ISO 45001 အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

(၁) ISO ဆုိတာ ဘာလဲ

ISO45001 အေၾကာင္းမေျပာခင္ ထိုစံႏႈန္းကုိ ေရးဆဲြအတည္ျပဳျပ႒ာန္းခဲ့သည့္ ISO အဖဲြ႔ႀကီးအေၾကာင္း အျမည္းမွ် ေျပာလိုပါသည္။

ISO (International Organization for Standardization) အဖဲြ႔သည္ လြတ္လပ္ေသာ၊ အစိုးရမဟုတ္သည့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အဖဲြ႔အစည္း တစ္ခုျဖစ္၏။ အဖဲြ႔ဝင္ ၁၆၁ ႏိုင္ငံရိွသည္။ ထိုအဖဲြ႔ႀကီးက ကမၻာလံုးဆိုင္ရာစိန္ေခၚမႈမ်ားအတြက္ ျပႆနာ ေျဖရွင္းနည္းမ်ား ပံ့ပိုးေပးရန္ ႏွင့္ တီထြင္ႀကံဆမႈမ်ားအတြက္ ပံ့ပိုးမႈမ်ားေပးရန္ ေဈးကြက္ႏွင့္ ကိုက္ညီေသာ၊ ေကာက္ယူရရိွေသာ အခ်က္အလက္မ်ားေပၚ အေျခခံထားေသာ၊ လိုက္နာသင့္သည့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာစံႏႈန္းမ်ားကို အဖဲြ႔ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားမွ ကြ်မ္းက်င္သူမ်ား၏အကူအညီျဖင့္ ေရးဆဲြျပ႒ာန္းေပးသည္။

(ဤေနရာတြင္ voluntary ကို လုိက္နာသင့္သည့္ ဟု ဘာသာျပန္ထားပါသည္။ Voluntary ဆိုသည္မွာ လူတို႔အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ လိုက္နာသင့္ေသာ စည္းမ်ဥ္းမ်ားသာျဖစ္ၿပီး ဥပေဒျဖင့္ျပ႒ာန္းထားသည့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကဲ့သို႔ မလိုက္နာမေနရ မဟုတ္။ မလိုက္နာသည့္တိုင္ ထိုသူ၊ ထိုအဖဲြ႔အစည္းကို အေရးယူလို႔မရပါ။ ဥပမာျပရလွ်င္ ISO45001 သည္ အလုပ္လုပ္ေနသူမ်ား၏ အႏၱရာယ္ကင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ မ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳသျဖင့္ အဖဲြ႔အစည္းမ်ား၊ ကုမၸဏီမ်ားအေနႏွင့္ လိုက္နာ က်င့္သံုးရန္ သင့္ေတာ္လွ၏။ သုိ႔ေသာ္ ISO45001 ကို မလုိက္နာဟု ဆုိကာ အစိုးရက ထိုအဖဲြ႔အစည္း/ကုမၸဏီကို အေရးယူ၍ မရပါ။ ဤကား စကားခ်ပ္)

အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာစံႏႈန္းမ်ားက ထုတ္ကုန္မ်ား၊ ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ စနစ္မ်ား၏ အရည္အေသြး၊ အႏၱရာယ္ကင္းေရးႏွင့္ စြမ္းရည္တို႔ကို ပုိမိုေကာင္းမြန္လာေစသည္။ ယခုအခါ ISO က အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာစံႏႈန္းႏွင့္ ၎တို႔ႏွင့္ဆက္ႏြယ္ေနသည့္ စာရြက္စာတမ္းေပါင္း ၂၂၂၀၉ ကို ျပ႒ာန္းခဲ့ၿပီးျဖစ္၏။

ယခုေတာ့ ISO အေၾကာင္း ဤမွ်ႏွင့္ေတာ္ပါၿပီ။ ေနာင္အလ်ဥ္းသင့္လွ်င္ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ သီးသန္႔ထပ္ေရးပါမည္။

(၂) ISO45001 ျဖစ္ေပၚလာပံု

            ILO စစ္တမ္းမ်ားအရ ကမၻာေပၚတြင္ တစ္ရက္လွ်င္ လူ ၇၆၀၀ ေက်ာ္၊ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ၂.၇၈ သန္းတို႔ မေတာ္တဆမႈေၾကာင့္ ေသဆံုးေနရသည္။ ဤအေရအတြက္ကို နည္းလွသည္ဟု မဆိုႏိုင္။

            ေနရာေဒသအလုိက္ ေဖာ္ျပရပါမူ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္၏။

ဤကဲ့သို႔ လုပ္ငန္းခြင္မေတာ္တဆမႈမ်ားေၾကာင့္ ေသဆံုးေနရမႈမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ရန္ ISO45001 ကို ေရးဆဲြပါသည္။   ေရးဆဲြေသာအဖဲြ႔မွာ ISO/PC283 ျဖစ္၏။ PC မွာ Project Committee ျဖစ္ပါသည္။ ထုိေကာ္မတီ၏ အဓိကတာဝန္မွာ ISO45001 စံႏႈန္းတစ္ရပ္ထြက္ေပၚလာေရး လုပ္ေဆာင္ရန္ျဖစ္၏။ စံႏႈန္းမူၾကမ္းေရးဆဲြရာတြင္ ႏိုင္ငံေပါင္း (၇၀) မွ ပညာရွင္မ်ား ပူးေပါင္းပါဝင္ခ့ဲၾကသည္။

            ISO45001 ကိုေရးဆဲြရန္ ၂၀၁၃ ေအာက္တိုဘာ၊ ၂၅ ရက္တြင္ တင္ျပခဲ့၏။ ၂၀၁၄ ဇႏၷဝါရီလတြင္ စံႏႈန္းမူၾကမ္း ထြက္လာၿပီး ေၾကျငာခဲ့ရာ သေဘာထား မွတ္ခ်က္ေပါင္း ၁၃၀၀ လက္ခံရရိွခဲ့၏။ ထို႔ေနာက္ ဇူလိုင္လ၊ ၂၀၁၄ တြင္ ေကာ္မတီ မူၾကမ္း ထြက္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အတည္မျပဳႏုိင္ခဲ့ပါ။ ထိုမူၾကမ္းအေပၚ မွတ္ခ်က္ေပါင္း ၂၅၀၀ ရရိွခဲ့၏။ ထို႔ေနာက္ ၂၀၁၅ မတ္လ တြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ ေကာ္မတီမူၾကမ္း ထပ္ထြက္လာျပန္သည္။ မူၾကမ္းအေပၚသံုးသပ္ေဝဖန္ျခင္းကို ဇြန္လ ၂၀၁၅ တြင္ ပိတ္ခဲ့ရာ မွတ္ခ်က္ေပါင္း ၂၅၀၀ ထပ္မံရရိွခဲ့ျပန္သည္။

            ေနာက္ဆံုးစံႏႈန္းမူၾကမ္း (DIS-Draft Internation Standard) ကို ၂၀၁၆ ဇႏၷဝါရီလ ၇ ရက္ေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ထုိစံႏႈန္းမူၾကမ္းကို၂၀၁၆၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၂ ရက္ေန႔မွ ေမလ ၁၂ ရက္ေန႔ထိ ဆႏၵခံယူခဲ့၏။ ၂၀၁၇ ဇႏၷဝါရီလတြင္ ထို ေနာက္ဆံုးစံႏႈန္းကို ပံုႏိွပ္ရန္ ရည္မွန္းခဲ့၏။

            ေနာက္ဆုံးအတည္ျပဳၿပီး ISO45001 ကို မတ္လ ၁၂ ရက္၊ ၂၀၁၈ တြင္ ပံုႏိွပ္ခဲ့၏။

(၃) အမ်ိဳးသားစံႏႈန္းအျဖစ္ လက္ခံက်င့္သံုးျခင္း

            ISO45001 သည္ တစ္ကမၻာလံုးက အသိအမွတ္ျပဳသည့္ ကမၻာ့ပထမဆံုး လုပ္ငန္းခြင္က်န္းမာေရးႏွင့္ အႏၱရာယ္ကင္းေရး စံႏႈန္းျဖစ္၏။ ISO45001 ကို ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက ၎တို႔၏ အမ်ိဳးသားစံႏႈန္းျဖစ္ လက္ခံက်င့္သံုးၾကရာ ထိုႏိုင္ငံမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္၏။

            အယ္လ္ေဘးနီးယား၊ အာဂ်င္တီးနား၊ ၾသစႀတီးယား၊ ဘယ္လ္ဂ်ီယံ၊ ဘရာဇီးလ္၊ ဘူလ္ေဂးရီးယား၊ ခ်ီလီ၊ ေကာ့စ္တာရီကာ၊ ခရိုေအးရွား၊ ဒိန္းမတ္၊ အက္စ္တိုးနီးယား၊ ဖင္လန္၊ ဂ်ာမဏီ၊ အိုင္ယာလန္၊ အီတလီ၊ နယ္သာလန္၊ ေနာ္ေဝ၊ ရိုေမးနီးယား၊ ဆာဗီးယား၊ ဆလိုေဗးနီးယား၊ ဆီြဒင္၊ ဆြစ္ဇာလန္၊ ယူေက၊ အုရုေဂြး၊ ၾသစေတးလ်ား။

            ယခုစံႏႈန္းကို အရြယ္အစားမေရြး၊ လုပ္ငန္းသဘာဝမေရြး မည္သည့္ ကုမၸဏီမဆို လိုက္နာက်င့္သံုးႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ ေရးဆဲြထား၏။ ေသးငယ္ၿပီးအႏၱရာယ္နည္းေသာ လုပ္ငန္းမ်ားသည္လည္း ႀကီးမားရႈပ္ေထြးၿပီး အႏၱရာယ္မ်ားသည့္ လုပ္ငန္းႀကီး မ်ားကဲ့သုိ႔ပင္ အညီအမွ်လုိက္နာက်င့္သံုးႏိုင္၏။ ဤစံႏႈန္းက လုိက္နာက်င့္သံုးေသာ မည္သည့္အဖဲြ႔အစည္းကို မဆို ခ်မွတ္ျပ႒ာန္း ထားေသာ ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားႏွင့္ ညီညြတ္ေစရန္ ကူညီေပးသည္။

(၄) ISO45001 ကုိလိုက္နာက်င့္သံုးျခင္းျဖင့္ ရရိွလာမည့္ အက်ိဳးအျမတ္မ်ား

Ø  အလုပ္ေၾကာင့္ျဖစ္သည့္ ဒဏ္ရာအနာတရျဖစ္မႈမ်ား၊ က်န္းမာေရးထိခိုက္မႈမ်ား၊ ေသဆံုးမႈမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ျခင္း

Ø  လုပ္ငန္းခြင္က်န္းမာေရးႏွင့္ အႏၱရာယ္ကင္းေရး အႏၱရာယ္မ်ားကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ႏိုင္ျခင္း သို႔မဟုတ္ အနည္းဆံုးသုိ႔ ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ျခင္း

Ø  လုပ္ငန္းခြင္က်န္းမာေရးႏွင့္ အႏၱရာယ္ကင္းေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ထိေရာက္မႈကို တိုးတက္လာေစျခင္း

Ø  ပံ့ပုိးမႈကြန္ရက္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီေစျခင္း ႏွင့္ ကုမၸဏီ၏တာဝန္ယူမႈကို ျပသႏိုင္ျခင္း

Ø  အမွတ္တံဆိပ္၏ ဂုဏ္သိကၡာ ကာကြယ္ႏိုင္ျခင္း

Ø  ဝန္ထမ္းမ်ားအား အႀကံျပဳရန္ႏွင့္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ ေစ့စပ္ေပးျခင္း၊ အားေပးအားေျမွာက္ျပဳျခင္း

Ø  လုပ္ငန္းခြင္က်န္းမာေရးႏွင့္ အႏၱရာယ္ကင္းေရး အႏၱရာယ္မ်ားကိုပုိမို သတိျပဳမိလာေစျခင္း

Ø  သင့္ေတာ္သည့္ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈမ်ားျပဳျခင္းျဖင့္ လုပ္ငန္းခြင္က်န္းမာေရးႏွင့္ အႏၱရာယ္ကင္းေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို သံုးသပ္ျခင္းႏွင့္ တိုးတက္ေစရန္ႀကံေဆာင္ျခင္း

Ø  လုပ္ငန္းခြင္က်န္းမာေရးႏွင့္ အႏၱရာယ္ကင္းေရးအေရးကိစၥမ်ားတြင္ လုပ္သားမ်ားတက္ၾကြစြာပါဝင္လာေစရန္ ေသခ်ာေစျခင္း

တိုက္ရိုက္အက်ိဳးအျမတ္

Ø  ထုတ္ျပန္ထားသည့္ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒမ်ားကို လိုက္နာႏိုင္စြမ္း ပိုမိုျမင့္မားလာျခင္း

Ø  မေတာ္တဆမႈေၾကာင့္ ကုန္က်ရေသာ စရိတ္အားလံုးကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ျခင္း

Ø  လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ရာ၌ အေႏွာင့္အယွက္မ်ားေၾကာင့္ ကုန္က်စရိတ္မ်ားႏွင့္ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာမႈမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ျခင္း

Ø  အာမခံအတြက္ ေပးရသည့္ ေငြေၾကးပမာဏကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ျခင္း

Ø  အလုပ္ဆင္းရန္ပ်က္ကြက္မႈမ်ားႏွင့္ လုပ္သားမ်ားအတြက္ ကုန္က်စရိတ္ကုိ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ျခင္း

Ø  အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာတန္းဝင္သြားၿပီဟု အသိအမွတ္ျပဳခံရျခင္း

(၅) ISO45001 လက္မွတ္ရေအာင္ ႀကိဳးစားပံုအဆင့္ဆင့္

အဆင့္ (၁)

ဤပထမဦးဆံုးဆန္းစစ္မႈက ISO45001 တြင္ျပဆိုထားသည့္ မရိွမျဖစ္လိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ကုိက္ညီမႈရိွမရိွ ရွာေဖြစစ္ေဆးေပးသည္။ အကယ္၍ လုပ္ငန္းခြင္က်န္းမာေရးႏွင့္ အႏၱရာယ္ကင္းေရးစနစ္ (ေနာက္ပိုင္းတြင္ လအကစ ဟု အတိုေကာက္ သံုးႏႈန္းပါမည္) လိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ကိုက္ညီပါက အဆင့္ (၂) ကို ဆက္သြားႏုိင္သည္။

အဆင့္ (၂)

ဒုတိယဆန္းစစ္မႈက စနစ္၏ ထိေရာက္မႈကို ဆန္းစစ္သည္။ ထို႔ျပင္ စီမံခန္႔ခဲြမႈစနစ္ကို လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္မေဖာ္၊ တကယ္ လုပ္ေဆာင္မႈရိွမရိွ အတည္ျပဳေပးရန္ ရွာေဖြသည္။

ေထာက္ခံခ်က္ေပးျခင္းႏွင့္ လက္မွတ္ထုတ္ေပးျခင္း

ဤအဆင့္တြင္ အဆင့္ (၁) ႏွင့္ (၂) စစ္ေဆးစဥ္ တင္ျပခဲ့ေသာ ရွာေဖြေတြ႔ရိွခ်က္မ်ားကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္မႈမ်ားျပဳလုပ္ျခင္းရိွမရိွ သံုးသပ္သည္။ လက္မွတ္ထုတ္ေပးရန္ ေထာက္ခံခ်က္ေပးလိုက ေပးႏိုင္သည္။

လက္မွတ္ကို ျပန္လည္သံုးသပ္ျခင္းႏွင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ျခင္း

လြတ္လပ္ၿပီး ဘက္လိုက္မႈမရိွေသာ စစ္ေဆးေရးအဖဲြ႔က အဖဲြ႔အစည္း၏ ဖိုင္မ်ားကို ျပန္လည္သံုးသပ္ၿပီး လက္မွတ္ထုတ္ေပး/မေပး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်သည္။

လက္မွတ္ရရိွျခင္း

ေလွ်ာက္ထားသူကုိ လက္မွတ္ထုတ္ေပးရန္ စစ္ေဆးခ်က္ေအာင္ျမင္ေၾကာင္း အေၾကာင္းၾကားၿပီး လက္မွတ္ထုတ္ေပးသည္။

(၆) ISO45001 ကုိ လက္ေတြ႔အသံုးခ်ျခင္း

ဤစနစ္ကို လက္ေတြ႔အသံုးခ်ရာတြင္ ထိေရာက္ေစရန္ ႏွင့္ ရည္ရြယ္ထားသည့္ရလဒ္မ်ား ရရိွႏုိင္ေစမည့္ ေသာ့ခ်က္မ်ား

က) ထိပ္ပုိင္းစီမံခန္႔ခဲြေရးအဖဲြ႔၏ ဦးေဆာင္မႈ၊ ကတိကဝတ္ႏွင့္ တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈမ်ား

ခ)  ရည္ရြယ္ထားသည့္ လအကစ စနစ္ရလဒ္မ်ားကို ပံ့ပိုးေပးမည့္ အေလ့အထေကာင္းမ်ားကို တည္ေဆာက္ျခင္း၊ စံျပျပဳလုပ္ျပျခင္း ႏွင့္ ျမွင့္တင္ျခင္း

ဂ) ဆက္သြယ္ျခင္း (သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ျဖန္႔ေဝျခင္း)

ဃ) အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားသည္ ၎တို႔ေရာက္ရာေနရာမွ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈႏွင့္ အႀကံျပဳမႈ

င) လိုအပ္သည့္ရင္းျမစ္မ်ားကို စနစ္တက်ေနရာခ်ထားမႈ ႏွင့္ ထိန္းသိမ္းထားမႈ

စ) မဟာဗ်ဴဟာရည္ရြယ္ခ်က္ ႏွင့္ အဖဲြ႔အစည္း၏ လားရာတို႔ႏွင့္ ကိုက္ညီေသာ လအကစမူဝါဒမ်ား

ဆ) အႏၱရာယ္မ်ားကို ေထာက္ျပျခင္း၊ လအကအႏၱရာယ္မ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းႏွင့္ အခြင့္အလမ္းမ်ားကို အသံုးခ်ျခင္းတို႔အတြက္ ထိေရာက္ေသာလုပ္ငန္းစဥ္

ဇ) လအကေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားတိုးတက္ေစရန္ လအကစ စနစ္၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို စဥ္ဆက္မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ေန၊  ဆန္းစစ္ေနျခင္း

ဈ) လအကစ စနစ္ကို အဖဲြ႔အစည္း၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းႏွင့္ ေပါင္းစပ္ျခင္း

ည) လအကမူဝါဒႏွင့္ကုိက္ညီသည့္ လအကဆိုင္ရာရည္မွန္းခ်က္မ်ား၊ အဖဲြ႔အစည္းအတြက္ အႏၱရာယ္မ်ား၊ လအကဆိုင္ရာ အခြင့္အလမ္းမ်ားႏွင့္ ဆိုးက်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ေခ် (risk) တို႔ကုိ ထည့္သြင္းစဥ္းစားျခင္း

ဋ) ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ၊ အျခားလိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီေစျခင္း

အဖဲြ႔အစည္း၏ လအကစစနစ္ေအာင္ျမင္ဘို႔တြင္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားေပၚ မ်ားစြာမူတည္ေနသည္။

v  အဖဲ႔ြအစည္းဖဲြ႔စည္းပံု (ဥပမာ - လုပ္သားအေရးအတြက္၊ ကုမၸဏီအရြယ္အစား၊ ကုမၸဏီ၏လုပ္ငန္းအမ်ိဳးအစားႏွင့္ သဘာဝ၊ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ကင္းေရးဆိုင္ရာ အေလ့အထမ်ား၊ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒႏွင့္ အျခားလိုအပ္ခ်က္မ်ား)

v  အဖဲြ႔အစည္း၏ လအကစစနစ္ နယ္ပယ္

v  အဖဲြ႔အစည္း၏ လႈပ္ရွားမႈမ်ား၊ ဆက္စပ္ေနသည့္ လအကဆိုင္ရာ ဆုိးက်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ား (risks)

(၇) စီမံ-လုပ္-စစ္-ျပင္ စက္ဝုိင္း (Plan-Do-Check-Act cycle)

(၈) ISO 45001 ၏ ရည္မွန္းခ်က္

Ø  လုပ္ငန္းခြင္က်န္းမာေရးႏွင့္ အႏၱရာယ္ကင္းေရး ဆိုးက်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားႏွင့္ အခြင့္အလမ္းမ်ားကို စီမံခန္႔ခဲြရာ၌ မူေဘာင္တစ္ခု ပံ့ပိုးေပးရန္

Ø  အလုပ္သမားမ်ားအား အလုပ္ႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ ဒဏ္ရာအနာတရျဖစ္မႈမ်ားႏွင့္ က်န္းမာေရးထိခိုက္မႈမ်ားမွ အကာအကြယ္ေပးရန္

Ø  အႏၱရာယ္ကင္းၿပီး က်န္းမာသည့္ လုပ္ငန္းခြင္တစ္ခု ဖန္တီးေပးရန္

Ø  အႏၱရာယ္မ်ားကုိ ဖယ္ရွားပစ္ရန္၊ ထိေရာက္ေသာ အကာအကြယ္၊ အတားအဆီးမ်ားျဖင့္ လအကဆိုးက်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားကုိ ေလွ်ာ့ခ်ရန္။

Ø  လအကဆိုးက်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားကုိစီမံခန္႔ခဲြရန္ႏွင့္ လအကစြမ္းေဆာင္ရည္ကို ျမွင့္တင္ေပးရန္

Ø  တရားဥပေဒဆိုင္ရာႏွင့္ အျခားလိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းေပးရန္

(၉) ISO 45001 ဖဲြ႔စည္းထားပံု

အခန္း (၁)	နယ္ပယ္
အခန္း (၂)	ရည္ညႊန္း စံႏႈန္းမ်ား
အခန္း (၃)	ေဝါဟာရမ်ားႏွင့္ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္
အခန္း (၄)	အဖဲြ႔အစည္း ဖဲြ႔စည္းပံု	လိုအပ္ခ်က္မ်ား
အခန္း (၅)	ေခါင္းေဆာင္မႈ
အခန္း (၆)	အစီအမံေရးဆဲြျခင္း
အခန္း (၇)	ပံ့ပုိးမႈေပးျခင္း
အခန္း (၈)	ေဆာင္ရြက္ျခင္း
အခန္း (၉)	ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ဆန္းစစ္ျခင္း
အခန္း (၁၀)	တိုးတက္မႈ
ေနာက္ဆက္တဲြ (က)	ဤအျပည္ျပည္ဆုိင္ရာစံႏႈန္းကို မည္ကဲ့သို႔ အသံုးျပဳရမည္ဟု ညႊန္ၾကားခ်က္
	ေဝါဟာရအကၡရာစဥ္

(၁၀) ISO 45001 အက်ဥ္းခ်ဳပ္

(စာတစ္အုပ္လံုးဖတ္ရန္ အခ်ိန္မရသူမ်ားအတြက္ ဤအက်ဥ္းခ်ဳပ္ကို သိသာရံုမွ် ေဖာ္ျပထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အခန္း (၃) ႏွင့္ ေနာက္ဆက္တဲြမ်ား ခ်န္ခဲ့ပါသည္။ ဤကားစကားခ်ပ္)

အခန္း (၁) နယ္ပယ္

Ø  လအကစစနစ္အတြက္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို သတ္မွတ္ေပးျခင္း

Ø  လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းေရးႏွင့္က်န္းမာေရးတို႔ တိုးတက္လာေစရန္ လအကစ စနစ္ကို ခ်မွတ္ျခင္း၊ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း၊ ထိန္းသိမ္းျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ရန္ ဆႏၵရိွေသာ မည္သည့္အဖဲြ႔အစည္းအတြက္မဆို အသံုးခ်ႏုိင္ျခင္း

Ø  ၎၏ လအကစ စနစ္က ေမွ်ာ္မွန္းထားသည့္ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားရရိွရန္ အဖဲြ႔အစည္းကို အကူအညီေပးျခင္း

Ø  အလုပ္သမားမ်ား၊ အျခားပတ္သက္ေနသည့္ အဖဲြ႔အစည္းမ်ား၏ ဆိုးက်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားမွလဲြ၍ ထုတ္ကုန္ပစၥည္းမ်ား၏ အႏၱရာယ္ကင္းမႈ၊ ဓနဥစၥာတို႔ ပ်က္စီးဆံုးရံႈးမႈ၊ ပတ္ဝန္းက်င္အေပၚ ထိခိုက္မႈစသည္တို႔ကို ထည့္သြင္းမစဥ္းစားျခင္း

Ø  လုပ္ငန္းခြင္အႏၲရာယ္ကင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးစီမံခန္႔ခဲြမႈစနစ္ စနစ္တက် တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာေစေရးအတြက္ စံႏႈန္းတစ္ခုလံုးကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ အစိတ္အပိုင္း အလိုက္ေသာ္လည္းေကာင္း အသံုးျပဳႏိုင္ျခင္း

အခန္း (၂) ရည္ညႊန္းစံႏႈန္းမ်ား

ISO 45001 တြင္ ရည္ညႊန္းစံႏႈန္းမရိွပါ။ သို႔တိုင္ ဆက္ဖတ္လုိသူမ်ားအေနႏွင့္ Bibliography စာရင္းပါစာအုပ္မ်ားကို ဖတ္ႏုိင္ပါသည္။ စာအုပ္စာရင္းမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္။

Bibliography

[1] ISO 9000:2015, Quality management systems — Fundamentals and vocabulary
[2] ISO 9001, Quality management systems — Requirements
[3] ISO 14001, Environmental management systems — Requirements with guidance for use
[4] ISO 19011, Guidelines for auditing management systems
[5] ISO 20400, Sustainable procurement — Guidance
[6] ISO 26000, Guidance on social responsibility
[7] ISO 31000, Risk management — Principles and guidelines
[8] ISO 37500, Guidance on outsourcing
[9] ISO 39001, Road traffic safety (RTS) management systems — Requirements with guidance for use
[10] ISO Guide 73:2009, Risk management — Vocabulary
[11] IEC 31010, Risk management — Risk assessment techniques
[12] ILO. Guidelines on occupational safety and health management systems, ILO-OSH 2001.
       2nd ed. International Labour Office, Geneva, 2009. Available at: http://www.ilo.org/safework/
       info/standards­and­instruments/WCMS_107727/lang­­en/index.htm
[13] ILO. International Labour Standards (including those on occupational safety and health).
       International Labour Office, Geneva. Available at: http://www.ilo.org/normlex (click on
       “instruments”, then “Conventions and Recommendations by subject”)
[14] OHSAS 18001. Occupational health and safety management systems — Requirements. 2nd ed.
       OHSAS Project Group, London, July 2007, ISBN 978 0 580 50802 8
[15] OHSAS 18002. Occupational health and safety management systems — Guidelines for the
       implementation of OHSAS 18001:2007. 2nd ed. OHSAS Project Group, London, Nov 2008,
       ISBN 978 0 580 61674 7

အခန္း (၄) အဖဲြ႔အစည္း ဖဲြ႔စည္းပံု

Ø ေကာင္းက်ိဳး (သို႔) ဆိုးက်ိဳးျဖစ္ေစႏိုင္သည့္ အေရးႀကီးကိစၥရပ္မ်ားကို က်က်နနနားလည္သေဘာေပါက္ျခင္း ႏွင့္ တာဝန္ဝတၱရား မ်ားကို စီမံျခင္း

Ø အဖဲြ႔အစည္း၏ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစႏိုင္သည့္ အခ်က္အလက္ႏွင့္အေျခအေနမ်ား။ ဥပမာ - နည္းဥပေဒမ်ား၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ပတ္သက္ေနသည့္ အဖဲြ႔အစည္းမ်ား

Ø အဖဲြ႔အစည္း၏ အေလ့အထမ်ားအေပၚ မည္သည္တို႔က ေမာင္းႏွင္ေနသနည္း

Ø ပါဝင္ပတ္သက္ေနသည့္ အဖဲြ႔အစည္းမ်ားမွာ မည္သူတို႔ျဖစ္သနည္း။ ၎တို႔၏ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ႏွင့္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကား အဘယ္တို႔နည္း။ ဥပမာ - အလုပ္သမားမ်ား၊ ဆပ္ကန္ထရိုက္တာမ်ား၊ ေဖာက္သည္မ်ား၊ ယွဥ္ၿပိဳင္ဘက္မ်ား

Ø အဖဲြ႔အစည္း၏လုပ္ငန္းမ်ား၊ သက္ဆုိင္ရာအဖဲြ႔အစည္းမ်ား၏ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည့္ လအကစ စနစ္နယ္ပယ္

Ø လအကစစနစ္ႏွင့္ လုပ္ငန္းမ်ားဆိုင္ရာ အေျပာင္းအလဲမရိွျခင္း

ပါဝင္ပတ္သက္ေနသည့္ အဖဲြ႔အစည္းမ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား

ပါဝင္ပတ္သက္ေနသည့္ အဖဲြ႔အစည္းမ်ားသည္ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး ႏွင့္ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္ေန၊ မေန ဆံုးျဖတ္ျခင္း

အခန္း (၅) ေခါင္းေဆာင္မႈ

ထိပ္ပိုင္းစီမံခန္႔ခဲြေရးအဖဲြ႔သည္ ေခါင္းေဆာင္မႈ (စီမံခန္႔ခဲြျခင္းမဟုတ္) ႏွင့္ ကတိကဝတ္မ်ားေပးေၾကာင္း ျပသျခင္း

လအကစနစ္ကို အေထာက္အပ့ံျပဳရန္၊ စြမ္းေဆာင္ရည္ျမင့္မားလာေစရန္ ႏွင့္ အကာအကြယ္ေပးရန္ အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္  ညိွႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း (ေသခ်ာေစျခင္းမဟုတ္)

လအကမူဝါဒ၌ လုပ္သားမ်ား ပူးေပါင္းပါဝင္ေရးႏွင့္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရးကုိ ပိုမိုအာရံုစိုက္ျခင္း

တာဝန္ဝတၱရားမ်ား၊ တာဝန္ခံမႈ၊ အခြင့္အာဏာ၊ ရာထူးအဆင့္အတန္းတို႔တြင္ အေျပာင္းအလဲမရိွျခင္း

အလုပ္သမားမ်ား၏ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ၊ ညိွႏိႈင္းမႈႏွင့္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္မႈတို႔ ပိုမိုေကာင္းမြန္လာေစရန္ ပိုမိုအေလးထားျခင္း

မူဝါဒ

စဥ္ဆက္မျပတ္တိုးတက္ေနမႈအတြက္ အဖဲြ႔အစည္း၏ကတိကဝတ္မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ျပသရန္ လိုအပ္ျခင္း၊ အလုပ္သမားမ်ား၏ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈႏွင့္ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳျခင္း

အခန္း (၆) အစီအမံေရးဆဲြျခင္း

Ø ၄.၁ တြင္ေဖာ္ျပထားေသာ အေၾကာင္းကိစၥမ်ားႏွင့္ ပူးတဲြပါလာမည့္ ဆုိးက်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ေခ် ႏွင့္ အခြင့္အလမ္းမ်ားကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားျခင္း

Ø ဆုိးက်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားကိုေဖာ္ထုတ္ရာ၌ ထိေရာက္မႈကိုတိုင္းတာျခင္း ႏွင့္ အခြင့္အလမ္းမ်ားအေပၚအေလးထားမႈ ပိုမုိတိုးျမင့္ လာေစျခင္း - ျဖစ္ၿပီးမွလုပ္ျခင္းထက္ မျဖစ္မီႀကိဳတင္ျပဳလုပ္ျခင္း

Ø လအကရည္မွန္းခ်က္မ်ား ေအာင္ျမင္ေစျခင္း၊ ရႏိုင္သည့္ရင္းျမစ္မ်ားႏွင့္ကိုက္ညီမည့္ စီမံခ်က္ခ်ျခင္း

Ø ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ေအာင္ျမင္သလားဆုိျခင္းႏွင့္ တိုးတက္မႈတည္ေဆာက္ရန္ နည္းလမ္းမ်ားႏွင့္ အခ်ိန္၊ တာဝန္ႏွင့္ ဝတၱရားမ်ားကို ေထာက္ျပျခင္း

Ø ထိုအရာမ်ားေအာင္ျမင္ေရး ရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္ အစီအမံမ်ားသည္ မွတ္တမ္းတင္ထားသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ျဖစ္ျခင္း

အခန္း (၇) ပံ့ပိုးမႈေပးျခင္း

Ø ရင္းျမစ္မ်ား၊ ကြ်မ္းက်င္တတ္ေျမာက္မႈ၊ သတိထားမိျခင္း၊ အဆက္အသြယ္ ႏွင့္ မွတ္တမ္းတင္ထားေသာ သတင္းအခ်က္အလက္ မ်ား (စာရြက္စာတမ္းမ်ားႏွင့္ မွတ္တမ္းမ်ား)

Ø အဖဲြ႔အစည္းသည္ မည္သည့္ရင္းျမစ္မ်ားလိုအပ္သည္ကုိ ရွာေဖြကာ ေထာက္ပံ့ေပးျခင္း

Ø အစီအစဥ္မ်ား မလိုအပ္ေတာ့သည့္တိုင္ ကြ်မ္းက်င္မႈကုိ ဆန္းစစ္ရန္ႏွင့္ ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို အေထာက္အပံ့့ျဖစ္ေစရန္အတြက္ စာႏွင့္ေရး မွတ္တမ္းတင္ထားသည့္ လအကသတင္းအခ်က္အလက္မ်ားရိွျခင္း

Ø မူဝါဒလိုအပ္ခ်က္၊ အႏၱရာယ္ႏွင့္ ဆုိးက်ိဳးျဖစ္ႏုိင္ေခ်၊ လအကေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား၌ ၎တို႔၏ အခန္းက႑အတြက္ လုပ္သားမ်ားအၾကား ႏိုးၾကားအသိရိွလာေစန္ ဖန္တီးေပးျခင္း

Ø ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္မႈ၏ ရည္မွန္းခ်က္သည္ အဘယ္နည္း။ ၎သည္ ထိေရာက္ပါသလား။

Ø အစီအမံလိုအပ္ခ်က္မ်ားေနရာတြင္ ေရးသားမွတ္တမ္းတင္ထားသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ အစားထိုးျခင္း

Ø (အဖဲြ႔အစည္း၏ အတြင္း/အျပင္) ေရးသားမွတ္တမ္းတင္ထားသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း

အခန္း (၈) ေဆာင္ရြက္ျခင္း

Ø လက္ေတြ႔ေဆာင္ရြက္ရမည့္ အစီအမံမ်ား ႏွင့္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ၊ အေျပာင္းအလဲအတြက္ စီမံခန္႔ခဲြမႈ၊ ျပင္ပအရင္းအျမစ္မ်ား၊ ပစၥည္းမ်ား လက္ခံရယူျခင္း၊ ကန္ထရိုက္တာမ်ား၊ အေရးေပၚအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားမႈ ႏွင့္ တံု႔ျပန္ျခင္း

Ø လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားထိန္းခ်ဳပ္ေရး၌ အႏၱရာယ္မ်ားႏွင့္ ဆိုးက်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ စီမံထားရမည္။

Ø ဆိုးက်ဳိးျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားကို စီမံခန္႔ခဲြျခင္းအလိုက္၊ ႏွစ္ခ်ိဳက္ဖြယ္ရာအစီအစဥ္အလိုက္၊ အႏၱရာယ္ထိန္းခ်ဳပ္မႈအဆင့္ဆင့္က သတ္မွတ္ ျပ႒ာန္းေပးသည္။

Ø စီမံထားသည့္အေျပာင္းအလဲ (ဥပမာ - အေျပာင္းအလဲ) ကို စီမံခန္႔ခဲြျခင္း အတြက္ လုိအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရိွေသာ ရင္းျမစ္မ်ား

Ø ျပင္ပလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းအတြက္ လိုအပ္သည့္ စံမ်ား

Ø ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို လက္ခံရယူျခင္း

Ø ကန္ထရိုက္တာမ်ား၊ ကန္ထရိုက္တာမ်ားႏွင့္ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းႏွင့္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ားအား တည္ေဆာက္ျခင္း

Ø အေရးေပၚျပင္ဆင္မႈမ်ားႏွင့္ ျပန္လည္တံု႔ျပန္မႈမ်ားကို ပိုမုိက်ယ္ျပန္႔ေအာင္ႏွင့္ အားေကာင္းလာေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း

အခန္း (၉) ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ဆန္းစစ္ျခင္း

Ø  တရားဥပေဒလုိအပ္ခ်က္မ်ား၊ အျခားလိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ မည္မွ် ကိုက္ညီသနည္းဆိုသည္ကို ေစာင့္ၾကည့္ျခင္း၊ တုိင္းတာျခင္း၊ သံုးသပ္ျခင္းႏွင့္ ဆန္းစစ္ျခင္း။ ဌာနတြင္းလုပ္ငန္းစစ္၏ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားက မွတ္တမ္းတင္ထားသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ကို အာရံုစိုက္မႈအား တိုးတက္ျမင့္မားလာေစသည္။

Ø  ဌာနတြင္းလုပ္ငန္းစစ္အဆင့္ဆင့္တြင္ လအကစနစ္ကုိ ပုိမိုတိုးတက္ ေကာင္းမြန္ေစရန္ အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစေရးအတြက္ လုပ္သားမ်ား၊ လုပ္သားကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ပါဝင္သည္။

Ø  စနစ္၏ထိေရာက္မႈ၊ ဆိုးက်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ေခ်ႏွင့္ အခြင့္အလမ္းမ်ားေပၚအေျခခံ၍ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္မႈ၊ တိုးတက္မႈတို႔အေပၚ အေလးထားျခင္းကုိ ထပ္ေလာင္းျဖည့္စြက္ထားသည့္ စီမံခန္႔ခဲြမႈအဖဲြ႔၏ သံုးသပ္ခ်က္

အခန္း (၁၀) တိုးတက္မႈ

Ø  မေတာ္တဆမႈ၊ ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းမ်ားႏွင့္မကိုက္ညီမႈ၊ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ရန္ အေရးယူေဆာင္ရြက္ခ်က္ ႏွင့္ စဥ္ဆက္မျပတ္ တိုးတက္မႈ။

Ø  ႀကိဳတင္ကာကြယ္ရန္ အေရးယူေဆာင္ရြက္ခ်က္ကို ယခုအခါ လံုးဝမသံုးေတာ့ပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ၎ကို ဤစံႏႈန္း တေလွ်ာက္ ေသခ်ာစြာရွင္းျပထားေသာ အႏၱရာယ္အေျခခံေတြးေခၚမႈ၏ သေဘာတရားေအာက္တြင္ စီမံထား၍ ျဖစ္သည္။ 

Ø  မေတာ္တဆမႈ သို႔မဟုတ္ ဥပေဒႏွင့္မကိုက္ညီမႈတို႔ကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ အခ်ိန္ႏွင့္အမွ် တိုက္ရိုက္အေရးယူမႈျပဳျခင္း၊ အက်ိဳးဆက္ မ်ားအား ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းျခင္း။ ကာကြယ္ျခင္းထက္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ျခင္းလုပ္ငန္းကို ပိုဦးစားေပးျခင္း။

Ø  အေၾကာင္းရင္းျမစ္ကို ပိုင္းျခားစိတ္ျဖာေလ့လာျခင္း (Root cause analysis)

Ø  စဥ္ဆက္မျပတ္တုိးတက္ျခင္းအတြက္ အေရးယူေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား၊ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ထိေရာက္မႈရိွမရိွ ျပန္လည္ဆန္းစစ္ျခင္းကို ထိန္းထားရန္

Ø  စဥ္ဆက္မျပတ္တိုးတက္ေရး ရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို မေျပာင္းမလဲဆက္လက္ထားရိွရန္

Ø  စဥ္ဆက္မျပတ္တိုးတက္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားသည္ စနစ္အတြင္းရိွ အမ်ိဳးမ်ိုဳးေသာ အခန္းက႑မ်ားမွ ရရိွလာသည့္ လအကစ စနစ္၏ ရလဒ္ျဖစ္သင့္သည္။

မွတ္ခ်က္။

Risk ကုိ ကုိသန္းလြင္ အႀကံေပးသည့္ "ဆိုးက်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ေခ်" ဟု ဘာသာျပန္ထားပါသည္။

References:

1. PECB: Migration from OHSAS 18001: 2007 to ISO 45001

2. https://www.iso.org/home.html

3. PJR: FDIS ISO 45001

4. AON: ISO 45001 - Safety Management System Discussion_Abstract 

ေအးၿငိမ္း (ေလးမ်က္ႏွာ)

၃၀ ဇူလိုင္၊ ၂၀၁၈