လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရး (ေဆာက္လုပ္ေရး) (၄၃)

အခန္း (၁၂)

လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းေရးအတြက္ စစ္ေဆးျခင္း (Safety Inspection)

            လုပ္ငန္းခြင္အတြင္းမွ အႏၱရာယ္မ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ဘို႔ရာ အႏၱရာယ္ကင္းေရး စစ္ေဆးျခင္းမ်ားသည္ အလြန္အေရးႀကီးပါသည္။ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ကင္းေရး စစ္ေဆးျခင္းမ်ားသည္ အႏၱရာယ္ကင္းေသာ လုပ္ငန္းခြင္တစ္ခုအျဖစ္ ထိန္းသိမ္းထားေရး၊ အႏၱရာယ္ မကင္းသည့္ အေျခအေန၊ အျပဳအမူမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ေရး၊ လုပ္ငန္းမ်ား ထိေရာက္စြာ လည္ပတ္ႏိုင္ေရးတို႔အတြက္ မ်ားစြာ အေထာက္အကူ ျပဳသည္။

            လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္စစ္ေဆးျခင္းကို အလုပ္သမားမ်ား၊ ႀကီးၾကပ္ေရးမႉးမ်ား၊ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရး ၀န္ထမ္းမ်ား၊ အင္ဂ်င္နီယာမ်ား၊ မန္ေနဂ်ာမ်ား အားလံုးလုပ္ႏုိင္သည္။ မိမိတို႔လုပ္ကိုင္ေနသည့္ အနီးပတ္၀န္းက်င္၌ မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ စစ္ေဆးရန္လိုသည္။ သို႔ေသာ္ အလုပ္လုပ္ေနသူမ်ားအဖို႔ မိမိတို႔လုပ္ငန္းကိုသာ အာရံုစိုက္ေနသည္ျဖစ္ရာ ေတာ္တန္ရံုေဘးအႏၱရာယ္မ်ားကို ျမင္ႏိုင္ရန္ မလြယ္ကူ။ ထုိ႔ျပင္ ၎တို႔သည္ အႏၱရာယ္ကင္းေရး အသိပညာလည္း နည္းပါးသည့္အတြက္ အႏၱရာယ္ျဖစ္ႏုိင္ေခ်မ်ားကို မသံုးသပ္ႏိုင္။

            လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္စစ္ေဆးျခင္းကို ျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္ စစ္ေဆးသူ၌ ထိုက္သင့္အားေလ်ာ္သည့္ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ ဗဟုသုတမ်ား ရိွထားရန္ လိုပါသည္။ သို႔မွသာ အႏၱရာယ္မကင္းေသာ အေျခအေနမ်ားကို ျမင္ႏိုင္မည္။ ဤအေျခအေနမ်ားကို အႏၱရာယ္ကင္းေအာင္ မည္ကဲ့သို႔ ျပဳလုပ္ရမည္ကို သိရိွမည္။ ဤသို႔ျပဳလုပ္ရာတြင္ ျပဌာန္းထားေသာ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒ၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားကို လိုက္နာရသည္။  ကြ်မ္းက်င္တတ္ေျမာက္ေသာ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ကင္းေရးအရာရိွမ်ားျဖစ္လာေစရန္ သီးသန္႔သင္တန္းမ်ားျဖင့္ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးရ သည္။ ဤသင္တန္းမ်ားအေၾကာင္းကို အခန္း (၅) တြင္ အျပည့္အစံုေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။

            လုပ္ငန္းခြင္စစ္ေဆးျခင္းကို စီမံကိန္း လုပ္ငန္းခြင္ႀကီးတစ္ခုလံုး ျပဳလုပ္ရန္လိုပါသည္။ မိမိလုပ္ငန္းခြင္အတြင္း၌သာမက မိမိတို႔ လုပ္ငန္းခြင္ ၏ ပတ္၀န္းက်င္အေျခအေနမ်ားကိုပါ စစ္ေဆးရန္လိုပါသည္။ ဥပမာ - မိမိတို႔လုပ္ငန္းခြင္မွ ေဆာက္လုပ္ေရးသံုးပစၥည္းမ်ားသည္ အနီးပတ္၀န္းက်င္ရိွ အမ်ားျပည္သူသံုး လူသြားလမ္းမ်ားေပၚ က်ႏိုင္ျခင္း၊ က်ေနျခင္း ရိွမရိွ။ မိမိတို႔ လုပ္ငန္းခြင္ အနီးအနား၌ ဓာတ္ဆီဆိုင္ ကဲ့သို႔ မီးအလြယ္တကူ ေလာင္ႏုိင္သည့္ အရာမ်ားရိွမရိွ စသည္။

            လုပ္ငန္းခြင္စစ္ေဆးျခင္းကို အေထာက္အကူျပဳေစရန္ စစ္ေဆးခ်က္ဇယား (inspection checklist) မ်ားသံုးႏုိင္ပါသည္။ စစ္ေဆးခ်က္ဇယားမ်ားတြင္ ပံုမွန္လုပ္ေနသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ စစ္ေဆးခ်က္ဇယားႏွင့္ လုပ္ငန္းခြင္ႀကီးတစ္ခုလံုးအတြက္ စစ္ေဆးခ်က္ ဇယား ဟု ႏွစ္မ်ိဳးရိွသည္။ ဥပမာ အျမင့္၌အလုပ္လုပ္ျခင္းအတြက္ စစ္ေဆးခ်က္ဇယား ႏွင့္ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း၌ သြယ္တန္းထားေသာ လွ်ပ္စစ္၀ါယာႀကိဳးမ်ားအတြက္ စစ္ေဆးခ်က္ဇယား စသည္။

ဤစစ္ေဆးခ်က္ဇယားမ်ားကို ေနာက္ဆက္တဲြ (-) အလုပ္လုပ္ခြင့္ပါမစ္မ်ားတြင္ ၾကည့္ရႈႏုိင္ပါသည္။

လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္စစ္ေဆးျခင္းကို ထိေရာက္ေစရန္ စစ္ေဆးသူမ်ားအား အခြင့္အာဏာတစ္ခုေပးထားရန္ လိုသည္။ စစ္ေဆးသူမ်ားေျပာသည့္အတိုင္း မလိုက္နာလွ်င္ သတိေပးစာထုတ္ျခင္း၊ ဒဏ္ရိုက္ျခင္းမ်ား ျပဳခြင့္ရိွရမည္။ အကယ္၍ ၎တို႔ကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ မေပးထားပါက အလုပ္သမားမ်ားအေနႏွင့္ လုိက္နာလိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။

            လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္စစ္ေဆးျခင္းကို ေန႔စဥ္စစ္ေဆးျခင္း၊ အပတ္စဥ္စစ္ေဆးျခင္း၊ လစဥ္စစ္ေဆးျခင္းႏွင့္ အထူးအေျခအေနမ်ား တြင္ စစ္ေဆးျခင္းဟု ခဲြျခားႏိုင္သည္။

၁၂၊ ၁။ အဘယ္ေၾကာင့္ လုပ္ငန္းခြင္စစ္ေဆးျခင္း အေရးႀကီးရသနည္း

            လုပ္ငန္းခြင္အတြင္းမွ အႏၱရာယ္မ်ားကုိ ေဖာ္ထုတ္ရာတြင္ အထိေရာက္ဆံုးနည္းလမ္းမွာ လုပ္ငန္းခြင္စစ္ေဆးျခင္းပင္ျဖစ္၏။ လုပ္ငန္းခြင္စစ္ေဆးျခင္းျဖင့္ လုပ္ငန္းခြင္ ထိခိုက္ရွာနာမႈမ်ားႏွင့္ လုပ္သားမ်ား၏ က်န္းမာေရးကို ကာကြယ္ႏိုင္သည္။

            မိမိတို႔လုပ္ငန္းခြင္အတြင္းမွ လက္ရိွျဖစ္ေပၚေနသည့္ အေျခအေနမ်ားကို အစိုးရမွ သတ္မွတ္ထားေသာ စံႏႈန္းမ်ားႏွင့္ ခ်ိန္ထိုးၾကည့္ ၿပီး မကိုက္ညီပါက ျပန္လည္ ျပဳျပင္ရန္လိုသည္။ ဤကဲ့သုိ႔႔စစ္ေဆးႏုိင္ရန္အတြက္ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္စစ္ေဆးမည့္သူသည္ ျပဌာန္းထား သည့္ နည္းဥပေဒႏွင့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း၊ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားႏွင့္ အကြ်မ္းတ၀င္ရိွေနရန္ လိုပါသည္။

လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္စစ္ေဆးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီးသည့္အခါ စစ္ေဆးခ်က္မွတ္တမ္းမ်ား ျပင္ဆင္ရမည္။ ထိုမွတ္တမ္းမ်ားအား သက္ဆိုင္ရာ ႀကီးၾကပ္ေရးမႉးမ်ားသို႔ မိတၱဴတစ္ေစာင္ေပး၍ ျပဳျပင္ရမည့္အရာမ်ားကို ရွင္းလင္းေျပာျပရမည္။ ၎တို႔တကယ္ ျပင္မျပင္ ဆုိသည္ကိုလည္း ထပ္ခ်ပ္မကြာ စစ္ေဆးရန္၊ မလုပ္ပါက ခ်က္ခ်င္းလုပ္ေရး တြန္းအားေပးရန္ လိုပါသည္။

လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္မ်ားကို စစ္ေဆးေဖာ္ထုတ္ကာ အခ်ိန္မီ ျပဳျပင္၊ အေရးယူေဆာင္ရြက္ျခင္းအားျဖင့္ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ရိွသည့္ ေဘးအႏၱရာယ္မ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္လွ်က္ အႏၱရာယ္ကင္းေသာ လုပ္ငန္းခြင္တစ္ခုအျဖစ္ ဖန္တီးထားႏိုင္မည္ ျဖစ္ေပသည္။ သို႔အတြက္ လုပ္ငန္းခြင္ စစ္ေဆးျခင္းမ်ား သည္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္မ်ားအတြက္ မရိွမျဖစ္ လုိအပ္ခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္ေလသည္။

၁၂၊ ၂။ လုပ္ငန္းခြင္စစ္ေဆးျခင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ကား အဘယ္နည္း

            လုပ္ငန္းခြင္စစ္ေဆးျခင္းသည္ လုပ္ငန္းခြင္ ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးစီမံခ်က္ (Workplace Safety and Health Management Program) ၏ အေရးႀကီးေသာ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္သည္။ လုပ္ငန္းခြင္စစ္ေဆးျခင္းေၾကာင့္ ေအာက္ပါ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားရႏိုင္သည္။

v လုပ္သားမ်ားႏွင့္ ႀကီးၾကပ္ေရးမႉးမ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို သိျမင္ႏိုင္ျခင္း

v လက္ရိွလုပ္ကုိင္ေနသည့္ အလုပ္အေပၚ ပိုမိုသိနားလည္လာႏိုင္ျခင္း

v လက္ရိွရိွေနေသာ ေဘးအႏၱရာယ္မ်ားႏွင့္ ျဖစ္ေပၚလတၱံ႔ေသာ ေဘးအႏၱရာယ္မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ျခင္း

v ေဘးအႏၱရာယ္ကိုျဖစ္ေစသည့္ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားကို ရွာေဖြေတြ႔ရိွျခင္း

v ေဘးအႏၱရာယ္ထိန္းခ်ဳပ္မႈစနစ္၏ ထိေရာက္မႈႏွင့္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကို ေစာင့္ၾကည့္အကဲခတ္ႏိုင္ျခင္း

v ထိုေဘးအႏၱရာယ္မ်ားကို ကာကြယ္ရမည့္၊ ထိန္းခ်ဳပ္ရမည့္နည္းလမ္းမ်ားအား အႀကံေပးႏိုင္ျခင္း

၁၂၊ ၃။ လုပ္ငန္းခြင္စစ္ေဆးျခင္းကို မည္ကဲ့သို႔ စီမံမည္နည္း

            မည္သည့္အရာကိုလုပ္သည္ျဖစ္ေစ စနစ္တက် စီမံၿပီးမွ လုပ္ျခင္းသည္ အခ်ိန္တိုအတြင္း အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ မ်ားမ်ား ရေစသည္။ လုပ္ငန္းခြင္စစ္ေဆးျခင္းကို စနစ္တက် စီမံထားပါက လက္ရိွေဘးအႏၱရာယ္မ်ားႏွင့္ ျဖစ္ႏိုင္သည့္အႏၱရာယ္မ်ားကို အခ်ိန္တို အတြင္း ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လုပ္ငန္းခြင္စစ္ေဆးျခင္းကို ေအာက္ပါအတိုင္း စီမံႏိုင္ပါသည္။

Ø လုပ္ငန္းခြင္ စစ္ေဆးခ်က္ဇယားမ်ား ျပင္ဆင္ျခင္း

Ø မိမိစစ္ေဆးမည့္ ဧရိယာတြင္ မည္သည့္လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ေနသည္ကို စံုစမ္းထားျခင္း

Ø ထို ဧရိယာ၊ လုပ္ငန္း၏ အႏၱရာယ္အကဲျဖတ္ဇယား (Risk Assessment) မွ ျဖစ္ႏုိင္ေသာ အႏၱရာယ္မ်ားႏွင့္ ထိန္းခ်ဳပ္မည့္နည္းလမ္းမ်ားအား ေလ့လာထားျခင္း

Ø အႏၱရာယ္ကင္းစြာ အလုပ္လုပ္ရမည့္ လုပ္ကိုင္နည္းစနစ္မ်ား (Safe Work Procedures) အားေလ့လာထားျခင္း

Ø လိုအပ္ေသာ မွတ္စုစာအုပ္၊ လက္ႏိွပ္ဓာတ္မီး၊ ေပႀကိဳး၊ ကင္မရာ၊ ခရာ၊ မာကာပင္၊ Potable noise meter၊ gas meter စသည္တုိ႔ကို စုေဆာင္းထားျခင္း

Ø လုပ္ငန္းခြင္ စစ္ေဆးခ်က္မွတ္တမ္းမ်ား (Safety Inspection Record) အား ျပင္ဆင္ထားျခင္း

၁၂၊ ၄။ မည္သည္တို႔ကို စစ္ေဆးရမည္နည္း

ေယဘူယ်အားျဖင့္ လုပ္ငန္းခြင္ ေဘးအႏၱရာယ္မ်ားကိုစစ္ေဆးရာတြင္ -

(၁) အႏၱရာယ္မကင္းေသာ အေျခအေန

(၂) အႏၱရာယ္မကင္းေသာ အျပဳအမူ ႏွင့္

(၃) စက္ကိရိယာမ်ား ေမာင္းႏွင္ျခင္း ႏွင့္ ပံုမွန္ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရး အေလ့အထမ်ား - ဟု သံုးမ်ိဳး ခဲြျခားႏိုင္သည္။

            အႏၱရာယ္မကင္းေသာ အေျခအေနဟူသည္ ဥပမာ - ကာရံမထားေသာ ၾကမ္းျပင္အစြန္းမ်ား၊ ဖံုးအုပ္မထားသည့္ ၾကမ္းျပင္ အေပါက္မ်ား၊ သံမ်ားရိွေနသည့္ ပ်ဥ္ျပားမ်ား စသည္တို႔ ျဖစ္ပါသည္။

            အႏၱရာယ္မကင္းသည့္ အျပဳအမူဆိုသည္မွာ ဥပမာ - အႏၱရာယ္ကင္းမ်က္မွန္ မတပ္ဘဲ ေက်ာက္စက္တိုက္ေနျခင္း၊ ကိုယ္သုိင္းႀကိဳး မ၀တ္ဘဲ အေဆာက္အဦအစြန္းမ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္ေနျခင္း စသည္တို႔ျဖစ္၏။

            လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရး စစ္ေဆးသူသည္ ထိုအေျခအေနအားလံုးကို စစ္ေဆးရန္လိုသည္။ အႏၱရာယ္မကင္းသည့္ အျပဳအမူမ်ားကို ထိုေနရာ၌ပင္ ခ်က္ခ်င္း အေရးယူေဆာင္ရြက္ရသည္။

            အႏၱရာယ္မကင္းသည့္အေျခအေနတြင္ ခ်က္ခ်င္းအေရးယူေဆာင္ရြက္ရန္လိုသည့္ အလြန္အႏၱရာယ္မ်ားၿပီး အေရးႀကီးသည့္ အေျခအေနႏွင့္ ေနာက္ပိုင္းမွ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း အေရးယူေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည့္အေျခအေနဟု ႏွစ္မ်ိဳးခဲြျခားႏိုင္သည္။

            ေအာက္ဆီ-အက္ဆီတလင္းဓာတ္ေငြ႔ျဖင့္ ျဖတ္ေတာက္ျခင္းလုပ္ငန္းတြင္ ဓာတ္ေငြ႔႔ပိုက္အဆက္မ်ားမွ ဓာတ္ေငြ႔ယိုစိမ့္ေနသည္ကို ေတြ႔ပါက ခ်က္ခ်င္းျပဳျပင္ရန္လိုသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဓာတ္ေငြ႔ယိုစိမ့္ေနလွ်င္ ထိုအနီးတ၀ိုက္၌ ဓာတ္ေငြ႔မ်ား စုေနမည္။

ထိုဓာတ္ေငြ႔မ်ားမွာ မျမင္ႏိုင္သည့္အတြက္ တစ္စံုတစ္ေယာက္က ထိုအနီးတ၀ိုက္တြင္ မီးညိွျခင္း၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းမ်ား ျပဳလုိက္ပါက ကိုယ့္ကိုယ္ကို မီးရိႈ႔သတ္သလို ျဖစ္သြားႏိုင္သည္။ ဤသည့္အေျခအေနမွာ အလြန္အႏၱရာယ္မ်ားလွသျဖင့္ ဓာတ္ေငြ႔ယိုစိမ့္မႈကို ေတြ႔ပါက ခ်က္ခ်င္းျပဳျပင္ရန္ လိုျခင္းျဖစ္သည္။

            ၾကမ္းျပင္ေပၚတြင္ အမိႈက္မ်ားႏွင့္ရႈပ္ပြေနျခင္းသည္လည္း အႏၱရာယ္မ်ားသည္။ သို႔ေသာ္ ေသေလာက္ေအာင္ေတာ့ မျဖစ္ႏုိင္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤကိစၥမ်ိဳးကိုမူ ေဆာင္ရြက္ရန္ တစ္ရက္တန္သည္၊ ႏွစ္ရက္တန္သည္ အခ်ိန္တစ္ခုေပးႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ တကယ္ေဆာင္ရြက္

ျခင္းရိွမရိွကို ထပ္မံစစ္ေဆးၿပီး အေရးတယူေဆာင္ရြက္ျခင္းမရိွပါက သတ္မွတ္ထားေသာ ရက္တြင္ အၿပီးလုပ္ရန္ ထပ္မံသတိေပးရမည္။

            ေနာက္တစ္ခုမွာ စက္ကိရိယာမ်ားသံုးစဲြမႈျဖစ္၏။ စက္ကိရိယာမ်ားကို ေမာင္းႏွင္ေနပံု၊ သံုးေနပံုသည္ အႏၱရာယ္ကင္းမကင္း၊ သတ္မွတ္ထားေသာ စည္းကမ္းမ်ားႏွင့္ ညီမညီ ကုိစစ္ေဆးရမည္ျဖစ္သကဲ့သို႔ စက္ကိရိယာမ်ား၏ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းမႈကိုလည္း စစ္ေဆးရန္ လိုပါသည္။

            စက္ကိရိယာမ်ား ေမာင္းႏွင္ျခင္းကို စစ္ေဆးရာ၌ ဥပမာအားျဖင့္ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း၌ ေဖာက္ကလစ္ကို အျမန္ေမာင္းျခင္း၊ လိုင္စင္မရိွဘဲ ေမာင္းျခင္းစသည္တို႔ ပါ၀င္သည္။ ထို႔႔ျပင္ထိုေဖာက္ကလစ္အား ပံုမွန္ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းမႈလုပ္ျခင္းရိွမရိွကို စစ္ေဆးခ်က္ မွတ္တမ္းမ်ားျဖင့္ စစ္ေဆးၾကည့္ရႈရန္လို၏။

            စစ္ေဆးရာ၌ ျမန္မာလို ‘မ’ ငါးလံုး (မည္သူ၊ မည္သည့္အရာ၊ မည္သည့္အခ်ိန္၊ မည္သည့္ေနရာ၊ မည္ကဲ့သို႔)၊ အဂၤလိပ္လို 4W, 1H (Who, What, When, Where, How) နည္းႏွင့္ စစ္ပါမည္။ မည္သူသည္ မည္သည့္အရာကို မည္သည့္အခ်ိန္က မည္သည့္ေနရာတြင္ မည္ကဲ့သို႔ လုပ္ေနသနည္း ဟူ၍ျဖစ္၏။

            လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ အျပဳအမူသည္ ၎ကိုယ္တုိင္ကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျခားသူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကိုေသာ္ လည္းေကာင္း၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္အတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း ဒဏ္ရာအနာတရျဖစ္ေစ၊ ပ်က္စီးေစႏိုင္ပါက ထုိအျပဳအမူကို အႏၱရာယ္ မကင္းေသာ အျပဳအမူဟု ေခၚသည္။

            လုပ္ငန္းခြင္စစ္ေဆးရာတြင္ ထုိသူ၏နာမည္၊ ေနရာအတိအက်၊ အခ်ိန္အတိအက်၊ လုပ္ပံုကိုင္နည္းအေသးစိတ္တို႔ကို စစ္ေဆး မွတ္တမ္းတင္ရပါမည္။ ထိုအမႈမ်ိဳး ေနာက္ထပ္မက်ဴးလြန္ႏုိင္ေစရန္ သတိေပးျခင္း၊ ဒဏ္ရိုက္ျခင္းစသည္တို႔ လုပ္ရပါမည္။ အလုပ္သမား တစ္ဦး ထိုအမႈကုိက်ဴးလြန္ျခင္းသည္ ၎ကိုအုပ္ခ်ဳပ္သူ ႀကီးၾကပ္ေရးမႉးတြင္ပါ တာ၀န္ရိွသျဖင့္ ႀကီးၾကပ္ေရးမႉးကိုပါ သတိေပးျခင္း၊ ဒဏ္ရိုက္ျခင္းမ်ား ျပဳရပါမည္။ သက္ေသအေထာက္အထား အခိုင္အလံုျပႏုိင္ရန္ ထုိအလုပ္သမား၏ အျပဳအမူကို ဓာတ္ပံုရိုက္၍ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ဗီဒီယုိရိုက္၍ေသာ္လည္းေကာင္း မွတ္တမ္းတင္ထားရပါမည္။ ဓာတ္ပံုတြင္ ရက္စဲြႏွင့္ အခ်ိန္ကိုပါ ထည့္ထားပါ။

            ယခုေခတ္ေပၚ လက္ကိုင္ဖံုးမ်ားသည္ ဓာတ္ပံု/ဗီဒီယိုရုိက္၍ရသျဖင့္ အလုပ္လုပ္ရာတြင္ ပိုအဆင္ေျပေစပါသည္။

            လုပ္ငန္းခြင္မွ အႏၱရာယ္မ်ားကို စစ္ေဆးရန္အတြက္ အခန္း (၇) တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ အႏၱရာယ္ကင္းစြာ အလုပ္လုပ္ရမည့္ လုပ္ကိုင္နည္းစနစ္မ်ား (Safe Work Procedures) ကို မီွျငမ္းႏုိင္ပါသည္။ ထိုအႏၱရာယ္ကင္းေရး နည္းနာနိသ်မ်ားကို မလိုက္နာျခင္းသည္ အႏၱရာယ္မကင္းစြာ အလုပ္လုပ္ေနျခင္းပင္ ျဖစ္၏။

ပိုမိုလြယ္ကူသည္မွာ ေနာက္ဆက္တဲြ (-) တြင္ ျပထားေသာ အလုပ္လုပ္ခြင့္ပါမစ္မွ စစ္ေဆးခ်က္ဇယားမ်ားကို ကိုင္ၿပီး စစ္ေဆးျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။

လုပ္ငန္းခြင္ စစ္ေဆးခ်က္မွတ္တမ္းမ်ား (Safety Inspection Record) ကို ေနာက္ဆက္တဲြ (-) တြင္ ျပထားပါသည္။

၁၂၊ ၅။ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း၌ မည္ကဲ့သို႔ေသာ အႏၱရာယ္မ်ားကို ရွာေဖြစစ္ေဆးရမည္နည္း

Ø လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္။ ဥပမာ - အကာအရံမရိွေသာ လည္ပတ္ေနသည့္ စက္အစိတ္အပိုင္းမ်ား၊ လက္ရမ္းမရိွေသာ ေလွခါးမ်ား

Ø ဇီ၀အႏၱရာယ္ - ဗုိင္းရပ္စ္၊ ဘက္တီးရီးယား၊ မိႈ။ ဥပမာ - အစားအေသာက္အမိႈက္မ်ားကို ရက္မ်ားစြာ စြန္႔မပစ္ဘဲထားျခင္း

Ø ကုိယ္အေနအထား အႏၱရာယ္။ ဥပမာ - ကြန္ျပဴတာစားပဲြ၌ထိုင္ကာ တစ္ေနကုန္ စာရိုက္ေနရျခင္း

Ø ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ အႏၱရာယ္။ ဥပမာ - အလြန္ဆူညံေသာ၊ အလြန္ပူလွေသာ၊ အလြန္တုန္ခါေနေသာ ေနရာ၌ အလုပ္လုပ္ေနရျခင္း  

၁၂၊ ၆။ စစ္ေဆးခ်က္ဇယားမ်ား၌ မည္သည္တုိ႔ ပါ၀င္ရမည္နည္း

            ေအာက္ေဖာ္ျပပါဇယားမွာ လမ္းညႊန္ခ်က္တစ္ခုမွ်သာျဖစ္ၿပီး ၿပီးျပည့္စံုသည္ဟု မမွတ္ယူပါႏွင့္။ စစ္ေဆးခ်က္ဇယားမွာ လုပ္ငန္း တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု၊ ေနရာတစ္ခုႏွင့္တစ္ခုကိုလုိက္ၿပီး ကြာျခားသြားႏုိင္ပါသည္။

၁၂၊ ၇။ လုပ္ငန္းခြင္ စစ္ေဆးမႈမ်ားကို လက္ေတြ႔တြင္ မည္ကဲ့သို႔ ျပဳသနည္း

            လုပ္ငန္းခြင္ စစ္ေဆးရန္သြားေတာ့မည္ဆိုလွ်င္ သင့္ကိုယ္သင္ ဦးစြာ အႏၱရာယ္ကင္းေအာင္ ျပဳမူပါ။ လိုအပ္ေသာ အႏၱရာယ္ကင္း ခေမာက္၊ ဘြတ္ဖိနပ္၊ မ်က္မွန္၊ နားၾကပ္၊ လက္အိတ္ စသည္တို႔ ၀တ္ဆင္သြားပါ။ ဓာတ္မီး၊ ကင္မရာ၊ မွတ္စုစာအုပ္၊ ေဘာပင္၊ ခဲတံ၊ ေပႀကိဳး၊ ခရာ၊ မာကာပင္ အားလံုးစံုေအာင္ ယူသြားပါ။ ကုိယ္သိုင္းႀကိဳး၀တ္ရန္လိုမည္ထင္လွ်င္ ကိုယ္သုိင္းႀကိဳးပါ ၀တ္သြားပါ။

            လုပ္ငန္းခြင္ရိွ အႏၱရာယ္မ်ားကို စစ္ရန္အတြက္ တစ္ေနရာခ်င္းကို ေသခ်ာက်နစြာ စစ္ေဆးပါ။ ေအာက္ပါတို႔မွာ ေယဘူယ် ႀကံဳေတြ႔ရသည့္ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္မ်ားျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ နမူနာမွ်သာျဖစ္ၿပီး လက္ေတြ႔တြင္ ထို႔ထက္ ပုိမ်ားႏုိင္ပါသည္။

Ø မီးႀကိဳးမ်ားကို ၾကမ္းျပင္ေပၚခ် သြယ္တန္းထားျခင္း

Ø ေပါက္ၿပဲေနေသာ မီးႀကိဳးမ်ားကို စနစ္တက်ျပင္ဆင္ျခင္းမဟုတ္ဘဲ ျဖစ္ကတတ္ဆန္း တိပ္ျဖင့္ပတ္ထားျခင္း

Ø မစစ္ေဆးရေသးေသာ လွ်ပ္စစ္သံုးကိရိယာ၊ လက္သံုးကိရိယာမ်ားကို ခိုးေၾကာင္ခိုး၀ွက္သံုးျခင္း

Ø ပ်က္စီးေနေသာ ပလပ္မ်ား၊ ေဆာ့ကက္မ်ား၊ extension box မ်ားကို သံုးျခင္း

Ø ေက်ာက္စက္ကဲ့သုိ႔ စက္မ်ားမွ အကာအရံမ်ားကို ျဖဳတ္ထားျခင္း

Ø မ်က္မွန္၊ နားၾကပ္စသည္တို႔မ၀တ္ဆင္ဘဲ ေက်ာက္စက္တိုက္ျခင္း၊ ေက်ာက္ခဲြျခင္း

Ø ဓာတုေဆးမ်ားကိုင္တြယ္ရာတြင္ လက္အိတ္၊ မ်က္မွန္၊ အသက္ရႈကူကိရိယာ စသည္တိ႔ု မ၀တ္ဆင္ျခင္း

Ø ဓာတုေဆးမ်ားကို ေသာက္ေရဘူးမ်ား၊ အစားအေသာက္ထည့္သည့္ ဘူးခြက္မ်ားႏွင့္ ထည့္ျခင္း

Ø ဓာတုေဆးပံုးမ်ားႏွင့္ အစားအေသာက္မ်ား ေရာထားျခင္း

Ø ေကာင္းစြာအလုပ္မလုပ္ေသာ စက္ကိရိယာကို ေသခ်ာစြာမျပင္ဘဲ မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ ႀကံဖန္သံုးျခင္း

Ø လိုင္စင္မရိွဘဲ ေဖာက္ကလစ္ကဲ့သို႔ေသာ စက္မ်ားကို ေမာင္းႏွင္ျခင္း

Ø ပြင့္ေနေသာ ၾကမ္းျပင္အစြန္းမ်ားကို ကာရံမထားျခင္း

Ø ၾကမ္းျပင္အေပါက္မ်ားကို ေသခ်ာစြာ ဖံုးအုပ္၊ ကာရံမထားျခင္း

Ø ေလွခါးမသံုးဘဲ ျဖတ္လမ္းသံုးၿပီး တက္၊ ဆင္းျခင္း

Ø မတတ္ကြ်မ္း၊ နားမလည္သူမ်ားက ျငမ္းဆင္ျခင္း

Ø ျငမ္းစင္မ်ားေပၚတြင္ ၀န္ပိုတင္ျခင္း၊ လူမ်ားစုၿပံဳ အလုပ္လုပ္ျခင္း

Ø ျငမ္းစင္တြင္ အတက္အဆင္းေလွခါး မရိွျခင္း၊ လက္ရမ္းတန္းမရိွျခင္း

Ø မီးေလာင္ႏုိင္သည့္ ပစၥည္းမ်ား အနီးအနားတြင္ ဂေဟေဆာ္ျခင္း၊

Ø ဂေဟေဆာ္ရာတြင္ မီးခံအ၀တ္ျဖင့္ ကာရံမထားျခင္း၊ မီးသတ္ဘူး ေဆာင္မထားျခင္း

Ø ဂေဟမ်က္မွန္မတပ္ဘဲ ဂေဟေဆာ္ျခင္း

Ø အေပၚတြင္ ဂေဟေဆာ္ေနရာ၌ ေအာက္သို႔မီးပြားမ်ားက်သည္ကို မည္သည့္အကာအကြယ္မွ ျပဳလုပ္မထားျခင္း

Ø ဆူညံေသာေနရာတြင္ အလုပ္လုပ္ေနေသာ္လည္း နားအဆို႔၊ နားၾကပ္မ်ား မ၀တ္ဆင္ျခင္း

Ø ေသခ်ာစြာေဆာက္မထားေသာ၊ အႏၱရာယ္မ်ားေသာ ခံုမ်ား၊ ပလက္ေဖာင္းမ်ား၊ ျငမ္းမ်ားေပၚတြင္ အလုပ္လုပ္ျခင္း

Ø ေလွခါးမ်ားတြင္ လက္ရမ္းမ်ားမရိွျခင္း

Ø အလင္းေရာင္ လံုေလာက္စြာမရေသာေနရာ၌ အလုပ္လုပ္ေနျခင္း

Ø စစ္ေဆးမထားေသာ ခါးပတ္ႀကိဳး၊ ခ်ိန္းႀကိဳးမ်ားျဖင့္ ၀န္ခ်ီျခင္း

Ø ခ်ီမ,ထားေသာ ၀န္ေအာက္တြင္ ရပ္ေနျခင္း၊ အလုပ္လုပ္ေနျခင္း

Ø ပ်ဥ္ျပားမ်ားတြင္ သံမ်ားရိွေနသည္ကို မႏႈတ္ဘဲထားျခင္း

Ø မႏုိင္၀န္ကို မ,ျခင္း၊ ၀န္ကိုမ,ရာတြင္ အေနအထားမမွန္ျခင္း

Ø သြားလမ္းလာလမ္းတြင္ အမိႈက္မ်ားႏွင့္ ရႈပ္ပြေနျခင္း

Ø ၀င္ေပါက္၊ ထြက္ေပါက္မ်ားတြင္ ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ပိတ္ဆို႔ေနျခင္း

၁၂၊ ၈။ လုပ္ငန္းခြင္စစ္ေဆးျခင္းအတြက္လိုအပ္ေသာ ကိရိယာမ်ား

လုပ္ငန္းခြင္စစ္ေဆးျခင္းအတြက္ သံုးရန္ကိရိယာ မ်ားစြာရိွပါသည္။ စစ္ေဆးရန္အတြက္ ရည္ညႊန္းရန္ အေကာင္းဆံုးစာရြက္ စာတမ္းမ်ားမွာ အစိုးရမွခ်မွတ္ထားေသာ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒႏွင့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား ျဖစ္၏။

ေအာက္ပါကိရိယာမ်ားမွာ လုပ္ငန္းခြင္စစ္ေဆးရာတြင္ မရိွမျဖစ္ လိုအပ္သည္။

ü  ေရးဆဲြထားေသာ လုပ္ငန္းခြင္ စစ္ေဆးေရးအစီအမံ (Written safety program)

ü  စစ္ေဆးခ်က္ဇယားမ်ား (Inspection checklist)

ü  လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ ဆန္းစစ္ခ်က္ (Risk Assessment)

ü  တစ္ကိုယ္(PPE)

ü  မွတ္စုစာအုပ္ (Note book)

ü  လက္ႏိွပ္ဓာတ္မီး (Flash light)

ü  ေပႀကိဳး (Measuring Tape)

ü  ကင္မရာ (Camera)

ü  မာကာပင္ (Marker Pen)

ü  ဆူညံသံတုိင္း မီတာ (Potable noise meter) (ေခတ္ေပၚ အိုင္ဖံုးမ်ားႏွင့္တိုင္း၍ ရပါသည္။)

ü  ဓာတ္ေငြ႔တုိင္း မီတာ (gas meter)

၁၂၊ ၉။ ေန႔စဥ္၊ အပတ္စဥ္၊ လစဥ္ စစ္ေဆးျခင္း (Daily, Weekly, Monthly Inspection)

            ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ဟူသည္ အခ်ိန္ႏွင့္အမွ်ေျပာင္းလဲေနသည္ျဖစ္ရာ အႏၱရာယ္မ်ားမွာလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာင္းလဲ ေနႏိုင္သည္။ ယမန္ေန႔က စစ္ေဆးထားသျဖင့္ အႏၱရာယ္ကင္းေနသည့္ ေနရာသည္ သည္ကေန႔ အႏၱရာယ္ကင္းခ်င္မွကင္းမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္၌ လုပ္ငန္းခြင္စစ္ေဆးျခင္းကို ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် အခ်ိန္တိုင္း ျပဳလုပ္ေနရန္ လိုပါသည္။ သုိ႔မွသာ ေျပာင္းလဲေန ေသာ အေျခအေနေၾကာင့္ အသစ္အသစ္ေပၚထြက္လာမည့္ အႏၱရာယ္မ်ားကို အခ်ိန္မီထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္မည္ ျဖစ္၏။

            ေန႔စဥ္စစ္ေဆးမႈမ်ားကို လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရး ႀကီးၾကပ္ေရးမႉးမ်ား (Safety Supervisors) က ျပဳလုပ္ရမည္။ ၎တို႔ အေနႏွင့္ လုပ္ငန္းခြင္တစ္ခုလံုးရိွ လုပ္ငန္းအားလံုး၊ လူအားလံုး၊ ေနရာအားလံုးကို တစ္ေန႔ထဲစစ္ဘို႔ရာ ျဖစ္ခ်င္မွ ျဖစ္ႏိုင္မည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သည္ကေန႔ မည္သည့္ေနရာ၊ မည္သည့္လုပ္ငန္းမ်ားကို အဓိကထားစစ္မည္ဟု မိမိဘာသာ စီစဥ္ႏိုင္ပါသည္။ ဤသုိ႔ျဖင့္ တစ္ေန႔လွ်င္ ဘယ္ႏွစ္ေနရာ၊ လုပ္ငန္းဘယ္ႏွစ္ခု စသည္ျဖင့္ မိမိဘာသာ ခ်ိန္ဆ စစ္ေဆးႏိုင္ပါသည္။

            သို႔ေသာ္ လုပ္ငန္းခြင္တစ္ခုလံုးကို ပို၍ အေသးစိတ္က်စြာ စစ္ေဆးႏိုင္ေရးအတြက္ မန္ေနဂ်ာမ်ား၊ အင္ဂ်င္နီယာမ်ား၊ လုပ္ငန္း ႀကီးၾကပ္ေရးမႉးမ်ားပါ လုိက္ပါလွ်က္ တစ္ပတ္လွ်င္တစ္ႀကိမ္ သို႔မဟုတ္ တစ္လလွ်င္ တစ္ႀကိမ္က်စီ စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳရပါမည္။ ထိုသုိ႔ စစ္ေဆးရာတြင္ မည္သူတို႔လုိက္ပါသည္၊ မည္သည့္အခ်ိန္က စစ္ေဆးသည္၊ မည္သည့္ေနရာမ်ားကို စစ္ေဆးသည္ စသျဖင့္ မွတ္တမ္းယူထားရပါမည္။

            ထို႔ေနာက္ စစ္ေဆးေတြ႔ရိွခ်က္မ်ားကို မွတ္တမ္းျပဳစုကာ သက္ဆိုင္ရာ ကန္ထရိုက္တာမ်ားအား စာပို႔လွ်က္ ေနာက္ဆံုးရက္ သတ္မွတ္ကာ ျပဳျပင္ျခင္းမ်ား လုပ္ေစရပါမည္။ သတ္မွတ္ရက္၏ ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ ေဆာင္ရြက္ထားမႈမ်ားကို ထပ္မံစစ္ေဆးရပါမည္။ မၿပီးေသးလွ်င္ ခ်က္ခ်င္းျပဳလုပ္ခိုင္းရမည္။ ပိုမိုေလးစားလာေစရန္ သတိေပးစာမ်ားထုတ္ျခင္း၊ ဒဏ္ရိုက္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါသည္။

            ေတြ႔ရိွခ်က္မ်ားကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ၿပီးလွ်င္ ျပင္ဆင္ၿပီးေၾကာင္း ရက္စဲြႏွင့္တကြ လက္မွတ္ထိုး၊ မွတ္တမ္းယူထားရပါမည္။

၁၂၊ ၁၀။ လုပ္ငန္းခြင္ စစ္ေဆးခ်က္မ်ားကို မွတ္တမ္းတင္ျခင္း

            လုပ္ငန္းခြင္ စစ္ေဆးေတြ႔ရိွခ်က္မ်ားကို မွတ္တမ္းျပဳစုထားရပါမည္။ ထုိမွတ္တမ္းကို သက္ဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းႀကီးၾကပ္သူအား မိတၱဴ ေပးၿပီး လုိအပ္ေသာ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈျပဳရန္ အေၾကာင္းၾကားရမည္။ မွတ္တမ္းကို စီမံကိန္းမန္ေနဂ်ာသုိ႔ တင္ျပရမည္။ ေဆာင္ရြက္ၿပီး မၿပီးကိုလည္း ထပ္မံစစ္ေဆး၍ ေဆာင္ရြက္ၿပီးလွ်င္ ၿပီးေၾကာင္း လက္မွတ္ေရးထိုးခိုင္းရပါမည္။ ထိုစစ္ေဆးခ်က္မွတ္တမ္းမ်ားကို စနစ္တက် ဖိုင္တဲြထားရန္ လုိပါသည္။

လုပ္ငန္းခြင္စစ္ေဆးခ်က္မွတ္တမ္းပံုစံကို ေနာက္ဆက္တဲြ (-) တြင္ ေဖာ္ျပထားပါသည္။

လုပ္ငန္းခြင္ စစ္ေဆးခ်က္နမူနာပံုစံ (၁)

လုပ္ငန္းခြင္ စစ္ေဆးခ်က္နမူနာပံုစံ (၂)

ရည္ညႊန္းကိုးကားစာအုပ္စာတမ္းႏွင့္ အင္တာနက္ website မ်ား

၁။ OSHA 3071 - Job Hazard Analysis; 2002(Revised)

၂။ SAS Pte Ltd - Workplace Safety and Health Management System, Rev 3; Sep, 2013

၃။ Effective Workplace Safety Inspections Powerpoint

၄။ http://www.ccohs.ca/oshanswers/prevention/effectiv.html - Effective Workplace Inspections

၅။ http://www.safetymanagementgroup.com/ - Construction Safety Inspections

၆။ Work Safe BC, Vancouver - Safety Inspections, Feb, 2009

ဆက္ပါဦးမည္။

ေအးၿငိမ္း

၆ ဒီဇင္ဘာ၊ ၂၀၁၃။ ည ၁၀း၃၇ နာရီ