္ ကမ ၻာသံုးႏွစ္တာကာလႏွင့္ ကြာျခားေနေသာေၾကာင့္ ျမန္မာႏွစ္ကို
မွားသည္ဟု မယူဆႏိုင္ပါ။ ကမ ၻာသံုးႏွစ္မွာ Tropical Year ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာသံုးႏွစ္မွာ
Sidereal Year ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
နကၡတ္တစ္ႏွစ္ = ၁.၀၀၀၀၃၈၇၈ ရာသီဥတုႏွစ္
ရာသီဥတုတစ္ႏွစ္ = နကၡတ္ႏွစ္ တစ္ႏွစ္ႏွင့္တစ္ရက္တိတိ
ဂ်ဴလီယန္ႏွစ္
ဟူသည္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ၃၆၅.၂၅ ရက္ ရိွေသာႏွစ္ျဖစ္၏။ ယခင္ ဂ်ဴလီယန္ျပကၡဒိန္တြင္ သံုးခဲ့သည့္
တစ္ႏွစ္တာကာလ ျဖစ္သည္။ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ရက္စြန္း ၀.၂၅ ရက္ဟု သတ္မွတ္ထားေသာေၾကာင့္ ေလးႏွစ္ျပည့္တုိင္း
တစ္ရက္ တိုးသည္။ ဤျပကၡဒိန္ကို ၁၅၈၂ ခုႏွစ္တြင္ ဂေရေဂါရီယန္ျပကၡဒိန္ႏွင့္ အစားထိုးခဲ့သည္။
ခရစ္ေတာ္ေမြးဖြားသည့္ႏွစ္ကို
ရည္ညႊန္းေဖာ္ျပသည့္ အဂၤလိပ္ခုႏွစ္မ်ားျဖစ္သည္။ ယခုအခါ တစ္ကမ ၻာလံုးက လက္ခံ သံုးစဲြေနေသာ
ခုႏွစ္မ်ားလည္း ျဖစ္၏။ ယခုသံုးေနေသာ ေအဒီ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ စသည့္ႏွစ္မ်ား၏ အစျဖစ္ေသာ ေအဒီ
၁ မွာ ဂ်ဴလီယန္ ျပကၡဒိန္ကို စတင္သံုးစဲြခဲ့သည့္ႏွစ္ျဖစ္၏။ ထိုႏွစ္မ်ားတြင္ ေအဒီႏွင့္
ဘီစီအၾကား “သုညႏွစ္” ဟု မရိွ။ ဘီစီ ၁ ၿပီးလွ်င္ ေအဒီ ၁ လာသည္။ ခရစ္ေတာ္ေမြးဖြားသည့္ႏွစ္ကို
ဘီစီ ၆ မွ ၄ အၾကားဟု ခန္႔မွန္းၾက၏။
ျမန္မာတို႔သံုးေနေသာ
သကၠရာဇ္ႏွစ္မ်ားမွာ အိႏိၵယ ျပကၡဒိန္ႏွစ္မ်ားကို အေျခခံသည္။ အိႏိၵယ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္အတူ ၀င္ေရာက္လာခဲ့ရာ
ထုိအထဲတြင္ ျပကၡဒိန္လည္း အပါအ၀င္ျဖစ္ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ သကၠရာဇ္ေခၚေၾကာင္း ၁၊ ၂။ အေခၚအေ၀ၚမ်ားအေၾကာင္းတြင္
ရွင္းျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ သကၠရာဇ္ႏွစ္မ်ားအေၾကာင္းကို ျပကၡဒိန္တြက္နည္းအခန္းတြင္ အေသးစိတ္ရွင္းျပပါမည္။
ျမန္မာျပကၡဒိန္တြင္ သာမန္ႏွစ္၊
၀ါငယ္ထပ္ႏွစ္ ႏွင့္ ၀ါႀကီးထပ္ႏွစ္ဟု သံုးမ်ိဳးရိွပါသည္။ သာမန္ႏွစ္တြင္ ရက္မစံု ၆ လ၊
ရက္စံု ၆ လ။ စုစုေပါင္း ၃၅၄ ရက္ရိွသည္။ ၀ါငယ္ထပ္ႏွစ္ ဆိုသည္မွာ သာမန္ႏွစ္တြင္ ေနာက္ထပ္
၀ါဆိုတစ္လ ထပ္တိုး လုိက္ျခင္းျဖစ္၏။ ထိုေနာက္တိုး၀ါဆိုတြင္လည္း ရက္ ၃၀ ပင္ရိွသည္။ ထို႔ေၾကာင့္
၀ါငယ္ထပ္ႏွစ္တြင္ ရက္မစံု ၆ လ၊ ရက္စံု ၇ လျဖစ္သြားၿပီး (၃၅၄+၃၀=) ၃၈၄ ရက္ ရိွသည္။
၀ါႀကီးထပ္ႏွစ္ကို ၀ါထပ္ရက္ငင္ဟုလည္း
ေခၚပါသည္။ ၀ါႀကီးထပ္ႏွစ္မွာ ေနာက္ထပ္၀ါဆိုတစ္လအျပင္ ရက္ငင္ျခင္း ကို နယုန္လတြင္ ျပဳသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ နယုန္လမွာ ရက္စံုျဖစ္သြားၿပီး ရက္ ၃၀ ျဖစ္သြားသည္။ သို႔အတြက္ ၀ါႀကီးထပ္ႏွစ္တြင္
ရက္မစံု ၅ လ၊ ရက္စံု ၈ လျဖစ္သြားၿပီး စုစုေပါင္း ၃၈၅ ရက္ျဖစ္သြားပါသည္။
ေအာက္ပါဇယားတြင္ သာမန္ႏွစ္၊ ၀ါငယ္ထပ္ႏွစ္၊
၀ါႀကီးထပ္ႏွစ္တို႔တြင္ ပါ၀င္ေသာလမ်ား ႏွင့္ တစ္လရိွရက္မ်ားကို ေဖာ္ျပထားပါသည္။
|
သာမန္ႏွစ္
|
၀ါငယ္ထပ္ႏွစ္
|
၀ါႀကီးထပ္ႏွစ္
|
|||||
|
လ
|
တစ္လရိွရက္
|
လ
|
တစ္လရိွရက္
|
လ
|
တစ္လရိွရက္
|
||
|
တန္ခူး
|
၂၉
|
တန္ခူး
|
၂၉
|
တန္ခူး
|
၂၉
|
||
|
ကဆုန္
|
၃၀
|
ကဆုန္
|
၃၀
|
ကဆုန္
|
၃၀
|
||
|
နယုန္
|
၂၉
|
နယုန္
|
၂၉
|
နယုန္
|
၃၀
|
||
|
၀ါဆို
|
၃၀
|
ပထမ ၀ါဆို
|
၃၀
|
ပထမ ၀ါဆို
|
၃၀
|
||
|
၀ါေခါင္
|
၂၉
|
ဒုတိယ ၀ါဆို
|
၃၀
|
ဒုတိယ ၀ါဆို
|
၃၀
|
||
|
ေတာ္သလင္း
|
၃၀
|
၀ါေခါင္
|
၂၉
|
၀ါေခါင္
|
၂၉
|
||
|
သီတင္းကြ်တ္
|
၂၉
|
ေတာ္သလင္း
|
၃၀
|
ေတာ္သလင္း
|
၃၀
|
||
|
တန္ေဆာင္မုန္း
|
၃၀
|
သီတင္းကြ်တ္
|
၂၉
|
သီတင္းကြ်တ္
|
၂၉
|
||
|
နတ္ေတာ္
|
၂၉
|
တန္ေဆာင္မုန္း
|
၃၀
|
တန္ေဆာင္မုန္း
|
၃၀
|
||
|
ျပာသို
|
၃၀
|
နတ္ေတာ္
|
၂၉
|
နတ္ေတာ္
|
၂၉
|
||
|
တပို႔တဲြ
|
၂၉
|
ျပာသို
|
၃၀
|
ျပာသို
|
၃၀
|
||
|
တေပါင္း
|
၃၀
|
တပို႔တဲြ
|
၂၉
|
တပို႔တဲြ
|
၂၉
|
||
|
တေပါင္း
|
၃၀
|
တေပါင္း
|
၃၀
|
||||
|
စုစုေပါင္း
|
၃၅၄
|
စုစုေပါင္း
|
၃၈၄
|
စုစုေပါင္း
|
၃၈၅
|
||
၁၊ ၁၃၊ ၆။ သာသနာႏွစ္
ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္
မဟာသကၠရာဇ္ ၆၈ တြင္ ဖြားျမင္ေတာ္မူၿပီး ၀ါေတာ္ ၄၅ ၀ါ၊ သက္ေတာ္ ၈၀၊ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈ တြင္
ပရိနိဗၺာန္ ျပဳေတာ္မူသည္။ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ ျပဳၿပီးေနာက္ အရွင္မဟာကႆပမေထရ္ႀကီးမႉးကာ
ပထမ သဂၤါယနာတင္ၾကသည္။ ထိုအခါ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီး ေနာက္ပိုင္းႏွစ္မ်ားကို
သာသနာႏွစ္မ်ားဟုေခၚကာ အဇာတသတ္မင္းသည္ သာသနာႏွစ္ႏွင့္ လူတို႔သံုးေသာႏွစ္တူညီေစရန္ လက္ရိွ
မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈ ကိုၿဖိဳကာ သာသာနာ ႏွစ္ ျပဳေတာ္မူသည္။ ဆိုလုိသည္မွာ လက္ရိွသံုးေနေသာႏွစ္ကို
မယူေတာ့ဘဲ သကၠရာဇ္ႏွစ္ကို ၁ မွစေရတြက္သည္။
ထိုသာသနာႏွစ္အား
ျမန္မာဘုရင္မ်ားက ဆက္လက္သံုးစဲြခဲ့သည္။ သာသနာႏွစ္ ၆၂၄ အေရာက္တြင္ သေရေခတၱရာ ျပည္ မင္းဆက္
၂၅ ဆက္ေျမာက္ သုမုျႏီၵမင္းက ေဒါေဒါရသကိန္းျဖင့္ အၾကြင္း ၂ ႏွစ္ထားၿပီး ၆၂၂ ႏွစ္ကိုၿဖိဳလုိက္၏။
ဤႏွစ္မ်ား အတိုင္းဆက္ေရလာခဲ့ရာ သကၠရာဇ္ ၅၆၂ အေရာက္တြင္ ပုဂံျပည္၊ ပုပၸါးေစာရဟန္းမင္းက
အၾကြင္း ၂ ႏွစ္ထားၿပီး ခန္းဆပဥၥ ကိန္းျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္း ၅၆၀ ကိုၿဖိဳျပန္သည္။ ယခုသံုးေနေသာႏွစ္မ်ားမွာ
ပုဂံပုပၸါးေစာရဟန္းမင္း ၿဖိဳၾကြင္းႏွစ္မ်ားျဖစ္၏။
ထို႔ေၾကာင့္
ထိုၿဖိဳလုိက္ေသာႏွစ္ ၂ ရပ္ေပါင္းကို လက္ရိွသကၠရာဇ္ႏွင့္ ေပါင္းလိုက္ပါက သာသနာႏွစ္ကို
ရမည္။
ၿဖိဳလုိက္ေသာႏွစ္မ်ားမွာ
၆၂၂+၅၆၀=၁၁၈၂ ျဖစ္၏။
ထို႔ေၾကာင့္
သာသာနာႏွစ္ = လက္ရိွႏွစ္ + ၁၁၈၂
သို႔အတြက္ ၁၃၇၄ ခုႏွစ္ အတြက္ သာသနာႏွစ္မွာ
၁၃၇၄+၁၁၈၂ = ၂၅၅၆ ျဖစ္သတည္း။
ျပကၡဒိန္တြက္နည္းအခန္းတြင္ သကၠရာဇ္ၿဖိဳခဲ့ပံုမ်ားကို
အေသးစိတ္ထပ္မံရွင္းျပပါမည္။
ဗဟုသုတအျဖစ္
ဖ်ာပံုတိုက္သစ္ဆရာေတာ္၏ သုေတသနသရုပ္ျပအဘိဓါန္ မွ ႏွစ္အမ်ိဳးအစားမ်ားကို
ထုတ္ႏုတ္ ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။
(၁) မ႑ဳကဂတိကႏွစ္။ ။ ရက္ေပါင္း ၃၆၄-ရက္က်မွ မိႆရာသီသို႔ တနဂၤေႏြ ေရာက္လွ်င္ ေနသည္ အသြားေႏွးေသာ ေၾကာင့္ မ႑ဳက ဂတိကႏွစ္ဟု ေခၚသည္။ လဆန္း တိထီ ၁-ရက္, ၂-ရက္ တြင္ လကိုျမင္ရသည္။
(၂) သီဟဂတိကႏွစ္။ ။ ရက္ေပါင္း ၃၅၄-ရက္ႏွင့္ မိႆရာသီသို႔ တနဂၤေႏြေရာက္လွ်င္ ေနသည္ ခုန္ေက်ာ္၍ အသြား ျမန္ေသာေၾကာင့္ သီဟဂတိကႏွစ္ ဟုေခၚသည္။ လဆန္း တိထီ ၄-ရက္, ၅-ရက္ က်မွ လကိုျမင္ရ၏။
(၃) ယထာဂတိကႏွစ္။ ။ ရက္ေပါင္း ၃၆၀-အျပည့္တြင္ မိႆရာသီသို႔ တနဂၤေႏြေရာက္လွ်င္ ေနသည္ မေႏွးမျမန္ အေျဖာင့္သြားေသာေၾကာင့္ ယထာဂတိကႏွစ္ဟု ေခၚသည္။ လဆန္း တိထီ ၃-ရက္၌ လကိုျမင္ရ၏၊ ေဆးၾသဇာရွိေသာ ႏွစ္မည္၏။
သုေတသီတု႔ိအတြက္
အခ်က္က်သိေစရန္ တြက္နည္းလကၤၤာပါ ေဖၚျပထားသည္။
လကၤာသံပိုင္ကား
-
ကမၻာကပၸ၊
သာသန သံ၀စ္၊ တိထီ ႏွစ္ႏွင့္၊ သစ္သစ္သခ်ၤာ၊ အသၤာမည္ထုတ္၊ သုဒၶဒိန္သြား၊ ႏွစ္ငါးပါးတြင္၊
ပ်က္ပြားတည္ထ၊ တေပါင္းစ၍၊ တႎသဒိ၀၊ လျဖင့္ေရတြက္၊ အရက္ေျခာက္ဆယ္၊ သံုးရာၾကြယ္သား၊ ထို၀ယ္ႏွစ္ကို၊
ကပၸဆို၏။ ထိုလည္းတေၾကာင္း၊ တေပါင္းကြယ္ျပည့္၊ ပါဋိပဒ၊ တန္ခူးစ၍၊ ေျခာက္လ ေျခာက္လ၊ ၀ိသမႏွင့္၊
သမျဖင့္အား၊ ငါးဆယ့္ေလးခါ၊ ရက္သံုးရာကား၊ သာသနာႏွစ္၊ ျဖစ္၏၎၊ တေပါင္းလျပည့္၊ တန္ခူးျပည့္ႏွင့္၊
ဆယ္ႏွစ္လွည့္လည္၊ တိထီမည္၏၊ တလီဆိုဘြယ္၊ သံုးဆယ္အသၤာ၊ ဆယ့္ႏွစ္ခါ၌၊ အသၤာသံ၀စ္၊ ေခၚျမဲႏွစ္တည္း။
သကၠရာဇ္ဦး၊ တန္ခူးတာတက္၊ ရက္၏အပ၊ ၾကံဳခဲ့ၾက၍၊ သံုးရာ့ရက္ပါး၊ ေျခာက္ဆယ့္ငါးႏွင့္၊
ဆယ့္ငါးနာရီ၊ ႏွစ္ပါဒ္ခ်ီလ်က္၊ တဗီဇနာ၊ သံုးျပန္က်တြင္၊ သုဒၶဒိႏၷ၊ သံ၀စၦရဟု။ သဒၶမၼပုည၊
ေရႊ၀ဆီမီး၊ စြယ္စံုၾကီးတို႔၊ ေရွးတီးတင့္ႏႈိင္း၊ ဆက္စဥ္လႈိင္း၍၊ သံပိုင္းမဂၤလာ၊ တင္ျပန္ရာသည္၊
မင္းသာပိုင္သ၊ စိုးျမန္းတည္း။
ႏွစ္ အမ်ိဳးအစား ၁၂-ပါး။
ခုႏွစ္သကၠရာဇ္
အမည္ ၁၂-မ်ိဳး၊ ၎တို႔ကိုပင္ "သၾကၤန္မ်ိဳး ၁၂-ပါး" ဟုလည္းေခၚၾကသည္။ သၾကၤန္လက္႐ိုးက်မ္းတို႔မွ
နည္းရ႐ံု ျပလိုက္၏။
ေရာက္ဆဲ သကၠရာဇ္ကိုတည္၊ ၂-ခုႏုတ္၊ ၁၂-ခုစား။
|
၁-ၾကြင္းမူ ေဇယ်ႏွစ္၊
|
၅-ၾကြင္းမူ သရ၀ဏ္ႏွစ္၊
|
၉-ၾကြင္းမူ မိဂသီႏွစ္၊
|
||
|
၂-ၾကြင္းမူ ၀ိသာခါႏွစ္၊
|
၆-ၾကြင္းမူ အျဒႏွစ္၊
|
၁၀-ၾကြင္းမူ ဖုသွ်ႏွစ္၊
|
||
|
၃-ၾကြင္းမူ ေဇ႒ႏွစ္၊
|
၇-ၾကြင္းမူ အႆယုတၱႏွစ္၊
|
၁၁-ၾကြင္းမူ မာဃႏွစ္၊
|
||
|
၄-ၾကြင္းမူ အာသဠႇီႏွစ္၊
|
၈-ၾကြင္းမူ ၾကတၱိကာႏွစ္၊
|
၁၂-ၾကြင္းမူ ဖဂၢဳဏႏွစ္။
|
ဤနွစ္မ်ားမွာ
အိႏိၵယယဥ္ေက်းမႈမွ ဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္၏။ ျပကၡဒိန္ႏွင့္ မသက္ဆိုင္လွပါ။ ဤႏွစ္အမည္မ်ားကို
လိုက္၍ သႀကၤန္စာအေဟာမ်ား ရိွပါသည္။ အက်ယ္ကို သႀကၤန္အခန္းတြင္ အျပည့္အစံု ေဖာ္ျပပါမည္။
ထို႔ျပင္
ၾကာသပေတးၿဂိဳဟ္ႏွင့္စပ္ေသာ ပရာဘ၊ ၀ိဘ၀၊ သုကၠ စေသာ ႏွစ္နာမည္ေပါင္း ၆၀ ရိွပါေသးသည္။
ႏွစ္နာမည္တြက္နည္း၊ နာမည္ေပးနည္းမ်ားရိွေသာ္လည္း ျပကၡဒိန္ႏွင့္ သိပ္မသက္ဆိုင္သျဖင့္
မေဖာ္ျပေတာ့ပါ။ ဤနာမည္မ်ား မွာလည္း အိႏိၵယျပကၡဒိန္မွ နာမည္မ်ားပင္ျဖစ္ပါသည္။ ႏွစ္အမည္မ်ားအလိုက္
ေဗဒင္ေဟာကိန္းမ်ားရိွပါသည္။
|
1. Prabhava
2. Vibhava
3. Shukla
4. Pramoda
5. Prajāpati
6. Āngirasa
7. Shrīmukha
8. Bhāva
9. Yuva
10. Dhātri
11. Īshvara
12. Bahudhānya
13. Pramādhi
14. Vikrama (2000-2001)
15. Vrisha (2001-02)
16. Chitrabhānu (2002-03)
17. Svabhānu (2003-04)
18. Tārana (2004-05)
19. Pārthiva (2005-06)
20. Vyaya (2006-2007)
|
21. Sarvajeeth (2007-08)
22. Sarvadhāri (2008-09)
23. Virodhi (2009-10)
24. Vikrita (2010-11)
25. Khara (2011-12)
26. Nandana (2012-13)
27. Vijaya
28. Jaya
29. Manmadha
30. Durmukhi
31. Hevilambi
32. Vilambi
33. Vikāri
34. Shārvari
35. Plava
36. Shubhakruti
37. Sobhakruthi
38. Krodhi
39. Vishvāvasu
40. Parābhava
|
41. Plavanga
42. Kīlaka
43. Saumya
44. Sādhārana
45. Virodhikruthi
46. Paridhāvi
47. Pramādicha
48. Ānanda
49. Rākshasa
50. Anala
51. Pingala
52. Kālayukthi
53. Siddhārthi
54. Raudra
55. Durmathi
56. Dundubhi
57. Rudhirodgāri
58. Raktākshi
59. Krodhana
60. Akshaya
|
