အေသးစားႏွင့္အလတ္စားလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး စီမံခန္႔ခဲြမႈစနစ္ (၂)

  အသံုးခ်ျခင္း

          ဤလမ္းညႊန္ခ်က္သည္ အလတ္စားႏွင့္ အေသးစားလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအား လအကစ စနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္၊ ခ်မွတ္က်င့္သံုးရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ဆန္းစစ္ရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ရာတြင္လည္းေကာင္း အေထာက္အကူျပဳရန္ ရည္ရြယ္သည္။  

လအကစ စနစ္ကို ခ်မွတ္က်င့္သံုးျခင္းျဖင့္ ရလာမည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား

          လအကစစနစ္က ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမႈမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ေပး၊ သို႔မဟုတ္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ရန္ ထိေရာက္ေသာ လုပ္ငန္း ေဘာင္တစ္ခုကို ပံ့ပိုးေပးသည္။ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးစနစ္ ည့ံဖ်င္းအားနည္းပါက လုပ္ငန္းထဲ၌ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရမႈမ်ား မ်ားမည္။ အက်ိဳးဆက္အားျဖင့္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈကို ထိခိုက္မည္။ လုပ္ငန္းအတြက္ ေငြကုန္ေၾကးက် မ်ားေစမည္ျဖစ္သည္။ စနစ္က်ေသာနည္းလမ္းမ်ားအားျဖင့္သာ လုပ္ငန္းအားပိုမိုထိေရာက္၊ လြယ္ကူေသာ စီမံခန္႔ခဲြမႈကို ျပဳႏုိင္မည္။ အလုပ္သမားတုိင္းသည္ မည္သည့္အခ်ိန္မဆို တူညီေသာနည္းလမ္းကို လိုက္နာေစရန္ႏွင့္ ေသာ့ခ်က္က်ေသာ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို အေကာင္းဆံုးကိုင္တြယ္ရပါမည္။

          ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို ပံုမွန္လုိက္နာက်င့္သံုးျခင္းျဖင့္ လုပ္ငန္းထဲ၌ အမွားမ်ား၊ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ရသည့္ ကုန္က် စရိတ္မ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္သည္။ ဤအခ်က္မ်ားမွာ သင့္လုပ္ငန္းအေပၚေကာင္းစြာ အက်ိဳးျပဳႏိုင္ေပမည္။

ü  လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးကို တိုးတက္ေစျခင္းျဖင့္ မေတာ္တဆမႈမ်ား၊ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမႈမ်ားေၾကာင့္ ကုန္က်ရသည့္ စရိတ္စကမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္သည္။

ü  အသင္ကသာ သူတို႔၏ အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးကို ဂရုတစိုက္လုပ္ေဆာင္ေပးေၾကာင္း အလုပ္သမားမ်ား သိရိွ နားလည္လာပါက သူတို႔၏ စိတ္ဓါတ္အင္အား ပိုမိုတိုးတက္လာမည္။

ü  အမ်ားျပည္သူကသာ အသင္က အသင့္လုပ္သားမ်ားအား သူတို႔၏ အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးကို ဂရုတစိုက္ လုပ္ေၾကာင္း သိလာပါက အသင္၏လုပ္ငန္းနာမည္ရလာသည္။ နာမည္ရလာသည္ႏွင့္အမွ် သင့္လုပ္ငန္းလည္း ပိုမို တိုးတက္ လာမည္ျဖစ္ေပသည္။

ü  လုပ္ငန္းစြမ္းေဆာင္ရည္ ျမင့္တက္လာသည္ႏွင့္အမွ် ထုတ္လုပ္မႈကုန္က်စရိတ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ေပသည္။

ü  အသင္သည္ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း မေတာ္တဆမႈမ်ားမျဖစ္ေစရန္ ေကာင္းမြန္စြာထိန္းထားႏိုင္ေၾကာင္း ျပႏိုင္လွ်င္ လုပ္ငန္း အတြက္ထားရသည့္ အာမခံေၾကးေလ်ာ့က်သြားေပမည္။

ü  သင့္လုပ္ငန္းကို အသင္ေကာင္းမြန္စြာစီမံခန္႔ခဲြႏိုင္ေၾကာင္းသိလွ်င္ ဘဏ္ႏွင့္ အျခားရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံသူမ်ားက အသင္၏ လုပ္ငန္းတြင္ ပိုမိုရင္းႏွီးျမႈပ္ႏံွရန္ စိတ္၀င္စားလာလိမ့္မည္။  

ü  အသင္၏ လုပ္ငန္းမိတ္ေဆြမ်ားကလည္း အသင္ႏွင့္ ပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္ရျခင္းအေပၚ ပိုမုိယံုၾကည္စိတ္ခ်လာလိမ့္မည္။ ကုမၸဏီ ႀကီးမ်ားႏွင့္ အစိုးရေအဂ်င္စီးမ်ားသည္ ထိေရာက္ေကာင္းမြန္ေသာ စီမံခန္႔ခဲြမႈကို ျပသႏိုင္သည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကိုသာ ၀ယ္ယူရန္ စိတ္၀င္စားသည္။

ü  ခ်မွတ္ထားေသာ ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းမ်ားကို ပိုမိုသတိျပဳမိလာျခင္းျဖင့္ မထင္မွတ္ဘဲ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္မိျခင္းမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ေပ လိမ့္မည္။ ေကာင္းမြန္စြာစီမံခန္႔ခဲြႏိုင္ပါက အာဏာပိုင္အဖဲြ႔အစည္းမ်ား၏ ေစာင့္ၾကည့္ခံရျခင္း ေလ်ာ့ပါးသျဖင့္ လုပ္ငန္း ကိုင္ငန္းမ်ားကို ပိုမိုလြတ္လပ္စြာ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ေပမည္။

၂။ အဓိပၸါယ္သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား

          ဤလမ္းညႊန္ခ်က္တြင္ သံုးထားေသာစကားလံုးမ်ား၏ အဓိပၸါယ္မွာ ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္သည္။

၂၊ ၁။ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးစီမံခန္႔ခဲြမႈစနစ္ (လအကစ) (Occupational Safety and Health Management System (OSHMS)

လအကစ ဆိုသည္မွာ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး မူ၀ါဒႏွင့္ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားခ်မွတ္ရန္ ႏွင့္ ထိုရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို ေအာင္ျမင္ေစရန္ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု အျပန္အလွန္ ဆက္ႏြယ္ေနေသာ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ား၏ အေပါင္း အစုတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။

          လအကစသည္ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး တာ၀န္ႏွင့္ ၀တၱရားမ်ားကိုပိုမို ထိေရာက္ေအာင္ စီမံႏိုင္ရန္ လုပ္ငန္းေဘာင္တစ္ခု ပံ့ပိုးေပးသည္။ လအကစ သည္ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္ မ်ား စဥ္ဆက္မျပတ္ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာေစမည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္လာႏိုင္ရန္ သတ္မွတ္ထားေသာ စံႏႈန္းမ်ားေပၚ အေျခခံ ထားသည္။

၂၊ ၂။ အႏၱရာယ္ရႏုိင္ေခ် (Risk)

          အႏၱရာယ္ရိွေသာ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခု ျဖစ္ႏုိင္ေခ် ႏွင့္ ထိုအျဖစ္အပ်က္ေၾကာင့္ လူမ်ားတြင္ရေသာရေသာ ဒဏ္ရာ  သို႔မဟုတ္ က်န္းမာေရးထိခိုက္ျခင္း၏ ျပင္းထန္မႈအတိမ္အနက္တို႔၏ ေပါင္းစပ္မႈ။

          လုပ္ငန္းခြင္ ေဘးအႏၱရာယ္ေၾကာင့္ ဒဏ္ရာရႏိုင္ေခ် သို႔မဟုတ္ က်န္းမာေရးခ်ိဳ႔တဲ့ႏိုင္ေခ်။

၂၊ ၃။ ေဘးအႏၱရာယ္ (Hazard)

          လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ႏုိင္ေသာ သို႔မဟုတ္ ဒဏ္ရာရေစႏိုင္ေသာ မူလျဖစ္ႏုိင္ေခ် အေၾကာင္းတရား။

          ရိုးရွင္းစြာေျပာရလွ်င္ ေဘးအႏၱရာယ္ဆုိသည္မွာ အနာတရျဖစ္ႏုိင္ေသာ အေၾကာင္းတရား သို႔မဟုတ္ ဆံုးရႈံးႏုိင္သည့္ အေျခအေန ျဖစ္သည္။ ၎အေနႏွင့္ မည္သည့္အရာမ်ားကို ဆံုးရံႈးေစသနည္းဟူမူ -

ü  လူ - ဒဏ္ရာအနာတရျဖစ္ျခင္း

ü  ကိရိယာ - က်ဳိးပ်က္ျခင္း

ü  ပစၥည္း - မီးေလာင္ျခင္း

အဂၤလိပ္လို Risk ႏွင့္ Hazard ကို နားလည္ေအာင္ ဥပမာျဖင့္ ရွင္းျပပါမည္။

ပစၥည္းတစ္ခုကို စင္ေပၚသို႔တင္သည့္အလုပ္၌ ပစၥည္း ေျခေထာက္ေပၚသို႔ျပဳတ္က်၍ ေျခေထာက္ကို ထိခိုက္ဒဏ္ရာရေစ ႏိုင္ပါသည္။ ဤတြင္ ပစၥည္းျပဳတ္က်ျခင္းသည္ ေဘးအႏၱရာယ္ (hazard) ျဖစ္ၿပီး ေျခေထာက္ကုိ ဒဏ္ရာရေစႏိုင္မႈသည္ အႏၱရာယ္ရႏုိင္ေခ် (risk) ျဖစ္ပါသည္။ အႏၱရာယ္ရႏုိင္ေခ်မ်ားကို အကဲျဖတ္ျခင္း (Risk Assessment) အခန္းတြင္ အေသးစိတ္ ထပ္မံရွင္းျပပါမည္။  

၂၊ ၄။ အႏၱရာယ္ရႏုိင္ေခ်မ်ားကို အကဲျဖတ္ျခင္း (Risk Assessment)

          လုပ္ငန္းခြင္ေဘးဥပဒ္မ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာေသာ အႏၱရာယ္ျဖစ္ႏိုင္ေခ်၊ က်န္းမာေရးထိခိုက္ႏုိင္ေခ်မ်ားကို အကဲျဖတ္သည့္ ျဖစ္စဥ္တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ ဤသည္မွာ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း၌ ေဘးအႏၱရာယ္တစ္ခု က်ေရာက္ႏိုင္သည့္ ႀကိမ္ႏႈန္း ႏွင့္ ဒဏ္ရာျပင္းထန္မႈအနည္းအမ်ားတို႔ကို ရွာေဖြဆန္းစစ္ကာ မည္မွ်အႏၱရာယ္ႀကီးသည္ကို ေကာက္ခ်က္ဆဲြေသာ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုပင္ျဖစ္ပါသည္။  

၃။ ရည္မွန္းခ်က္

          ဤလမ္းညႊန္စာေစာင္၏ ရည္မွန္းခ်က္မွာ အလတ္စားႏွင့္ အေသးစားလုပ္ငန္းမ်ားသည္ လုပ္ငန္းခြင္ေၾကာင့္ လုပ္သားမ်ား၏ အသက္ဆံုးရံုႈးရမႈ၊ ဒဏ္ရာအနာတရျဖစ္မႈ၊ ေရာဂါရမႈ၊ ေနထိုင္မေကာင္းျဖစ္မႈ၊ မေတာ္တဆမႈမ်ားမွ အကာအကြယ္ေပးႏုိင္ရန္ စနစ္တက်ႏွင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရိွရိွ အေထာက္အပံ့ေပးေရးပင္ျဖစ္သည္။

          ထိုမွ်သာမကေသး ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ေပးရန္လည္း ရည္ရြယ္သည္။

ü  လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးလုပ္ငန္းမ်ား တုိးတက္လာေစရန္ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္အတြက္ လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ား ေထာက္ပ့ံရန္

ü  အဖဲြ႔အစည္းမ်ားအတြင္းတြင္ လအကစ အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို (OSH Management system elements) ေပါင္းစည္းေပးႏိုင္ေရးအတြက္ လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ား ေထာက္ပ့ံရန္

ü  လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္ မ်ား စဥ္ဆက္မျပတ္ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာ ေစေရး အတြက္ သင့္ေတာ္ေသာ လအကစ စနစ္ႏွင့္ နည္းပရိယာယ္တို႔ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ေရးအတြက္ အဖဲြ႔အစည္းအတြင္း ရိွ လုပ္သားမ်ားအား စည္းရံုးလံႈ႔ေဆာ္မႈေပးႏိုင္ရန္

၄။ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး စီမံခန္႔ခဲြမႈစနစ္ ဖဲြ႔စည္းပံု

          လအကစ စနစ္သည္ စဥ္ဆက္မျပတ္တိုးတက္မႈရႏုိင္ေစမည့္ ဥပေဒသေပၚ အေျခခံထားေသာ “စီမံ၊ လုပ္၊ စစ္၊ ျပင္”  နည္းျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္မႈ လိုအပ္သည္။ သို႔ရာတြင္ တစ္ခုခ်င္းသီးသန္႔လုပ္ေဆာင္ရန္အတြက္မူ မလံုေလာက္ပါ။ ထိုအစား တစ္ခု ႏွင့္ တစ္ခု ဆက္စပ္လုပ္ကိုင္ရပါမည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ကိုင္တြယ္ရမည့္နည္းလမ္းမ်ားကို လံုလံုေလာက္ေလာက္ ျပဌာန္းေပး မထားဘဲ၊ ထိထိေရာက္ေရာက္ အသံုးမျပဳဘဲ (အႏၱရာယ္ရႏုိင္ေခ်မ်ားကို အကဲျဖတ္ျခင္းမ်ားမွတစ္ဆင့္) ထုိနည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ေဘးအႏၱရာယ္မ်ားကို တားဆီးႏိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။

          ကုိင္တြယ္ရမည့္နည္းလမ္းမ်ား လိုအပ္သည္ဆိုပါလွ်င္ ထိုနည္းလမ္းမ်ားသည္ တကယ္ထိေရာက္သည့္နည္းလမ္းမ်ား ျဖစ္သလား၊ လံုေရာလံုေလာက္ရဲ့လား စသည္တို႔ကို စစ္ေဆးရပါမည္။ အကယ္၍ ထုိနည္းလမ္းမ်ားသည္ မထိေရာက္၊ မလံု ေလာက္ခဲ့ပါက ထိေရာက္၊ လံုေလာက္သည္ထိ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ရန္ သတ္မွတ္ျပဌာန္းေပးရပါလိမ့္မည္။      

လအကစ စနစ္ကို ေအာက္ပါ ၁၄ ခန္းျဖင့္ ဖဲြ႔စည္းထားသည္။

၁။ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး မူ၀ါဒ

၂။ အႏၱရာယ္မ်ားကို ရွာေဖြျခင္း

၃။ အႏၱရာယ္ရႏုိင္ေခ်မ်ားကို အကဲျဖတ္ျခင္း

၄။ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား တည္ေဆာက္ျခင္း

၅။ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးအစီအစဥ္မ်ား ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ေစျခင္း

၆။ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးအစီအစဥ္မ်ားအား လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း

၇။ တိုးတက္မႈအေျခအေနကို ပံုမွန္ေစာင့္ၾကည့္ျခင္း

၈။ လုပ္ငန္းခြင္ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမႈမ်ား၊ မေတာ္တဆမႈမ်ား ႏွင့္ ေရာဂါဘယမ်ားကိုစံုစမ္းစစ္ေဆးျခင္း

၉။ အေရးေပၚအေျခအေနကို ကာကြယ္ျခင္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္းႏွင့္ တုံ႔ျပန္ျခင္း

၁၀။ စြမ္းေဆာင္ရည္ကို တိုင္းတာျခင္း၊ ေစာင့္ၾကည္ျခင္း

၁၁။ လုပ္ငန္းစစ္ေဆးျခင္း

၁၂။ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ျခင္းႏွင့္ အမွားျပင္ဆင္ျခင္း

၁၃။ စီမံခန္႔ခဲြေရးအဖဲြ႔၏ ျပန္လည္သံုးသပ္ခ်က္

၁၄။ စဥ္ဆက္မျပတ္တုိးတက္မႈ

အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးတြင္ လက္ေတြ႔က်ေသာ အႀကံဉာဏ္မ်ားကို ဤလမ္းညႊန္ခ်က္က ေပးသြားပါလိမ့္မည္။

၅။ အဖဲြ႔အစည္းတစ္ခုအတြင္း၌ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး စီမံခန္႔ခဲြမႈစနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း

          ဤအပိုင္းက အဖဲြ႔အစည္းအတြင္း၌ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးကုိ မည္သို႔စနစ္က်စြာ က်င့္သံုးရမည္ကို ညႊန္ၾကားပါလိမ့္မည္။ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ လုပ္ငန္းအဆင့္ဆင့္မွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္၏။

၅၊ ၁။ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး မူ၀ါဒ

ပထမဦးဆံုး အေရးႀကီးသည္မွာ မူ၀ါဒ ျဖစ္၏။ မူ၀ါဒသည္ အဖဲြ႔အစည္းအတြင္း၌ လအကစ ကို ထူေထာင္ရာတြင္ လိုက္နာရမည့္အခ်က္မ်ားကို ညႊန္ျပေပးသည္။

          လအကစ ကို ထူေထာင္ရာတြင္ မူ၀ါဒသည္ အဦးဆံုးစမွတ္ ျဖစ္၏။ မိမိလုပ္ငန္းအတြင္း၌ လအက စနစ္အတြက္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ရွာေဖြျခင္းျဖင့္ စတင္သည္။

          စနစ္တက်ေရးဆဲြခ်မွတ္ထားေသာ လအကမူ၀ါဒ သည္ လအကနယ္ပယ္မွ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား၏ အေျခခံကို ပံုေဖာ္ေပးသည္။

          လအကမူ၀ါဒသည္ လုပ္ကိုင္ရမည့္နည္းလမ္းမ်ားကို ခ်ျပသကဲ့သို႔ အဖဲြ႔အစည္း၏ အျခားေသာ အရည္အေသြး၊ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းမႈမူ၀ါဒမ်ားႏွင့္ ႏွီးႏြယ္ေနျခင္းကိုလည္း မီးေမာင္းထိုးျပသည္။ မူ၀ါဒသည္ တိက်ျပတ္သားၿပီး တုိေတာင္းရမည္။ မူ၀ါဒကို စီမံခန္႔ခဲြေရးအဖဲြ႔မွ ေရးဆဲြၿပီး အဖဲြ႔အစည္းအတြင္းရိွသူအားလံုး သိေနေစရမည္။