အျငင္းပြားစရာ ပို႔စ္တစ္ခု

သည္ကိစၥက ယခုမွ အျငင္းပြားစရာျဖစ္ေနတာ မဟုတ္။ ဟုိး ယခင့္ယခင္ ေရွးေခတ္မ်ားကတည္းက ျပကၡဒိန္ ပညာရွင္ႀကီးမ်ား အၾကားတြင္ အျငင္းပြားေနခဲ့တာ ျဖစ္၏။

အျခားမဟုတ္ပါ။ သဘာဝလျပည့္ႏွင့္ ေဝါဟာရလျပည့္တို႔ ညီညြတ္ေရး၊ လထပ္ရက္ငင္မ်ား မွန္ကန္ေရး ျဖစ္၏။

ျမန္မာျပကၡဒိန္ကို ၾကည့္မိသူမ်ား ယခုႏွစ္တြင္ တန္းခူးလကြယ္၌ သႀကၤန္က်ၿပီး ကဆုန္လဆန္း ၃ ရက္ေန႔၌ ႏွစ္ဆန္းသည္ကို သတိျပဳမိပါလိမ့္မည္။ သို႔အတြက္ ယခု ၁၃၈၀ ျပည့္ႏွစ္ ျမန္မာျပကၡဒိန္တြင္ ႏွစ္စပိုင္း၌ တန္ခူးလ တစ္လလံုးေပ်ာက္ေနၿပီး ကဆုန္လႏွင့္ ႏွစ္ဆန္းပါသည္။ တန္ခူးလႏွင့္စရမည့္ ျမန္မာျပကၡဒိန္၌ အစဦးဆံုးလတြင္ တန္ခူးေပ်ာက္ကာ ကဆုန္ျဖစ္ေနျခင္းမွာ ေလ်ာ္ကန္သင့္ျမတ္လွသည္ဟု ကြ်ႏ္ုပ္ကေတာ့ မထင္ပါ။

ယခုႏွစ္ စင္ကာပူ၏ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ (Vesak Day) မွာ ေမလ ၂၉ ရက္ေန႔ ျဖစ္၏။ အကယ္၍သာ ျမန္မာျပကၡဒိန္တြင္လည္း ေမလ ၂၉ ရက္သာ ကဆုန္လျပည့္ျဖစ္ပါက ႏွစ္အစပိုင္းလမွာ တန္ခူးလ ျဖစ္သြားပါလိမ့္မည္။ ျမန္မာျပကၡဒိန္မသံုးသည့္ စင္ကာပူက ျမန္မာျပကၡဒိန္အဂၤါရပ္ႏွင့္ ညီညြတ္ေနသလိုျဖစ္လ်က္ (ညီညြတ္သည္ဟုမဆိုလို) ျမန္မာျပကၡဒိန္က ကဆုန္ႏွင့္ ႏွစ္စထားျခင္းမွာ ရီစရာျဖစ္၏။ ဤကဲ့သို႔ အျခားႏိုင္ငံမ်ားက ေတာ္တည့္မွန္ကန္သလိုျဖစ္ေနၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံက သဲြတေလာက္ ျဖစ္ေနျခင္းကို လြန္ခဲ့သည့္ အႏွစ္ ၅၀ ေက်ာ္က ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား ေထာက္ျပသည့္တိုင္ (ပုဆိုးမဝတ္ထားသူက လံုၿခံဳသည္ဟု ဆုိျခင္းကို လက္မခံႏိုင္ပါ) ဆိုကာ အေက်ာက္အကန္ ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကဖူးေလသည္။

"ပုဆိုးမဝတ္သူက လံုၿခံဳသည္" ဆိုသည့္စကားကုိ ေခတ္ကာလသားသမီးမ်ား နားလည္ႏိုင္မည္မထင္၍ အနည္းငယ္ရွင္းျပပါအံ့။

သူတို႔ဆိုလိုသည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ျမန္မာ့ရိုးရားအစဥ္အလာႏွင့္ နကၡတ္တာရာ ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ ျမန္မာျပကၡဒိန္ကို စီရင္ က်င့္သံုးလာခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ရာႏွင့္ခ်ီ ၾကာခဲ့ပါၿပီ။ အျခားႏိုင္ငံမ်ားမွာ ျမန္မာမ်ားကဲ့သို႔ ဘာနကၡတ္ ကိန္းခန္းမွမရိွဘဲ ေနသြား တစ္ခုတည္းကိုသာယူကာ စီရင္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားက ကဆုန္လျပည့္က ျမန္မာထက္ပိုမွန္သည္ ဆုိျခင္းမွာ ပုဆိုး ဝတ္မထားသူက ပိုၿပီးလံုၿခံဳေနသည္ႏွင့္ တူပါသည္ ဟု ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

အဘယ္ေၾကာင့္ ဤကဲ့သို႔ျဖစ္ရသည္ကို ျပကၡဒိန္အေၾကာင္း နားမလည္သူမ်ားအား ရွင္းျပရန္ မလြယ္ကူလွပါ။ သို႔တိုင္ ကြ်ႏု္ပ္ကို နည္းနည္းေလာက္ ေျပာခြင့္ျပဳပါ။

ျမန္မာျပကၡဒိန္မွာ ေနသြားလသြားႏွစ္ပါးစလံုးကုိ အေျခခံထား၍ ေနလသြားျပကၡဒိန္ (Lunisolar Calendar) ဟုေခၚ၏။ တစ္ႏွစ္တာ အခ်ိန္အပိုင္းအျခားကို ေနမင္းႀကီး ကမၻာကိုတစ္ပတ္ျပည့္သည့္အခ်ိန္ (မ်က္ျမင္)။ (တစ္နည္း) ကမၻာႀကီး ေနကို တစ္ပတ္တိတိ ပတ္မိသည့္အခ်ိန္ကို ယူသည္။ အခ်ိန္ကာလအားျဖင့္ ၃၆၅ ရက္ေက်ာ္ျဖစ္၏။ သုိ႔ေသာ္ တန္ခူး၊ ကဆုန္စသည့္ တစ္လခ်င္းကိုမူ လမင္းႀကီး ကမၻာကို တစ္ပတ္ပတ္ရန္ ၾကာခ်ိန္ကို ယူ၏။ လမင္းက ကမၻာကုိ တစ္ပတ္ပတ္ရန္ ၾကာခ်ိန္မွာ ၂၉ ရက္ခဲြ ျဖစ္၏။ ၂၉ ရက္ခဲြကို တစ္လလုပ္ရန္မွာ လက္ေတြ႔မက်လွေသာေၾကာင့္ ပထမတစ္လကို ၂၉ ရက္၊ ဒုတိယတစ္လကို ၃၀ ရက္ဟု လုပ္ထား ၾကရျခင္း ျဖစ္၏။

တစ္ႏွစ္တာကာလ ၁၂ လ အတြင္း ထိုေနသြားရက္မ်ားႏွင့္ လသြားရက္မ်ားမွာ ၁၁ ရက္ခန္႔ ကြာျခားေလ၏။ ထိုအခါ ထိုရက္မ်ားကို ညိွရန္ လထပ္ေပးရ၏။ ထိုအခါ မည္သည့္အခ်ိန္တြင္ လထပ္မည္ဆိုသည္မွာ အေရးတႀကီး ျဖစ္လာေလ၏။

အမွန္က ဘာမွမခဲယဥ္းပါ။ ပိုလာသည့္ရက္မ်ား တစ္လျပည့္သည့္အခ်ိန္တြင္ လထပ္လိုက္ပါက ကိစၥၿပီး၏။ (ပုိလာသည့္ရက္မ်ား တစ္လျပည့္သည့္အခ်ိန္ကို ျပကၡဒိန္စကားျဖင့္ အဓိမာသ္ၿပိဳသည္ဟု ေခၚ၏။ ဤကား စကားခ်ပ္)

သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္မူ ဤမွ်ေလာက္ မလြယ္ပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္မလြယ္သနည္းဆိုေသာ္ ေရွးေခတ္ေဟာင္းအယူအဆမ်ားကို မစြန္႔လႊတ္ႏိုင္သူ၊ တရားေသဖက္တြယ္ထားလုိသူ၊ ေလွနံဓားထစ္ တယူသန္မ်ားေၾကာင့္ျဖစ္၏။ ပို၍ဆိုးသည္မွာ ျမန္မာျပကၡဒိန္၌ လထပ္ျခင္းႏွင့္ ရက္ငင္ျခင္းကို လြတ္လပ္စြာလုပ္မရေအာင္ ဘာသာေရးႏွင့္ ခ်ဳပ္ထားျခင္းျဖစ္၏။ အဘယ္ကဲ့သို႔ခ်ဳပ္သည္ စသည့္ အေၾကာင္းမ်ားမွာ အေတာ္ရႈပ္ေထြးလွ၏။ အေသးစိတ္သိလိုသူမ်ား ကြ်န္ေတာ္ေရးသား ထုတ္ေဝထားသည့္ ျမန္မာျပကၡဒိန္ စာအုပ္တြင္ ဖတ္ၾကည့္ပါ။

သူတို႔က ျမန္မာျပကၡဒိန္သည္ လက္ရိွေနလနကၡတ္တာရာမ်ားႏွင့္ ညိွႏိႈင္းတြက္ခ်က္ရေသာေၾကာင့္ ျမန္မာျပကၡဒိန္ကို အႏွစ္ ၅၀၊ ၁၀၀ ႀကိဳမတြက္ႏိုင္။ တစ္ႏွစ္ၿပီးမွတစ္ႏွစ္ တြက္ယူ အတည္ျပဳရမည္ဆို၏။ ကြ်ႏ္ုပ္အဖို႔မူ ဤအဆိုမွာ အလြန္ရီစရာေကာင္းသည့္ ျပက္လံုးတစ္ခုသာ ျဖစ္ေလသည္။ (ကြ်န္ေတာ့္ အယူအဆမ်ားကိုလည္း အႏွီ ေလွနံဓားထစ္ဆရာႀကီးမ်ားက လက္မခံမည္မွာ ရာခိုင္ႏႈန္းတစ္ရာ၏ ဟုိဘက္ကို ႏွစ္ဘူတာေလာက္လြန္ေနေသးသည္။)

အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။

ေကာင္းကင္မွ ေနလနကၡတ္တာရာမ်ား သြားလာေနပံုမွာ ျမန္မာျပည္မွ ဥပေဒမ်ားလို သည္ကေန႔တစ္မ်ိဳး၊ ေနာက္ေန႔တစ္ဖံု၊ စိတ္ထင္လွ်င္ တစ္နည္း၊ စိတ္မထင္လွ်င္ တစ္သြယ္၊ ထင္တိုင္းၾကဲေနတာမဟုတ္။ သူ႔အစီအစဥ္ႏွင့္သူ သြားေနတာ ျဖစ္၏။ အနည္းငယ္ အတိမ္းအေစာင္းရိွသည့္တိုင္ ထိုအတိမ္းအေစာင္းမွာ ႏွစ္ေပါင္း ေထာင္ေသာင္းခ်ီမွ အနည္းငယ္ ေရြ႔သြားတာသာ ျဖစ္၏။ ႏွစ္ ေလးငါးဆယ္ေလာက္အတြက္ ဘာမွ ျဖစ္ေလာက္စရာ မရိွ။ အႏွစ္ ၁၀၀ ေလာက္ၾကာမွ တစ္ခါ ျပန္ညိွလွ်င္ရသည္။ ခရစ္ႏွစ္မ်ားတြင္လည္း အႏွစ္ ၁၀၀ ၾကာမွ တစ္ခါ ညိွတာျဖစ္၏။ တကယ့္တကယ္သာဆို ကြန္ျပဴတာပညာရပ္မ်ား သည္ေလာက္ တိုးတက္ေနသည့္ ေခတ္ႀကီးတြင္ အႏွစ္ ၁၀၀ စာသာမဟုတ္။ တြက္ေနစရာလည္းမလို။ ပရိုဂရမ္တစ္ခုေရးကာ လိုခ်င္သည့္ႏွစ္ကို ရိုက္ထည့္လုိက္ပါက အလိုရိွေသာ ျပကၡဒိန္ထြက္လာေအာင္ လုပ္ႏိုင္ေလသည္။

သို႔ေသာ္ ဘယ္လုိလုပ္ရသည္ကို ကြ်န္ေတာ့္လာမေမးပါႏွင့္။ ကြ်န္ေတာ္ကား ကြန္ျပဴတာကို စာစီစာရိုက္ႏွင့္ သူမ်ားေရးထားသည့္ အတင္းအဖ်င္းမ်ားကို ဖတ္ဖို႔ေလာက္သာ သံုးတတ္သည္။ ပရိုဂရမ္ဆုိတာ နကန္းတစ္လံုးမွ သိသူမဟုတ္။ ကိုရန္ႏိုင္ေအးတို႔ လုပ္ႏိုင္သည္။ သူတို႔ကိုသာ လုပ္ခြင့္ေပးလုိက္မည္ဆိုလွ်င္ ကိစၥျပတ္သည္။

တကယ့္ ပညာရိွ ဆရာ့ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားကို ကြ်ႏ္ုပ္လို ဘာမွမဟုတ္သည့္ မေလာက္ေလး မေလာက္စား၊ ပမႊားတစ္ေကာင္က ဤကဲ့သို႔ ေျပာရပါမည္လားဟု စိတ္ဆိုးလွ်င္ ဆိုးႏိုင္ပါ၏။ ဆဲခ်င္လွ်င္ ဆဲသြားႏိုင္ပါ၏။

ကြ်ႏ္ုပ္ေျပာတာဟုတ္မဟုတ္၊ နားလည္တတ္ကြ်မ္းသည့္ ေခတ္ပညာတတ္ ဆရာေလးမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးၾကည့္ႏိုင္ပါသည္။

ဗုဒၶဘာသာကုိးကြယ္သူမ်ားရိွေသာ ႏိုင္ငံမ်ား၏ ၂၀၁၈၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ (Vesak Day) မ်ား

ျမန္မာ၊ သီရိလကၤာ၊ ကေမၻာဒီးယား - ဧၿပီလ ၂၉ ရက္

နီေပါ - ဧၿပီလ ၃၀ ရက္

ထိုင္း၊ စင္ကာပူ၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ အိႏိၵယ၊ မေလးရွား၊ ဗီယက္နမ္ - ေမလ ၂၉ ရက္

ေက်းဇူးတင္ပါသည္။

ေအးၿငိမ္း

၂၁ ေမလ၊ ၂၀၁၈