ကျွန်ုပ်နှင့် သင်္ကြန်အကြောင်း (၂)

ကျွန်ုပ်နှင့် သင်္ကြန်အကြောင်းကို (၆) ရက်နေ့က စရေးသည်ဟု ယခင်ပို့စ်၌ ဖော်ပြထား၏။ အမှန်မှာ ကိုဂိုင်ကြီးက “ဟေ့လူ၊ ကျုပ်တို့သင်္ကြန်က ဘာကြောင့် ခရစ်တော်ရဲ့ ဧပြီလ ၁၄ ရက်နေ့မှာ ကျနေရတာတုံး” ဆိုသည့်မေးခွန်းကို ဖြေဆိုရန် သင်္ကြန်ဟူသည် အဘယ်ဖြစ်သည်ကို ရေးဘို့ ရည်ရွယ်ရင်း ဖြစ်၏။

 

သို့သော် ရေးနေတုံးတန်းလန်း (၇) ရက်နေ့တွင် ဖေ့စ်ဘုတ်၌ “သင်္ကြန်ဂျင်း” ဟူသည့် ပို့စ်ကို ဖတ်မိလေရာ ပစ္စည်းမဲ့ဒေါသ တို့ ပေါက်ကွဲလျက် ရေးလိုရင်း ရည်ရွယ်ချက်မှ ဘေးချော်သွားခြင်း ဖြစ်ပါ၏။ ဤအတွက် မိတ်ဆွေများကို တောင်းပန် ပါ၏။ 

 

ယခု သင်္ကြန်အကြောင်း ပြန်ဆက်ပါမည်။

 

ကိုဂိုင်ကြီးပြောသလို ကျွန်ုပ်တို့သည် မြန်မာပြက္ခဒိန်သုံး၍ သင်္ကြန်ဘယ်နေ့ကျမယ် ဆိုသည်ကို တွက်ရန် မလွယ်ကူ။ မှတ်ရန်လည်း မလွယ်ကူ။ မြန်မာပြက္ခဒိန်ရက်များတွင် တခါတလေ တန်ခူး လဆန်းရက်များ၌ သင်္ကြန်ကျ၍ တခါတလေ တန်ခူး လဆုတ်ရက်များ၌ ကျ၏။ သင်္ကြန်ကျမည့်ရက်ကို မြန်မာပြက္ခဒိန်ရက်များ၌ ပုံသေသတ်မှတ်ထားလို့မရ။ သို့သော် ကမ္ဘာသုံးပြက္ခဒိန်၌မူ နှစ်စဉ် ဧပြီလ (၁၄) ရက်၌ သင်္ကြန်ကျမည်ကို ဒက်ထိ ပြောနိုင်၏။

အဘယ်ကြောင့်နည်း။

 

သည်ကိစ္စမှာ လွယ်လွယ်လေး ပြောလို့မရသလို ပညာနည်းသူများအနေနှင့် အတော်နားရှုပ်မည့် ပြဿနာဖြစ်၏။ နောက်ပြီး နက္ခတ္တဗေဒအခြေခံလေး ဘာလေးကလည်း ရှိအုံးမှ။

 

မိတ်ဆွေတို့ နားလည်ဘို့ သိပ်မလွယ်လှပါ။ ကျွန်တော်တတ်နိုင်သမျှ ကြိုးစားရှင်းပြပါမည်။

 

(၁) အဘယ်ကို သင်္ကြန်ခေါ်သနည်း

 

နေစကြာဝဠာအတွင်း၌ ကမ္ဘာအပါအဝင် အင်္ဂါဂြိုဟ်၊​ ဗုဒ္ဓဟူးဂြိုဟ်၊ ကြာသပတေးဂြိုဟ်၊ သောကြာဂြိုဟ်၊ စနေဂြိုဟ် စသည့် ဂြိုဟ်ကြီးတို့သည် နေကို ပတ်လျက်ရှိ၏။ ၎င်းဂြိုဟ်တို့သည် နေကိုပတ်နေရုံမျှသာ မဟုတ်သေး။ မိမိတို့ ဝင်ရိုးပေါ်တွင်လည်း လည်နေလျက် ရှိသေး၏။ 

 

ယခု အခြားဂြိုဟ်များကို မေ့ထားလျက် ကမ္ဘာဂြိုဟ်တစ်ခုကိုပဲ စဉ်းစားကြပါစို့။

ကမ္ဘာဂြိုဟ်ကြီး မိမိဝင်ရိုးပေါ် တစ်ပတ်ပြည့်အောင်လည်မိခြင်းသည် တစ်ရက်ဖြစ်၏။

အနှီ ကမ္ဘာဂြိုဟ်ကြီးသည်ပင် နာရီလက်တံ ပြောင်းပြန်အတိုင်း နေကိုပတ်လျက်ရှိရာ နေမင်းကြီးကို တစ်ပတ်ပြည့်အောင် ပတ်မိသည့်အချိန်ကာလကို တစ်နှစ်ဟု ခေါ်၏။ 

တစ်နှစ်တာ အချိန်ကာလမှာ ခေတ်သိပ္ပံနည်းနှင့် သူရိယသိဒ္ဓန္တနည်း နည်းနည်းကွာ၏။

(သူရိယသိဒ္ဓန္တနည်းဟူသည်မှာ မြန်မာပြက္ခဒိန်တွက်ရာတွင် သုံးသည့်နည်း ဖြစ်၏။) 

ခေတ်သိပ္ပံနည်းဖြင့် တစ်နှစ်တာကာလမှာ ၃၆၅.၂၄၂၁၉၈၈ ရက် ဖြစ်ပြီး သူရိယသိဒ္ဓန္တနည်းအရ ၃၆၅.၂၅၈၇၅၆၄၈၁ ရက် ဖြစ်၏။ 

ထို့ကြောင့် ခေတ်သိပ္ပံနည်းနှင့် သူရိယသိဒ္ဓန္တနည်းကွာခြားချက်မှာ ၀.၀၁၆၅၅၇၆၈၁ ရက် (သို့မဟုတ်) ၀.၃၉၇၃၈၄၃၄၄ နာရီ (သို့မဟုတ်) ၂၃ မိနစ် ၅၁ စက္ကန့် ဖြစ်၏။

၃၆၅.၂၄၂၁၉၈၈ ရက် = ၃၆၅ ရက် ၅ နာရီ ၄၈ မိနစ် ၄၆ စက္ကန့် (NASA တွင် ၃၆၅ ရက် ၅ နာရီ ၅၉ မိနစ် ၁၆ စက္ကန့် ဟု တွေ့ရ)

အဘယ်ကြောင့် ဤမျှအသေးစိတ်လိုက်ပြီး မိနစ်၊ စက္ကန့်အထိ ဖော်ပြရသနည်းဟူမူ သင်္ကြန်ကျချိန်၊ တက်ချိန်များ တွက်ရန် ဖြစ်၏။

 

နောက်ကဂဏန်းတွေ မေ့ထားလိုက်လျှင် တစ်နှစ်ကို ၃၆၅ ရက် ရှိ၏။ 

သို့ဆိုလျှင် မြန်မာပြက္ခဒိန်၌ မည်သည့်ရက်ကို သင်္ကြန်ကျရက်ဟု သတ်မှတ်ပါသနည်း။

ဤနေရာ၌ ကောင်းကင်မှ ရာသီ၊ နက္ခတ်များအကြောင်း မပြောလို့ကို မဖြစ်၊ ပြောကို ပြောရပါမည်။

 

အသင်တို့ ဦးခေါင်းပေါ်မှ ကောင်းကင်စက်လုံးကြီးအတွင်း၌ ထောင်ပေါင်းများစွာသော ကြယ်တာရာတို့ဖြင့် ပြည့်နှက် လျက်ရှိ၏။ ထိုကြယ်တာရာတို့အား ကောင်းကင်စက်ဝိုင်း တစ်ပတ်လည် (၃၆၀ ဒီဂရီ) ကို ၁၂ စုစီခွဲလျက် တစ်စုလျှင် တစ်ရာသီ ဟု သတ်မှတ်လိုက်၏။ ထို့ကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့ မြေကမ္ဘာလုံးကြီးကို မိဿ၊ ပြိဿ၊ မေထုန် စသည့် ၁၂ ရာသီက ပတ်ရံထားလေ၏။ 

 

ကမ္ဘာလုံးကြီးသည် နေမင်းကိုလှည့်ပတ်နေသည် မှန်သော်လည်း မျက်မြင်အားဖြင့် နေလုံးကြီးသည် ကမ္ဘာမြေကြီးကို လှည့်ပတ်သွားလာနေသည် ထင်ရရာ ထိုနေလုံးကြီး မိန်ရာသီမှ မိဿရာသီသို့ ကူးပြောင်းဝင်ရောက်ချိန်သည် သင်္ကြန် ကျချိန်ဖြစ်သတည်း။ ဤအချိန်သည် ကမ္ဘာလုံးကြီးက နေမင်းကြီးကို တစ်ပတ်တိတိ ပတ်မိသော အချိန်လည်း ဖြစ်၏။

 

သို့တိုင် သင်္ကြန်ကာလ၌ သင်္ကြန်အကျ၊ သင်္ကြန်အကြတ်၊ သင်္ကြန်အတက်ဟု သုံးမျိုးရှိပြန်၏။

အဘယ်ကြောင့်နည်း။

 

ရှင်းရင်းနှင့် ရှုပ်တော့မည်။

 

ကမ္ဘာလုံးကြီးက နေမင်းကြီးကို ပတ်နေရာတွင် စက်ဝိုင်းအတိအကျပတ်တာမဟုတ်။ အီလစ်ပုံ (ကြက်ဥပုံ) ပတ်နေတာ ဖြစ်၏။ နေမင်းကြီးသည်လည်း ပတ်နေသည့် အလယ်ဗဟို တည့်တည့်တွင် ရှိတာမဟုတ်။ သို့မို့ကြောင့် မျက်မြင် နေသွား နှုန်းမှာ နှေးလိုက်မြန်လိုက်ဖြစ်နေ၏။ ထို့ကြောင့်တွက်ရတာ မလွယ်။ သို့မို့ကြောင့် တွက်ရလွယ်စေရန် နေသွားနှုန်းကို ပျမ်းမျှယူလိုက်၏။ ထိုအခါ ဖုဋတနင်္ဂနွေနှင့် မဓျတနင်္ဂနွေဟု နှစ်မျိုးဖြစ်လာ၏။ ဖုဋတနင်္ဂနွေဆိုသည်မှာ မျက်စိဖြင့် မြင်နေရသော နေမင်းကြီး၏ သွားနှုန်းဖြစ်ပြီး မဓျတနင်္ဂနွေဆိုသည်မှာ ထိုနေသွားနှုန်းတို့ကို ပျမ်းမျှယူထားခြင်း ဖြစ်သတည်း။ 

 

ထိုအခါ မိန်ရာသီမှ မိဿရာသီသို့ ကူးပြောင်းဝင်ရောက်ရာတွင်လည်း ဖုဋတနင်္ဂနွေနှင့် မဓျတနင်္ဂနွေတို့အတွက် အချိန်နှစ်ခု ဖြစ်ပြန်၏။ 

မိန်ရာသီမှ မိဿရာသီသို့ ဖုဋတနင်္ဂနွေ ကူးပြောင်းဝင်ရောက်ချိန်ကို သင်္ကြန်ကျချိန်ဟု ခေါ်၏။ 

မိန်ရာသီမှ မိဿရာသီသို့ မဓျတနင်္ဂနွေ ကူးပြောင်းဝင်ရောက်ချိန်ကို သင်္ကြန်တက်ချိန်ဟု ခေါ်၏။

ဖုဋတနင်္ဂနွေနှင့် မဓျတနင်္ဂနွေတို့အကြား ကွာခြားချက်မှာ ၂ ရက် ၄ နာရီ ၄ မိနစ် ၄၁ စက္ကန့် ဖြစ်၏။

ဤသည့်အချိန်ကို သင်္ကြန်ကြတ်ချိန်ဟု ခေါ်၏။

 

သင်္ကြန်တက်ပြီး နောက်တစ်ရက်ကို နှစ်ဆန်းတစ်ရက်ဟု ခေါ်၏။ ဤနှစ်ဆန်းတစ်ရက်သည် မြန်မာပြက္ခဒိန် နှစ်တစ်နှစ်၏ အစဖြစ်၏။ 

 

 

(၂) ပြက္ခဒိန် နှစ်မျိုး

 

 

အကြမ်းဖျဉ်းအားဖြင့် ပြက္ခဒိန် နှစ်မျိုးရှိ၏။

၁။ နေသွားပြက္ခဒိန် (Solar calendar) နှင့်

၂။ နေလသွားပြက္ခဒိန် (Luni solar calendar) တို့ဖြစ်၏။

 

ဇန္နဝါရီအစ၊ ဒီဇင်ဘာအဆုံး ကမ္ဘာသုံးပြက္ခဒိန်မှာ တစ်နှစ်လျှင် ၃၆၅ ရက်ရှိသော နေသွားနှုန်းတစ်ခုတည်းကို အခြေခံ တွက်သည့် နေသွားပြက္ခဒိန် ဖြစ်၏။ ၎င်းတွင် ဇန္နဝါရီ ၃၁၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ စသည်တို့မှာ မည်သည့်အပေါ်မှ အခြေခံ ထားတာ မဟုတ်ဘဲ သူ့ဘာသာသူ ၃၁၊ ၂၈၊ ၃၀ စသဖြင့် သတ်မှတ်ထားတာ ဖြစ်၏။ နေသွားနှုန်းမှာ နှစ်အနည်းငယ် အတွင်း ပြောင်းလဲမသွားဘဲ ကိန်းသေဖြစ်နေသဖြင့် ထို ပြက္ခဒိန်ပါ ရက်များမှာ နှစ်စဉ် အတူတူပင် ဖြစ်၏။

 

သို့သော် မြန်မာပြက္ခဒိန်မှာ နေနှင့်လ နှစ်စင်းတို့ လည်ပတ်နှုန်းပေါ် အခြေခံထားသည့် နေလသွား ပြက္ခဒိန်ဖြစ်၏။ ထို ပြက္ခဒိန်တွင် တစ်နှစ်ကို နေသွားနှုန်း ၃၆၅ ရက်ဖြင့် သတ်မှတ်ပြီး တစ်လကို လသွားနှုန်း ၂၉ ရက်ခွဲဖြင့် သတ်မှတ်၏။ နေသွားနှုန်းနှင့် လသွားနှုန်းမှာ မတူလေရကား ထိုမတူညီသည့် ရက်များကို ပြန်လည် ချိန်ကိုက်ပေးရ၏။

 

လသည် ကမ္ဘာကိုတစ်ပတ်အပြည့်လှည့်လည်ရန် (သို့မဟုတ်) တစ်လပြည့်ရန် ၂၉.၅ ရက်လို၏။ သို့သော် တစ်လကို ၂၉.၅ ရက်လုပ်ရန် လက်တွေ့မဆန်လေရကား နှစ်လပေါင်းကာ ၂၉ ရက်တလှည့်၊ ရက် ၃၀ တလှည့် လုပ်၏။ ထို့ကြောင့် မြန်မာ လများမှာ တန်ခူးရက်မစုံ - ၂၉၊ ကဆုန် ရက်စုံ ၃၀ စသဖြင့် ဖြစ်လာရလေ၏။

 

လတစ်လတွင် လသည် ကွယ်ပျောက်သွားရာမှတဖန် ပြန်ပေါ်လာကာ လုံးဝ ပြည့်ဝိုင်းသွားသည်ထိ ၁၅ ရက် (လဆန်းရက်များ) နှင့် လသည် ပြည့်ဝိုင်းနေရာမှာ ပြန်ဆုတ်ပြီး တဖြည်းဖြည်း သေးငယ်ရာမှ ပျောက်ကွယ်သွားသည်ထိ ၁၄ (သို့) ၁၅ ရက် (လဆုတ်ရက်များ) ဟု နှစ်ပိုင်းရှိ၏။ သည်အထိ ပြဿနာမရှိသေး။

 

ထို လသွားရက်များဖြင့် လုပ်ထားသည့် ပြက္ခဒိန်၏ (၁၂) လမှာ စုစုပေါင်း ၃၅၄ ရက်သာ ရှိ၏။ သို့သော် တစ်နှစ်တွင် ၃၆၅ ရက်ရှိလေရာ ၁၁ ရက် ကွာနေလေ၏။ ထိုကွာနေသည့်ရက်များကို ပြန်ချိန်ညှိရန် လထပ်ခြင်း ရက်ငင်ခြင်း စသည်တို့ ပြုရလေတော့၏။ 

 

ထို့ကြောင့် မြန်မာပြက္ခဒိန်၏ အချို့သောနှစ်များတွင် တစ်လအပိုပါလာကာ တစ်နှစ်လျှင် (၁၃) လ ဖြစ်လေတော့၏။ အချို့နှစ်များတွင် အပိုတစ်ရက် ပါလာသေး၏။ (အသေးစိတ်သိလိုသူများ ကျွန်ုပ်၏ မြန်မာပြက္ခဒိန်စာအုပ်ကို ဝယ်ဖတ် ကြည့်ပါ။ ဤကား စာအုပ်ကြော်ငြာ ဖြစ်၏။)

 

တစ်နှစ်တင်းတင်းပြည့်ချိန် ကမ္ဘာလုံးကြီး သည်အမှတ်ကို ပြန်ရောက်လာသည့် ၃၆၅ ရက်မှာ သည်အမှတ် တစ်နေရာ တည်း ဖြစ်နေသည့်အတွက် ၃၆၅ ရက်ကို မူတည်တွက်ထားသည့် ကမ္ဘာသုံးပြက္ခဒိန်မှ ရက်များနှင့် ကိုက်ညီနေခြင်း ဖြစ်၏။ နေလုံးကြီး မိန်ရာသီမှ မိဿရာသီသို့ ကူးပြောင်းချိန်မှာ နှစ်စဉ် ဧပြီလ (၁၄) ရက်ဖြစ်သည့်အတွက် သင်္ကြန် ကျရက်မှာ ဧပြီ (၁၄) ဖြစ်နေရခြင်း ဖြစ်သတည်း။

 

သို့သော် မြန်မာပြက္ခဒိန်မှ ရက်များမှာမူ ဆိုခဲ့ပြီးသည့်အတိုင်း လသွားနှုန်းကို မူတည်တွက်ထားတာ ဖြစ်သောကြောင့် ထိုတစ်နှစ်ကာလနှင့် ကွက်တိမဖြစ်ဘဲ ရက်များ ရှေ့တိုးနောက်ဆုတ် ဖြစ်နေရခြင်း ဖြစ်သတည်း။

 

ဤသည်ပင်လျှင် သင်္ကြန်ကာလကို မြန်မာပြက္ခဒိန်ပေါ်၌ ပုံသေမှတ်လို့ မရနိုင်သည့် အချက်လည်း ဖြစ်သတည်း။

 

 

(၃) လထပ်ရက်ငင်

 

 

ဂွကျသည်မှာ ရှေးရိုးစွဲသမားများ ဖြစ်၏။

မြန်မာပြက္ခဒိန်၏ လထပ်ရက်ငင် ပြဿနာကို ရှေးယခင်နှစ်များစွာကတည်းက နက္ခတ္တဗေဒပညာရှင်တို့အကြား အငြင်း ပွားခဲ့ကြ၏။ အကြီးအကျယ်တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ခဲ့ကြ၏။ သို့တိုင် ယခုထိ ပြေလည်အောင် မဖြေရှင်းနိုင်သေးပါ။

အဘယ်ကြောင့်ဟူမူ သံခမောက်ဆောင်းထားသူများကြောင့် ဖြစ်သတည်း။

 

ပြက္ခဒိန်တွက်တယ်ဆိုတာ နေသွားနှုန်းနှင့် လသွားနှုန်းပေါ် မူတည်တွက်တာ ဖြစ်၏။

နေနှင့်လသည် သည်ကနေ့တစ်မျိုး၊​ မနက်ဖြန်တဖုံ သွားနေတာမဟုတ်။ နေနှင့်လသွားနှုန်းသည် နှစ်ပေါင်းထောင်ချီလျှင် အနည်းငယ် ပြောင်းသွားသည့်တိုင် (မည်ကဲ့သို့ပြောင်းသည်ကို သိလိုသူများ ကျွန်ုပ်၏ မြန်မာပြက္ခဒိန်စာအုပ်ကို ဝယ်ဖတ် ကြည့်ပါ။) မသိသာလှပါ။

 

သို့အတွက် မြန်မာပြက္ခဒိန်တွက်တာ ဘာမှ မခဲယဉ်းပါ။ အခု ကွန်ပြူတာခေတ်ကြီးထဲတွင် ပိုလို့တောင်လွယ်သေးသည်။ ပရိုဂရမ်သမားများ ကောင်းကောင်းလုပ်တတ်၏။ ကိုရန်နိုင်အေးတို့ ကောင်းကောင်းလုပ်တတ်၏။

 

ယခုတော့ မြန်မာပြက္ခဒိန်ကို ကြိုတွက်လို့မရ။ တစ်နှစ်စာ တစ်ခါသာ တွက်လို့ရသည် ဆို၏။ Bullshit

ရီစရာကောင်းလိုက်တာခင်ဗျာ။

 

၎င်းတို့က အဘယ်ကြောင့် မြန်မာပြက္ခဒိန်ကို ကြိုတွက်လို့မရဟု ပြောပါသနည်း။

မလိုလားအပ်သော တင်းကြပ်လှသည့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းကြီးများကြောင့် ဖြစ်၏။

ထို စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းကြီးများကိုသာ လွှင့်ပစ်လိုက်ပါ။

ပြက္ခဒိန်ဟူသည် သင်္ချာအတွက်အချက်မျှဖြစ်၍ အဘယ်ကြောင့် မဖြစ်နိုင်ရမည်နည်း။

 

ဤသည်မှာ ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် ဆက်နွယ်နေသဖြင့် ကျွန်ုပ် အကျယ်အကျယ် မပြောလိုပါ။ 

ယခင်ပို့စ်၌ ဖော်ပြခဲ့သလို ဗုဒ္ဓဂွစာဖြစ်သည့် ကျွန်ုပ်အတွက်မူ ဤအရာများသည် ဘာမှ အဓိပ္ပာယ်ရှိသော အရာများ မဟုတ်ပါ။

လွယ်နေတာကို ခက်အောင်လုပ်ထားခြင်းမျှသာ ဖြစ်၏။

 

ကိုယ်တတ်နိုင်သည့် ကိစ္စမဟုတ်၍ ထားလိုက်ပါတော့။

ကျွန်ုပ်သာ စိတ်ရှိလက်ရှိပြောလိုက်ရလျှင် ဟို မြောက်ဥက္ကလာက ဘုန်းကြီးကျောင်းနှင့် ဆေးရှူနေသည့် ဘုန်းကြီးတွေပါ ပါကုန်လိမ့်မည်။

 

သင်္ကြန်အကြောင်း ပြီးပါပြီ။ 

ပို သိချင်သေးသူများ ကျွန်ုပ်၏ “မြန်မာပြက္ခဒိန်” စာအုပ်ကို ဝယ်ဖတ်ကြပါ။ 

 

 

ကျေးဇူးတင်ပါသည်။

 

 

အေးငြိမ်း

၁၁ ဧပြီလ၊ ၂၀၂၃