PEL အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

(၁) PEL

လူတို႔အလုပ္လုပ္ရာတြင္ အႏၱရာယ္ရိွေသာပစၥည္း (hazardous material) မ်ားႏွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဆူညံသံမ်ားႏွင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း ထိေတြ႔ႏိုင္သည္။ ထိုအရာမ်ားႏွင့္ထိေတြ႔သည့္အခါ လူ၏ က်န္းမာေရး၊ ေနာက္ဆံုး အသက္အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္ သည္ထိ အႏၱရာယ္မ်ားသည္။

သို႔ဆိုလွ်င္ မည္သည့္ပစၥည္းႏွင့္ မည္သည့္ပမာဏထိ မည္မွ်ၾကာၾကာထိေတြ႔လွ်င္ အႏၱရာယ္ကင္းမည္နည္း။ ဤသည္ကို သိပၸံ စမ္းသပ္ခ်က္မ်ားျပဳလုပ္ကာ စာရင္းျပဳစုထားသည္။ ထိုပမာဏကို PEL ဟု ေခၚ၏။

PEL (Permissible Exposure Limit) ကိုတုိက္ရိုက္ဘာသာျပန္ရလွ်င္ "ခြင့္ျပဳႏုိင္ေသာ ထိေတြ႔သည့္ အကန္႔အသတ္"  ျဖစ္ပါ လိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ အဆင္မေျပပါ။ ဤအတိုင္းဘာသာျပန္လွ်င္ မည္သူမွ နားလည္ႏိုင္စရာအေၾကာင္းမရိွ။

PEL ဟူသည္ အခ်ိန္အတိုင္းအတာတစ္ခုအတြင္း လူတစ္ေယာက္ ခံႏိုင္သည့္ အျမင့္ဆံုးပမာဏ ျဖစ္၏။ ထိေတြ႔ရန္ၾကာခ်ိန္မ်ား လွ်င္ ခံႏိုင္ရည္ပမာဏ နည္းသြားၿပီး ထိေတြ႔ရန္ၾကာခ်ိန္နည္းပါက ခံႏိုင္ရည္ပမာဏ ျမင့္လာသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ၾကာၾကာ ထိေတြ႔ရေလ ခံႏိုင္အားနည္းေလ ျဖစ္ၿပီး ခဏတျဖဳတ္သာ ထိေတြ႔ရပါမူ ခံႏိုင္ရည္ ပိုမ်ားသည္။

ဥပမာဆိုရလွ်င္ ၈ နာရီအလုပ္လုပ္ခ်ိန္အတြင္း နားမပင္းရန္ လူတစ္ေယာက္ခံႏုိင္သည့္ အျမင့္ဆံုး ဆူညံသံပမာဏမွာ ၈၅ ဒက္ဆီဘယ္ (A) ျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ ဆူညံသံမွာ ၈၂ ဒက္ဆီဘယ္မွ်သာရိွလွ်င္ ၁၆ နာရီထိ ခံႏိုင္၏။ ဆူညံသံ ၉၁ ဒက္ဆီဘယ္ထိ ရိွလာလွ်င္မူ ခံႏုိင္သည့္အခ်ိန္မွာ ၂ နာရီထိ က်သြား၏။ ဆိုလုိသည္မွာ ၉၁ ဒက္ဆီဘယ္ရိွေနသည့္ ေနရာတြင္ လူတစ္ေယာက္ သည္ ၂ နာရီထက္ပိုၾကာေအာင္ အလုပ္လုပ္ေနရၿပီဆိုလွ်င္ မ်ားမၾကာမီ နားေလးသည့္ ေဝဒနာကို ခံစားရေတာ့မည္ ျဖစ္၏။

Ref: WSH (Noise) Regulations, Sinagpore

ထို႔အတူပင္ အျခားပစၥည္းမ်ားမွာလည္း အလားတူပင္ျဖစ္၏။

PEL ကို အျခားအမည္မ်ားျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေခၚေဝၚၾကေသး၏။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အလုပ္သမားအဖဲြ႔ (ILO) ႏွင့္ ကေနဒါက occupational exposure limits (OEL) ဟု ေခၚ၏။ American Conference of Governmental Industrial Hygienists (ACGIH) "Threshold Limit Value" (TLV) ဟုလည္းေကာင္း၊ National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH) က "recommended exposure limits" (REL) ဟုလည္းေကာင္း ေခၚၾက၏။ အခ်ိဳ႔က Workplace environmental exposure limit (WEEL) ဟုလည္း ေခၚသည္။

NIOH က (IDLH) (Immediately dangerous to life or health) ဟု ထပ္မံသတ္မွတ္ထားေသးရာ ၎မွာ ခ်က္ခ်င္းေသေစႏုိင္ ေသာ အလြန္အႏၱရာယ္ရိွသည့္ ပမာဏျဖစ္ပါသည္။

အလုပ္သမားမ်ား အႏၱရာယ္ကင္းစြာ အလုပ္လုပ္ႏုိင္ရန္ ရည္ရြယ္၍ အႏၱရာယ္ရိွေသာ ပစၥည္းအားလံုးလိုလို၏ PEL ကို သတ္မွတ္ ေပးထား၏။ အားလံုးေဖာ္ျပရန္မလုိအပ္ဟု ယူဆပါ၍ ဤေနရာတြင္ လိုအပ္သေလာက္သာ ေဖာ္ျပပါမည္။ အျခားပစၥည္းမ်ား၏ PEL ကို သိလိုသူမ်ား ရည္ညႊန္းတြင္ ေပးထားသည့္ link ၌ download လုပ္ယူ ဖတ္ရႈႏိုင္ပါ၏။

OSHA (Occupational Safety and Health Administration, USA Department of Labor); OSHA General Industry Air Contaminants Standard (29 CFR 1910.1000) ၏ ဇယားအမွတ္ Z-1, Z-2 ႏွင့္ Z-3 မ်ားတြင္ PEL တန္ဘိုးမ်ားကို ရယူႏုိင္ ပါသည္။ သို႔တိုင္ ေဖာ္ျပထားခ်က္မ်ားမွာ ရႈပ္ေထြးလွ၏။ စင္ကာပူမွ WSH (General Provision) Regulations, First Schedule တြင္လည္း အႏၱရာယ္ရိွပစၥည္းမ်ား၏ PEL ကို ေဖာ္ျပထားရာ ထိုဇယားမွာ အေမရိကန္မွဇယားထက္ ပိုရွင္း၍ ဖတ္ရပိုလြယ္ကူ ပါသည္။

(၂) TWA, STEL, Ceiling Value

အႏၱရာယ္ရိွပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ထိေတြ႔ႏိုင္သည့္ ပမာဏကို သံုးမ်ိဳးေဖာ္ျပေလ့ရိွရာ ၎တုိ႔မွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္၏။ ၎မွာ PEL ကို အခ်ိန္အတိုင္းအတာကိုလုိက္၍ ေဖာ္ျပထားျခင္း ျဖစ္၏။

TWA (Time-Weighted Average) - တစ္ရက္လွ်င္ ၁၀ နာရီ (အခ်ိဳ႔က ၈ နာရီဟု ယူပါသည္။ ႏိုင္ငံလိုက္၍ ကဲြသြား၏။)၊ တစ္ပတ္လွ်င္ နာရီ (၄၀) (စင္ကာပူတြင္ ၄၄ နာရီ) အလုပ္လုပ္ခ်ိန္အတြင္း အလုပ္သမားတစ္ေယာက္ခံႏိုင္ရည္ရိွေသာ အျမင့္ဆံုးပမာဏ

STEL (Short-term Exposure Limit) - အလုပ္လုပ္ခ်ိန္ ၁၅ မိနစ္အတြင္း အလုပ္သမား တစ္ေယာက္ခံႏိုင္ရည္ရိွေသာ အျမင့္ဆံုး ပမာဏ

Ceiling Value (C) - မည္သည့္အခ်ိန္တစ္ခုတြင္မဆို မည္သည့္အခါမွ မေက်ာ္လြန္သင့္ေသာ အျမင့္ဆံုး ပမာဏ

လူသံုးမ်ားေသာ ပစၥည္းအခ်ိဳ႔၏ PEL မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါသည္။

ပစၥည္းအမည္	PEL (ppm)	STEL	C
အက္ဆီတုန္း	၇၅ဝ	၁ဝဝဝ	၃၀၀၀
အမိုးနီးယား	၂၅	၃၅
ကာဘြန္ဒိုင္ေအာက္ဆုိဒ္	၅ဝဝဝ	၃ဝဝဝဝ
ကာဘြန္မိုေနာက္ဆိုဒ္	၂၅	၅၀	၂ဝဝ
ကလုိရင္း	ဝ.၅	၁.ဝ
အင္ဒရင္း	ဝ.၁ mg/m3
အက္သေနာ	၁ဝဝဝ
ဟုိက္ၿဒိဳဂ်င္ပါေရာက္ဆိုဒ္	၁
ႏိုက္ၾတစ္အက္စစ္	၂	၄
ေအာက္တိန္း	၃ဝဝ	၃၇၅
ပင္တိန္း	၆ဝဝ	၇၅၀
ဆာလဖ်ဴရစ္အက္စစ္	ဝ.၁ mg/m3	၃ mg/m3
တာပင္တုိင္	၁ဝဝ

Ref: First Schedule, WSH (General Provision) Regulations, Singapore

(၃) ppm (parts per million) and milligram per cubic meter (mg/m³)

ဓာတုေဗဒပစၥည္းမ်ားအတြက္ PEL ယူနစ္ကို ppm (parts per million) ျဖင့္ ေဖာ္ျပ၏။ ေလထု ထုထည္ အပံုတစ္သန္း၏ ထိုပစၥည္း ပါဝင္မႈအစိတ္အပိုင္းတစ္ခု ျဖစ္၏။ ဥပမာ - အမိုးနီးယား၏ PEL သည္ 25 ppm ျဖစ္သည္ ဆိုျခင္းမွာ ေလထု၏ အပံုတစ္သန္းပံု ပံုလွ်င္ အမိုးနီးယားဓာတ္ေငြ႔က ၁၅ ပံု ပါသည္ဟု ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ထုိ႔ျပင္ အျခားယူနစ္တစ္ခုျဖစ္ေသာ mg/m³ ျဖင့္လည္း ေဖာ္ျပပါေသးသည္။ ဤသည္မွာ ေလထု ထုထည္ ၁ ကုဗမီတာ၌ ပါဝင္ေသာ ထုိပစၥည္း၏ အေလးခ်ိန္ (မီလီဂရမ္) ျဖစ္၏။ ဥပမာ - ဆာလဖ်ဴရစ္ အက္စစ္၏ PEL မွာ 0.1 mg/m³ ျဖစ္သည္ ဆုိရာတြင္ ေလ ၁ ကုဗမီတာ၌ ဆာလဖ်ဴရစ္အက္စစ္ ဝ.၁ မီလီဂရမ္ ပါဝင္သည္ဟု ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။

(Ref: First Schedule, WSH (General Provision) Regulations, Singapore)

သို႔ေသာ္ ppm, mg/m³ စသည္တို႔ကို နားလည္ရန္ မလြယ္ကူ။ ထို႔ေၾကာင့္ စာဖတ္ပရိသတ္မ်ား နားလည္ေစႏုိင္ရန္ ppm ကို ရွင္းလင္းေဖာ္ျပပါအံ့။

လူမ်ားအတြက္ အႏၲရာယ္ရွိသည့္ အမိုးနီးယား ပမာဏမွာ TLV (TWA) 25 ppm, STEL - 35 ppm ျဖစ္၏။

ေသာက္ေရသန႔္ဘူးႀကီးတစ္ဘူးသည္ တစ္လီတာခြဲ (၁၅ဝဝ စီစီ) ရွိ၏။ ေရပုလင္းဘူးလတ္သည္ ၆ဝဝ စီစီ၊ ေရပုလင္း အေသးသည္ ၅ဝဝ စီစီ ရွိသည္။ လဖက္ရည္ဇြန္း တစ္ဇြန္းသည္ ၅ စီစီရွိသည္။ ဟင္းခပ္ဇြန္းခြက္တစ္ဇြန္းသည္ ၁၅ စီစီ ရွိသည္။ သံဘူး အေအးဘူးတစ္ဘူးသည္ ၃၂၅ စီစီရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရပုလင္းအေသး ၂ ဘူးသည္ ၁ လီတာရွိသည္။

စက္ရံုမ်ားက ေရပုလင္းမ်ားကို အရြယ္အစားအမ်ိဳးမ်ိဳးထုတ္ၾကရာ ေရပုလင္း၌ပါဝင္သည့္ ေရပမာဏကုိ အတိအက်သိရန္ ပုလင္းေပၚတြင္ ေရးထားသည့္ အညႊန္းစာကို ဖတ္ၾကည့္ရပါမည္။

၂၅ ပီပီအမ္ ဆိုလွ်င္ ၁ဝ လီတာတြင္ ဝ.၂၅ စီစီ သို႔မဟုတ္ ၁ဝဝ လီတာတြင္ ၂.၅ စီစီ ျဖစ္သည္။

၂.၅ စီစီ ၏ပမာဏမွာ လဖက္ရည္ဇြန္းတစ္ဝက္ ျဖစ္၏။

ေရသန္႔ဘူးအႀကီးတစ္လံုးတြင္ လီတာ ၂၀ ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုဘူးႀကီးမ်ိဳး ၅ ဘူး ဆိုလွ်င္ လီတာ ၁၀၀ ျဖစ္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ အမိုးနီးယား၏ PEL ၂၅ ပီပီအမ္ကို လူၿပိန္းနားလည္ေအာင္ ရွင္းျပရလွ်င္ -

လူတစ္ေယာက္ခံႏိုင္ေသာ အမိုးနီးယားပမာဏမွာ ေရသန္႔ဘူးႀကီး ၅ ဘူးပမာဏရိွေသာ ေလ တြင္ အမိုးနီးယားဓာတ္ေငြ႔ လဖက္ရည္ဇြန္း တစ္ဝက္ခန္႔ ပါဝင္မႈႏႈန္း ျဖစ္၏။ ထုိ႔ထက္ပိုပါက လူ႔က်န္းမာေရးအတြက္ အႏၱရာယ္ရိွသည္။

အက္ဆီတုန္း၏ PEL မွာ ၇၅၀ ပီပီအမ္ ျဖစ္သည္။

၎ကို အထက္ပါအတိုင္း ျပန္ေျပာင္းလွ်င္ အက္ဆီတုန္းပါဝင္ႏႈန္းမွာ လီတာ ၁၀၀ တြင္ ၇၅ စီစီ ျဖစ္သည္။

ရွင္းေအာင္ေျပာရလွ်င္ ေရသန္႔ဘူးႀကီး ၅ ဘူးတြင္ အက္ဆီတုန္းပမာဏ ထမင္းစားဇြန္းႏွင့္ ၅ ဇြန္း၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေရသန္႔ဘူး ႀကီး ၁ ဘူးတြင္ အက္ဆီတုန္းပမာဏ ထမင္းစားဇြန္းႏွင့္ ၁ ဇြန္း၊ ေရာလွ်င္ ၇၅၀ ပီပီအမ္ ျဖစ္၏။

PEL ကို အေလးခ်ိန္ျဖင့္ျပပါက ၁ ကုဗမီတာတြင္ မီလီဂရမ္မည္မွ်ပါဝင္သည္ (mg/m³) ဟု ျပ၏။

အက္ဆီတုန္း၏ PEL မွာ ၁၇၈၀ mg/m³ ျဖစ္၏။ ဆုိလိုသည္မွာ ေရ ၁ ကုဗမီတာ (၁၀၀၀ လီတာ = ၂၀ လီတာပါ ေရသန္႔ဘူးႀကီး အလံုး ၅၀) တြင္ အက္ဆီတုန္းအေလးခ်ိန္ ၁၇၈၀ မီလီဂရမ္ကို ေဖ်ာ္ထားျခင္းျဖစ္၏။

အက္ဆီတုံး ဤပမာဏေလာက္ပါဝင္သည့္ေရကို ေသာက္မိသည့္တုိင္ ေဘးမျဖစ္။ ထို႔ထက္ပိုပါလွ်င္ေတာ့ ေဘးျဖစ္မည္ဟု ဆိုလိုသည္။

(၄) ေန႔စဥ္လူေနမႈဘဝ ႏွင့္ PEL

PEL ဟု ဆိုလိုက္လွ်င္ ဓာတုေဗဒပစၥည္းမ်ားကို ေျပးျမင္တတ္ၾက၏။ မဟုတ္ပါ။ ေနရာတကာ PEL ရိွသည္။

ကြ်ႏု္ပ္တို႔ ေန႔စဥ္စားေသာက္ေနသည့္ အစားအစာမ်ားတြင္လည္း PEL ရိွသည္သာ ျဖစ္၏။ ျမန္မာစကားပံုတြင္ တန္ေဆး၊ လြန္ေဘး ဟု ရိွသည္။ ဤသည္မွာ PEL ျဖစ္၏။

ဥပမာ - လူတစ္ေယာက္ တစ္ေန႔တာ စားသင့္ေသာ ၾကက္ဥပမာဏမွာ (၁) လံုးျဖစ္ပါသည္။ ၾကက္ဥတစ္လံုး၌ပါဝင္သည့္ ကိုလက္စထေရာ စသည့္ ဓာတ္မ်ားကို ခႏၶာကုိယ္က ေခ်ဖ်က္ေပးႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ တစ္ေန႔လွ်င္ ၾကက္ဥ ေလးလံုးကို ေန႔တိုင္း စားပါက အသည္းအဆီဖံုးသည့္ေရာဂါ ရေတာ့မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူခႏၶာကုိယ္အတြက္ ၾကက္ဥ၏ PEL မွာ တစ္ေန႔တစ္လံုး ျဖစ္ပါသည္။

ထို႔အတူပင္ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ အရက္ေသာက္ျခင္း စသည္တို႔မွာလည္း ကာလတစ္ခုအတြင္း ခႏၶာကုိယ္က လက္ခံႏိုင္သည့္၊ ေခ်ဖ်က္ေပးႏိုင္သည့္ ပမာဏမွာ PEL ျဖစ္သည္။ ထုိပမာဏအတြင္း၌သာ စားေသာက္မည္ဆိုပါက က်န္းမာေရးကို မထိခိုက္ႏိုင္ပါ။ ဟင္းခ်က္ရာ၌ သံုးသည့္ ဆား၊ ဆီ၊ သၾကား စသည္တို႔မွာလည္း ထို႔အတူပင္ ျဖစ္ပါသည္။

လူမႈေရးနယ္ပယ္၌လည္း PEL ရိွသည္။

ဥပမာ - သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္ တစ္ေယာက္ႏွင့္ တစ္ေယာက္ စ ေနာက္ ေနၾကသည္ ဆုိပါစို႔။ ေတာ္ရံုတန္ရံု စ ေနာက္တာပဲ ေကာင္းသည္။ သိပ္အလြန္အကြ်ံ ျဖစ္လာလွ်င္ ရန္ပဲြျဖစ္သြားကာ သတ္ၾကျဖတ္ၾကသည္ထိ ျဖစ္ႏုိင္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ဤသည္မွာ စိတ္ခံစားမႈႏွင့္ သက္ဆိုင္၍ မည္မွ်ေျပာလွ်င္ ခံႏိုင္သည္။ မည္မွ်အထိေျပာလွ်င္ေတာ့ မခံႏိုင္ဟု သိပၸံနည္းပညာမ်ားျဖင့္ တုိင္းတာရန္ မလြယ္ကူ။

ယုတ္စြအဆံုး အဆိပ္ႏွင့္ ေရာဂါပိုးမႊားမ်ားကိုပင္လွ်င္ ခႏၶာကုိယ္က လက္ခံႏိုင္သေလာက္သာ ထိုးထည့္ပါက ဘာမွမျဖစ္ပါ။  ကာကြယ္ေဆးဆိုသည္မွာ မေသမရွင္လုပ္ထားေသာ ေရာဂါပိုးမ်ားကို ခႏၶာကုိယ္အတြင္း ထိုးထည့္တာ မဟုတ္ပါေလာ။

ကြ်ႏု္ပ္တို႔ငယ္စဥ္က သိုင္းဝတၳဳမ်ားတြင္ အဆိပ္ၿပီးေသာ သုိင္းဆရာႀကီးမ်ားအေၾကာင္း ဖတ္ရ၏။ ၎တို႔အဆိပ္ၿပီးပံုမွာ ငယ္စဥ္ကတည္းကစ၍ အဆိပ္မ်ိဳးစံုကို နည္းနည္း နည္းနည္းခ်င္း စားလာခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ တျဖည္းျဖည္း တိုးကာ စားသည္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာသည့္အခါတြင္မေတာ့ ခႏၶာကိုယ္က အဆိပ္ႏွင့္ယဥ္ပါးသြားကာ အဆိပ္ၿပီးသြားသည္ဆို၏။ သူတို႔ေျပာတာ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ အထက္တြင္ေျပာခဲ့သလို ကာကြယ္ေဆးထိုးသည့္ သေဘာပင္ျဖစ္ပါသည္။ 

Safety တြင္သံုးသည့္ PEL ကို မိမိတု႔ိလူေနမႈဘဝတြင္ အသံုးခ်တတ္လွ်င္လည္း မ်ားစြာ အက်ိဳးေက်းဇူးရိွပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရ ပါသတည္း။

ေအးၿငိမ္း (ေလးမ်က္ႏွာ)

ရည္ညႊန္း -

https://en.wikipedia.org/wiki/Permissible_exposure_limit

https://www.ilo.org/safework/info/publications/WCMS_151534/lang--en/index.htm#P48_1558

https://www.ccohs.ca/oshanswers/hsprograms/occ_hygiene/occ_exposure_limits.html

https://www.cdc.gov/niosh/docs/2005-149/default.html

WSH (General Provision) Regulations, Singapore