မီးေလာင္မႈေတြကို ဘယ္လိုေလွ်ာ့ခ်မလဲ

(၁)

ကြ်န္ေတာ္ စိတ္မေကာင္းျခင္းႀကီးစြာျဖင့္ ဤစာကိုေရးပါသည္။

ကြ်န္ေတာ္ အလြန္စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔တိုင္းျပည္တြင္ မီးေလာင္သည့္သတင္းမ်ား မၾကာခဏ ၾကားေနရ၍ ျဖစ္၏။ မုန္တိုင္းတိုက္ျခင္း၊ ေရႀကီးျခင္း စသည္တို႔မွာ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္မ်ားျဖစ္သျဖင့္ ျပဳျပင္ရန္၊ တားဆီးရန္ မလြယ္ကူလွပါ။ သုိ႔ေသာ္ မီးေလာင္ျခင္းမွာမူ သဘာ၀ ေဘးအႏၱရာယ္မဟုတ္။ လူ႔ပေယာဂေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ မီးေလာင္၍ ပ်က္စီးဆံုးရံႈးရေသာတန္ဖိုးမွာ တစ္ႏွစ္တစ္ႏွစ္ မနည္းလွပါ။ လူအေသအေပ်ာက္လည္းရိွ၏။ မဆံုးရံႈးသင့္ပဲ ဆံုးရံႈးရေသာ ဥစၥာမ်ားျဖစ္၍ အလြန္ႏွေျမာစရာေကာင္းပါသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္အေနႏွင့္လည္း ဆံုးရံႈးမႈတန္ဘိုးႀကီးလွသည္။

ဤမီးမ်ားမွာ လူမ်ား၏ ေပါ့ဆမႈ၊ အသိပညာအားနည္းမႈ၊ စည္းကမ္းမလိုက္နာမႈ ႏွင့္ အေရးႀကီးဆံုးကား “စီမံခန္႔ခဲြျခင္း အားနည္းမႈ ႏွင့္ စနစ္” တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

ယခု ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေလာင္ခဲ့ေသာ မီးမ်ားအေၾကာင္း အနည္းငယ္ ေစ့ငုၾကည့္ပါမည္။

၁။ မီးသတ္ဦးစီးဌာန၏ တရား၀င္ထုတ္ျပန္သည့္ စာရင္းမ်ားအရ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေမလအတြင္းက ျမန္မာတစ္ႏိုင္လံုးတြင္ မီးေလာင္မႈ စုစုေပါင္း ၈၁ ႀကိမ္ ၊ ဇြန္လတြင္ အႀကိမ္ ၄၀၊ ဇူလိုင္လတြင္ ၃၄ ႀကိမ္၊ ၾသဂုတ္လတြင္ ၃၈ ႀကိမ္၊ စက္တင္ဘာလတြင္ ၃၃ ႀကိမ္၊ ေအာက္တုိဘာလတြင္ အႀကိမ္ ၅၀၊ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေမလတြင္ မီးေလာင္မႈ ၆၉ ႀကိမ္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလး၊ ပဲခူး ႏွင့္ မေကြးတိုင္းတို႔တြင္ မီးအမ်ားဆံုးေလာင္ကာ မီးေလာင္ရျခင္း အေၾကာင္းရင္းမွာ ေပ့ါဆမီးေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး လွ်ပ္စစ္ေၾကာင့္ေလာင္ရျခင္းမွာ တတိယေနရာတြင္ရိွသည္ဟု ဆိုပါသည္။

၂။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္းက မီးေလာင္မႈ ၇၁၉ ခု ရိွခဲ့ၿပီး မီးေလာင္မႈေၾကာင့္ ၂၈ ဦး ေသဆံုးခဲ့သည္ဟု အစိုးရ ထုတ္ျပန္ခ်က္ မ်ားကို ကိုးကားၿပီး ရိုက္တာသတင္းက ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

၃။ ၂၀၀၉ ဇြန္လ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕၊ ျပည္ႀကီးတံခြန္ၿမိဳ႕နယ္၌ မီးေလာင္မႈျဖစ္ပြားခဲ့ရာ အမ်ဳိးသမီးငယ္တဦး အသက္ ဆံုးရႈံးခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။ မီးေလာင္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းမွာ ဖေယာင္းတိုင္မီးေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး အိမ္ေျခ ၄၀ မီးထဲပါသြား ခဲ့သည္။

၄။ ၂၀၁၀ မတ္လ ၁ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႔၊ လသာရွိ သိမ္ႀကီးေစ်း D ႐ုံတြင္ မီးေလာင္ခဲ့သည္။ ပထမထပ္ရွိ စားေသာက္ဆိုင္ တန္းမ်ားမွ စတင္ေလာင္ကၽြမ္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆို၏။

၅။ ၂၀၁၀ ေအာက္တိုဘာ ၂၄ ရက္ေန႔ ညသန္းေခါင္ေက်ာ္တြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ လိုင္ဇာၿမိဳ႔ ေစ်းႀကီး၌ မီးေလာင္ကြ်မ္းမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ဆိုင္ခန္းအားလုံး မီးေလာင္ကြ်မ္းခဲ့သည္။ မီးေလာင္ကြ်မ္းမႈေၾကာင့္ ေငြပမာဏ သိန္း ၃၀,၀၀၀ ေက်ာ္ ဆုံး႐ႈံးခဲ့သည္။

၆။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလမွ စက္တင္ဘာလအထိ ျမန္မာျပည္၌ မီးေလာင္မႈ ၆၈၄ ႀကိမ္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး လွ်ပ္စစ္ေၾကာင့္ မီးေလာင္မႈ ၇၅ ႀကိမ္ ပါ၀င္ခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။ ထိုသတင္းတြင္ ဆက္လက္ေဖာ္ျပထားသည္မွာ လွ်ပ္စစ္ေၾကာင့္ မီးေလာင္မႈမ်ားတြင္ အမ်ားစုမွာ ၀ါယာေရွာ့ျဖစ္ျခင္း၊ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ျမင့္တက္ျခင္း၊ ခ်ိဳ႔ယြင္းပ်က္စီးေနေသာ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ားသံုးျခင္း၊ မီးအားထိန္းကိရိယာ Safe Guard ပ်က္စီးခ်ဳိ႕ယြင္းျခင္း၊ ခ်ိဳ႕ယြင္းပ်က္စီးေနသည့္ ၀ါယာႀကိဳး ေဟာင္းမ်ား၊ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ားေၾကာင့္  ေလာင္ကၽြမ္းျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆုိပါသည္။

၇။ ၂၀၁၁ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁ ရက္ေန႔က ဧရာဝတီတိုင္း၊ ပုသိမ္ၿမိဳ႕ ၆ ရပ္ကြက္ရွိဆိုင္အမွတ္ (၁ဝ/က) စက္သံုးဆီ အေရာင္းဆိုင္တြင္ ဓာတ္ဆီတိုင္ကီအား ေဂါက္တံျဖင့္ ႐ိုက္ဖြင့္ရာမွ မီးစထြက္ကာ မီးေလာင္မႈျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ထိုေန႔မွာပင္ မႏၲေလးတိုင္း၊ ခ်မ္းေအးသာစံၿမိဳ႕နယ္၊ ေဟမာဇလရပ္ကြက္၊ ၂၉ လမ္းႏွင့္ ၇၆ x ၇၇ လမ္းၾကားရွိ လမ္းေဘး စက္သံုးဆီ အေရာင္းဆိုင္တြင္ ပလတ္စတစ္ပံုးထဲထည့္ထားေသာ ဓာတ္ဆီအား ေရသန္႔ဘူးထဲေျပာင္းထည့္ရာမွ တည္ၿငိမ္လွ်ပ္စစ္ေၾကာင့္ မီးေလာင္မႈျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

၈။ ၂၀၁၁ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂ ရက္ေန႔၌ မေကြးတိုင္း၊ ေရႊဘိုခ႐ိုင္၊ ကြၽန္းလွၿမိဳ႕နယ္၊ တပ္ကုန္းရပ္ကြက္ရွိ စက္သံုးဆီအေရာင္းဆိုင္၌ ပလတ္စတစ္ပံုးေဟာင္းအတြင္း ဓာတ္ဆီထည့္ရာမွ မီးေလာင္မႈျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

၉။ ၂၀၁၁ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၇ ရက္ေန႔က မႏၱေလးတုိင္း၊ အမရပူရၿမဳိ႕နယ္ရွိ စံျပေစ်းတြင္ မီးေလာင္ခဲ့ရာ ဆုိင္ခန္းေပါင္း ၁၀၀ ခန္႔ ပ်က္စီးဆုံးရႈံးခဲ့သည္။ ၁၆ ရက္ေန႔ကလည္း မႏၲေလးၿမဳိ႕အတြင္း နန္းေတာ္ေရွ႕ႏွင့္ ၄၂ လမ္း ခုံးေက်ာ္တံတားအနီးတုိ႔တြင္လည္း မီးေလာင္ကၽြမ္းခဲ့သည္။

၁၀။ မေကြးတုိင္း ၊ မေကြးၿမဳိ႕နယ္ ဆူးပစ္စမ္းေက်းရြာတြင္ ၂၀၁၁၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂ ရက္က မီးေလာင္ကၽြမ္းခဲ့ရာ အိမ္ေျခ ၁၀၀ ေက်ာ္ ဆုံးရႈံးခဲ့ၿပီး လူဦးေရ ၈၀၀ ခန္႔ အုိးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း အစုိးရသတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

၁၁။ ၂၀၁၁ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၈ ရက္ေန႔လယ္ပုိင္းက သဃၤန္းကြၽန္းၿမိဳ႕နယ္၊ ၁၆ ရပ္ကြက္၊ အပုိင္း ေလး (၁၅/၄)၊ သီတာေရစင္လမ္း တြင္  မီးေလာင္ခဲ့ရာ အိမ္ ၁၄ လုံး ျပာက်သြားၿပီး ေနာက္တစ္လုံးကို တစ္ျခမ္းေလာင္သြားခဲ့သည္။

၁၂။ ၂၀၁၁ မတ္လ ၄ ရက္ေန႔ ညေန ၄ နာရီမွ ၇ နာရီထိ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေတာင္ထဟာ ေက်းရြာ၌ မီးေလာင္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ အိမ္ေျခ ၂၀၀ နီးပါး မီးေလာင္ျပာက်သြားသည္။ မတ္လ ၂ ရက္ေန႔ကလည္း ထိုေဒသ၌ပင္ မီးေလာင္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္ ဂိုေဒါင္ ၆ လုံး မီးေလာင္ကၽြမ္းခဲ့သည္။

၁၃။ ၂၀၁၁ မတ္ ၂၁ ရက္ေန႔ ည ၈ နာရီတြင္ မံုရြာၿမိဳ႕၊ ေအာင္ေဇယ်ံဳရပ္ကြက္၌ ဖေယာင္းတုိင္မီးေၾကာင့္ မီးေလာင္ရာ အိမ္ေထာင္စု ၇၅ စု ေနထုိင္ေသာ ေနအိမ္တုိက္တာ ၆၄ လံုး မီးေလာင္ကြၽမ္းခံရၿပီး က်ပ္သိန္း ၁၇၀ ေက်ာ္ဖိုး ဆံုး႐ႈံးခဲ့သည္။

၁၄။ ၂၀၁၁ ဧၿပီလ ၂၅ ရက္ေန႔က မရမ္းကုန္းၿမိဳ႕နယ္ ၁ ရပ္ကြက္ ၊ဘုရင့္ေနာင္ ကားပစၥည္းေစ်းႀကီးတြင္ မီးေလာင္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ေစ်း႐ံု(စ)၊ ဆိုင္အမႇတ္ (၃၄/၃၅)ၾကားရႇိ ဘရိတ္ကာ အပူလြန္ကဲရာမႇတစ္ဆင့္ စတင္ေလာင္ကြၽမ္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရႇိရသည္။

၁၅။ ေရႊျပည္သာစက္မႈဇုန္(၁)ရႇိ VeVe အခ်ိဳရည္စက္႐ံုတြင္ ဧၿပီလ ၂၆ ရက္ေန႔ နံနက္ ၁ နာရီ ၃၅ မိနစ္ အခ်ိန္ခန္႔က မီးေလာင္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့၏။ Ve Ve အခ်ိဳရည္စက္႐ံု ပင္မဂိုေဒါင္အတြင္းရႇိ ပစၥည္းသိုေလႇာင္ခန္းတြင္ အဲယားကြန္းပလပ္ခံု အပူလြန္ကဲရာမႇ မီးစတင္ေလာင္ကြၽမ္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ Ve Ve အခ်ိဳရည္စက္႐ံု ျပဳျပင္ထန္းသိမ္းေရးတာ၀န္ခံအား ပ-၃၇၅/၂၀၁၁ ပုဒ္မ ၂၈၅ ျဖင့္ အေရးယူခဲ့သည္။

၁၆။ ၂၀၁၁ ဇြန္လ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ သဃၤန္းကြ်န္းျမိဳ႕နယ္၌ အႏွိပ္ခန္းတစ္ခု မီးေလာင္ခ့ဲၿပီး ေနာက္တစ္ရက္ ဇြန္လ ၂၀ ရက္ေန႔တြင္ ၁၆ ရပ္ကြက္၊ သုမဂၤလာလမ္းရိွ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရုံကို မီးေလာင္ခဲ့သည္။

၁၇။ ၂၀၁၁ စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္ေန႔ ညေန ၆ နာရီခဲြတြင္ ဧရာဝတီတိုင္း၊ ပုသိမ္ၿမိဳ႕၊ ဗဟိုေစ်းအနီး၌ မီးေလာင္ခဲ့သည္။ လူေနအိမ္ ၁၃ လံုး အပါအ၀င္ ေရႊဆိုင္ခန္း (၅) ခန္း၊ ႏိုင္ငံျခားျဖစ္ အိတ္အေရာင္းဆိုင္ ၁ ဆိုင္ ၊ ဖိနပ္ဆိုင္ ၂  ဆိုင္ႏွင့္ အျခား လူသံုးကုန္ ပစၥည္းဆိုင္မ်ား ပါသြားသည္။ ဆိုင္မွ အမ်ိဳးသမီးငယ္တစ္ဦးက မီးပ်က္၍ မီးစက္ႏွိုးစဥ္ ဆီတိုင္ကီထဲ ဆီရွိ၊ မရွိ သိရန္ မီးျခစ္ျဖင့္ ျခစ္၍ၾကည့္ရာမွ မီးစတင္ေလာင္ကၽြမ္းခဲ့သည္ဆို၏။

၁၈။ ၂၀၁၁ ေအာက္တိုဘာ ၁၃ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္တိုင္း၊ အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္၊ ဘုရင့္ေနာင္လမ္းမႀကီး၊ အေနာက္ႀကိဳ႕ကုန္း၊ ငါးလုပ္ငန္း ဦးစီးဌာန၀င္းအတြင္းရႇိ ေငြဗ်ိဳင္းျဖဴ စက္သံုးဆီျဖန္႔ျဖဴးေရာင္း၀ယ္ေရး စက္႐ံုကုမၸဏီ၀င္းအတြင္း မီးေလာင္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

၁၉။ ၂၀၁၁ ေအာက္တိုဘာ ၁၈ ရက္ေန႔ ည ၁၂နာရီေက်ာ္အခ်ိန္၌ ဝါယာေရွာခ့္ျဖစ္ကာ ရန္ကုန္၊ ဂြတၱလစ္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ေပး စက္႐ုံ၌ မီးေလာင္မႈျဖစ္ၿပီး ေငြက်ပ္သိန္း ၉ဝ ေက်ာ္ဖိုး ဆံုး႐ႈံးခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။

၂၀။ ၂၀၁၁ ဇူလိုင္လ ၅ ရက္ နံနက္ ၉နာရီ ခြဲခန္႔တြင္ မႏၲေလးၿမိဳ႕ ၃၅လမ္းႏွင့္ ၃၆လမ္းၾကား၊ ၈၃လမ္းႏွင့္ ၈၄လမ္းအၾကား ဦးက်ားႀကီး၀န္းအတြင္းရွိ စက္ဘီးႏွင့္တာယာမ်ား သုိေလွာင္ရာ ဂုိေဒါင္တခုတြင္ မီးေလာင္ခဲ့ၿပီး တိုက္ ၃ လုံးႏွင့္ အိမ္ ၄ အိမ္ မီးေလာင္ရာတြင္ ပါသြားသည္။

၂၁။ ၂၀၁၀ ေမလ ၂၄ ရက္ေန႔ မဂၤလာေစ်း ၀ါယာေရွာ့ခ္မီးေၾကာင့္ ေဆး၀ါးအေရာင္းဆုိင္ ၃၉၈ ဆုိင္၊ အလွကုန္ဆုိင္ ၃၉၉ ဆုိင္ ႏွင့္ စားေသာက္ဆုိင္ ၄၈ ဆုိင္ မီးေလာင္ကာ ေငြက်ပ္သိန္းေပါင္း ၂၀၉၂၆၃ သိန္း ဆုံးရႈံးခဲ့သည္။

၂၂။ ၂၀၁၀ ဇြန္လ ၃ ရက္ေန႔ မံုရြာၿမိဳ႔၊ ခ်င္းတြင္းရတနာေစ်း မီးေၾကာင့္ ဆုိင္ခန္း ၄၀၆ ခန္း မီးေလာင္ပ်က္စီးခဲ့သည္။

၂၃။ ၂၀၁၀ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္၊ သဃၤန္းကြ်န္းေစ်းမီးေၾကာင့္ ဆုိင္ခန္း ၆၅၁ ခန္း မီးေလာင္ပ်က္စီးခဲ့သည္။

၂၄။ ၂၀၀၈ ဒီဇင္ဘာလ ေမာ္လျမိဳင္ၿမိဳ႕ ျမိဳ႕မေစ်းမီးေၾကာင့္ ဆုိင္ခန္း ၁၁၂၄ ခန္း မီးေလာင္ပ်က္စီးခဲ့သည္။

၂၅။ ၂၀၀၈ ေဖေဖာ္၀ါရီလ မႏၲေလး ရတနာပုံေစ်းမီးေၾကာင့္ ဆုိင္ခန္း ၁၅၂၁ ခန္း မီးေလာင္ပ်က္စီးခဲ့သည္။

၂၆။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မီးသတ္အင္အား ၃၀၀၀ ေက်ာ္၊ မီးသတ္ယာဥ္ ၁၅၄၅ စီး၊ မီးသတ္စခန္း ၃၉၄ ခု ရိွသည္ဟု ဆုိ၏။ ျမန္မာ တစ္ႏုိင္ငံလံုးအတြက္ ဤအင္အားမွာ အလြန္နည္းလွသည္ ထင္ပါသည္။

၂၇။ ယခုေနာက္ဆံုး ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႔၊ မဂၤလာေတာင္ညႊန္႔ၿမိဳ႕နယ္၊ ကူးတို႔ဆိပ္ရပ္ကြက္ေဘး၊ ေမတၱာမြန္ ၀င္းအတြင္းရွိ ပစၥည္းဂုိေဒါင္႐ုံအခ်ဳိ႕တြင္ မီးေလာင္မႈႏွင့္ေပါက္ကြဲမႈမ်ားျဖစ္ပြားေသာေၾကာင့္ မီးသတ္တပ္ဖဲြ႔၀င္ ၆ ဦး အပါအ၀င္ ေသဆံုးသူ ၁၇ ဦး၊ မီးသတ္တပ္ဖဲြ႔၀င္ ၃၇ ဦးအပါအ၀င္ ဒါဏ္ရာရသူ ၉၁ ဦးဟု ဆိုပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုဦးေရမွာ တိုးလာ ႏိုင္ဖြယ္ရိွပါေသးသည္။ မီးေလာင္ေပါက္ကဲြမႈေၾကာင့္ ကုန္ေလွာင္ရံု ၁၆ လံုး၊ အိမ္ေျခ ၂၂၆ လံုး၊ မီးသတ္ယာဥ္ ၂ စီး၊ ဆံုးရံႈးမႈတန္ဖိုး ေငြက်ပ္ သိန္းတစ္ေထာင္ေက်ာ္ ဟုသိရပါသည္။

ဤသည္ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ျမန္မာျပည္၌ တစ္ႏွစ္လွ်င္ မီးေလာင္မႈေၾကာင့္ လူအေသအေပ်ာက္ မည္မွ်ရိွသည္၊ ပစၥည္း ဥစၥာမ်ား မည္မွ်ဆံုးရံႈးေနရသည္ကို ေတြ႔ႏုိင္ပါသည္။ ဤအရာအားလံုးမွာ လူ႔ပေယာဂေၾကာင့္ အလဟႆ ဆံုးရံႈး သြားရျခင္းျဖစ္၏။

(၂)

ကြ်န္ေတာ္သည္ လက္ရိွတြင္ စင္ကာပူႏိုင္ငံ၌ Workplace Safety and Health Officer, Environmental Control Officer ရာထူးျဖင့္ လုပ္ကိုင္ေနသူျဖစ္၏။ တစ္ဖက္၌လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံသူ၊ ႏုိင္ငံသားတို႔အက်ိဳးငွာ အင္ဂ်င္နီယာႏွင့္ အျခား သိသင့္ သိထိုက္သည့္ ဗဟုသုတရစရာ စာအုပ္မ်ားကို တစ္အုပ္ၿပီးတစ္အုပ္ မနားတမ္းေရးသား ထုတ္ေ၀လွ်က္ရိွပါသည္။

ယခုေနာက္ဆံုးထုတ္ေ၀ရန္ ျပင္ဆင္ေနေသာစာအုပ္မွာ “အေရးေပၚလက္စဲြ” ျဖစ္ပါသည္။ ထိုစာအုပ္တြင္ မီးအဘယ္ေၾကာင့္ ေလာင္သနည္း။ မီးမေလာင္ရန္ မည္သည္တို႔သတိထားရမည္နည္း။ မီးမေလာင္ေစရန္ မည္သည္တို႔ကာကြယ္မႈ ျပဳလုပ္ထားရ မည္နည္း။ မီးေလာင္လာလွ်င္ မည္သို႔လုပ္မည္နည္း စသည္တို႔ကို ျပည့္စံုႏိုင္သမွ် ျပည့္စံုေအာင္ ေဖာ္ျပထားပါသည္။ ထုိ႔အျပင္ မုန္တိုင္းတိုက္လွ်င္၊ ေရႀကီးလွ်င္ စသျဖင့္ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္မ်ား က်ေရာက္လာပါက မည္ကဲ့သို႔ လုပ္ရမည္။ မည္ကဲ့သို႔ ျပင္ဆင္ထားရမည္။ ဒါဏ္ရာအနာတရျဖစ္လွ်င္ မည္ကဲ့သို႔ ျပဳစုရမည္ စသျဖင့္ အေရးေပၚအေျခအေနမ်ားတြင္ လုပ္ရမည့္ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္မ်ားကို စုေဆာင္းျပဳစုထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ဤစာအုပ္မွာ စီးပြားေရးအက်ိဳးအျမတ္အတြက္ ထုတ္ျခင္းမဟုတ္။ ကြ်န္ေတာ္ ရမည့္စာမူခကို ပိုက္ဆံအစား စာအုပ္မ်ား ျပန္ယူၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္းရိွ စာၾကည့္တိုက္မ်ားသို႔ လႉပါမည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တိုင္းသူျပည္သားမ်ားအေနႏွင့္ ဤကဲ့သုိ႔ေသာ ဗဟုသုတမ်ား မရိွေသးပါ။ အသိပညာမရိွ၍လည္း မေသသင့္ပဲ ေသၾကရသည္။ မဆံုးရံႈးသင့္ဘဲ ဆံုးရံႈးၾကရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္သား လူအမ်ားတို႔ အသိပညာ ဗဟုသုတရေစျခင္း အလို႔ငွာရည္ရြယ္၍ ဤစာအုပ္ကို ထုတ္ပါသည္။

ေနာင္တြင္လည္း ကြ်န္ေတာ့္လုပ္ငန္းအေတြ႔အႀကံဳ၊ ဗဟုသုတမ်ားကို အေျခခံကာ ျမန္မာႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရးအတြက္ လုိအပ္မည့္ စာအုပ္မ်ားကို ဆက္လက္ျပဳစုသြားမည္ျဖစ္ပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္ယခုေျပာလုိသည္မွာ ဤစာအုပ္အေၾကာင္း မဟုတ္ပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း၌ ျဖစ္ပ်က္ေနေသာ အေျခအေနမ်ားကို အနည္းငယ္ သံုးသပ္ျပလို၍ ျဖစ္ပါသည္။

ကြ်န္ေတာ့္အလုပ္အကိုင္ကို ေဖာ္ျပရျခင္းမွာ ေအာက္ပါေရးသားထားခ်က္မ်ားသည္ ကြ်န္ေတာ့္စိတ္ကူးႏွင့္ ထင္ရာ ေလွ်ာက္ေျပာျခင္း မဟုတ္။ ကြ်န္ေတာ့္အလုပ္ႏွင့္ တုိက္ရိုက္ပတ္သက္ေနေသာ အသိပညာ၊ ဗဟုသုတမ်ားကို မွီျငမ္း ကိုးကားၿပီး ေရးသားထားေၾကာင္း သိေစလို၍ ျဖစ္ပါသည္။

(၃)

မဂၤလာေတာင္ညႊန္႔ၿမိဳ႕နယ္၊ ကူးတို႔ဆိပ္ရပ္ကြက္မွ ဂိုေဒါင္မ်ား မီးေလာင္ေပါက္ကဲြေသာအခါ ဂိုေဒါင္ပိုင္ရွင္မ်ားကို အေရးယူမည္ ဟု ဆုိပါသည္။ ယခင္ကလည္း ဤကဲ့သို႔ပင္ မီးေလာင္ေသာအခါ မီးစတင္ေလာင္သည့္ အိမ္၊ သို႔မဟုတ္ အေဆာက္အအံု ပိုင္ရွင္ စသူတို႔ကို အေရးယူခဲ့ဖူးပါၿပီ။ သို႔ဆိုလွ်င္ ဤကဲ့သို႔ မီးေလာင္သည့္အိမ္ရွင္ကို အေရးယူရံုမွ်ျဖင့္ မီးေလာင္မႈကို ေလွ်ာ့ခ် သြားႏိုင္ပါမည္လား ဆုိတာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ပါသည္။

မဂၤလာေတာင္ညႊန္႔မွ ဂိုေဒါင္မ်ား မီးေလာင္ျခင္းသည္ အဘယ္ေၾကာင့္ေလာင္ျခင္း ျဖစ္သနည္း။ ယခုထိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိေသးပါ။ အကယ္၍ ၀ါယာေရွာ့ျဖစ္ရာမွ ေလာင္သည္ဆိုပါစို႔။ အဘယ္ေၾကာင့္ ၀ါယာေရွာ့ျဖစ္ရသနည္း။ ရွင္းပါသည္။ လွ်ပ္စစ္မီးႀကိဳးမ်ားကို စနစ္တက်သြယ္တန္း မထား၍။ ေရွာ့ျဖစ္သည့္အခါ မီးမေလာင္ရန္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈမ်ား လုပ္မထား၍ ျဖစ္ပါသည္။

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေမလက မဂၤလာေစ်းမီးေလာင္ျခင္းသည္ ေရေႏြးအိုးတည္ထားရာမွ မီးျပတ္သြားရာ ခလုတ္မပိတ္မိခဲ့၍ မီးျပန္လာေသာအခါ အပူလြန္၊ ၀ါယာေရွာ့ျဖစ္ၿပီး ေလာင္ရသည္ဟု သတင္းမ်ားတြင္ ဖတ္ရပါသည္။ ဤသတင္းကို ဖတ္မိေသာအခါ ကြ်န္ေတာ္ အလြန္အံ့ၾသမိပါ၏။ အပူလြန္ၿပီး ေရွာ့ျဖစ္လွ်င္ ဘရိတ္ကာ(breaker) က်ရပါမည္။ သို႔မဟုတ္ ဖ်ဴ႔စ္ (fuse) ျပတ္ရပါမည္။ ထိုအခါ မီးေလာင္ရန္ ဘာအေၾကာင္းမွ မရိွပါ။ ယခု ေရွာ့ျဖစ္သျဖင့္ မီးေလာင္သည္ဆုိေတာ့ လွ်ပ္စစ္၀ါယာလိုင္းမ်ားကို မည္သည့္စနစ္ႏွင့္မွ် ကာကြယ္မထားေၾကာင္း ထင္ရွားလွပါသည္။

ဤသည္မွာ မဂၤလာေစ်းတစ္ခုထဲမဟုတ္ပါ။ အထက္တြင္ ကြ်န္ေတာ္ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ျမန္မာျပည္ မီးသတင္းမ်ားကို ဖတ္ၾကည့္ပါ။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ၀ါယာေရွာ့ေၾကာင့္ေလာင္ျခင္းဆိုတာ ေတြ႔ရပါလိမ့္မည္။ သို႔ဆိုလွ်င္ ျမန္မာျပည္ရိွ အေဆာက္အအံုမ်ား မွ မီးေပးသည့္စနစ္တြင္ ဘာအကာအကြယ္မွ လုပ္မထားသည္မွာ ေသခ်ာလွပါသည္။ 

ဤသို႔ဆိုလွ်င္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ရာ၌ လွ်ပ္စစ္၀ါယာႀကိဳးမ်ား သြယ္တန္းသည့္ အခါ လုိက္နာရမည့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း၊ စံခ်ိန္စံညြန္းမ်ား ရိွပါသလား။ အကယ္၍ ရိွခဲ့သည္ဆုိလွ်င္ ေဆာက္လုပ္ေရး ကန္ထရိုက္တာမ်ားသည္ ထုိ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း၊ စံခ်ိန္စံညြန္းမ်ားကို လုိက္နာပါသလား။ ဤေဆာက္လုပ္ေရး စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္း၊ စံခ်ိန္စံညြန္းမ်ားကို လုိက္လံစစ္ေဆးမည့္သူမ်ား ရိွပါသလား။ အကယ္၍ ရိွသည့္တိုင္ ဤစစ္ေဆးေရး အရာရိွမ်ား သည္ မွန္မွန္ကန္ကန္ စစ္ေဆးပါသလား။

အားမနာတမ္းေျပာရလွ်င္ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ ဤစနစ္မ်ားရိွမည္ မထင္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ရာ၌ လိုက္နာရန္ခ်မွတ္ထားသည့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း၊ စံခ်ိန္စံညြန္းမ်ားရိွမရိွကို ကြ်န္ေတာ္မသိပါ။ ရိွသည့္တိုင္ အႏွီကန္ထရုိက္တာမ်ားသည္ လိုက္နာလိမ့္မည္ ဟု ကြ်န္ေတာ္မယံုၾကည္ပါ။ လုိက္လံစစ္ေဆးမည့္သူမ်ား ရိွသည္ဆုိလွ်င္ပင္ ထိုသူမ်ားသည္ သတ္မွတ္ထားေသာ စံခ်ိန္စံညြန္းမ်ားအတိုင္း ရိွမရိွ ေသခ်ာဂဏ စစ္ေဆးပါသလားဆိုတာ သက္ဆုိင္ရာ တာ၀န္ရိွသူမ်ားအေနႏွင့္ ျပန္လည္ ဆန္းစစ္ရန္ အခ်ိန္က်ေရာက္ေနပါၿပီ။

ထို႔ျပင္ မည္သည့္အေဆာက္အအံုဆိုလွ်င္ မည္ကဲ့သို႔ေသာ မီးႀကိဳးမ်ားသြယ္တန္းရမည္။ မသြယ္တန္းလွ်င္ ေငြဒါဏ္ သို႔မဟုတ္ ေထာင္ဒါဏ္မည္မွ်ခ်မည္ဆုိသည္ကို ျပဌာန္းထားသည့္ ဥပေဒ ရိွပါသလား။ ကြ်န္ေတာ္မသိပါ။ စင္ကာပူတြင္ေတာ့ အေဆာက္အအံု ေဆာက္လုပ္ေရးမွာသာမက အရာရာတိုင္းကို ဥပေဒျဖင့္ ျပဌာန္းထားပါသည္။ ဤဥပေဒကို လိုက္နာ၊ မလိုက္နာလည္း သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္အဖဲြ႔အစည္းမ်ားမွ လိုက္လံစစ္ေဆးပါသည္။ ဥပမာ - BCA (Building Construction Authority), NEA (National Environment Agency), PUB (Public Utility Board) စသည္တို႔ ျဖစ္၏။ မလိုက္နာသူမ်ားကိုလည္း သတ္မွတ္ထားေသာ ျပစ္ဒါဏ္မ်ားအတုိင္း အျပစ္ေပး၊ အေရးယူပါသည္။

အထက္ပါမီးေလာင္ခဲ့သည့္ ဂိုေဒါင္တြင္ လွ်ပ္စစ္စနစ္ ေသေသခ်ာခ်ာ တပ္ဆင္မထားတာ ေသခ်ာသေလာက္ ျဖစ္ပါသည္။ ယခင္က တပ္ဆင္ထားသည္ဆုိလွ်င္ပင္ ျပင္ဆင္ထိန္းသိမ္းျခင္းရိွမရိွ၊ လက္ရိွသံုးေနသည့္ လွ်ပ္စစ္စနစ္သည္ စိတ္ခ်လက္ခ် ဆက္လက္သံုးလို႔ရ၊ မရဆိုတာ မည္သည့္အဖဲြ႔အစည္းက တာ၀န္ယူ စစ္ေဆးပါသနည္း။ ထို႔ေၾကာင့္ အကယ္၍သာ ဤဂိုေဒါင္မ်ားသည္ ၀ါယာေရွာ့ေၾကာင့္ မီးေလာင္ရပါသည္ဆိုလွ်င္ ဂိုေဒါင္ပိုင္ရွင္ကို အေရးယူရမည့္အစား လွ်ပ္စစ္ဌာန သို႔မဟုတ္ ဤမီးႀကိဳးမ်ားကို သြယ္တန္းခဲ့ေသာ ကန္ထရိုက္တာကိုသာ အေရးယူရန္ရိွပါသည္။

အကယ္၍ ထိုဂိုေဒါင္မ်ားသည္ သိုေလွာင္ထားေသာ ဓါတုပစၥည္းမ်ား ဓါတ္မတည့္ရာမွ မီးေလာင္ေပါက္ကဲြျခင္းျဖစ္သည္ ဆုိအံ့။ မည္သည့္ဓါတုပစၥည္းကို မည္သည့္ဓါတုပစၥည္းႏွင့္ တဲြမထားရ။ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု အနည္းဆံုး မီတာမည္မွ်ကြာရမည္။ ထိုပစၥည္းမ်ား သိုေလွာင္ထားသည့္ ေနရာသို႔ ေနေရာင္တုိက္ရိုက္မက်ရ၊ ေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္းရမည္၊ ဘယ္ႏွေပ အကြာတြင္ မီးသတ္ဗူးတစ္ခုထားရမည္။ မည္ကဲ့သို႔ေသာ မီးကာကြယ္ေရးစနစ္မ်ား တပ္ဆင္ထားရမည္ ဆုိတာ ဥပေဒ၊ စည္းကမ္း၊ နည္းလမ္းမ်ား ရိွပါသလား။ ရိွသည္ဆိုလွ်င္ပင္ ဤကဲ့သို႔ ျပဌာန္းထားသည့္အတိုင္း သက္ဆိုင္ရာ အဖဲြ႔အစည္းမ်ား က သြားေရာက္ စစ္ေဆးပါသလား။ ဤက့ဲသို႔ စစ္ေဆးရန္ အဖဲြ႔အစည္းမ်ား ဖဲြ႔ထားပါသလား။ ဤအဖဲြ႔အစည္းမ်ားအား လုပ္ပိုင္ခြင့္ မည္မွ်ေပးထားပါသနည္း။ ဤအဖဲြ႔တြင္ ပါ၀င္ေနသူမ်ားအေနႏွင့္ မိမိတာ၀န္ကို လာဘ္မစားဘဲ မည္မွ် မွန္မွန္ကန္ကန္ ထမ္းေဆာင္ပါသနည္း အစရိွသည္တို႔မွာ ေမးခြန္းထုတ္စရာမ်ား ျဖစ္ပါသည္။

ကုန္သည္ဟူသည္ ပညာတတ္ဟုတ္ခ်င္မွ ဟုတ္မည္။ ပညာတတ္သည္ ဆိုေစ၊ မည္သည့္ဓါတုပစၥည္းကို မည္သည့္ပစၥည္းႏွင့္ တဲြမထားသင့္ ဆိုသည္ကို သိပါသလား။ ဤသည္မွာ အစိုးရက ဥပေဒျဖင့္ ထုတ္ျပန္ျပဌာန္းထားရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဥပေဒ ရိွလွ်က္ႏွင့္မွ မလုိက္နာလွ်င္ေတာ့ မလုိက္နာသူမ်ားကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဥပေဒမရိွဘဲ မည္ကဲ့သို႔ လိုက္နာပါမည္နည္း။ ဤပစၥည္းကို ထိုပစၥည္းႏွင့္ တဲြမထားသင့္ေၾကာင္း မည္ကဲ့သို႔ သိႏိုင္ပါမည္နည္း။ အႏွီပစၥည္းမ်ားကို မည္ကဲ့သို႔ သိုေလွာင္ရမည္ဆိုသည့္ အသိပညာ ဤကုန္သည္မ်ားတြင္ ရိွပါ၏ေလာ။ ဤသည္မွာ အစိုးရ၏ အလုပ္ျဖစ္၏။ ဤကဲ့သို႔သာ မွန္မွန္ကန္ကန္ လုပ္ၾကမည္ဆိုလွ်င္ ဤမီးေလာင္မႈမ်ားကို အေတာ္မ်ားမ်ား ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

ဓါတုပစၥည္းမ်ား သိုေလွာင္ရာတြင္ပင္ မဟုတ္ပါ။ မီးေလာင္ႏိုင္သည့္ ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္ႏွက္ေနေသာ မဂၤလာေစ်းကဲ့သို႔ ေစ်းမ်ားတြင္ေရာ။ မည္သည့္ပစၥည္းမ်ားကို မည္သည့္ေနရာတြင္ ထားရမည္။ မည္သည့္ပစၥည္းမ်ားကို ေရာင္းခ်လိုလွ်င္ ေစ်းအတြင္း၌ အေရအတြက္မည္မွ်သာ ထားခြင့္ျပဳသည္။ မည္သည့္ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းသူသည္ မီးသတ္ဗူးေဆာင္ထားရမည္။ မီးအေရးေပၚ အေျခအေနမ်ားတြင္ အေရးေပၚကာကြယ္ေရးစနစ္ မည္ကဲ့သို႔ စီမံထားရမည္ စသည္တို႔ ျပဌာန္း ထားပါသလား။ ေစ်းႀကီးမ်ားအတြက္ မည္ကဲ့သို႔ေသာ မီးကာကြယ္ေရး စနစ္မ်ား တပ္ဆင္ထားပါသနည္း။ မီးတကယ္ေလာင္သည့္အခါ မည္ကဲ့သို႔ တံု႔ျပန္ၾကမည္ကို ႀကိဳတင္ဇာတ္တိုက္ထားျခင္း (Fire drill) မိ်ဳးေရာ ရိွပါသလား။

မီးေလာင္ေတာ့မွ မီးသတ္ကားႏွင့္ သြားသတ္တာက ဒုတိယ ျဖစ္ပါသည္။ ပထမအေရးတႀကီးေဆာင္ရြက္ရမည္မွာကား မီးကာကြယ္ေရးစနစ္မ်ား ျဖစ္ပါ၏။ မီးေလာင္ရာကို မီးသတ္ကားႏွင့္သြားသတ္ႏိုင္သည္ဆိုေစ။ မီးမွာ ေလာင္ႏွင့္ၿပီျဖစ္သျဖင့္ အနည္းႏွင့္ အမ်ားဆံုးရံႈးရမည္ျဖစ္ပါ၏။ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ျခင္းသည္ ကုသျခင္းထက္ ပိုမေကာင္းပါသေလာ။

အာဏာပိုင္အဖဲ႔ြအစည္းမ်ားဘက္က ဘာတစ္ခုမွ ပံ့ပိုးမေပးပါဘဲလွ်က္ မီးေလာင္တုိင္း မီးတရားခံကို အျပစ္ေပး၊ အေရးယူ ေနသည္မွာ တစ္ျခမ္းသာ မွန္ပါသည္။ က်န္တစ္ျခမ္းမွာ မတရားပါ။ ထမင္းအိုးတည္ရင္း မီးေလာင္လွ်င္ေတာ့ ထိုသူကို ျပတ္ျပတ္သားသား အေရးယူရပါမည္။ သို႔ေသာ္ ၀ါယာေရွာ့ေၾကာင့္ မီးေလာင္ျခင္းကိုမူ လွ်ပ္စစ္လုပ္ငန္းမ်ား ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးေနေသာ ဌာနကသာ တာ၀န္ယူ ေျဖရွင္းေပးသင့္ပါသည္။ အိမ္ရွင္၏ အျပစ္ခ်ည္းမဟုတ္ပါ။

(၄)

ေနာက္တစ္ခုမွာ မီးကာကြယ္ေရးစနစ္ ျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံရိွ မည္သည့္အေဆာက္အအံုတြင္ မီးကာကြယ္ေရးစနစ္မ်ား တပ္ဆင္ထားပါသနည္း။ မည္သည့္အေဆာက္အအံု တြင္မွ မရိွပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ရပ္ကြက္၊ ၿမိဳ႔ရြာမ်ားတြင္ မည္ကဲ့သို႔ေသာ မီးကာကြယ္ေရးစနစ္မ်ား တပ္ဆင္ေပးထားပါသနည္း။ မည္သည့္ မီးကာကြယ္ေရးစနစ္မွ မရိွပါ။ ယုတ္စြအဆံုး တကယ္အသံုးတည့္သည့္ အရံမီးသတ္ပင္ က်က်နနမရိွပါ။ ယခုရိွေနႏုိင္သည့္ အရံမီးသတ္ တပ္ဖဲြ႔၀င္မ်ားကိုေရာ မည္မွ်ေလ့က်င့္ေပးထားပါသနည္း။ သူတို႔တြင္ မီးကာကြယ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ဗဟုသုတ မည္မွ်ရိွပါသနည္း။ မီးကာကြယ္ေရး ဗဟုသုတသာမက အေရးေဟ့ဆိုလွ်င္ ေကာက္သံုးႏုိင္မည့္ မီးသတ္ပစၥည္း မည္မွ် ေထာက္ပံ့ေပးထားပါသနည္း။ ထုိအရံမီးသတ္မ်ားကလည္း မီးေဟ့ဆိုလွ်င္ အရံသင့္ျဖစ္ေနေအာင္ မည္မွ်ေလ့က်င့္ ထားပါသနည္း။ လုပ္သားျပည္သူမ်ားအားလည္း မီးႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ပညာေပးေဟာေျပာပဲြမ်ား လုပ္ေပးပါသလား။ လုပ္ေပးသည္ဆုိလွ်င္ မည္မွ် က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ေပးပါသနည္း။ မိမိတုိ႔လုပ္တာ တကယ္ထိေရာက္၊ မထိေရာက္ ျပန္လည္ ဆန္းစစ္ပါသလား။

သတင္းမ်ားအရ ယခု ေနာက္ေဆာက္ထားေသာ ေစ်းႀကီးမ်ားတြင္ မီးကာကြယ္ေရးစနစ္မ်ား ပါသည္ဟုဆိုပါသည္။ မည္သည့္ standard မ်ားႏွင့္ေဆာက္လုပ္ထားသည္ကို ကြ်န္ေတာ္မသိပါ။ မီးကာကြယ္ေရးစနစ္ေတာ့ တပ္ထားပါရဲ့။ တကယ္ေရာ အလုပ္လုပ္ရဲ့လား ဆုိတာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ပါသည္။ မီးကာကြယ္ေရးစနစ္ တပ္ဆင္ၿပီးေတာ့ Test run သို႔မဟုတ္ commissioning ေရာ လုပ္ပါသလား။ အျမဲ ပံုမွန္ ထိန္းသိမ္းျပဳျပင္ေနပါသလား။ မီးေဟ့ဆိုလွ်င္ အခ်ိန္မေရြးဖြင့္ႏိုင္ေအာင္ ဤစနစ္သည္ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနပါသလား။ ဤစနစ္ကို ကုိင္တြယ္မည့္ တာ၀န္ခံ ခန္႔ထားပါသလား။ ဤတာ၀န္ခံသည္ ဤမီးကာကြယ္ေရးစနစ္အေၾကာင္း ဂဃနဏ သိပါသလား။ ဤသည္တို႔ကုိ ကြ်န္ေတာ္မသိပါ။ တာ၀န္ရိွသူမ်ားအေနႏွင့္ ေလ့လာဆန္းစစ္ကာ အေရးတယူေဆာင္ရြက္သင့္ပါသည္။

ကြ်န္ေတာ္ျဖစ္ေစခ်င္တာကေတာ့ နာမည္ခံမွ် မဟုတ္ဘဲ တကယ္အလုပ္ျဖစ္မည့္ စနစ္တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ စင္ကာပူတြင္ေတာ့ ဤကဲ့သို႔ေသာ ေစ်းႀကီးမ်ားတြင္ Fire Safety Manager ကို ဥပေဒအရ ခန္႔ထားရပါသည္။ Fire Safety Manager ၏ တာ၀န္ႏွင့္ ၀တၱရားမ်ားကိုလည္း အတိအက် ျပဌာန္းထားပါသည္။ မီးႏွင့္ပတ္သက္လွ်င္ သူ႔တြင္တာ၀န္အရိွဆံုးျဖစ္၏။ ျမန္မာျပည္မွ ေစ်းႀကီးမ်ားတြင္ မီးေဟ့ဆိုလွ်င္ မည္သူသည္ တာ၀န္အရိွဆံုးျဖစ္ပါမည္နည္း။  

ေနာက္တစ္ခုမွာ မီးကာကြယ္ေရး ပညာေပးျဖစ္၏။

ျမန္မာျပည္သားလူအမ်ားတြင္ေရာ မီးႏွင့္ပတ္သက္သည့္ အသိပညာ မည္မွ်ရိွပါသနည္း။ ဘာအသိပညာမွမရိွပါဟု ကြ်န္ေတာ္ ဆိုလွ်င္ လြန္မည္မထင္ပါ။ အရပ္သူအရပ္သားမ်ားကို ပညာေပးရန္ ခက္သည္ဆိုအံ့။ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ မီးကာကြယ္ေရး သင္တန္းမ်ား အဘယ္ေၾကာင့္ မလုပ္ေပးႏုိင္ပါသနည္း။ အနည္းဆံုး ေက်ာင္းပိတ္ရက္၊ ေႏြရာသီသင္တန္းမ်ား ေပးႏိုင္ပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ငယ္စဥ္က ေႏြေက်ာင္းပိတ္ရက္မ်ားတြင္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားက ပန္းခ်ီသင္တန္း၊ ဂီတသင္တန္း၊ အားကစား သင္တန္း စသည္တို႔ လုပ္ေပးပါသည္။ ယခုလည္း အေရးႀကီးေသာ မီးကာကြယ္ေရးသင္တန္းမ်ားကို ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေႏြရာသီသင္တန္းတစ္ခုအျဖစ္ လုပ္မေပးသင့္ပါသေလာ။ မီးသတ္ဦးစီးဌာနႏွင့္ ေက်ာင္းမ်ားပူးေပါင္းကာ အထူးလုပ္သင့္ ပါသည္။ ျမန္မာျပည္တစ္၀ွမ္းမွ ေက်ာင္းအားလံုး ဂရုစိုက္ၿပီး လုပ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၾကပါဟု အေလးအနက္တုိက္တြန္းပါသည္။

ေက်ာင္းသားငယ္မ်ားကို အေပ်ာ္ထမ္း မီးသတ္တပ္ဖဲြ႔ ဖဲြ႔ေပးထားလွ်င္ သူတို႔ေက်ာင္းမွ ထြက္သြားသည့္အခါ အားကိုးအားထား ျပဳရမည့္ အရံမီးသတ္မ်ား ျဖစ္မလာပါသေလာ။

ရပ္ရြာမ်ားအတြင္း၌လည္း မီးအသိပညာေပး ေဟာေျပာပဲြမ်ား က်င္းပေပးျခင္း၊ မီးအႏၱရာယ္ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ လက္ကမ္းစာ ေစာင္မ်ား ရိုက္ႏွိပ္ျဖန္႔ေ၀ျခင္း၊ အိမ္တိုင္းအိမ္တိုင္းတြင္ မီးသတ္ဗူးမ်ား ေဆာင္ထားရန္ ႏိႈးေဆာျ္ခင္း၊ မီးသတ္ဗူးအသံုးျပဳနည္း သရုပ္ျပျခင္း၊ မီးသတ္ဗူးမ်ားကို သက္သာမည့္ေစ်းႏံႈးတစ္ခုျဖင့္ ေရာင္းခ်ေပးျခင္း၊ မီးသတ္ဗူးရိွသည့္အိမ္မ်ားအားလည္း မီးသတ္ဗူးမ်ား လိုက္လံစစ္ေဆးေပးသည့္ ၀န္ေဆာင္မႈေပးျခင္း စသည္တို႔ ျပဳလုပ္ေပးလွ်င္ မီးေလာင္မႈ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္လိမ့္မည္ဟု ကြ်န္ေတာ္ အေလးအနက္ ယံုၾကည္ပါသည္။

မီးဟူသည္ ေရတစ္မ်ိဳးတည္ျဖင့္သတ္၍ ရစေကာင္းေသာ အရာမဟုတ္။ မီးအမ်ိဳးအစား ၅ မ်ိဳး ရိွသည့္အနက္ မီးတစ္မ်ိဳးကိုသာ ေရျဖင့္ ေသေသခ်ာခ်ာ သတ္ႏုိင္သည္။ အျခားတစ္မ်ိဳးကိုမူ ေရျဖင့္ ၿငိမ္းသတ္ႏုိင္သည့္တိုင္ ေသေသခ်ာခ်ာ၊ ႏုိင္ႏိုင္နင္းနင္း မသတ္ႏုိင္၊ က်န္ မီးအမ်ိဳးအစား ၃ မ်ိဳးကိုမူ ေရျဖင့္လံုး၀ၿငိမ္းသတ္၍ မရဆိုသည္ကို သိသူ ဘယ္ႏွေယာက္ရိွပါသနည္း။ 

(၄)

မဂၤလာေတာင္ညြန္႔မီးတြင္ မီးသတ္ရဲေဘာ္မ်ား က်ဆံုးသြားသည္ကို ၾကားရေသာအခါ ကြ်န္ေတာ္ ကိုယ့္ညီအစ္ကိုမ်ား ဆံုးပါးသြားရသကဲ့သို႔ပင္ ၀မ္းနည္းမိ၊ မ်က္ရည္လည္မိပါသည္။ သူတို႔တြင္ လံုေလာက္ေသာ မီးသတ္သည့္အသိပညာ ရိွပါသလား။ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ကို စိတ္ခ်လက္ခ်ကာကြယ္ေပးမည့္ မီးသတ္၀တ္စံုမ်ား ပံ့ပိုးေပးထားပါသလား။ မီးသတ္လွ်င္ မိမိကိုယ္တိုင္၏ အႏၱရာယ္ကို မည္သုိ႔ကာကြယ္ရမည္ကို ထိုရဲေဘာ္မ်ား ေသေသခ်ာခ်ာ သိပါသလား။ မီးသတ္ရင္း ထိခိုက္မႈ မ်ားအတြက္ ထိခိုက္မႈအာမခံ၊ ယခုကဲ့သို႔ ဆံုးပါးသြားရျခင္းအတြက္ အသက္အာမခံမ်ား ထားေပးပါသလား။ က်န္ရစ္သူ မိသားစုမ်ားအတြက္ မည္ကဲ့သို႔စီမံေပးထားပါသနည္း။ ကြ်န္ေတာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ မီးသတ္စနစ္မ်ားႏွင့္ မကြ်မ္း၀င္ေသာေၾကာင့္ ဤကိစၥမ်ားကိုမသိပါ။

ယခု ကြ်န္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္သည္ စနစ္က်ေသာ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ျဖစ္လာရန္ အားယူေနပါသည္။

ဤသို႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ ကြ်န္ေတာ္ျဖစ္ေစလိုသည္မွာ အရာရာကို စနစ္တက်၊ စံခ်ိန္စံညြန္းမ်ားျဖင့္ ျပဳလုပ္ေစ လိုေသာ ဆႏၵျဖစ္ပါသည္။ သက္ဆိုင္ရာ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ေမြးျမဴေရး၊ ေဆာက္လုပ္ေရး၊ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး၊ ၿမိဳ႔ျပကာကြယ္ေရး (စင္ကာပူတြင္ မီးသတ္ ကို ၿမိဳ႔ျပကာကြယ္ေရး - Singapore Civil Defence Force ဟုေခၚပါသည္။) စသည္တို႔တြင္ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ား မရိွေသးလွ်င္လည္း ႏုိင္ငံတကာ စံႏံႈးမ်ားကိုေလ့လာကာ စတင္ျပဌာန္းရန္ အခ်ိန္က်ေနပါၿပီ။

စင္ကာပူတြင္ ျပဌာန္းထားေသာ ဥပေဒ စည္းကမ္းမ်ားမွာ အလြန္မ်ားျပား ေထာင့္ေစ့လွပါသည္။ လမ္းေဘးတြင္ေရာင္းေသာ ေစ်းသည္မ်ားကအစ ဥပေဒရိွ၏။ စားေသာက္ဆိုင္မ်ား၊ အမ်ားျပည္သူသံုးအိမ္သာ စသည္တို႔အတြက္ လုိက္နာရမည့္ စံႏံႈးမ်ားကို အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပထား၏။ လူေနအိမ္မ်ားကို မဆိုထားပါႏွင့္။ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းခြင္၌ ယာယီသြယ္တန္း သည့္ မီးစနစ္မ်ားမွအစ စံႏံႈးသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားရိွသည္။ သူတို႔သတ္မွတ္ထားေသာ စံႏံႈးမ်ားကို မလုိက္နာပါက ေပးေဆာင္ ရမည့္ ဒါဏ္ေငြမ်ားကိုပါ တစ္ပါတည္း ျပဌာန္းထား၏။

ကြ်န္ေတာ္တို႔ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံအင္ဂ်င္နီယာမ်ားအသင္းကဲ့သို႔ သက္ဆိုင္ရာ အသင္းအဖဲြ႔မ်ား၊ ၀န္ႀကီးဌာနမ်ား၊ အာဏာပိုင္အဖဲြ႔အစည္းမ်ားမွ ဦးေဆာင္ကာ -

-       ေရာင္းေရး၀ယ္တာမ်ား၌ အေလးခ်ိန္ခြင္၊ တင္းေတာင္းမ်ားကို တစ္ႏိုင္ငံလံုး စံႏံႈးတစ္ခုတည္း ျဖစ္ေစရန္ စံသတ္မွတ္ေပးျခင္း၊ သံုးေနေသာ အေလးခ်ိန္ခြင္၊ တင္းေတာင္းမ်ားသည္ သတ္မွတ္ထားေသာ ဤစံႏံႈးႏွင့္ ညီမညီ စစ္ေဆးေသာ အာဏာပိုင္ အဖဲြ႔အစည္းမ်ား ဖဲြ႔စည္းကာ စဥ္ဆက္မျပတ္ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ေစျခင္း။ မလုိက္နာသူမ်ားကို ထိေရာက္စြာ အေရးယူ အျပစ္ေပးျခင္း။

-       အေဆာက္အဦမ်ားေဆာက္လုပ္ရာတြင္ ေရေပးသည့္စနစ္၊ မီးေပးသည့္စနစ္၊ မိလႅာစနစ္ မီးကာကြယ္ေရးစနစ္ စသည္တို႔ကို ဥပေဒျဖင့္ျပဌာန္းေပးျခင္း။ ေဆာက္လုပ္ရာတြင္ ဤဥပေဒမ်ားအတိုင္း လုိက္နာ၊ မလုိက္နာ စစ္ေဆးရန္ အာဏာပိုင္ အဖဲြ႔အစည္းမ်ား ခန္႔ထားေပးျခင္း။

-       ၿမိဳ႔ျပ၊ ရပ္ကြက္၊ ေက်းလက္မ်ားတြင္လည္း ေရေပးေ၀သည့္စနစ္၊ မီးေပးသည့္စနစ္၊ အမိႈက္သိမ္းသည့္စနစ္၊ မိလႅာစနစ္မ်ားကို ဥပေဒျဖင့္ ေသေသခ်ာခ်ာျပဌာန္း လုပ္ေဆာင္ေစျခင္း။

စသည္ စသည္တို႔ကို သက္ဆိုင္ရာ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ တုိင္ပင္ညိွႏိႈင္းကာ ဥပေဒ၊ စည္းကမ္း၊ နည္းလမ္းမ်ား ျပဌာန္းလွ်က္ ႏိုင္ငံေတာ္ကို စနစ္တက် ထူေထာင္ၾကေစလိုေၾကာင္း အႀကံျပဳေရးသားလိုက္ရပါသတည္း။

ကုိေအးၿငိမ္းေရ

ဘေလာ့ဂ္ေပၚတင္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ရည္ညႊန္းထားတဲ့အခ်က္အလက္ကေလးေတြအတြက္ footnote အေနနဲ႔ ဒီလင့္ခ္ ကေလးေတြပါထည့္ေပးပါခင္ဗ်ား။

၁. As World Millionaires Multiply, Singapore Holds Its Lead (http://www.businessweek.com//investor/content/jun2011/pi2011062_946842.htm)

၂. Electricity consumption by country ( https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2042rank.html )

၃. ရန္ကုန္ေျမေစ်း ( http://www.khitlunge.org.mm/news/news_detail.aspx?info_id=21970 ) ေနာက္ဆုံးေပါက္ေစ်းသိလုိပါက ေစ်းကြက္ဂ်ာနယ္တြင္ၾကည့္ပါ။ ( http://www.zaygwet.com/estate_list.php )

၄. ေဒါက္တာတင္ထြန္းဦးထုတ္ေ၀သည့္ ျပည္ျမန္မာ ဂ်ာနယ္မွ ရန္ကုန္ေျမေအာက္မုိးပ်ံရထားလမ္းသတင္း( http://swesonemedia.org/index.php?id=1701 )

ကိုေဌး၀င္းႏိုင္

ေအးၿငိမ္း (ေလးမ်က္ႏွာ)

၂၉ - ၁၂ - ၂၀၁၁ ည နာရီျပန္ တစ္ခ်က္တီးေက်ာ္