==========================
(၁) နိဒါန္း
------------
ကြၽႏ္ုပ္တို႔၏ ႏွာေခါင္းသည္လည္းေကာင္း၊ နားသည္လည္းေကာင္း အပြင့္ ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ေလထုထဲ၌ ရွိသမွ် ႀကိဳက္သည္ ျဖစ္ေစ၊ မႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ ရႉၾကရသည္သာ ျဖစ္၏။ ကြၽႏ္ုပ္တို႔ပတ္ဝန္းက်င္သို႔ ေရာက္လာသမွ် မည္သည့္အသံကိုမဆို ၾကားခ်င္သည္ျဖစ္ေစ၊ မၾကားခ်င္သည္ ျဖစ္ေစ ၾကားၾကရမည္သာ ျဖစ္၏။
အေမရိကန္၊ ကေနဒါ၊ ဩစေတးလ်ား စသည့္ႏိုင္ငံႀကီးမ်ား၌ နားေလးျခင္းကို အထူးအေလးထား ကာကြယ္ ၾကပါသည္။ နားေလးျခင္းကို မ်က္စိကန္းျခင္း၊ ေျခလက္က်ိဳးျခင္းတို႔ႏွင့္ တန္းတူထားသည္။ အႏၲရာယ္ အကဲျဖတ္ျခင္းဇယား (Risk Assessment) ၌ နားေလးျခင္းကို အႏၲရာယ္အဆင့္ (Risk level) တြင္ အဓိက (major) ၌ ထား၏။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ နားေလးျခင္း၌ ကုရာနတၳိ ေဆးမရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သတည္း။
အေမရိကန္တြင္ လက္ရွိရွိေနသည့္ အလုပ္လုပ္ႏိုင္သူ လူအရင္းအျမစ္ ဆုံးရႈံးမသြားေစေရးအတြက္ အလုပ္လုပ္ေနသူ က်ား/မ လူအားလုံးအား အႏၲရာယ္ကင္းၿပီး က်န္းမာေနေစေရးရန္ Occupational Safety and Health Act ကို ၁၉၇၀ ခုႏွစ္၌ အတည္ျပဳခဲ့၏။ ထိုဥပေဒတြင္ National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH) ကို အႏၲရာယ္ကင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ စံႏႈန္းမ်ားျပဳလုပ္ရန္၊ လူမ်ားခံႏိုင္မည့္ အတိုင္းအတာမ်ား သတ္မွတ္ရန္တို႔ကို တာဝန္ေပးခဲ့သည္။
NIOSH က Criteria for a Recommended Standard: Occupational Exposure to Noise ကို ၁၉၇၂ ခုႏွစ္တြင္ ျပဳစုခဲ့၏။ ထိုစာတမ္းတြင္ ဆူညံသံမ်ားကို ၾကားရျခင္း၏ရလဒ္အျဖစ္ ထာဝရနားေလးမည့္ အႏၲရာယ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ရန္ အႀကံျပဳသည့္ စံႏႈန္းအတြက္ အေျခခံမ်ားကို ေဖာ္ျပခဲ့၏။
NIOSH က အႀကံျပဳသည့္ ဆူညံသံၾကားႏိုင္စြမ္း (REL - Recommended Exposure Limit) မွာ ၈ နာရီအတြက္ 85 dBA ျဖစ္၏။ (ဤတြင္ A ဆိုသည္မွာ A-weighted sound ျဖစ္၏။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အေသးစိတ္ ရွင္းျပပါမည္။) ၎ကို 8-hr time-weighted average [85 dBA as an 8-hr TWA) ဟုလည္း ေခၚ၏။ ဤဆူညံသံထက္ေက်ာ္လွ်င္ နားေလးမည့္ အႏၲရာယ္ရွိသည္။
လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအေနႏွင့္ ယႏၲယားႀကီးမ်ား၊ ဆူညံသည့္စက္မ်ားႏွင့္ အလုပ္လုပ္ေနရသူမ်ား၊ သို႔မဟုတ္ ဆူညံသည့္ ပတ္ဝန္းက်င္၌ အလုပ္လုပ္ေနရသည့္ မိမိတို႔၏ ဝန္ထမ္းမ်ား နားေလးျခင္းေရာဂါ မျဖစ္ေစရန္ မည္သည္တို႔ ပံ့ပိုးေပးရမည္၊ မည္သည့္အကာအကြယ္မ်ား ျပဳလုပ္ေပးထားရမည္ စသည္တို႔ကို သိရွိနားလည္ရန္ ႀကိဳးစားရမည္။
အၾကားအာ႐ုံကာကြယ္ေရးအတြက္ သိရန္လိုသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေအာက္တြင္ ေဖာ္ျပထားပါသည္။ ဖတ္ရႈလိုက္နာၾကပါကုန္။
(၂) NRR (Noise Reduction Rating)
----------------------------------------------
NRR သည္ ဆူညံသံအား မည္မွ်ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္သည္ကို ေဖာ္ျပသည့္ ေယဘူယ် နည္းတစ္ခုျဖစ္၏။ Ear plug, Ear muff စသည့္ အၾကားအာ႐ုံကာကြယ္ေရးကိရိယာမ်ား၏ NRR တို႔ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု မတူႏိုင္ပါ။ အၾကမ္းဖ်ဥ္းအားျဖင့္ NRR တန္ဘိုးမွာ ၀ မွ ၃၀ ခန႔္ရွိ၏။ ထိုတန္ဘိုးမ်ားေလေလ၊ အၾကားအာ႐ုံကာကြယ္ေရးကိရိယာသည္ ဆူညံသံကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ႏႈန္းမ်ားေလေလ ျဖစ္၏။
အသံသည္မည္မွ်စြမ္းအင္ရွိသည္ သို႔မဟုတ္ မည္မွ်ဖိႏွိပ္ႏိုင္သည္ စသည္တို႔ကို ေဖာ္ျပရန္ ဒက္ဆီဘယ္ (decibel) ျဖင့္ တိုင္းတာ၏။ အၾကားအာ႐ုံကာကြယ္ေရးကိရိယာ၏ အမွန္တကယ္ ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းကို သီးသန႔္တည္ေဆာက္ထားသည့္ ဓာတ္ခြဲခန္းတြင္ စမ္းသပ္ပါသည္။ စမ္းသပ္ရန္လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို OSHA Noise Standard: 29 CFR တြင္ ေဖာ္ျပထား၏။
ဆူညံသံအေၾကာင္း ယခုမွ စ ၾကားဖူးသူတို႔အဖို႔ ဆူညံသံေလွ်ာခ်မႈႏႈန္း (NRR) ကို မွားယြင္းမွတ္သားႏိုင္ပါသည္။ NRR ဆိုသည္မွာ အလုပ္သမားမ်ား၏ အၾကားအာ႐ုံကာကြယ္ေရးကို အထူးဂ႐ုျပဳသူမ်ားအေနႏွင့္ ရည္ၫႊန္းႏိုင္ရန္ သတ္မွတ္ထားသည့္ စည္းမ်ဥ္းမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ NRR ဆိုသည္မွာ လက္ေတြ႕တြင္ အၾကားအာ႐ုံကာကြယ္ေရး ကိရိယာတစ္ခုအေနႏွင့္ ဝတ္ဆင္သူကို မည္မွ်ထိထိေရာက္ေရာက္ အကာအကြယ္ေပးႏိုင္သည္ကို တိုင္းတာေပးသည့္ မ်ဥ္းတံတစ္ခုမွ် ျဖစ္၏။
သို႔တိုင္ ဝတ္ဆင္သူအား ဆူညံသံကိုမည္မွ်ထိ ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္သည္ ဆိုျခင္းမွာ ထို အၾကားအာ႐ုံကာကြယ္ေရး ကိရိယာကို မည္မွ် ေသခ်ာက်နစြာ ဝတ္ဆင္ထားသနည္း ဆိုသည့္အေပၚ မ်ားစြာ မူတည္ေနပါသည္။ ေသခ်ာစြာ ဝတ္ဆင္ထားသူအား ဆူညံသံကို ေဖာ္ျပထားသည့္ NRR ၏ ၉၈% ထိ ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ေသာ္လည္း ေသခ်ာစြာ ဝတ္ဆင္မထားပါမူ ၅၀% ထိသာ ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ပါ လိမ့္မည္။
အၾကားအာ႐ုံကာကြယ္ေရး ကိရိယာ (နားအဆို႔) တစ္ခုအတြက္ NRR ကို ေဖာ္ျပရန္မွာ အေရးႀကီးပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ ကြၽႏ္ုပ္တို႔အေနႏွင့္ ျပင္ပမွ ဆူညံသံကိုတိုင္းတာႏိုင္ေသာ္လည္း နားအဆို႔ဝတ္ဆင္ၿပီးေနာက္ နားကၾကားရသည့္ ဆူညံသံ ကို တိုင္းတာရန္ မလြယ္ကူေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ NRR တန္ဘိုးကို သိထားျခင္းအားျဖင့္ ျပင္ပတြင္ ဆူညံသံ မည္မွ်ရွိလွ်င္ နားက ၾကားရမည့္ ဆူညံသံမွာ မည္မွ်ျဖစ္မည္ကို ခန႔္မွန္းႏိုင္သည္။
နားဆီေရာက္လာမည့္ ဆူညံသံ တန္ဘိုးမွာ ပတ္ဝန္းက်င္မွ ဆူညံသံတန္ဘိုးကို NRR တန္ဘိုးႏႈတ္၍ ရျခင္းမဟုတ္ပါ။ အမွန္တကယ္ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္သည့္ ဆူညံသံ ဒက္ဆီဘယ္ကို ေအာက္ပါအတိုင္း တြက္ယူရသည္။
NRR တန္ဘိုးမွ ၇ ႏႈတ္ပါ။ ရလဒ္ကို ၂ ႏွင့္စားပါ။ ဤသည္သာလွ်င္ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္သည့္ ဒက္ဆီဘယ္ တန္ဘိုးျဖစ္ပါသည္။
ဥပမာ - Howard Leight ear plug ၏ NRR မွာ 33 ျဖစ္၏။ ၃၃ မွ ၇ ႏႈတ္လွ်င္ ၂၆ ရသည္။ ၎ကို ၂ ႏွင့္စားလွ်င္ ၁၃ ရ၏။
ထို႔ေၾကာင့္ ျပင္ပ၌ ဆူညံသံ ၁၀၀ ဒက္ဆီဘယ္ရွိသည့္ေနရာ၌ အလုပ္လုပ္ေနသူတစ္ဦးသည္ ထို နားအဆို႔ကိုသာ ေသခ်ာစြာ ဝတ္ဆင္ထားပါက ဆူညံသံ ၈၇ ဒက္ဆီဘယ္ကိုသာ ၾကားရမည့္ သေဘာျဖစ္၏။
(၃) Frequency Weightings
-----------------------------------
NRR တြက္သည့္အခါ အဘယ္ေၾကာင့္ ၇ ႏႈတ္ၿပီး ၂ ႏွင့္ စားရသနည္းဆိုသည္ကို မေျပာမီ sound level မ်ားကို ဦးစြာသိထားရန္ လို၏။
အသံသည္ စြမ္းအင္ျဖစ္၏။ အသံအမ်ိဳးအစားေပၚလိုက္၍ အသံကိုတိုင္းသည့္နည္းနာလည္း ကြာသြားသည္။ ၎ကို Frequency Weightings ဟုေခၚ၏။ Frequency Weightings တြင္ A Frequency Weightings, C Frequency Weightings ႏွင့္ Z Frequency Weightings ဟု သုံးမ်ိဳးရွိ၏။ အသံဆူညံမႈအမွန္ကိုရရန္ မွန္ကန္သည့္ Frequency Weighting ကို သုံးကာ တိုင္းရသည္။
မွတ္ခ်က္။ ။ ယခင္က B Weighting, D Weighting ႏွင့္ E Weighting စနစ္ျဖင့္တိုင္းတာရန္ ႀကံဆၾကပါေသးသည္။ သို႔ေသာ္ လူသုံးမမ်ားသည့္အတြက္ မထင္ရွားလွပါ။ D Weighting ကို Kryter က ၁၉၇၀ ခုႏွစ္တြင္ တီထြင္ခဲ့ၿပီး ေလယာဥ္မ်ား၏ ဆူညံသံကို တိုင္းတာရာတြင္ သုံးသည္။ B Weighting ကိုမူ မသုံးၾကေတာ့ပါ။
A Frequency Weightings
---------------------------------
A Weightings ဆိုသည္မွာ လူ႔နားက ၾကားႏိုင္သည့္ အသံကို တိုင္းတာျခင္း ျဖစ္သည္။ လူ႔နားသည္ ႀကိမ္ႏႈန္း (frequency) အလြန္နိမ့္၊ အလြန္ျမင့္သည့္ အသံမ်ားကို မၾကားႏိုင္ေခ်။ လူ႔နားက ၾကားႏိုင္သည့္အသံမွာ ႀကိမ္ႏႈန္း 500 Hz မွ 6kHz (၅၀၀ ဟာ့ဇ္ မွ ၆၀၀၀ ဟာ့ဇ္အၾကား) သာျဖစ္၏။ အသက္အ႐ြယ္ကိုလိုက္၍ ဤအတိုင္းအတာနယ္ပယ္မွာ အေျပာင္းအလဲ ရွိႏိုင္ပါ သည္။
အသံကို A Weightings ျဖင့္တိုင္းတာရာတြင္ အသံလႈိင္းမ်ားကို လူ႔နားက ၾကားႏိုင္သည့္ ႀကိမ္ႏႈန္းနီးပါး (20 Hz မွ 20 kHz) အထိသာရွိရန္ စစ္ခ်လိုက္၏။ အၾကားအာ႐ုံကာကြယ္ေရးအတြက္ အသံကိုတိုင္းတာရာတြင္ အျခားအသံမ်ား ေႏွာက္ယွက္မႈ မရွိဘဲ လူ႔နားက ၾကားႏိုင္သည့္အသံကိုသာ တိုင္းတာရန္ စီမံထားျခင္း ျဖစ္၏။
အသံကို A Weighting စနစ္ျဖင့္တိုင္းတာ၍ ရေသာရလဒ္ကို dB(A) ဟု ျပသည္။ ဤသို႔ျပျခင္းျဖင့္ အျခား C Weightings, Z Weightings တို႔ႏွင့္ မေရာေတာ့ဘဲ ရွင္းလင္းလြယ္ကူစြာ သိျမင္ေစသည္။ ဥပမာ - LAeq, LAFmax, LAE စသည္။
C Frequency Weightings
----------------------------------
C Frequency Weightings က အျမင့္ဆုံးအသံ (Peak Sound Pressure level) ကို တိုင္းတာသည္။ C Weighting စနစ္ျဖင့္ တိုင္းတာ၍ရေသာ ရလဒ္ကို dB(C) ဟု ျပသည္။ ဥပမာ - LCeq, LCPeak, LCE စသည္။
ေသနတ္ပစ္သံ၊ ဗုံးေပါက္ကြဲသံ၊ ပိုင္႐ိုက္သံ စသည့္ အျမင့္ဆုံးသို႔ ႐ုတ္တရက္ေရာက္သြားသည့္ အသံမ်ားကို C Weighting စနစ္ျဖင့္ တိုင္းတာသည္။
Z Frequency Weightings
---------------------------------
Z Frequency Weightings က တသမတ္တည္း ရွိေနသည့္အသံကိုတိုင္း၏။ ႀကိမ္ႏႈန္း 10 Hz မွ 20 kHZ 1.5dB ကို တိုင္းတာ၏။ (သို႔ေသာ္ မိုက္ခ႐ိုဖုန္းမွအသံ မပါ။) ဥပမာ - မီးမလာ၍ေတာက္ေလွ်ာက္ႏႈိးထားသည့္ မီးစက္တစ္လုံး၏ အသံ။ ႀကိမ္ႏႈန္း 3 Hz ထက္နည္းသည့္အသံမ်ားႏွင့္ ႀကိမ္ႏႈန္း 20 kHz ထက္ပိုမ်ားသည့္အသံမ်ားကို ျဖတ္ေတာက္ပစ္၏။
Z Weighting စနစ္ျဖင့္ တိုင္းတာ၍ရေသာ ရလဒ္ကို dB(Z) ဟု ျပသည္။ ဥပမာ - LZeq, LZFmax, LZE စသည္။
(၄) NRR တြက္သည့္အခါ အဘယ္ေၾကာင့္ ၇ ႏႈတ္ၿပီး ၂ ႏွင့္ စားရသနည္း
------------------------------------------------------------------------------------
ယခု NRR တြက္သည့္အခါ အဘယ္ေၾကာင့္ ၇ ႏႈတ္ၿပီး ၂ ႏွင့္ စားရသနည္းဆိုသည္ကို ရွင္းျပပါမည္။ အမွန္က ဘာမွမခဲယဥ္းပါ။
နားအကာအကြယ္ကိရိယာမ်ား၏ ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းကို စမ္းသပ္သည့္အခါ A Weighting အသံႏွင့္စမ္းသပ္ရတာ မလြယ္။ C Weighting ကိုမူ တိုင္းတာရတာ လြယ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ C Weighting ႏွင့္ စမ္းသပ္ကာ ဆူညံသံကို မည္မွ်ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္သည္ ဟု အေျဖထုတ္ေပးသည္။
အကယ္၍ ဆူညံသံကို သင္တိုင္းတာ၍ရထားသည့္ ရလဒ္မွာ C Weighting ျဖစ္ပါက ၇ ႏႈတ္ရန္ မလို။ သည္အတိုင္းတြက္ရမည္။
ေအာက္တြင္ နမူနာျပထားပါသည္။
အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ Howard Leight ear plug ၏ NRR မွာ 33 ျဖစ္၏။
အကယ္၍ ဆူညံသံကို C Weighting ျဖင့္တိုင္းတာလွ်င္ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ႏႈန္းမွာ 33 ပင္ ျဖစ္၏။ မိမိပတ္ဝန္းက်င္တြင္ တိုင္းတာ၍ ရေသာအသံမွာ 100 dB(C) ျဖစ္ပါက ထို နားအဆို႔ကို ဝတ္ထားလွ်င္ 100 – 33 = 67 dB ရွိေသာအသံကိုသာ ၾကားရမည္။
အကယ္၍ ဆူညံသံကို A Weighting ျဖင့္တိုင္းတာလွ်င္ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ႏႈန္းမွာ 33 ၌ ၇ ႏႈတ္ရမည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ dB(C) ႏွင့္ dB(A) ကြာျခားခ်က္မွာ ၇ နီးပါး (အတိအက်မဟုတ္၊ တြက္ရတာ လြယ္ေစရန္ ၇ ဟု ယူဆျခင္းသာ ျဖစ္၏။) ရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ မိမိပတ္ဝန္းက်င္တြင္ တိုင္းတာ၍ ရေသာအသံမွာ 100 dB(A) ျဖစ္ပါက ထို နားအဆို႔ကို ဝတ္ထားလွ်င္-
100 – (33-7) = 74 dB ရွိေသာအသံကို ၾကားရမည္။
သို႔ဆိုလွ်င္ အဘယ္ေၾကာင့္ ၂ ႏွင့္ စားရသနည္း။
လူဟူသည္မွာ ေသာက္တလြဲလုပ္တတ္သည့္ အမ်ိဳးျဖစ္ေလရာ ear plug ဝတ္သည္ ဆိုေစ၊ မွန္မွန္ကန္ကန္ ႏွင့္ က်က်နန ဝတ္ဆင္သူ အလြန္နည္းပါသည္။ ေသေသခ်ာခ်ာ မဝတ္ဆင္ပါက ထို ear plug သည္ ဝတ္ဆင္သူကို စမ္းသပ္ရရွိထားသည့္ အတိုင္း အကာအကြယ္ေပးႏိုင္မည္ မဟုတ္။
ထို႔အတြက္ အေမရိကန္ OSHA (Occupational Safety and Health Administration) (လုပ္ငန္းခြင္ က်န္းမာေရးႏွင့္ အႏၲရာယ္ကင္းေရး အုပ္ခ်ဳပ္မႈအဖြဲ႕) ႀကီးက အတင္းအၾကပ္ ထက္ဝက္ေလွ်ာ့ခ်ခိုင္းျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း သူေတာ္ေကာင္း အေပါင္းတို႔ ခင္ဗ်ာ။
မွတ္ခ်က္။ ။ အကယ္၍ ear plug, ear muff ႏွစ္ထပ္ဝတ္ထားပါက မ်ားသည့္ NRR ကို ၅ ေပါင္းလွ်င္ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မည့္ ဒက္ဆီဘယ္ကို ရမည္ဟု ဆိုပါသည္။ ဥပမာ - NRR 29 ရွိေသာ ear plug ႏွင့္ NRR 27 ရွိေသာ ear muff ကို ႏွစ္ထပ္ဝတ္ ထားပါက ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မႈမွာ 29+5 = 34 dB ျဖစ္၏။
ေက်းဇူးတင္ပါသည္။
ေအးၿငိမ္း
၁ ဩဂုတ္လ၊ ၂၀၁၉ နံက္ ၁၀း၅၃ နာရီ
ရည္ၫႊန္း
၁။ Occupational Noise Exposure_U.S Department of Health and Human Services, Centre for Disease Control
၂။ https://www.coopersafety.com/earplugs-noise-reduction
၃။ https://www.osha.gov/SLTC/noisehearingconservation/attenuation.html
၄။ https://www.protectear.com/us/blog/2011/03/31/whats-wrong-with-nrr-choose-a-or-b/
၅။ https://www.espamerica.com/what-is-a-noise-reduction-rating-nrr/
၆။ https://www.ishn.com/articles/90037-calculating-your-noise-reduction-needs
၇။ https://www.sciencedirect.com/topics/engineering/c-weighting
၈။ https://www.sensear.com/blog/double-hearing-protection
No comments:
Post a Comment